Του Κώστα Ράπτη
Η επίσημη λίστα των προσκεκλημένων χωρών δεν έχει ακόμη δημοσιοποιηθεί – όμως πληροφορίες διαρρέουν ήδη εν αφθονία. Σύμφωνα λοιπόν με όσα δημοσίευσε το Politico στις 4 Νοεμβρίου, η Τουρκία του Ταγίπ Ερντογάν και η Ουγγαρία του Βίκτορ Όρμπαν δεν πρόκειται να προσκληθούν στην "Σύνοδο Κορυφής για τη Δημοκρατία” την οποία διοργανώνει ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, διότι "οι ηγέτες των δύο αυτών χωρών υπονομεύουν τα δημοκρατικά τους συστήματα με τις ενέργειές τους εδώ και χρόνια
Η Σύνοδος για τη Δημοκρατία πρόκειται να διοργανωθεί διαδικτυακά στις 9 και 10 Δεκεμβρίου – και αποτελεί την κορυφαία πρωτοβουλία του Τζο Μπάιντεν στην εξωτερική πολιτική, προκειμένου να συσφίξει τη σχέση των ΗΠΑ με παλαιούς και νέους συμμάχους, να ιδεολογικοποιήσει την νεοψυχροπολεμική σύγκρουση με τον "ευρασιατικό αυταρχισμό", ήτοι τους Κινέζους και Ρώσους ανταγωνιστές της φθίνουσας αμερικανικής ισχύος, και να εμπεδώσει έναν "βασισμένο σε αξίες" νέο ορισμό της "διεθνούς κοινότητας".
Καθόλου τυχαία, ιδίως η ρωσική διπλωματία έχει ξεκινήσει, δια στόματος των ίδιων των Βλαντίμιρ Πούτιν και Σεργκέι Λαβρόφ, τις προληπτικές ρητορικές επιθέσεις ενάντι σε αυτή τη νέα σύλληψη, καταγγέλλοντας ότι αντί της υφιστάμενης αρχιτεκτονικής των Ηνωμένων Εθνών, όπου επικρατούν οι συσχετισμοί της λήξης του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και η αρχή της ισότιμης συμμετοχής των κρατών-μελών επί τη βάσει κανόνων Διεθνούς Δικαίου καθολικής εφαρμογής, προωθείται μια στενότερη αντίληψη που κατακερματίζει το διεθνές τοπίο, μεταμφιέζει τα συμφέροντα της Δύσης σε οικουμενικά και αναιρεί την αρχή της μη ανάμιξης στα εσωτερικά των κρατών.
Σύμφωνα με την ρωσική επιχειρηματολογία, στο όνομα της "δημοκρατίας" εντός των χωρών δικαιολογείται μια μη δημοκρατική ιεράρχηση μεταξύ των χωρών και παρεμποδίζεται η αναγκαία μεταρρύθμιση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών με την δημιουργία ενός μη συμπεριληπτικού υποκατάστατου όπου οι σαφείς κανόνες του Διεθνούς Δικαίου θα επανερμηνεύονται διαρκώς κατά το δοκούν.
Το Πεκίνο, πάλι, παίζει το πολιτισμικό "χαρτί", υποστηρίζοντας ότι δεν υπάρχει ένα μόνο μοντέλο δημοκρατίας, αλλά πολλά, άνισης αποτελεσματικότητας και διαφορετικού βαθμού ανταπόκρισης στις ιδιομορφίες των διαφορετικών πολιτισμών, κάποιες εκ των οποίων έχουν δοκιμασθεί σε βάθος χρόνου. Πρόκειται για την αντίστροφη προσπάθεια ιδεολογικοποίησης των νεοψυχροπολεμικών εντάσεων από μέρους όσων εμφανίζονται ως φορείς των "παραδοσιακών αξιών".
"Ημιδικτάτορες"
Όπως και αν έχει, το πρωτεύον σε αυτή τη φάση είναι το πώς ορίζει το στρατόπεδο των δημοκρατιών η Αμερική του Τζο Μπάιντεν, που έχει και την πρωτοβουλία της διοργάνωσης. Και από αυτή την άποψη το "σνομπάρισμα” προς τον Ερντογάν και τον Όρμπαν αποτελεί ηχηρό μήνυμα, πόσο μάλλον αν αναλογισθούμε ότι οι χώρες τους συμμετέχουν στο ΝΑΤΟ και έχουν ενταχθεί ή φιλοδοξούν να ενταχθούν στην Ε.Ε., που φέρονται επίσης ως "κοινότητες αξιών".
Με άλλα λόγια, Ερντογάν και Όρμπαν αντιμετωπίζονται ως ημι-δικτάτορες και ως ηγέτες υπό προθεσμία.
Κρίσιμο ρόλο στην σταδιακή μετατροπή του Ερντογάν σε παρία παίζουν οι μη κυβερνητικές οργανώσεις, όπως η Freedom House, η οποία στην ετήσια έκθεσή της για το 2021 τοποθέτησε την Τουρκία στις "Μη Ελεύθερες" χώρες, χαρακτηρίζοντας την γείτονα ως ένα από τα πιο προβληματικά μέρη στην ευρωπαϊκή περιοχή για την άσκηση του δικαιώματος στην ελεύθερη έκφραση.
Ασφαλώς, τα όσα εκτυλίσσονται στην Τουρκία και σε μικρότερο βαθμό στην Ουγγαρία, σε ό,τι αφορά τις ελευθερίες, το κράτος δικαίου ή τον σεβασμό των μειονοτήτων πολύ απέχουν από τον φιλελεύθερο δημοκρατικό "κανόνα". Πόσο μάλλον που ειδικά στην περίπτωση της Τουρκίας η δομή εξουσίας παραπέμπει σε μία σύμφυση των "ισλαμοδημοκρατών" του Ερντογάν με το πάλαι ποτέ αντίπαλο "βαθύ κράτος" και τον (αναμορφωμένο και εκκαθαρισμένο) στρατό
πηγή: https://www.capital.gr/diethni/3593485/o-mpainten-krata-tin-tourkia-ektos-tis-sunodou-ton-dimokration
