Μπορεί να υφίστανται διαρθρωτικές αδυναμίες, όπως το εμπορικό έλλειμμα και το αρνητικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, ωστόσο υπάρχουν βάσιμες ενδείξεις ότι η ελληνική οικονομία «πηγαίνει καλύτερα». Τουλάχιστον καλύτερα από ό,τι θα περίμενε κανείς για τη χώρα των διαχρονικών ελλειμμάτων και των προγραμμάτων «διάσωσης».
Τα επιτόκια με τα οποία δανείζεται το ελληνικό Δημόσιο, βέβαια, δεν αποτελούν ασφαλές θερμόμετρο της οικονομίας. Περίπου τα δύο τρίτα του χρέους είναι «κλειδωμένα» με χαμηλότοκα επιτόκια στα κιτάπια των Ευρωπαίων «θεσμών» – ένας μηχανισμός πολιτικής ομπρέλας που εξασφαλίζει χρηματοδοτική σταθερότητα και χαμηλό κόστος εξυπηρέτησης, ανεξαρτήτως πραγματικής κατάστασης της οικονομίας.
Υπό τη σκιά αυτής της ομπρέλας, η Ελλάδα έχει φτάσει να δανείζεται φθηνότερα από χώρες όπως η Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και οι Ηνωμένες Πολιτείες. Τον Δεκέμβριο του 2024, για πρώτη φορά οι αποδόσεις των 10ετών γαλλικών ομολόγων ξεπέρασαν τις ελληνικές (~2,9%). Στα 5ετή, οι γαλλικές αποδόσεις ήταν 2,48% έναντι 2,40% των ελληνικών. Το 10ετές της Βρετανίας είχε ξεπεράσει το 4,5%, ενώ οι αποδόσεις των 10ετών αμερικανικών Treasuries έφτασαν το 5%.
Τα στοιχεία αυτά αξίζει να τα φωτογραφίσουμε και να τα κορνιζώσουμε – για να τα δείχνουμε στα παιδιά μας και στα εγγόνια μας. Δεν είναι καθημερινά φαινόμενα για μια χώρα της βαλκανικής χερσονήσου με τέτοιο ιστορικό δημοσιονομικής «ευρηματικότητας».
Όμως ακριβώς επειδή τα ελληνικά κρατικά ομόλογα «καλύπτονται» από την αξιοπιστία και τη φερεγγυότητα χωρών όπως η Γερμανία, δεν αποτελούν ασφαλές κριτήριο για την πραγματική δυναμική της ελληνικής οικονομίας.
Ασφαλέστερος δείκτης είναι το κόστος δανεισμού των ελληνικών επιχειρήσεων, και ειδικά των ελληνικών τραπεζών. Αναφέρουμε τις τράπεζες διότι είναι κατά βάση προσανατολισμένες στην εγχώρια αγορά και όχι διεθνοποιημένες, όπως π.χ. η Coca-Cola HBC, ο Τιτάνας ή ο Μυτιληναίος.
Και σε αυτόν τον τομέα, η βελτίωση είναι εντυπωσιακή:
Μέχρι πριν λίγα χρόνια, οι ελληνικές τράπεζες δεν δανείζονταν καθόλου, ή όταν το έκαναν, πλήρωναν επιτόκια επιπέδου Τουρκίας. Σήμερα, τα senior bonds που εκδίδουν, έχουν επιτόκια που σχεδόν ευθυγραμμίζονται με τα ευρωπαϊκά.
Οι αποδόσεις των senior ομολόγων τους έχουν υποχωρήσει από επίπεδα ~8% το 2022 σε ~3–5% το 2025, ανάλογα με τη διάρκεια και τον τύπο του τίτλου. Τα ομόλογα αυτά κατατάσσονται σε τρεις βασικές κατηγορίες με βάση τον κίνδυνο που φέρουν:
Senior bonds: τα ασφαλέστερα, έχουν προτεραιότητα σε περίπτωση πτώχευσης.
Tier II: λιγότερη προτεραιότητα, άρα υψηλότερα επιτόκια.
AT1: τα πιο επισφαλή, μπορούν να διαγραφούν ή να μετατραπούν σε μετοχές αν χρειαστεί. Επομένως, και οι αποδόσεις τους είναι υψηλότερες.
Οι τίτλοι AT1 ελληνικών και ευρωπαϊκών τραπεζών διατηρούν επιτόκια στο 7–9%, λόγω του υψηλού ρίσκου. Το γεγονός ότι οι ευρωπαϊκές τράπεζες επανεκδίδουν AT1 μετά την κρίση του 2023, με αποδόσεις γύρω στο 7%, δείχνει επιστροφή στην κανονικότητα – η αγορά απορροφά ήδη πάνω από 45 δισ. δολάρια σε τέτοιους τίτλους.
Τα Tier II ομόλογα των ελληνικών τραπεζών κυμαίνονται μεταξύ 7% και 10%, αναλόγως της τράπεζας και της χρονικής στιγμής.
Ενδεικτικά παραδείγματα:
Πειραιώς, Μάιος 2025: senior green bond €500 εκατ., 3,5 έτη – επιτόκιο 3,15%
Η ίδια τράπεζα, το 2022, είχε δανειστεί με 8,25%
Eurobank, 2022: senior preferred €1 δισ., μεσοσταθμική απόδοση 5,69%
Attica Bank, 2025: AT1 €100 εκατ. με 9,375%, Tier II €150 εκατ. με 7,375%
Η Attica Bank δεν αποτελεί, λόγω μεγέθους και ιδιομορφιών, ασφαλές συγκριτικό μέγεθος. Αντιθέτως, οι τέσσερις συστημικές τράπεζες αποτυπώνουν καθαρά την τάση αποκλιμάκωσης του ρίσκου και του κόστους.
Για να υπάρχει και ένα ευρωπαϊκό μέτρο σύγκρισης: η ισπανική Banco Santander εξέδωσε AT1 6ετούς διάρκειας τον Μάιο του 2024 με επιτόκιο 7%.
Συμπέρασμα; Η Ελλάδα ούτε «πετάει» ούτε «βουλιάζει». Όμως, το γεγονός ότι οι τράπεζές της δανείζονται με επιτόκια σχεδόν ίσα με τα ευρωπαϊκά, αποτελεί πρόοδο που δεν μπορεί να αγνοηθεί. Έστω και κάτω από τη γερμανική ομπρέλα.
πηγή:https://www.liberal.gr/k-stoypas/bythizetai-i-apogeionetai-i-ellada