ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ: Γιατί είναι Συμμοριοπόλεμος και Όχι Εμφύλιος - Η Νομική Τεκμηρίωση

Επιγραμματικά η πιο σωστή επιστημονική ονομασία του λεγόμενου «Εμφυλίου» (και όλων όσα έγιναν στην Ελλάδα εκείνη την χρονική περίοδο) είναι Συμμοριοπόλεμος. Διότι:

• Το 1947, εγκρίθηκε από την 3η Ολομέλεια της Κεντρικής Επιτροπής του Κ.Κ.Ε. το σχέδιο «Λίμνες», που προέβλεπε την δημιουργία κομμουνιστικού κράτους στην Βόρειο Ελλάδα, με πρωτεύουσα την Θεσσαλονίκη, το οποίο θα ενσωματωνόταν στην Γιουγκοσλαβία.
  

Σύμφωνα με την απόφαση της 4ης Ολομελείας της Κεντρικής Επιτροπής του Κ.Κ.Ε., που συνήλθε στις 28 και 29 Ιουλίου του 1948: «...Η Ελλάδα είναι κράτος ιμπεριαλιστικό και κατέκτησε δια της βίας ολόκληρες περιφέρειες κατοικημένες από άλλες εθνότητες. Το ΚΚΕ διακηρύττει εν ονόματι των βασικών αρχών του μπολσεβικισμού για την Μακεδονία και τη Θράκη, το σύνθημα του δικαιώματος της αυτοδιάθεσης μέχρι πλήρους αποχωρισμού από το Ελληνικό κράτος, του δικαιώματος για μια ανεξάρτητη Μακεδονία και Θράκη και υποστηρίζει δραστήρια την επαναστατική πάλη του πληθυσμού των περιφερειών αυτών για την εθνική τους απελευθέρωση...»

• Ήδη από το 1948 ο αριθμός των «Σλαβομακεδόνων» που εντάχθηκαν στον αυτοαποκαλούμενο «Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδος», έφτανε σε ποσοστό το 30%.
  

Από τις αρχές του 1949 οι Σλαβομακεδόνες μαχητές του Δ.Σ.Ε. ήταν η πλειοψηφία, γεγονός που ανάγκασε τον Μάρκο Βαφειάδη να γράψει αργότερα ότι «...Ο Δημοκρατικός Στρατός ήτο ένα τσούρμο αλλοεθνών αυτονομιστών και το 45% των μαχητών του απετελείτο από Σλαβομακεδόνες...» ^[2].

• Η 5η Ολομέλεια της Κεντρικής Επιτροπής του Κ.Κ.Ε. άλλαξε την έως τότε θέση του κόμματος για το Μακεδονικό, που εκφραζόταν με την εξής διακήρυξη που μεταφέρουμε επί λέξει: «...πλέρια ισοτιμία στις μειονότητες που ζούσαν στην Ελλάδα», καθώς στις 30 Ιανουαρίου του 1949, στην διάρκεια της 5ης Ολομέλειας της Κεντρικής Επιτροπής του Κ.Κ.Ε. αποφασίσθηκε η ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗ και ΑΠΟΣΧΙΣΗ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ.

Συγκεκριμένα, στην πολιτική απόφαση της Ολομέλειας αναφερόταν:

"Στη Βόρεια Ελλάδα ο μακεδονικός λαός τα 'δωσε όλα για τον αγώνα και πολεμά με μια ολοκλήρωση ηρωισμού και αυτοθυσίας που προκαλούν το θαυμασμό. Δεν πρέπει να υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι σαν αποτέλεσμα της νίκης του ΔΣΕ και της λαϊκής επανάστασης, ο μακεδονικός λαός θα βρει την πλήρη εθνική αποκατάστασή του έτσι όπως το θέλει ο ίδιος, προσφέροντας σήμερα με το αίμα του για να την αποχτήσει." 

"Οι Μακεδόνες κομμουνιστές στέκονται πάντα επικεφαλής στην πάλη του λαού των. Ταυτόχρονα, οι Μακεδόνες κομμουνιστές πρέπει να προσέξουν τις διασπαστικές και διαλυτικές ενέργειες που ξενοκίνητα σοβινιστικά και αντιδραστικά στοιχεία αναπτύσσουν, για να διασπάσουν την ενότητα ανάμεσα στο μακεδονικό  και τον ελληνικό λαό, διάσπαση που μόνο τον κοινό τους εχθρό, το μοναρχοφασισμό και τον αμερικανοαγγλικό ιμπεριαλισμό θα ωφελήσει. Παράλληλα, το Κ.Κ.Ε. πρέπει ριζικά να βγάλει απ' τη μέση όλα τα εμπόδια, να χτυπήσει όλες τις μεγαλοελλαδίτικες σοβινιστικές εκδηλώσεις και τα έργα, που προκαλούν δυσαρέσκεια και δυσφορία μέσα στο μακεδονικό λαό και έτσι βοηθούν τους διασπαστές στην προδοτική δράση τους, ενισχύουν το έργο της αντίδρασης. Ο σλαβομακεδονικός και ελληνικός λαός μόνον ενωμένοι μπορούν να νικήσουν. Διασπασμένοι μόνον ήττες μπορούν να πάθουν. Γι' αυτό η ενότητα στην πάλη των δύο λαών πρέπει να φυλάγεται σαν κόρη οφθαλμού και να ενισχύεται και να δυναμώνει σταθερά και καθημερινά...».

• Είναι πασίγνωστο ότι στην αποκαλούμενη «Προσωρινή Δημοκρατική Κυβέρνηση» που σχημάτισε το Κ.Κ.Ε., συμμετείχε ο Σλάβος σωβινιστής Πασκάλ Μητρόφσκυ, που σύμφωνα με τον ειδήμονα επί του Μακεδονικού ζητήματος Νικόλαο Μέρτζο «η παρουσία του ... αποτελούσε εγγύηση ότι η ελληνική Μακεδονία θα ακρωτηριαζόταν...» ενώ, φυσικά, υπήρχαν κι άλλοι σλαβικής καταγωγής υπουργοί στην Προσωρινή Κυβέρνηση του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος.

Νομική τεκμηρίωση

Ο Χρήστος Σαρτζετάκης, πρώην πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, με παρρησία, νομική εμβρίθεια και εθνική συνείδηση κατέγραψε την αληθινή διάσταση ως απάντηση στο ερώτημα: Συμμοριοπόλεμος ή Εμφύλιος»; Συγκεκριμένα, με την συμπλήρωση πενήντα (50) ετών από τη μάχη της Φλωρίνης, της 12ης Φεβρουαρίου 1949, οι εφεδροπολεμικές οργανώσεις του Νομού Φλωρίνης οργάνωσαν μνημόσυνο προς τιμήν των πεσόντων αξιωματικών και οπλιτών του Ελληνικού Στρατού. Την μνήμη τους τίμησε με μήνυμα που απέστειλε και ο Σαρτζετάκης, όμως το περιεχόμενο του προκάλεσε αντιδράσεις, στους γνωστούς κύκλους, με αποτέλεσμα κομμουνιστική εφημερίδα ^[3] των Αθηνών να δημοσιεύσει δισέλιδο κείμενο, με το οποίο, αφ' ενός μεν χαρακτήρισε ως «ακροδεξιό» και «αντικομμουνιστή» τον Σαρτζετάκη, επειδή αναφέρονταν σε συμμοριτοπόλεμο, ενώ τον κατηγόρησε ότι παρουσίαζε με παραμορφωτικούς φακούς τα γεγονότα της εν λόγω περιόδου ^[4].

Άποψη Χρήστου Σαρτζετάκη

Ψευδώνυμος ο «Δημοκρατικός Στρατός»

Ο Σαρτζετάκης απάντησε ^[5] στο δημοσίευμα με εξασέλιδη επιστολή καταρρίπτοντας ένα προς ένα τα όποια, έωλα στην πλειοψηφία τους, επιχειρήματα παράθεσε ο κομμουνιστής -δήθεν- ιστοριογράφος, στον οποίο έδωσε αποστομωτική απάντηση στηριγμένη σε αδιαμφισβήτητη νομική τεκμηρίωση. Σε ότι αφορά τον διαχωρισμό των στρατιωτικών δυνάμεων σε «Κυβερνητικό» και «Δημοκρατικό» Στρατό, ο πρώην πρόεδρος της Δημοκρατίας γράφει:

«..Ο πρώτος ήτο πραγματικά εθνικός στρατός, υπακούων εις τας διαταγάς ελευθέρως και δημοκρατικώς εκλεγμένης ελληνικής κυβερνήσεως, υπό πρωθυπουργόν όχι κανένα "δεξιόν", αλλά τον χαρακτηριζόμενον από τους δεξιούς ως συνοδοιπόρον των αριστερών, αείμνηστον Αρχηγόν του κόμματος των Φιλελευθέρων Θεμιστοκλήν Σοφούλην. Εθνικός λοιπόν ήτο ο στρατός, που ηγωνίζετο τον αγώνα της Ελλάδος και μάλιστα λειτουργούσης της Βουλής και με τη ρητή στήριξη του συνόλου του πολιτικού κόσμου της χώρας. Ενώ ο αντίπαλος δήθεν δημοκρατικός στρατός, μόνον τέτοιος δεν ήτο, αφού τα περισσότερα μέλη του ήσαν παραπλανημένοι ή και βιαίως στρατολογημένοι. Κυρίως όμως ο ψευδώνυμος δημοκρατικός στρατός είχε την πολιτική κάλυψη μόνον αυτού που τον συνέπηξε, του Κομμουνιστικού Κόμματος και κανενός άλλου...»

Στάσις κι όχι εμφύλιος

Ανατρέχοντας στους Έλληνες φιλοσόφους, ο Σαρτζετάκης εξηγεί:

«...Πράγματι, δεν ομιλώ για εμφύλιο πόλεμο. Και δεν το κάνω, διότι για όσους έχουν ελληνική παιδεία, ο πόλεμος κυριολεκτείται μόνον επί διαμάχης μετά ξένων, ποτέ μεταξύ ομοφύλων. Εάν ο συνεργάτης σας είχε διαβάσει π.χ. τον Πλάτωνα, θα εγνώριζεν, ότι πολέμιοι είναι μόνον οι ξένοι και ο πόλεμος μόνον με ξένους διεξάγεται, ενώ η διαμάχη με ομοφύλους λέγεται στάσις. (Πολιτεία , 470 Β) , "...λέγω δε τα δύο, το μεν οικείον και ξυγγενές, το δε αλλότριον και οθνείον. Επί μεν ουν τη του οικείου έχθρα στάσις κέκληται, επί δε του αλλοτρίου πόλεμος". Άλλωστε στάσι εχαρακτήρισε την κομμουνιστική εξέγερση του Δεκεμβρίου του 1944, από την πρώτη κιόλας ημέρα της διασκέψεως της Βάρκιζας (2.2.45), και αυτός ο προεδρεύσας αυτής, Ιωάννης Σοφιανόπουλος ειπών κατά λέξιν, μεταξύ άλλων τα εξής. "Έν μόνον ημπορούμεν από τούδε εν πάση ασφαλεία να παρατηρήσωμεν, ότι αν είναι ακριβές ότι πολλοί παρεσύρθησαν εις την στάσιν εκ του φόβου της επανόδου εις ανελεύθερον καθεστώς, από της εποχής κατά την οποίαν και η Αντιβασιλεία αντεκατεστάθη και κυβέρνησις γνησία δημοκρατική ανέλαβε την εξουσίαν, ο φόβος της επανόδου εις οιονδήποτε δικτατορικόν ή τυραννικόν καθεστώς, είναι τελείως αδικαιολόγητος και μόνον πρόφασιν δύναται να αποτελεί"...»

Κακουργηματική στάσις

Αξιολογώντας νομικά την στάση του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος και των συμμοριών του ο Σαρζετάκης αναφέρει:

«Οι του ψευδωνύμου δημοκρατικού στρατού υπήρξαν στασιασταί, κατευθυνόμενοι αποκλειστικώς από το ΚΚΕ. Είχαν δε εκπαιδευθή και οργανωθή σε στρατόπεδα των, υπό κομμουνιστικόν τότε καθεστώς, γειτονικών μας χωρών, κυρίως Γιουγκοσλαβίας (Μπούλκες κλπ.), αλλά και Βουλγαρίας και Αλβανίας από τις οποίες εξεπορεύθησαν και ποικιλοτρόπως εβοηθούντο, όπως και Διεθνής Επιτροπή του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, μετά πολυχρόνιο επιτόπιο έρευνα διεπίστωσε και ρητώς κατέγραψε εις την έκθεσή της. (...)  Οι επιδιώξεις των στασιαστών δεν απεκρύπτοντο. Ήσαν η ανατροπή του κρατούντος, παρά τις ατέλειες στη εφαρμογή του, πολιτεύματος και η αντικατάστασίς του με κομμουνιστικό και υπαγωγή της πατρίδος μας στο τότε σοβιετικό μπλοκ ..... Ασήμαντη λοιπόν μειοψηφία στασιαστών επήρε τότε τα όπλα, προς δυναμικήν επιβολήν των παραπάνω επιδιώξεων της κομμουνιστικής ηγεσίας, εναντίον της θελήσεως της συντριπτικής πλειοψηφίας του ελληνικού λαού. Αλλά τέτοιες πράξεις είναι κακουργήματα και ονομάζονται από τον Ποινικό μας Κώδικα (άρθρα 134 και 135 Εσχάτη Προδοσία). Τέτοιες όμως επιδιώξεις, δηλαδή ο δια της βίας των όπλων ακρωτηριασμός του ελληνικού κράτους, με απόσπαση της Μακεδονίας μας είναι κακουργήματα και ονομάζονται από τον Ποινικό Κώδικα (άρθρα 138 επόμενα) "προδοσία της χώρας"...».

Εθνοπροδοτικές κομμουνιστοσυμμορίες

Στην επιστολή του ο Σαρτζετάκης υπερασπίζεται τους χαρακτηρισμούς που απέδωσε στους ενόπλους συμμορίτες:

«... Οι εις το μήνυμά μου χαρακτηρισμοί των στασιαστικών εκείνων ομάδων, ως ξενοκινήτων και εθνοπροδοτικών κομμουνιστοσυμμοριών είναι απολύτως ακριβείς και μόνον την ιστορικήν αλήθειαν αποδίδουν. Αν λόγοι πολιτικής σκοπιμότητος υπηγόρευσαν σε άλλους, μερικές δεκαετίες ύστερα από τα γεγονότα, την αποφυγή της αλήθειας, αυτό μου είναι παντελώς αδιάφορο. (...) Θα αποτελούσε ύβρη εις την μνήμην των ηρώων εκείνων, που έδωσαν τη ζωή τους για να μείνει η πατρίδα μας ελεύθερη, εκτός του απανθρώπου σταλινικού κομμουνιστικού ζυγού και ακέραιη χωρίς ακρωτηριασμούς, το να αποσιωπήσω το διατί και εναντίον ποίων αγωνιζόμενοι εθυσιάσθησαν. Απλώς δεν διέστρεψα την ιστορική αλήθεια με σημερινές παραμορφωτικές διόπτρες.»

«χωρίς την παραμικρή αμφιβολία, Συμμοριτοπόλεμος»

Σύμφωνα με την νομική άποψη του Χρήστου Σαρτζετάκη:

«...Ακόμη και οι προπαρασκευαστικές πράξεις της συμφωνίας, ή της ενώσεως προς διάπραξιν κακουργημάτων συνιστούν κατά τον Ποινικό Κώδικα (άρθρον 187) το έγκλημα της συστάσεως και συμμορίας. Αφού λοιπόν οι στασιασταί του Κ.Κ.Ε. είχαν συμφωνήσει και ενωθή για την διάπραξη των παραπάνω κακουργημάτων της εσχάτης προδοσίας και της προδοσίας της χώρας, χωρίς καμιά αμφιβολία ήσαν, σύμφωνα με το νόμο, συμμορίτες. Και ως όργανα αποκλειστικώς του Κ.Κ.Ε., κομμουνιστοσυμμορίτες, κατά τον χαρακτηρισμό που όλοι, επίσημος Ελλάς, κόμματα και ελληνικός λαός κοινώς χρησιμοποιούσαν τότε. Αφού λοιπόν οι στασιασταί του Κ.Κ.Ε., βάσει του Ποινικού Κώδικα χαρακτηρίζονται ως Συμμορίτες, ο πόλεμος τον οποίο διεξήγαγαν ήταν, χωρίς την παραμικρή αμφιβολία, Συμμοριτοπόλεμος.»

Πολιτική μονομερούς συμφιλιώσεως

Τέλος ο Χρήστος Σαρτζετάκης έκανε αναφορά και στο θέμα της λήθης και της πολιτικής συμφιλιώσεως την οποία επικαλείται η ηγεσία και οι ψηφοφόροι της αριστεράς, εξηγώντας για ποιο λόγο δεν πρέπει να υπάρχει:

«...Η σχετικώς συνήθως προβαλλόμενη ανάγκη εθνικής συμφιλιώσεως πρέπει να βιώνεται και όχι να οδηγεί στον στραγγαλισμό της αλήθειας, με την παραποίηση, ή και μόνον αποσιώπηση αναμφισβήτητων γεγονότων. Διότι όπως η λέξις το λέγει, αλήθεια είναι το αντίθετο της λήθης. Δεν πρέπει τίποτε να ξεχνάμε. Άλλωστε τη λήθη την επιθυμούν αυτοί που με δολιότητα την επικαλούνται, μόνον μονομερώς. Έτσι, ενώ καθημερινώς πληθαίνουν οι αναφορές στα έντυπά τους, εφημερίδες, περιοδικά και βιβλία, με εορτασμούς επετείων και "ανδραγαθημάτων" του δήθεν "δημοκρατικού στρατού", δηλαδή με ωραιοποίηση όλων των εγκλημάτων τους εις βάρος της ελληνικής μας Πατρίδος, οι ίδιοι αξιώνουν την πλήρη σιωπή όλων των άλλων ! Αυτό είναι το ψευδώνυμο "δημοκρατικό τους ήθος"...».

Γενικά

Η λέξη συμμοριτοπόλεμος (ορθά συμμοριοπόλεμος) απαντάται εξαιρετικά συχνά στην Ελληνική ιστοριογραφία και χρησιμοποιήθηκε ως επίσημη έκφραση από την Ελληνική Κυβέρνηση εκείνης της περιόδου καθώς και επί περίπου τρεις δεκαετίες αργότερα, για να περιγράψει την περίοδο της ενόπλου ανταρσίας των οπαδών και των μελών του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος που είχαν συγκροτήσει ^[6] τον αποκαλούμενο «Δ.Σ.Ε.», [«Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας»], στην προσπάθεια τους να επικρατήσουν επί του Ελληνικού στρατού επιβάλλοντας τη Δικτατορία του Προλεταριάτου. Οι ένοπλοι κομμουνιστές αποκαλούνταν κομμουνιστοσυμμορίτες, [Κ/Σ], ονομασία με την οποία τους κατέγραψε η ιστορία. Ο συμμοριοπόλεμος αποσκοπούσε στην δημιουργία ξεχωριστού κομμουνιστικού κράτους στην Βόρειο Ελλάδα, στα πρότυπα της Βορείου και Νοτίου Κορέας, της Δυτικής και Ανατολικής Γερμανίας, και την ενσωμάτωση του στην αποκαλούμενη «Ομόσπονδη Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας». Ο Τίτο μιλώντας στα Σκόπια, στις 11 Οκτωβρίου 1945 είπε:

«...Υπάρχουν, ...{...}... σήμερα Μακεδόνες έξω από την Νοτιοσλαβική Μακεδονία. Είναι οι αδερφοί μας της Μακεδονίας του Αιγαίου, για τις τύχες των οποίων δεν είναι δυνατόν να αδιαφορήσουμε». Ο στενός του συνεργάτης Βουκμάνοβιτς -γνωστός ως «Τέμπο»- είπε: «....Είτε το θέλουν οι Έλληνες είτε όχι, η Μακεδονία θα γίνει αυτόνομο κράτος και θα υπαχθεί στο Γιουγκοσλαβικό Ομόσπονδο κράτος. Αν οι Έλληνες δεν το θελήσουν αυτό ειρηνικά, θα το πετύχουμε δια των όπλων». Οι ομιλίες και των δύο επιβεβαιώνονται στο βιβλίο «Αναμνήσεις», στο οποίο ο Γιάννης Ιωαννίδης, ένας από τους πρωταγωνιστές της κομμουνιστικής συμμορίτικης ανταρσίας, αποκαλύπτει τους ανομολόγητους σκοπούς των συμμοριτών: «...Ο Τίτο χρησιμοποίησε αποκλειστικά τους αντάρτες του Κ.Κ.Ε. για δικούς του επεκτατικούς σκοπούς, για την προώθηση των γιουγκοσλαβικών βλέψεων στην Μακεδονία». Τέλος η Βουλγαρία θα ελάμβανε την Θράκη, προκειμένου να εξασφαλίσει έξοδο στο Αιγαίο Πέλαγος και η Αλβανία την Ήπειρο, ενώ εκατομμύρια Έλληνες, θα εξοντώνονταν στα κομμουνιστικά «Γκουλάγκ».

Επικρατούν κλίμα

Οι αψιμαχίες μεταξύ Ελλήνων ξεκίνησαν στην Αίγυπτο τον Ιούλιο του 1941 όπου υπήρχε Ελληνικός στρατός αποτελούμενος από 18 χιλιάδες στρατιώτες. Οι διαφορές αυτές φαίνεται πως αφορούσαν ακόμη τις παλιές διαμάχες μεταξύ βασιλικών και βενιζελικών που πλέον έπαιρναν διαφορετική μορφή. Σε όλη τη διάρκεια των ετών 1943 -αλλά και το 1944- οι συμμορίες του Ε.Λ.Α.Σ. στην Ελλάδα επιχείρησαν, με κάθε τρόπο και στις περισσότερες περιπτώσεις το κατόρθωσαν, να αφοπλίσουν και να διαλύσουν τις οργανώσεις Εθνικής Αντιστάσεως και να δολοφονήσουν τους επικεφαλής τους, συνήθως μόνιμους αξιωματικούς του Ελληνικού Στρατού. Η μόνη οργάνωση που απέφυγε την διάλυση της, αν και δέχθηκε κατ' επανάληψη ισχυρές επιθέσεις, ήταν η οργάνωση Ε.Δ.Ε.Σ. του Ναπολέοντα Ζέρβα και ως τον Οκτώβριο του 1944 που αυτοδιαλύθηκαν, σε εφαρμογή σχετικής εντολής της εξόριστης Ελληνικής Κυβερνήσεως, τα Τάγματα Ασφαλείας. Συνεπώς, ο συμμοριοπόλεμος υπήρξε συνεχής.

Στις αρχές του 1944 η ηγεσία του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας συγκρότησε στα βουνά μια σκιώδη κυβέρνηση με τον τίτλο «Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθερώσεως» (ΠΕΕΑ), για την οποία το κόμμα επιδίωξε αυτή να πλατύτερη βάση μελών απ’ ότι το ΕΑΜ. Όμως, τον Απρίλιο του 1944 το Κ.Κ.Ε. προκάλεσε πραξικόπημα στα Ελληνικά πολεμικά πλοία, που βρισκόταν στην Αλεξάνδρεια στην Αίγυπτο αλλά και γενικότερα στη Μέση Ανατολή, το οποίο απέτυχε. Λίγους μήνες μετά, η ηγεσία του Κ.Κ.Ε., αλλά και του Ε.Α.Μ. και της Π.Ε.Ε.Α. συμφώνησαν να συνεργαστούν με την εξόριστη κυβέρνηση του Γεωργίου Παπανδρέου, όμως ύστερα από την αποχώρηση των Γερμανών, η ηγεσία των κομμουνιστών, το Σεπτέμβριο του 1944, επανήλθε στην σκληρή γραμμή, προκειμένου να καταλάβει την εξουσία, εκτιμώντας πως ο συσχετισμός δυνάμεων εκείνης της περιόδου ήταν υπέρ του κι έτσι προκλήθηκαν τα Δεκεμβριανά γεγονότα στην Αθήνα. Όμως ακόμη και τον Νοέμβριο του 1944 που το ΚΚΕ συμμετείχε στην κυβέρνηση το ένοπλο τμήμα του πολεμούσε και οι ένοπλες συμμορίες του προέβαιναν σε αιχμαλωσίες και μαζικές εκτελέσεις. Στην Μάχη του Κιλκίς, στις 4 Νοεμβρίου 1944, οι συμμορίες του Κ.Κ.Ε. εκτέλεσαν μαζικά χιλιάδες εθνικιστών, στην κυριολεξία μια γενοκτονία Ελλήνων αμάχων, ενώ νωρίτερα είχαν πράξει το ίδιο στην Πελοπόννησο με την αποχώρηση των Γερμανικών στρατευμάτων κατοχής.

Δεκεμβριανά

Τον Δεκέμβριο του 1944, λίγο καιρό μετά την ανεμπόδιστη αποχώρηση των στρατευμάτων κατοχής από την Ελλάδα, μια χούφτα Ελλήνων στρατιωτών του υπό σύσταση Ελληνικού Στρατού, επικουρούμενοι από μονάδες της Ελληνικής Βασιλικής Χωροφυλακής στην Μάχη του Μακρυγιάννη, μέλη εθνικιστικών οργανώσεων Αντιστάσεως, όπως η Οργάνωση «Χ» του στρατηγού Γεώργιου Γρίβα στην περιοχή του Κέντρου και του Θησείου, αλλά και χιλιάδες αξιωματικοί και άνδρες από τα Τάγματα Ασφαλείας που αν και είχαν διαλυθεί οι μονάδες τους, οι ίδιοι συμμετείχαν στη μάχη της Αθήνας εθελοντικά, κράτησαν την Ελληνική πρωτεύουσα ελεύθερη και διέσωσαν την οντότητα του Ελληνικού κράτους.

Μάχη στου Μακρυγιάννη

Τις πρώτες πρωϊνές ώρες της 4ης Δεκεμβρίου 1944, το αποκαλούμενο «Α' Σώμα Στρατού» των συμμοριτών επιτέθηκε στα Αστυνομικά Τμήματα της Χωροφυλακής στην Αθήνα και τον Πειραιά, με στόχο την κατάληψη των Αθηνών και την εγκαθίδρυση κομμουνιστικού καθεστώτος. Την ίδια ώρα τμήματα τριών «μεραρχιών» συμμοριτών εισέρχονταν στην Αττική και οι εθνικιστικές ομάδες ανταρτών του Ε.Δ.Ε.Σ. στην Ήπειρο δέχθηκαν ισχυρή και συντονισμένη επίθεση. Την Αττική υπεράσπιζαν η ΙΙΙ Ορεινή Ταξιαρχία, που εξοπλισμένη από τους Άγγλους είχε μεταφερθεί στην Αθήνα από το μέτωπο της Ιταλίας, οι άνδρες της Βασιλικής Χωροφυλακής μαζί τους κι αυτοί του Συντάγματος Χωροφυλακής Αθηνών στου Μακρυγιάννη και τέλος οι άνδρες της Αστυνομίας Πόλεων. Κατά τον χρόνο της κομμουνιστικής επιθέσεως, οι κρατούμενοι μαχητές των Ευζωνικών ταγμάτων ανέχονταν σε 370 αξιωματικούς των Ταγμάτων Ασφαλείας, οι οποίοι ήταν υπό κράτηση στη Σχολή Χωροφυλακής, και 600 οπλίτες που ήταν υπό περιορισμό στους Στρατώνες Ορειβατικού Πυροβολικού στου Γουδή, ενώ περίπου 200 μέλη των κατοχικών κυβερνήσεων, συμπεριλαμβανομένων των Τσολάκογλου και Ράλλη, κρατούνταν στις Φυλακές Αβέρωφ, σημεία που στόχευσαν οι συμμορίτες από την πρώτη ημέρα.

Οι αξιωματικοί και οι οπλίτες των Ευζωνικών Ταγμάτων, απελευθερώθηκαν από την κυβέρνηση Γεωργίου Παπανδρέου, οπλίστηκαν και συμμετείχαν στην καταστολή της κομμουνιστικής ανταρσίας και βοήθησαν στην άμυνα της Σχολής Χωροφυλακής. Οι αξιωματικοί και οι 600 Εύζωνοι οργανώθηκαν σε 9 συνολικά Λόχους, με 10 οπλοπολυβόλα, και συμμετείχαν στην άμυνα αλλά και στις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις. Οι κρατούμενοι στις Φυλακές Αβέρωφ υπερασπίστηκαν με σημαντική επιτυχία τους εαυτούς τους όταν οι συμμορίες των κομμουνιστών δολοφόνων κατέλαβαν το κτίριο των φυλακών όμως κάποιοι από αυτούς σκοτώθηκαν εκεί ή έπεσαν θύματα απαγωγής και δολοφονήθηκαν αργότερα, όπως ο Στρατηγός Γεώργιος Μπάκος. Οι διασωθέντες των Φυλακών Αβέρωφ μερικές μέρες αργότερα μετεφέρθησαν σε στρατόπεδα στην Ερυθραία Αφρικής εν όψει των δικαστικών περιπετειών που τους ανέμεναν.

Σύσκεψη υπό τον Σκόμπι

Στις 20.30 της 11ης Δεκεμβρίου στο διοικητήριο της 23ης Τεθωρακισμένης Ταξιαρχίας στα Παραπήγματα, υπήρξε σύσκεψη των διοικητών όλων των μονάδων, στην οποία συμμετείχε και ο διοικητής της Ορεινής Ταξιαρχίας, Θρασύβουλος Τσακαλώτος. Στη διάρκεια της ανακοινώθηκε από τον Σκόμπι η πρόθεση του να αποσύρει τις δυνάμεις του από το Κέντρο των Αθηνών και να τις συγκεντρώσει στο Φάληρο. Η σύσκεψη επανελήφθη στις 02.00 το πρωί της 12ης Δεκεμβρίου και ο Τσακαλώτος ανακοίνωσε στους Άγγλους ότι η 3η Ορεινή Ταξιαρχία θα παραμείνει στις θέσεις της καθώς ο ίδιος αρνείται να παραδώσει τους Έλληνες θύματα των σφαγέων κομμουνιστών. Στη σύσκεψη αποφασίστηκε τελικά η σύμπτυξη προς το κέντρο των Αθηνών όλων των δυνάμεων. Μετά την απόσυρση από τη Σχολή Ευελπίδων, των 3 Βρετανικών αρμάτων, αποφασίσθηκε η εκκένωση των εγκαταστάσεων της Σχολής. Για την αποχώρηση των Αξιωματικών, των Ευελπίδων και των Μονίμων Υπαξιωματικών από τις εγκαταστάσεις της Σχολής διατέθηκαν Βρετανικά οχήματα και άρματα και η εκκένωση πραγματοποιήθηκε τις απογευματινές ώρες της 12ης Δεκεμβρίου.

Στη διάρκεια της βλήθηκε από αδέσποτη σφαίρα ο Εύελπις Δημήτριος Πούλος, ο οποίος αργότερα υπέκυψε στα τραύματα του. Το προσωπικό της Σχολής μεταφέρθηκε στα Παλαιά Ανάκτορα και ακολούθως τοποθετήθηκαν στα συγκροτούμενα Τάγματα Εθνοφυλακής. Μετά την άρνηση του Θρασύβουλου Τσακαλώτου το ζήτημα της ενόπλου αντιμετωπίσεως του ΚΚΕ, εξετάστηκε στη σύσκεψη που έγινε το πρωί της 12ης Δεκεμβρίου στην Αγγλική Πρεσβεία, και στην οποία μετείχαν ο Στρατάρχης Αλεξάντερ, ο Χάρολντ Μάκ Μίλλαν, ο πρέσβης Λίπερ, ο αρχηγός της υπηρεσίας πληροφοριών Στρατηγός Αϊρευ, ο υποστράτηγος Τζων Χωκσγουερθ, ο ταξίαρχος Χιού Μάνεριγκ και ο Στρατηγός Σκόμπι. Παράλληλα, αποφασίστηκε να διερευνηθεί η δυνατότατα ειρηνικής επιλύσεως της κρίσεως και αποφασίστηκε να συναντηθεί ο Σκόμπι με εκπροσώπους του Κ.Κ.Ε. και να ζητήσει την εκκένωση της Αττικής από τις δυνάμεις των συμμοριών του ΕΛΑΣ καθώς και τον γενικότερο αφοπλισμό «των οπαδών του ΚΚΕ» στην Αθήνα.

Όροι του Κ.Κ.Ε.

Την ίδια μέρα πραγματοποιήθηκε συνάντηση του Σκόμπι, με τον «υπουργό εξωτερικών» του Κ.Κ.Ε. Μιλτιάδη Πορφυρογένη, όμως οι κομμουνιστές αντιδρώντας στην πρόταση των Άγγλων, διέταξαν επίθεση και λίγες ώρες μετά εκδηλώθηκαν ταυτόχρονες επιθέσεις στα Παραπήγματα, στον Πειραιά και την Ελευσίνα. Η επίσημη απάντηση του Κ.Κ.Ε. δόθηκε στις 14 Δεκεμβρίου με επιστολή της Κεντρικής Επιτροπής του ΕΛΑΣ, που δεχόταν τις προτάσεις των Άγγλων υπό τους ακόλουθους όρους:

• Ταυτόχρονη απόσυρση της Ορεινής Ταξιαρχίας και του Ιερού Λόχου,
• αφοπλισμός της Ελληνικής Χωροφυλακής,
• αφοπλισμός και παράδοση στη δικαιοσύνη των ανδρών των Ταγμάτων Ασφαλείας, καθώς και
• «να πάψει η βρετανική ανάμειξη στα εσωτερικά της Ελλάδας»,
• «να σχηματιστεί κυβέρνηση πραγματικής Εθνικής Ενώσεως, η οποία θα ρυθμίσει ρυθμίσει Δημοκρατικώς το όλον Πολιτικόν και στρατιωτικόν πρόβλημα της Χώρας».

Οι αποφάσεις των Άγγλων

Στη σύσκεψη στην Αγγλική πρεσβεία αποφασίστηκε ακόμη ο εξοπλισμός των κρατούμενων στους στρατώνες στου Γουδή ανδρών των Ταγμάτων Ασφαλείας, και η επίθεση κατά των δυνάμεων του Κ.Κ.Ε. εάν δεν γινόταν δεκτό το «τελεσίγραφο Σκόμπι». Στον Πειραιά άρχισε η αποβίβαση της 4ης Ινδικής και της 46ης Βρετανικής Μεραρχίας που μεταφέρθηκαν από την Ιταλία. Το Κ.Κ.Ε. ενισχύθηκε με το «Τάγμα Κρόνου» του Ε.Λ.Α.Σ., που κατέβηκε από τη Δωρίδα και με την «Ταξιαρχία Ιππικού» με 400 άνδρες. Η Ορεινή Ταξιαρχία επιτέθηκε και κατέλαβε το συγκρότημα του νοσοκομείου «Σωτηρία», όπου ο ΕΛΑΣ είχε απώλειες 50 νεκρούς και 150 αιχμαλώτους άνδρες του, και τον λόφο του Αράπη στον Υμηττό, ενώ οι Βρετανοί, που ήλεγχαν το αεροδρόμιο στο Ελληνικό συγκέντρωσαν εκεί περίπου 1.000 αιχμαλώτους του ΕΛΑΣ ^[7]. Ο συμμοριοπόλεμος υπήρξε η κορύφωση της κομμουνιστικής συμμορίτικης ανταρσίας, ο αποκαλούμενος «Τρίτος Γύρος», που άρχισε -τουλάχιστον επίσημα- στις 4 Δεκεμβρίου 1944 με τα αποκαλούμενα Δεκεμβριανά γεγονότα στην Αθήνα, για τα οποία η «Πράβντα», η μεγαλύτερη σοβιετική εφημερίδα, δεν έγραψε ούτε μια λέξη.

Ο Σπυρίδων Μαρκεζίνης εξιστορεί ^[8]:

«..Το κεφάλαιο της ομηρίας υπήρξε μία άλλη ιδιαίτερα ζοφερή πτυχή των Δεκεμβριανών. Κάθε ημέρα αρκετοί από τους ομήρους άνδρες και γυναίκες στην Αθήνα και την υπόλοιπη Ελλάδα έβρισκαν μαρτυρικό θάνατο. {...} Η ανακωχή της 11ης Ιανουαρίου, στην οποίαν επροχώρησε μάλλον δυσθύμως ο Σκόμπι, θα σημάνη την επιστροφή των ομήρων. Με τον καιρό θα αποκαλυφθεί ότι εκατοντάδες από τους συλληφθέντας, θύματα ενός ανέλεγκτου μίσους δεν επρόκειτο να επιστρέψουν πότε... Η Αλεξάνδρα Κριεζή, ο άνδρας της Αντώνιος Κριεζής και οι κόρες τους Ρωξάνη και Φαίνη συνελήφθησαν από τον ΕΛΑΣ στο σπίτι τους στην Κηφισιά κατά την περίοδο των Δεκεμβριανών. Από την ομηρία θα επιστρέψουv 25 ημέρες αργότερα η ίδια και η κόρη της ή Ρωξάνη. Ο άνδρας της και η δεύτερη κόρη της Φαίνη, πρωταθλήτρια Ελλάδος στο τέvνις, θα εκτελεσθούν στις 22 Δεκεμβρίου και τα πτώματά τους θα βpεθούν δύομισυ μήνες αργότερα στα Κιούρκα της Αττικής ...».

Η.Π.Α. & Δεκεμβριανά

Σχετικά με την επίσημα στάση των Η.Π.Α. στο ξεκίνημα των Δεκεμβριανών γεγονότων είναι ενδεικτική η δήλωση του Αμερικανού υπουργού εξωτερικών Στεττίνιους, την παραμονή της κομμουνιστικής ανταρσίας:

«Πολιτική των Η.Π.Α. ήταν πάντοτε να απέχουν από κάθε επέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις των άλλων εθνών. Συμφώνως με την πολιτικήν αυτήν, οι Η.Π.Α. αποφεύγουν με σχολαστικότητα να επεμβαίνουν στις υποθέσεις των χωρών, οι οποίες απελευθερώνονται από τους Γερμανούς. Η πολιτική των Η.Π.Α. αντίκειται σε οποιαδήποτε επέμβαση, η οποία θα επηρέαζε την εσωτερική κατάσταση, οιασδήποτε από τις χώρες που απελευθερώνονται. Ο αμερικανικός λαός, βεβαίως, αντιμετωπίζει με συμπάθεια τις προσδοκίες των κινημάτων αντιστάσεως και των αντιφασιστικών στοιχείων στις απελευθερωθείσες χώρες. Ο αμερικανικός λαός γνωρίζει ότι οι ομάδες αυτές, οι οποίες πολέμησαν τόσο θαρραλέα κατά των Γερμανών, δεν προτίθενται να παρεμποδίσουν τις παρούσες τόσο σημαντικές στρατιωτικές επιχειρήσεις κατά της Γερμανίας» [9] [10]. 

Ανάλογη με την στάση της Αμερικανικής κυβερνήσεως τήρησε και ο αμερικανικός τύπος έναντι της βρετανικής πολιτικής στην Ελλάδα. Σύμφωνα με δημοσιεύματα της εποχής:

«..Την στιγμή που ο Παπανδρέου και η αντίδραση κάνουν ότι μπορούν για να διαλύσουν τον ΕΛΑΣ, ο αμερικανικός τύπος αφιερώνει μακρά άρθρα στην ηρωϊκή δράση και τα ηρωϊκά κατορθώματα των Ελλήνων ανταρτών. Οι «Τάϊμς της Νέας Υόρκης» στο σημερινό φύλλο τους δημοσιεύουν ανταπόκριση του ανταποκριτού του «Ασοσιέιτεντ Πρές» που περιγράφει τους αγώνες του ΕΛΑΣ. Δύο από τα μεγαλύτερα περιοδικά των Ηνωμένων Πολιτειών, το «Λάϊφ» και το «Κόλλιερς» αφιερώνουν, στα τελευταία τεύχη τους, ολόκληρες σελίδες στη δράση του ΕΛΑΣ που «πολέμησε τον κατακτητή και τελικά απελευθέρωσε την Ελλάδα και κέρδισε τον θαυμασμό όλου του δημοκρατικού κόσμου» [11]. 

Φανερά εχθρική στάση προς την Ελληνική κυβέρνηση και την βρετανική επέμβαση, έδειξαν και οι ανταποκριτές των αμερικανικών εφημερίδων στην Ελλάδα, με πιο χαρακτηριστική περίπτωση αυτήν του Ντμίτρι Κέσσελ ο οποίος γράφει:

«...Ο Βρετανός πρέσβης στην Αθήνα, Λήπερ, διαπιστώνει: Η ουδετερότητα των Αμερικανών χρησιμοποιήθηκε στο έπακρο από τον ΕΛΑΣ και την προπαγάνδα του. Ήταν ένα πρώτης τάξεως τονωτικό γι’ αυτούς. Οι περισσότεροι Αμερικανοί ανταποκριτές κατηγορούσαν τους Βρετανούς και υποστήριζαν τους κομμουνιστές» [12].

Έναρξη συμμοριοπολέμου

Τον Ιανουάριο του 1945 έγινε η συνδιάσκεψη της Βάρκιζας, όμως η Ελληνική κυβέρνηση δεν επέβαλε κανενός είδους όρους στο Κομμουνιστικό Κόμμα. Η λειτουργία του νομιμοποιήθηκε, η συμμετοχή του στην πολιτική του τόπου αναγνωρίσθηκε και ο μόνος όρος που τέθηκε, ήταν η παράδοση του οπλισμού, που κατείχαν οι δυνάμεις των συμμοριτών, όμως η ηγεσία του Κομμουνιστικού Κόμματος έδωσε εντολή στα μέλη της, να παραδοθούν μόνο τα άχρηστα και χαλασμένα όπλα και να κρυφτούν τα πολλά και καλά για μελλοντική χρήση. Το Μάϊο του 1945, μετά την κατάρρευση του Τρίτο Ράιχ και την απελευθέρωση όλων των κρατουμένων, επέστρεψε στην Ελλάδα ο Νίκος Ζαχαριάδης και ανέλαβε πάλι την ηγεσία του κόμματος.

Η ημερομηνία της τυπικής ενάρξεως του συμμοριοπολέμου ορίζεται στις 31 Μαρτίου 1946, ημέρα Εθνικών εκλογών στην Ελλάδα ^[13], με επίθεση κομμουνιστών συμμοριτών ανταρτών στον σταθμό της Ελληνικής Βασιλικής Χωροφυλακής στην κωμόπολη Λιτόχωρο ^[14] στο νομό Πιερίας. Η εντολή είχε δοθεί από τον Ζαχαριάδη, στον Μάρκο Βαφειάδη και τον καπετάν Γιώργη Κικίτσα, όταν ο Γενικός Γραμματέας του Κ.Κ.Ε. πέρασε από τη Θεσσαλονίκη, στις 21 Μαρτίου, πηγαίνοντας στην Πράγα. Η σύγκρουση έγινε σε δύο σημεία, στον Σταθμό Χωροφυλακής, κοντά στην κεντρική πλατεία, και στο διώροφο κτίριο όπου στεγαζόταν το απόσπασμα Χωροφυλακής στο δυτικό μέρος του χωριού. Συμβατικά θεωρείται ότι εκείνη τη νύχτα άρχισε ο συμμοριοπόλεμος.

Σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση, όπως αυτή δημοσιεύθηκε στις εφημερίδες της 1ης Απριλίου 1946:

«Το υπουργείον Δημοσίας Τάξεως ανακοινοί μετά λύπης κατά τηλεγράφημα του Διοικητού Χωροφυλακής Κατερίνης, την ώραν 23.30' της 30ής Μαρτίου ενεστώτος έτους συμμορία εξ εκατό και πλέον κομμουνιστών, ωπλισμένων δι' αυτομάτων όπλων και όλμων, προσέβαλεν δολοφονικώς τους εις τον Σταθμόν Χωροφυλακής Λιτοχώρου Κατερίνης στρατωνιζομένους άνδρας της Χωροφυλακής και Εθνοφυλακής, οίτινες προωρίζοντο διά την τήρησιν της τάξεως κατά τας εκλογάς. Επηκολούθησε συμπλοκή διαρκέσασα πλέον της ώρας, καθ' ην το οίκημα του Σταθμού Χωροφυλακής ανεφλέγη εκ των βλημάτων όλμων. Κατά ταύτην εφονεύθησαν 6 χωροφύλακες, 2 λοχίαι, 2 στρατιώται και ετραυματίσθησαν 2 χωροφύλακες. Η συμμορία, μετά την πραγματοποίησιν του εγκληματικού σχεδίου της, ετράπη προς την ορεινήν δασώδη περιοχήν του Ολύμπου».

Διεθνής εμπλοκή

Πέραν των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων που το έμψυχο υλικό τους υποβλήθηκε σε αιματηρές θυσίες, καθαριστική υπήρξε η βοήθεια των Η.Π.Α. στην ολοκληρωτική συντριβή των ξενοκίνητων κομμουνιστοσυμμοριτών και την επικράτηση του Ελληνικού στρατού. Η βοήθεια που παρείχε στο Ελληνικό κράτος η Αμερικανική Αποστολή Βοήθειας [A.M.A.G.] περιλάμβανε την παροχή 74.000 τόνων στρατιωτικού υλικού, επιπλέον αποστολές 100.000.000 δολαρίων για το στρατό, 13.000.000 δολαρίων για το Ελληνικό Ναυτικό, επιπλέον κονδύλια για ανοικοδόμηση κτηρίων, ανέγερση εργοστασίων και άλλες χρηματικές ενισχύσεις. Επιπλέον στο πλαίσιο του Σχεδίου Μάρσαλ την περίοδο 1948-49 στάλθηκαν μεταξύ άλλων, 140 αεροπλάνα, 3.900 περίπου πυροβόλα, 97.000 τυφέκια και 10.000 οχήματα ^[15].

Οικονομική & Υλική βοήθεια στις συμμορίες

Τεράστια όμως υπήρξε και η βοήθεια που δόθηκε στις συμμορίες του Κομμουνιστικού Κόμματος, η οποία δεν είχε επίσημο διακρατικό χαρακτήρα λόγω του ότι απευθύνονταν σε μη οργανωμένο στρατό που δεν εκπροσωπούσε καμμιά κρατική οντότητα. Είναι γνωστή η έκκληση του Γιάννη Ιωαννίδη (Ντενίσοβ) προς τον πρόεδρο του Κ.Κ. Τσεχοσλοβακίας Κλέμεντ Γκότβαλντ στις 19 Σεπτεμβρίου 1946, στην οποία ανέφερε: « [...] Γνωρίζουμε ότι κι εσείς αντιμετωπίζετε μεγάλες ανάγκες, ελπίζουμε ωστόσο ότι η σημασία του αγώνα μας θα αξιολογηθεί σωστά και ότι θα βρεθεί τρόπος για το ξεπέρασμα των πραγματικών και τυπικών δυσκολιών και ότι θα κατορθώσετε να μας χορηγήσετε μια ισχυρή οικονομική βοήθεια...» ^[16]. Ήδη από το 1946 το Κ.Κ. Τσεχοσλοβακίας απέστειλε οικονομική αλλά και όχι μόνο βοήθεια προς τις κομμουνιστικές συμμορίες. Ο Νίκος Μαραντζίδης αναφερόμενος στη βοήθεια αυτή γράφει:

«...Σύμφωνα με τα τσεχοσλοβάκικα αρχεία, το Υπουργείο Άμυνας της χώρας προϋπολόγισε ένα δισεκατομμύριο κορόνες (15 εκατομμύρια δολάρια) για υλική βοήθεια προς το ΔΣΕ. Αξιοποιήθηκε περίπου το 75% του ποσού. Τα χρήματα κάλυψαν το κόστος αποστολής στρατιωτικού, ιατροφαρμακευτικού υλικού και τροφίμων. Επιπλέον, οι Τσεχοσλοβάκοι κατέθεταν κάθε μήνα ένα ποσό σε αλβανική τράπεζα για λογαριασμό του Δ.Σ.Ε.» [17].

Σημαντική βοήθεια στις κομμουνιστικές συμμορίες προσέφεραν και άλλες κομουνιστικές χώρες όπως η Γιουγκοσλαβία, η Βουλγαρία, η Αλβανία, η Ρουμανία και η Ουγγαρία. Η βοήθεια των Γιουγκοσλάβων υπολογίζεται σε 35.000 τουφέκια, 3.500 οπλοπολυβόλα, 2.000 βαριά γερμανικά οπλοπολυβόλα, 7.000 αντιαρματικά όπλα, 10.000 νάρκες καθώς και ρούχα για 12.000 άτομα ^[18]. Για το λόγο αυτό ο Τίτο έλαβε ευχαριστήριο μήνυμα της Κ.Ε. του Κ.Κ.Ε., στις 10 Φεβρουαρίου 1947, με αναφορά στην υλική βοήθεια που τους παρείχε:

«Αγαπητέ Τίτο, θεωρούμε επιταχτικό μας καθήκον να σας ευχαριστήσουμε εγκάρδια, και σάς και όλη την Κεντρική Επιτροπή για τη σοβαρή βοήθεια που μας δώσατε σ’ απάντηση στην τελευταία έκκληση της Κεντρικής μας Επιτροπής, όπως και για όλη τη βοήθεια που μας δίνει το αδελφό γιουγκοσλαβικό κόμμα. Η βοήθεια αυτή έρχεται σε στιγμή νέας εντατικής πάλης του ελληνικού λαού για την ανεξαρτησία και τη δημοκρατία και στερεώνει ακόμα πιο πολύ τους δεσμούς ανάμεσα στους λαούς της Γιουγκοσλαβίας και της Ελλάδας» [19]. 

Οι Ούγγροι κομουνιστές προσέφεραν κάθε μήνα 2 εκατομμύρια φιορίνια από τον κρατικό τους προϋπολογισμό στους συμμορίτες, ενώ οι Ρουμάνοι μέχρι τον Σεπτέμβριο του 1947 παρέδωσαν στους συμμορίτες 16 εκατομμύρια λέι ^[20]. Τα στοιχεία αποδεικνύουν πως οι συμμορίες του Κομμουνιστικού Κόμματος στηρίχθηκαν απόλυτα στη συνδρομή του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος για την οργάνωση της ένοπλης ανταρσίας τους, με το οποίο είχαν δημιουργήσει σχέση εξαρτήσεως η οποία θα είχε σαν αντάλλαγμα την παραχώρηση εκ μέρους του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος ελληνικών εδαφών στους βαλκάνιους συντρόφους όπως ήταν ουσιαστικά και ο σκοπός της κομμουνιστικής ανταρσίας.

Συνάντηση Ζαχαριάδη-Τίτο

Τον Απρίλιο του 1947, ο συμμορίτης και αρχηγός του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος Νίκος Ζαχαριάδης συναντήθηκε με τον Ιωσήφ Τίτο, στο Βελιγράδι, και συμφώνησαν στη δημιουργία χωριστού κράτους στη Βόρεια Ελλάδα. Μετά την συνάντηση ο Ζαχαριάδης απέστειλε επιστολή ^[21] στον Τίτο, στην οποία επιβεβαιώνει την προφορική τους συμφωνία:

«Σεβαστέ σύντροφε,

Σχετικά με τη χτεσινή συνομιλία μας θέλω να συνοψίσω τα παρακάτω:
* 1. Τον τελευταίο χρόνο, από το Μάρτη του 1946 και δω, η κατάσταση στην Ελλάδα οξύνθηκε και πήρε τη μορφή του ένοπλου αγώνα. Ο αγώνας αυτός, που βρίσκεται κάτω από την άμεση καθοδήγηση του Κ.Κ.Ε. και πολιτικά τοποθετείται μέσα στα πλαίσια της πάλης του ΕAM για την Εθνική ανεξαρτησία και τη Λαϊκή δημοκρατία (πρόγραμμα του ΕΑΜ), διαθέτει σήμερα περί τους 20.000 αγωνιστές κάτω από τη συγκεντρωτική διοίκηση του Γενικού Αρχηγείου και αγκαλιάζει όλη τη χώρα. Ο Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας ξεπερνά σήμερα το στάδιο του σκόρπιου παρτιζάνικου αγώνα και τείνει να διαμορφωθεί σε ταχτικό στρατό. Από την οργανωτική πλευρά αυτού συγκεντρώνονται σήμερα οι κύριες προσπάθειές μας.
* 2. Παρά την ολόπλευρη υποστήριξη που ο μοναρχοφασισμός έχει από τον αγγλοαμερικάνικο ιμπεριαλισμό δε μπόρεσε και δεν μπορεί -αυτό το δείχνουν τα γεγονότα- να καθυποτάξει και να εξουδετερώσει το λαϊκό δημοκρατικό κίνημα και το δημοκρατικό στρατό και όλες οι ενδείξεις δείχνουν ότι η βασική σκέψη του εχθρού συγκεντρώνεται σε αυτό εδώ: να κρατήσει τις πόλεις και τις βασικές συγκοινωνιακές αρτηρίες να απομονώσει το Δ.Σ.Ε. στις ορεινές περιοχές, να τον απομονώσει και από το εξωτερικό και να τον υπονομεύσει και φθείρει με το χρόνο.
* 3. Παρά το γεγονός ότι στις πόλεις καθυστερεί ακόμα – σε σχέση με την ύπαιθρο – η μαχητική ένοπλη λαϊκή αντίσταση, με βάση την ως τα τώρα εξέλιξη της κατάστασης και το συσχετισμό δυνάμεων που υπάρχει μέσα στη χώρα και παρά την ανοιχτή τώρα παρέμβαση και του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού, οι δυνατότητες για ν' ανατρέψουμε τα πιο πάνω σχέδια του μοναρχοφασισμού και των ξένων υποστηριχτών του υπάρχουν. Ο ΔΣΕ έχει όλες τις δυνατότητες απ' την πλευρά του ανθρώπινου υλικού και μέσα σε σύντομα χρονικά όρια να φτάσει τις 50.000. Η τακτική του είναι και στο άμεσο μέλλον πρέπει να είναι με αδιάκοπα χτυπήματα που προοδευτικά πρέπει να δυναμώνουν, να φθείρει και να ξεχαρβαλώνει τις μοναρχοφασιστικές δυνάμεις. Αυτό όμως δε φτάνει. Υπάρχουν σήμερα στη χώρα όλες οι προϋποθέσεις και εφόσον η αγγλοσαξονική ιμπεριαλιστική επέμβαση θα μείνει βασικά μέσα στα σημερινά πλαίσια, ο ΔΣΕ ν” αναλάβει γενικότερα την πρωτοβουλία και να επιφέρει μια σοβαρότερη αλλαγή στην εσωτερική μας κατάσταση και εξέλιξη χτυπώντας αποφασιστικά το μοναρχοφασισμό, αποσπώντας του ζωτικές περιοχές και αστικά κέντρα και δημιουργώντας μια στέρεη και βιώσιμη λεύτερη Ελλάδα.
* 4. Το πιο νευραλγικό και ασθενικό για το μοναρχοφασισμό σημείο από κοινωνική, οικονομική, πολιτική, εθνική, στρατιωτική και γεωγραφική άποψη είναι η Βόρεια Ελλάδα, δηλαδή, κυρίως η ελληνική Μακεδονία και Θράκη. Αντίθετα για το ΔΣΕ εδώ συγκεντρώνονται οι πιο ευνοϊκές προϋποθέσεις. Ουσιαστική σημασία έχει εδώ το γεγονός ότι ο ΔΣΕ διαθέτει πρωτοβουλία στο διάλεγμα του σημείου όπου θα χτυπήσει. Εδώ, λοιπόν πρέπει ο ΔΣΕ να καταφέρει αποφασιστικό χτύπημα ενάντια στο μοναρχοφασισμό συγκεντρώνοντας την κύρια προσπάθειά του ενάντια στο κέντρο της περιοχής αυτής.
* 5. Για να πετύχει ένα τέτοιο χτύπημα χρειάζεται:
α) Αδιάκοπα να συνεχίσει ο ΔΣΕ την επιθετική του δράση σε όλη τη χώρα, έτσι που να φθείρει και να κρατά πάντα σε συναγερμό και σκόρπισμα τις μοναρχοφασιστικές δυνάμεις.
β) Επιτελικά πρέπει το σχέδιο να δουλευτεί καλά και να εξασφαλιστεί το στοιχείο του αιφνιδιασμού.
γ) Πρέπει από εμπειροπόλεμα και δοκιμασμένα στελέχη και άντρες του ΔΣΕ να καταρτιστεί η εφεδρική δύναμη από 5-7 χιλ. άντρες που θα πραγματοποιήσει το κύριο χτύπημα ενάντια στο κέντρο της περιοχής όπου θα επιτεθεί.
δ) Η ταυτόχρονη ένοπλη εκδήλωση και μέσα από τις πόλεις στην περιοχή αυτή είναι δυνατή και πρέπει να εξασφαλιστεί.
ε) Πρέπει να χρησιμοποιηθούν εξαντλητικά οι σοβαρές δυνάμεις και δυνατότητες που διαθέτουμε μέσα στον κυβερνητικό στρατό και ναυτικό.
* 6. Η μεγαλύτερη αδυναμία που παρουσιάζει σήμερα ο ΔΣΕ και που είναι κι’ όλας σοβαρό εμπόδιο στην ανάπτυξή του είναι η ανεπάρκεια στον οπλισμό του και στον ανεφοδιασμό του με όπλα και πολεμοφόδια. Παρά την τόσο σημαντική ενίσχυση που έχουμε στο σημείο αυτό από σας, τα τελευταία τηλεγραφήματα από το Γενικό Αρχηγείο του ΔΣΕ μιλάν ότι υπάρχει κιόλας τώρα με τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις που διεξάγει ο μοναρχοφασισμός έλλειψη σε πολεμοφόδια. Πρέπει ακόμα να τονιστεί ότι ο οπλισμός που διαθέτει ο ΔΣΕ δε φτάνει για να χτυπά αποτελεσματικά τον εχθρό στις πόλεις και κέντρα του που τάχει μετατρέψει σε περιχαρακωμένα στρατόπεδα. Για να πετύχει λοιπόν το χτύπημα που αναφέρεται πιο πάνω πρέπει η ειδική δύναμη του ΔΣΕ που θα το καταφέρει να είναι κατάλληλα εξοπλισμένη, να εξοπλισθούν ανάλογα και οι μαχητικές δυνάμεις μας μέσα στις πόλεις της περιοχής αυτής και, πράγμα επίσης σοβαρό τα στρατιωτικά στελέχη και οι καθοδηγητές στην επιχείρηση αυτή πρέπει να καταρτισθούν και ετοιμαστούν ειδικά.
* 7. Όταν εξασφαλίσουμε ένα απαραίτητο μίνιμουμ απ’ τις πιο πάνω προϋποθέσεις μπορούμε να δώσουμε το χτύπημά μας και με την κατάσταση που υπάρχει σήμερα στην Ελλάδα μπορούμε μόνο σαν προσωρινή εκδήλωση και επιτυχία μα σαν αφετηρία για την πιο ουσιαστική αλλαγή στην Ελλάδα, εκτός αν έχουμε μια ένοπλη αμερικανική επέμβαση για να περισώσει το μοναρχοφασισμό, οπότε όμως δημιουργείται και κάπως πιο γενική διεθνής περιπλοκή.
* 8. Νομίζω πως αν εξασφαλιστούν οι υλικές δυνατότητες μπορεί, μερικά τουλάχιστο, ο εφοδιασμός του ΔΣΕ με πολεμικό υλικό να εξασφαλιστεί απ” τη Γαλλία, Ιταλία, Αγγλία κλπ.
* 9. Είναι απαραίτητο σήμερα το ζήτημα για την ολόπλευρη εν ισχύσει στο λαϊκό δημοκρατικό κίνημα στην Ελλάδα και στο ΔΣΕ να μπει σε ευρωπαϊκή και παγκόσμια κλίμακα πιο αποφασιστικά.
* 10. Για μένα προσωπικά νομίζω τα εξής:
α) Επειδή η ελληνική και αγγλοσαξονική αντίδραση θα κάνει όλο φασαρία γύρω στην «εξαφάνισή» μου απ” την Ελλάδα μπορεί με μια ανοιχτή εμφάνισή μου στο Παρίσι να εξηγηθεί γιατί αναγκάσθηκα να φύγω στην Ελλάδα.
β) Να μου εξασφαλιστεί εδώ η δυνατότητα να μείνω τηρώντας τους όρους της συνωμοτικότητας κυρίως κόπτοντας τις επαφές μου εχτός από μια με το σ. Ντενίσωφ (Γιάννη Ιωαννίδη), με τους εδώ Έλληνες συντρόφους έγινε γνωστό ότι είμαι εδώ. Στον αριθμό αυτό δε συμπεριλαμβάνονται αυτοί που με πέρασαν εδώ. Ο ανταποκριτής του Reuter εδώ έκανε νύξη σε εδώ Έλληνες για ταξίδι μου στη Μόσχα.
γ) Να εξασφαλιστεί μια σίγουρη ταχτική (δύο φορές το μήνα) επικοινωνία μου με την Αθήνα.
δ) Αν είναι δυνατό να πάω για πιο πάνω.
ε) Νομίζω ότι η θέση μου τελικά είναι να βρίσκομαι, ανεπίσημα φυσικά, κοντά στο Γενικό Αρχηγείο του ΔΣΕ.
Σ’ αυτά συνοψίζω, σεβαστέ σύντροφε, τη χτεσινή συνομιλία μας. Η εξέλιξη της κατάστασης στην Ελλάδα μας επιτρέπει κάθε αισιοδοξία με την πρωταρχική προϋπόθεση ότι το ΚΚΕ θα κάνει το καθήκον του διορθώνοντας τα λάθη που έκανε στο παρελθόν.
Επιτρέψτε να σας εκφράσω την ευγνωμοσύνη του ΚΚΕ για όσα κάνατε για μας. Αυτό το διαισθάνεται και ο λαός μας που νοιώθει ενστιχτώδικα και κατάκαρδα τη Νέα Γιουγκοσλαβία, το Λαό της και το Στρατάρχη της, γιατί νοιώθει ότι το κύριο στήριγμά του απόξω είναι αυτοί.
Το ελληνικό κείμενο απ’ το σημείωμά μου αυτό το κρατώ εγώ. Ένα αντίγραφό του δίνω για ενημέρωση στο σ. Μάρκο (ο Ράνκοβιτς). Τη μετάφρασή του στα ρούσικα την έκανε ο σ. Πετρής. (Ρούσσος). Αν νομίζετε σκόπιμο γνωρίζετε το περιεχόμενο αυτού του σημειώματός μου και πιο πάνω. Γνώση του σημειώματός μου αυτού θα πάρει και ο σ. Ντενίσωφ (Ιωαννίδης).
Διατελώ με σεβασμό και αγάπη. 22.4.47
Ν. ΖΑΧΑΡΙΑΔΗΣ».

Σχέδιο «Λίμνες» / Σύμφωνο Μπλεντ

Το καλοκαίρι του 1947, το Κ.Κ.Ε. δεν έκρυβε τις προθέσεις του. Ήδη τον Ιούνιο αυτού του έτους στο Στρασβούργο, ο Μιλτιάδης Πορφυρογένης έκανε λόγο για «[...] τη δημιουργία μιας λεύτερης δημοκρατικής Ελλάδας με δική της κυβέρνηση και με δική της κρατική υπόσταση...». Τον Αύγουστο του ίδιους έτους υπογράφηκε η συμφωνία του Μπλεντ, όταν στην ομώνυμη πόλη της Γιουγκοσλαβίας συναντήθηκαν συμμορίτες με στελέχη των Γενικών Επιτελείων Γιουγκοσλαβίας, Βουλγαρίας, Αλβανίας, με παρόντες Σοβιετικούς αξιωματικούς και αποφάσισαν την παροχή βοήθειας προς τις δυνάμεις των κομμουνιστικών συμμοριών, με αντάλλαγμα την απόσχιση της Μακεδονίας. Παράλληλα, αποτέλεσμα της συμφωνίας Τίτο -Ζαχαριάδη υπήρξε το σχέδιο «Λίμνες», που εγκρίθηκε τον Σεπτέμβριο του 1947 και στόχευε στη κατάληψη της Θεσσαλονίκης από τις δυνάμεις των συμμοριτών, προκειμένου να δημιουργηθεί αυτόνομο Μακεδονικό κράτος υπό την αιγίδα του Τίτο. τις συμφωνίες αυτές επικύρωσε και ο Ιωσήφ Στάλιν.

Το συμφωνητικό του Μπλέντ όριζε: 
«Εμείς οι σύντροφοι 
* 1) Στρατιωτικός Σύμβουλος και εκπρόσωπος του Γενικού Επιτελείου της Αλβανίας, 
* 2) Στρατιωτικός Σύμβουλος και εκπρόσωπος του Γενικού Επιτελείου της Βουλγαρίας, 
* 3) Στρατιωτικός Σύμβουλος και εκπρόσωπος του Γενικού Επιτελείου της Γιουγκοσλαβίας και
* 4) Στρατιωτικός Σύμβουλος και εκπρόσωπος του Γενικού Στρατηγείου του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας.
Έχοντας υπόψη την πολιτικήν και στρατιωτική βάση των συνεννοήσεων, που πραγματοποιήθηκαν στις 2-8-1947 στο Μπλέντ και που αφορούσαν στην τύχη των Βαλκανικών Λαϊκών Δημοκρατιών και στην εξέλιξη του αγώνα του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, καθώς στη δημιοργημένη κατάσταση της ανοιχτής επέμβασης του αμερικανικού ιμπεριαλισμού στην Ελλάδα υπέρ οργάνωσης βάσης κατά των χωρών των Βαλκανικών Λαϊκών Δημοκρατιών, οι οποίες συνορεύουν με την Ελλάδα, συμφωνήσαμε ομόφωνα και αποφασίσαμε:
- 1) Τα Επιτελεία των Λαϊκών Δημοκρατικών των Κυβερνήσεων Αλβανίας, Βουλγαρίας, Γιουγκοσλαβίας αναλαμβάνουν να εφοδιάσουν με είδη (τεχνιτές προμήθειες) στρατιωτικής βοήθειας το μαχόμενο Ελληνικό Δημοκρατικό Στρατό, καθώς και με πρακτικά μέσα για την εκπαίδευση, τον εφοδιασμό και την υποστήριξη του ελληνικού λαού αγωνιζομένου υπέρ της τιμής του και της ακεραιότητας της χώρας του.
- 2) Τα πιο πάνω Επιτελεία αναλαμβάνουν να οργανώσουν την άμυνα των μετόπισθεν του Ελληνικού Δημοκρατικού Στρατού με πυροβολικό, αεροπορία και πεζικό. Οι δυνάμεις αυτές πρέπει να είναι σε θέση, σε πολλές περιπτώσεις, να επέμβουν αποφασιστικά και να βοηθήσουν την προώθηση του Ελληνικού Δημοκρατικού Στρατού.
- 3) Οι υπογράφοντες θα μεριμνήσουν ιδιαίτερα για την εκπαίδευση και τον εφοδιασμό των στρατιωτών του Ελληνικού Δημοκρατικού Στρατού, που αγωνίζονται για τη Δημοκρατία και τον ελληνικό λαό. Για το σκοπό αυτό θα οργανώσουν στο έδαφός τους ειδικά Σχολεία, Νοσοκομεία και άλλες διευκολύνσεις, για να βοηθήσουν γενικά την ελληνική αντιφασιστική αντίσταση.
- 4) Οι Λαϊκές Δημοκρατίες Ρουμανίας και Ουγγαρίας, λόγω του περιεκτικού χαρακτήρα των όσων μπορεί να προκύψουν από τις συνεννοήσεις αυτές, θα κληθούν να λάβουν ενεργό μέρος στην παροχή βοήθειας προς τον αγωνιζόμενο ΔΣΕ και να προβούν στη λήψη πρακτικών μέτρων για αποτελεσματική επέμβαση στην υπόθεση τούτη, ανεξάρτητα από το γεγονός εάν συνορεύουν ή όχι με την Ελλάδα.
- 5) Η Κυβέρνηση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Αλβανίας παίρνει την υποχρέωση να δώσει στη διάθεση των πλοίων υπό σημαία του Ελληνικού Δημοκρατικού Ναυτικού ναυτική βάση. Οι Κυβερνήσεις των υπογραφόντων τη συμφωνία αυτή θα χορηγούν ουσιώδη βοήθεια κάθε λογής για το σχηματισμό Ελληνικού Δημοκρατικού Ναυτικού.
- 6) Για την επακριβή τήρηση και εκπλήρωση των όρων του παρόντος πρωτοκόλλου τα υποφαινόμενα επιτελεία θα αποστείλουν εκπροσώπους στο Γενικό Αρχηγείο του Ελληνικού Δημοκρατικού Στρατού, εφ’ όσον δε συσταθεί Ελεύθερη Δημοκρατική Κυβέρνηση θα κληθεί αυτή να υπογράψει το πρωτόκολλο αυτό.
- 7) Για κάθε επιχείρηση ο Ελληνικός Δημοκρατικός Στρατός πρέπει να αναφέρει στο Ενωμένο Στρατιωτικό Συμβούλιο, για να μπορούν να λαμβάνονται συντονιστικά μέτρα απ’ αυτό στη μετόπισθεν περιοχή, μέτρα που θα αντιμετωπίσουν τις προκύπτουσες εκ των επιχειρήσεων απαιτήσεις.
- 8) Η συμμετοχή των Συμμαχικών Κυβερνήσεων στο Κέντρο Πληροφοριών του Ελληνικού Δημοκρατικού Στρατού με στρατιωτική αποστολή ή με εκπροσώπους και ανταλλαγή σχετικών πληροφοριών είναι υποχρεωτική για όλους τους υποφαινόμενους.
- 9) Ανώτερα στελέχη του Ελληνικού Δημοκρατικού Στρατού δεν μπορεί να αντικατασταθούν χωρίς την συγκατάθεση του Στρατιωτικού Γραφείου Συντονισμού του Ελληνικού Δημοκρατικού Στρατού, που είναι υπεύθυνο για τις επιχειρήσεις επί εχθρικού εδάφους.
- 10) Η παρούσα Συμφωνία επιτεύχθηκε κατόπιν της σχετικής Πολιτικής και Στρατιωτικής Σύμβασης για ίδρυση ενιαίας Ομοσπονδίας Σοβιετικών Βαλκανικών Λαϊκών Δημοκρατιών και που θα προκύψει ύστερα από το δυναμικό απελευθερωτικό κίνημα ενάντια του αγγλο-αμερικανικού ιμπεριαλισμού και των φασιστών στην Ελλάδα».

Επομένως, ο αγώνας των συμμοριτών δεν ήταν «μοναχικός», αντιθέτως είχε χρηματοδότες τα υπό Σοβιετική επιρροή κομμουνιστικά κόμματα και ένοπλους υποστηρικτές του Σλάβους γείτονες της Ελλάδος, ούτε βεβαίως και εμφύλιος. Άλλωστε από το συμφωνητικό του Μπλεντ προκύπτει απόλυτη εξάρτηση του αποκαλούμενου Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδος από τους Βαλκάνιους Σλάβους κομμουνιστές, σε σημείο να μη μπορούν να αντικατασταθούν στελέχη των συμμοριτών δίχως την έγκριση των Γιουγκοσλάβων, των Αλβανών και των Βουλγάρων κομουνιστών.

Αργότερα ο Τίτο έγραψε για τη συμφωνία του Μπλεντ:

«Καταλήξαμε στη Συμφωνία του Μπλεντ, για να εξοφλήσουμε κάθε σχέση με το παρελθόν και να λύσουμε το Μακεδονικό ζήτημα με τρόπο ορθόδοξα μαρξιστικό. Διακηρύξαμε ότι οι λαοί της Μακεδονίας του Βαρδάρη, του Πιρίν και του Αιγαίου έπρεπε να αποκτήσουν το δικαίωμα της αυτοδιάθεσής τους». Σε επιβεβαίωση της συμφωνίας αυτής, στην 5η Ολομέλεια του Κ.Κ.Ε., στις 30 Ιανουαρίου 1949, αποφασίσθηκε ότι: «...Στη Βόρεια Ελλάδα ο μακεδονικός (σλαβομακεδονικός) λαός τά δωσε όλα για τον αγώνα και πολεμά με ολοκλήρωση ηρωισμού και αυτοθυσίας που προκαλούν το θαυμασμό. Δεν πρέπει να υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι σαν αποτέλεσμα της νίκης του ΔΣΕ, και της λαϊκής επανάστασης, ο μακεδονικός λαός θα βρει την πλήρη εθνική αποκατάστασή του έτσι όπως την θέλει ο ίδιος, προσφέροντας σήμερα το αίμα του για να την αποχτήσει». 

Παράλληλα στην Προσωρινή αποκαλούμενη Δημοκρατική Κυβέρνηση, συμμετείχε και ο Σλάβος Πασκάλ Μητρόφσκυ, που «η παρουσία του (...) αποτελούσε εγγύηση ότι η ελληνική Μακεδονία θα ακρωτηριαζόταν» ^[22], όμως δεν ήταν ο μόνος καθώς υπήρχαν και άλλοι σλαβικής καταγωγής υπουργοί.

Συμμοριόπληκτοι

Οι λέξεις συμμοριόπληκτοι ή ανταρτόπληκτοι χρησιμοποιήθηκαν για να περιγράψουν τις μαζικές μετακινήσεις πληθυσμών ορεινών χωριών και κωμοπόλεων από περιοχές της Ελλάδος που βρίσκονταν υπό κομμουνιστικό κίνδυνο, προς τα μεγάλα αστικά κέντρα και την ασφάλεια των περιοχών που βρίσκονταν υπό τον έλεγχο του Ελληνικού Στρατού. Οι μετακινήσεις αυτές, περίπου 700.000 πολιτών και των δύο φύλλων αλλά και κάθε ηλικίας, πραγματοποιήθηκαν κυρίως από το 1946 έως και τον Αύγουστο του 1949, καθώς οι κάτοικοι ορεινών περιοχών υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν τις κατοικίες τους αλλά και την ακίνητη περιουσία τους για μεγάλο χρονικό διάστημα, προκειμένου να διασώσουν τις ζωές τους από τις μαζικές σφαγές και τις παντός είδους ταπεινώσεις και λεηλασίες που υφίσταντο από τους κομμουνιστές ένοπλους συμμορίτες.

Βασίλισσα Φρειδερίκη & παιδοπόλεις

Τον Απρίλιο του 1947, όταν ορκίστηκε ο Βασιλιάς Παύλος Α', η σύζυγος του Βασίλισσα Φρειδερίκη θεώρησε καθήκον της να εξακολουθήσει το κοινωφελές έργο της βασίλισσας Όλγας και της βασίλισσας Σοφίας. Τον ίδιο μήνα άρχισε η επιχείρηση «Τέρμινους» του Ελληνικού Στρατού και αμέσως τέθηκε το θέμα των μικρών παιδιών που ζούσαν στις περιοχές όπου διεξάγονταν πολεμικές επιχειρήσεις. Παράλληλα, ακολούθησε εκκένωση των ορεινών περιοχών καθώς ο Ελληνικός Στρατός υποχρέωνε τους κατοίκους ν' απομακρυνθούν προκειμένου να στερήσει τρόφιμα και μαχητές από τους συμμορίτες. Περίπου 800.000 κάτοικοι της υπαίθρου συγκεντρώθηκαν στις παρυφές των αστικών κέντρων, ανάμεσα τους και χιλιάδες παιδιά. Στις 5 Ιουλίου 1947, με ραδιοφωνικό μήνυμα της η βασίλισσα Φρειδερίκη εξαγγέλλει τη διεξαγωγή «εράνου για τις Βόρειες Επαρχίες» ^[23]. Έτσι μεταξύ των ετών 1947-1952 ιδρύθηκαν σε όλη την επικράτεια 53 παιδοπόλεις, οι οποίες φιλοξένησαν περίπου 25.000 παιδιά, ορφανά, από άπορες οικογένειες, που δεν μπορούσαν να επιβιώσουν. Στις παιδοπόλεις τα παιδιά εξασφάλισαν τροφή, στέγη και περίθαλψη, ενώ καθιερώθηκαν μαθήματα της εγκύκλιας εκπαιδεύσεως και επαγγελματικής καταρτίσεως, βασισμένα στις αρχές του ελληνοχριστιανικού ιδεώδους. Η βασίλισσα Φρειδερίκη, που αποκλήθηκε η «μεγάλη μάνα», δημιούργησε μια ομάδα από κυρίες που ανέλαβαν την επίβλεψη των παιδοπόλεων με τακτικές επισκέψεις.

Στις παιδοπόλεις φιλοξενούνταν και παιδιά που ανήκαν σε αριστερές οικογένειες που ξεκληρίστηκαν, χάθηκαν ή αγνοούνταν οι γονείς τους ^[24]. H βασίλισσα Φρειδερίκη είχε τη συμπαράσταση και πολλών διανοουμένων που εναντιώθηκαν στους κομμουνιστές, όπως ο Στράτης Μυριβήλης, ο οποίος μίλησε σε εκδήλωση στην Καλαμάτα το 1948 με θέμα «Ο κομμουνισμός και το παιδομάζωμα», την οποία εξέδωσε υπό μορφή μπροσούρας. Μετά τη λήξη του συμμοριτοπολέμου, περίπου 15.000 παιδιά επέστρεψαν στα σπίτια τους, ενώ όσα παρέμειναν ήταν είτε ορφανά είτε οι γονείς τους αδυνατούσαν να τα συντηρήσουν. Σύμφωνα με απολογισμό της Βασιλικής Πρόνοιας, μεταξύ 1947 και 1964 πέρασαν από τις παιδοπόλεις 33.989 παιδιά, τα οποία απέκτησαν, κατά την εκεί παραμονή τους, τη βασική εκπαίδευση και επαγγελματική κατάρτιση. Ο θεσμός των παιδοπόλεων χρηματοδοτήθηκε κυρίως με συνεισφορές πλουσίων οικογενειών, αλλά και με τέλη και δασμούς που επιβάλλονταν σε μια σειρά από προϊόντα που αποδίδονταν στη συνέχεια στον «Έρανο Βορείων Επαρχιών».

Η κομμουνιστική προπαγάνδα έστρεψε τα βέλη της και στόχευσε με αθέμιτο τρόπο την περισυλλογή των παιδιών από τον Ελληνικό Στρατό και την προώθηση τους στις παιδοπόλεις, κάνοντας λόγο για «παιδομάζωμα». Πρόκειται περί κωμικού κομμουνιστικού ισχυρισμού καθώς στην μεταφορά παιδιών στις παιδοπόλεις δεν υπήρχε αρπαγή και οι γονείς δεν εξαναγκάσθηκαν να παραδώσουν τα παιδιά τους, φαινόμενο ποτ παρατηρήθηκε μαζικά στην περίπτωση των παιδιών που μεταφέρθηκαν στις χώρες του παραπετάσματος. Το Ελληνικό κράτος και ο Στρατός δεν συγκέντρωσε τα παιδιά για να τα εκπαιδεύσει και να τα στείλει στο μέτωπο, καθώς δεν είχε ανάγκη εφεδρειών. Οι νέοι σε ηλικία στρατεύσεως παρουσιάζονταν κανονικά στα κέντρα νεοσυλλέκτων για κατάταξη και από στις τάξεις του Ελληνικού Στρατού κατατάχθηκαν περί τις 290.000 οπλίτες κατά την περίοδο του συμμοριτοπολέμου. Τέλος, το Ελληνικό κράτος διέθετε τους μηχανισμούς που αποδεικνύουν την οικειοθελή παράδοση των μικρών παιδιών από τους γονείς τους, μέσα από συγκεκριμένη γραφειοκρατική διαδικασία.

Παιδομάζωμα 1946-49 ^[25]

Κομμουνιστικό Παιδομάζωμα

Το παιδομάζωμα ή παιδολόγι ή γενιτσαριά [Τουρκικά devşirme, ντεβσιρμέ] ήταν πρακτική απαγωγής νέων αγοριών από τους Οθωμανούς, κυρίως από Χριστιανικές οικογένειες των Βαλκανίων, με σκοπό την ανατροφή τους με Τουρκική συνείδηση προκειμένου να χρησιμοποιηθούν ως στρατιώτες στα Τάγματα των γενιτσάρων ή για τη στελέχωση υπηρεσιών του Σουλτάνου. Ήταν διαδικασία με κεντρική οργάνωση και εμπνευστής της υπήρξε ο Καρά Χαλίλ Πασάς, μεγάλος βεζίρης επί σουλτάνου Μουράτ Α'. Αναλόγου είδους τακτική ακολούθησαν οι κομμουνιστοσυμμορίες στην Ελλάδα από το 1948, 316 χρόνια μετά την ανάλογη πρακτική των Τούρκων κατακτητών, και έως λίγο πριν το τέλος και τη συντριβή της ένοπλης ανταρσίας των μελών του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος, όταν μετά από απόφαση της κομμουνιστικής ηγεσίας και προσωπικά του Νίκου Ζαχαριάδη, παιδιά και των δύο φύλων απήχθησαν με βάση οργανωμένο σχέδιο, αποχωρίστηκαν με τη βία τις οικογένειες τους και μετακινήθηκαν στις λεγόμενες «Λαϊκές Δημοκρατίες» της κομμουνιστικής Ανατολικής Ευρώπης, που βρίσκονταν υπό την επιρροή της Σοβιετικής Ενώσεως.

Σε έντυπο της εποχής γινόταν ιστορική ανάλυση των δεινών που προκάλεσαν οι Σλάβοι στην Ελλάδα από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα: «Δεν είναι η πρώτη φορά, μέσα εις το κύλισμα των αιώνων, που οι Σλαύοι εξαπολύουν τις βάρβαρες ορδές των εις την Ελληνική Μακεδονία. [...] Οι Σλαύοι, τη φορά αυτή δεν αποτελούνται μόνον από Αλβανούς και Βουλγάρους. Έχουνε βοηθούς των τους συμμορίτες κομμουνιστές» ^[26].

Η ηγεσία των κομμουνιστών της Ελλάδος για να δικαιολογήσει την αρπαγή τους, το Παιδομάζωμα, και για να μην ευθύνονται οι αποκαλούμενες «σοσιαλιστικές χώρες», είχε φροντίσει μετά από προσυνεννόηση, και στα σημεία εισόδου στην Αλβανία, τη Γιουγκοσλαβία και τη Βουλγαρία, δεν υπήρχαν στρατιώτες φύλακες. Έτσι δεν υπάρχει επίσημη καταγραφή των παιδιών που εισέρχονταν μαζικά και κατά χιλιάδες στις γειτονικές με την Ελλάδα χώρες.. Το παιδομάζωμα, ξεκίνησε τον Μάρτιο του 1948. Η Αλβανία και η Γιουγκοσλαβία, λόγω της γεωγραφικής τους θέσεως, επιλέχθηκαν ως ενδιάμεσοι σταθμοί. Σύμφωνα με τον Γεώργιο Μανούκα, πρώην Γενικό Επιθεωρητή του «παιδομαζώματος», το σχέδιο προέβλεπε τη μεταγωγή 50.000 παιδιών ^[27]

1η φάση

Το παιδομάζωμα χωρίζεται σε δυο φάσεις. Αυτό που έγινε συντεταγμένα σχεδόν όλο το 1948 και αυτό που πήρε τη μορφή της αρπαγής κατά την κατάληψη της Καρδίτσας, της Νάουσας, του Καρπενησίου και άλλων μικρότερων επαρχιακών πόλεων. Στις αρχές Μαρτίου 1948 η αποκαλούμενη «Προσωρινή κυβέρνηση» των κομμουνιστών ανακοίνωσε πως έγινε δεκτό το αίτημά της στο Βαλκανικό συνέδριο νεολαίας, όλες οι «δημοκρατικές» χώρες να παράσχουν βοήθεια και να περιθάλψουν 12.000 προερχόμενα από την Ελλάδα. Αμέσως άρχισε η έξοδος των παιδιών, καθώς οι προσυγκεντρώσεις ξεκίνησαν από τα τέλη Φεβρουάριου 1948. Η διαταγή της Προσωρινής κυβέρνησης ήταν η όλη επιχείρηση να ολοκληρωθεί μέσα σε 15 ημέρες. Η επιχείρηση μεταγωγής Ελληνοπαίδων προς την αλβανική μεθόριο, άρχισε υπό την εποπτεία των δήθεν αξιωματικών του αυτοαποκαλούμενου Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, του Υπολοχαγού του Μήτσου Γκουμπίδη, του Λοχαγού Θωμά Λευτέρη, του Βασίλη Σακελλαρίδη και του Σταύρου Κωτσόπουλου, καθώς και στελεχών της πολιτοφυλακής, ενώ την ευθύνη του συντονισμού είχε ο καθηγητής Ιατρικής Πέτρος Κόκκαλης, υπουργός Υγείας της κυβερνήσεως των συμμοριτών.

Σε αυτήν τη φάση τα παιδιά, που όλα ήταν κάτω των 15 ετών, στην πλειονότητά τους παραδόθηκαν από τους γονείς τους οικειοθελώς. Το 50% της δυνάμεως των κομμουνιστοσυμμοριτών αποτελούσαν οι «Σλαβομακεδόνες», 12.000 περίπου, που κατοικούσαν στη Βορειοδυτική Ελλάδα. Επιπλέον οι περιοχές όπου διεξάγονταν οι μάχες κατοικούνταν από σημαντικό αριθμό «Σλαβομακεδόνων». Παράλληλα στον αποκαλούμενο Δ.Σ.Ε. σε σταθερή βάση πολεμούσαν γυναίκες σε ποσοστό που προσεγγίζει το 25%. Με βάση τα ανωτέρω δεν μπορούμε να γνωρίζουμε με βεβαιότητα πόσα από τα παιδιά που απήχθησαν ή «μεταφέρθηκαν» στα κομμουνιστικά κράτη του παραπετάσματος ήταν παιδιά «Σλαβομακεδόνων» που οι γονείς τους τα παρέδωσαν για μεταφορά. Πολλοί «Σλαβομακεδόνες» γονείς, ο ένας ή και οι δύο, είχαν περάσει τα σύνορα και περίμεναν να έρθουν και τα παιδιά τους. Αρκετές από τις γυναίκες των κομμουνιστικών συμμοριών είχαν αφήσει τα παιδιά τους σε συγγενείς και στη συνέχεια ανέλαβε να τα προωθήσει στις κομμουνιστικές χώρες.

2η φάση

Στη δεύτερη φάση το παιδομάζωμα ήταν άτακτο χρονικά και γεωγραφικά. Όσο οι ανάγκες του Δ.Σ.Ε. για τις λεγόμενες εφεδρείες γίνονταν πιο επιτακτικές, τόσο το παιδομάζωμα έπαιρνε τη μορφή της στρατολογίας διά της αρπαγής. Στηριζόταν σε αιφνιδιαστικές περιπολίες και εισβολές συμμοριτών σε κατοικημένες περιοχές ή σε ενέδρες σε τόπους χωρικών. Οι συμμορίτες έμπαιναν στα σπίτια αναζητώντας άτομα που θα στελέχωναν τις γραμμές τους. Οι εντολές της κομμουνιστικής ηγεσίας ήταν σαφείς:

• ενδελεχής έρευνα σε κατοικίες, καμάρες, αποθήκες, αποχωρητήρια, κρυψώνες, αχυρώνες, καλύβες και καταφύγια,
• να μην εξαπατώνται και να μην δωροδοκούνται, να χρησιμοποιούν ανάλογα με την περίπτωση δόλο ή και απειλές, βία,
• να εξαπατούν τις ανήλικες τις οποίες θα χρησιμοποιούν ως ασπίδες προστασίας, να μην επιδίδονται σε λεηλασίες και καταχρήσεις ενώ ιδιαίτερα οι συμμορίτισσες να μην είναι ατημέλητες κατά την στρατολόγηση των θυμάτων τους.

Σύμφωνα με δημοσίευμα: «Παραδοθείς εις την περιοχή της Μουργκάνας συμμορίτης καταγόμενος εκ Κουκλίων ^[28] περιέγραψε την νυχτερινή αρπαγή των παιδιών ηλικίας από 5-14 ετών των οποίων οι μητέρες υποχρεώθησαν με ξυλοδαρμούς και πυροβολισμούς να τα συνοδέψουν μέχρι το χωριό Κορκοβίτσα (σημ. πρόκειται μάλλον για το παραμεθόριο χωριό της Β. Ηπείρου Κοσοβίτσα) επί του αλβανικού εδάφους όπου και τα εγκατέλειψαν ακουσίως επιστρέψασαι ακολουθίας (γύρισαν με συνοδεία) εις τα ληστοκρατούμενα χωρία των» ^[29]. Στη φάση αυτή το παιδομάζωμα συνδέεται με τις στρατολογικές ανάγκες των κομμουνιστικών συμμοριών. Πολλά από τα παιδιά μεταφέρθηκαν στις χώρες του παραπετάσματος για να εκπαιδευθούν στα όπλα και στη συνέχεια να προωθηθούν στα πολεμικά μέτωπα. Σύμφωνα με μαρτυρίες, πολλά πτώματα ανταρτών ανήκαν σε νεαρά παιδιά, καθώς είναι γνωστό ότι όσα παιδιά ήταν άνω των 15 ετών οι γονείς τους έπρεπε να τα παραδώσουν στον ΔΣΕ για να πολεμήσουν.

Απαγωγή & Φυγάδευση

Η απομάκρυνση των παιδιών από την Ελλάδα γινόταν από τις μεθοριακές περιοχές της Κρυσταλλοπηγής, τον Γράμμου, του Πωγωνίου, της Μουργκάνας και της Σωπικής (χωριό του Πωγωνίου που ανήκει στην Αλβανία), καθώς η περιοχή βρισκόταν υπό τον απόλυτο έλεγχο των δυνάμεων των συμμοριτών και η διέλευση ήταν ελεύθερη. Οι βασικές διαδρομές ήταν τρεις: Κρυσταλλοπηγή-Ελμπασάν, Μουργκάνα-Άγιοι Σαράντα-Δυρράχιο και Σωπική-Αργυρόκαστρο-Φιέρι-Αυλώνα. Οι μεταφορές των παιδιών ως τα σύνορα γίνονταν με φορτηγά, σε ελάχιστες περιπτώσεις και στις δύσβατες περιοχές με ζώα ή κυρίως μετά από εξαντλητικές πεζοπορίες, στη διάρκρια των οποίων εκατοντάδες παιδιά άφησαν την τελευταία τους πνοή. Η ηγεσία των κομμουνιστών της Ελλάδος για να δικαιολογήσει την αρπαγή τους, το «Παιδομάζωμα» ^[30], και για να μην ευθύνονται οι «σοσιαλιστικές χώρες», είχε φροντίσει μετά από προσυνεννόηση και στα σημεία εισόδου στην Αλβανία, τη Γιουγκοσλαβία και τη Βουλγαρία, δεν υπήρχαν ούτε στρατιώτες φύλακες.

Έτσι δεν υπάρχει καταγραφή των παιδιών-προσφύγων, που εισέρχονταν μαζικά και κατά χιλιάδες στις γειτονικές με την Ελλάδα χώρες. Τα δρομολόγια μεταφοράς τους ποίκιλλαν και συνήθως ήταν, στην πλευρά της Φλώρινας, με τόπο συγκεντρώσεως το Βατοχώρι και στη συνέχεια στο Αλβανικό έδαφος από μονοπάτια δίπλα από την Κρυσταλοπηγή. Στην πλευρά της Καστοριάς, τόπος συγκεντρώσεως ήταν το Γιαννοχώρι, χωριό που βρίσκεται σε απόσταση 16 χιλιομέτρων από το Νεστόριο, και η Ιεροπηγή, σε απόσταση 4 χιλιόμετρα από τα αλβανικά σύνορα, ενώ μέσα στην Αλβανία τα συγκέντρωναν στο χωριό Βιντέχοβα. Στα σύνορα με τη Γιουγκοσλαβία, το πέρασμα βρίσκονταν στον Άγιο Γερμανό και από εκεί τα πήγαιναν με φορτηγά, είτε στο Μοναστήρι, είτε μέσω Κάτω Ντούπενι-Λιουμπόινο στο Brailovo, και στη συνέχεια με τραίνο στα Σκόπια. Στη Βουλγαρία, από όπου πέρασαν 10.028 παιδιά από τη Μακεδονία και τη Θράκη, το πέρασμα ήταν στη Ροδόπη, στο αφύλαχτο τουρκοχώρι το Krumovgrad και από το Ivajlovgrad κοντά στην Ορεστιάδα, στον Έβρο.

Στρατιωτική εκπαίδευση / επαναπροώθηση

Στις κομμουνιστικές χώρες οι παιδικοί σταθμοί χαρακτηρίζονταν από πολεμικό πνεύμα και στρατιωτική αγωγή, ώστε να αναπτυχθεί ο επαναστατικός παλμός των παιδιών για να μη λησμονήσουν τον τελικό τους σκοπό, που ήταν η επικράτηση του κομμουνισμού στην Ελλάδα. Τότε, το 1948 και στις αρχές του 1949, ήταν κοινή πεποίθηση στα ηγετικά στελέχη του Κ.Κ.Ε., πως ο συμμοριοπόλεμος θα διαρκούσε πολύ και γι’ αυτόν τον λόγο οι παιδικοί σταθμοί στις χώρες αυτές αποτελούσαν φυτώριο εφεδρειών. Οι ντόπιοι αποκόμιζαν την εικόνα πως δεν επρόκειτο για παιδικούς σταθμούς, αλλά για στρατόπεδα. Τα παιδιά κυκλοφορούσαν μέσα στις πόλεις με στρατιωτικό βήμα, τραγουδώντας κομμουνιστικά τραγούδια. Τα δε μεγαλύτερα παιδιά έφεραν δίκοχα με το σήμα του ΔΣΕ.

Τα παιδιά του «παιδομαζώματος» με κέντρο τη Βουδαπέστη διαμοιράστηκαν σε όλες τις κομμουνιστικές χώρες, πλην της Ανατολικής Γερμανίας, όπου μεταφέρθηκαν, κατόπιν επιλογής, περίπου 400 παιδιά, όλα Ελληνόφωνα, υψηλής ευφυΐας και με καθαρό φάκελο. Ύστερα από 8-10 μήνες σχηματίστηκαν τάγματα που προωθήθηκαν στα Ελληνικά βουνά. Στη Ρουμανία ο Πορφυρογένης φρόντισε να δημιουργηθούν τάγματα ανηλίκων που, μέσω Γιούργεβο, πέρασαν στη Βουλγαρία και από εκεί με φορτηγά, μέσω Γιουγκοσλαβίας, έφτασαν στο Βίτσι. Όταν επήλθε η ρήξη Τίτο-Στάλιν, οι Γιουγκοσλάβοι δεν επέτρεπαν να διέρχονται οι αυτοκινητοπομπές με τα παιδιά μέσα από το έδαφος τους κι έτσι οι αποστολές από τη Ρουμανία τελικά δεν πραγματοποιήθηκαν. Πολλά από τα παιδιά που βίωναν τον πόλεμο στον Γράμμο και στο Βίτσι φοβούνταν και βρίσκονταν σε κατάσταση σοκ. Αυτά μέσω Αλβανίας προωθούνταν στη Ρουμανία για επανεκπαίδευση, αλλά ο φάκελος του είχε την ένδειξη «δειλό».

Κομμουνιστικοί ισχυρισμοί

Το Κ.Κ.Ε. ισχυρίστηκε ψευδώς, ότι η μεταφορά των παιδιών ήταν οργανωμένη και από μέρους του αλλά και από τις χώρες υποδοχής. Επίσης ότι τα παιδιά καταγράφονταν και συνοδεύονταν από άνθρωπο που είχε εκλεγεί από τα συμβούλια γονέων, ενώ ανά 25 παιδιά υπήρχε κι ένας συνοδός ^[31]. Tον Ιούνιο του 1948, όταν επήλθε ρήξη και με τη διακοπή των σχέσεων της Γιουγκοσλαβίας με την Κόμινφορμ, άρχισε η καταγραφή των παιδιών που εισέρχονταν στην Γιουγκοσλαβία παιδιών, υπάρχουν οι καταθέσεις των συνοδών οι οποίες αποτελούν και τις κύριες αποδείξεις του τυφλού παιδομαζώματος, αφού οι «συνοδοί» δεν είχαν καταστάσεις και δεν ήξεραν ούτε στο ελάχιστο τα ονόματα των ανήλικων παιδιών. Οι Ελληνικές κυβερνήσεις που στηρίχθηκαν στις επίσημες αναφορές του Ερυθρού Σταυρού, όπως καταχωρήθηκαν στη Διεύθυνση Αναζητήσεων, έδωσε τον αριθμό των 28.010 αγνοούμενων παιδιών, από τα οποία 15.317 ήταν αγόρια και τα 12.693 κορίτσια. Αναλυτικά οι αριθμοί αφορούσαν 3.355 παιδιά από την Ήπειρο, 13.048 από Φλώρινα-Καστοριά-Κοζάνη, 6.231 από Μακεδονία, 3.797 από Θράκη, 1.159 από τη Θεσσαλία και 420 από τη Στερεά Ελλάδα. Σε αυτά τα 28.010 παιδιά, περιλαμβάνονται μόνο 420 παιδιά, από τα περίπου 1.500, που απήγαγαν οι κομμουνιστές αντάρτες τον Φεβρουάριο του 1948, από την Στερεά Ελλάδα, για να τα μεταφέρουν μέσω Πίνδου, στην Αλβανία. Περισσότερα από 1.000 πέθαναν παιδιά στον δρόμο, ενώ πολλά αγόρια και κορίτσια ηλικίας 15 και 16 χρονών, κρίθηκαν κατάλληλα για μάχιμη δράση, εντάχθηκαν στον αποκαλούμενο «Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδος» και σκοτώθηκαν στις μάχες που ακολούθησαν.

Η «Ligue des Societes de la Croix Rouge» [«Ένωση των Εθνικών Ερυθρών Σταυρών»] βρήκε και καταμέτρησε στις Κομμουνιστικές χώρες 25.295 παιδιά τον Νοέμβριο του 1948, και όπως ανακοίνωσε τα στοιχεία της την 1η Δεκεμβρίου του 1948 , τα Ελληνόπουλα που βρισκόντουσαν στις Λαϊκές Δημοκρατίες, ήσαν κατανεμημένα ως εξής: 2.000 είχαν ξεμείνει σε στρατόπεδα της Αλβανίας, και τα οποία μεταφέρθηκαν τον Νοέμβριο του 1948, με τραίνα για τη Ρουμανία, αλλά στα Σκόπια, τα κατέβασαν από το τραίνο σαν «Μακεδονόπουλα» και τα κράτησαν, 2.650 ήσαν στη Βουλγαρία, 3.000 στην Ουγγαρία, 3.801 στη Ρουμανία, 2.235 στην Τσεχοσλοβακία και 11.609 στη Γιουγκοσλαβία, δίχως να προσμετρώνται τα παιδιά που «έκρυβαν στους συγγενείς» τους, οι Γιουγκοσλάβοι κομμουνιστές. Στις 27 Νοεμβρίου του 1948, η 3η Γενική Συνέλευση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών που συνήλθε στο Παρίσι μετά από αίτημα της Ελληνικής κυβερνήσεως αποφάσισε να «...συστήσει τον επαναπατρισμό των εκτός των εστιών αυτών ευρισκομένων Ελληνοπαίδων, εφ΄ όσον ήθελον ζητήση τούτο τα παιδία ταύτα, οι γονείς των, ή τούτων μη υπαρχόντων, οι πλησιέστεροι συγγενείς των....». Με την επιμέλεια του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού η Σοβιετική Ένωση [Ε.Σ.Σ.Δ.], επέστρεψε 289 Ελληνόπουλα το 1951 και 268 το 1952, ενώ η 7η Γενική Συνέλευση του Ο.Η.Ε. στις 17 Δεκεμβρίου 1952, που εξέφρασε τη λύπη της για την άρνηση των κομμουνιστικών χωρών να εφαρμόσουν τις αποφάσεις της, διέλυσε την Επιτροπή πού είχε επιφορτισθεί μ' αυτό το έργο, και παρακάλεσε τον Διεθνή Ερυθρό Σταυρό να συνεχίσει μόνος του τις προσπάθειες. Μέσω του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού, διαβιβάστηκαν στις κομμουνιστικές χώρες κατάλογοι αιτήσεων συγγενών των παιδιών από την Ελλάδα για την επιστροφή 9.838 παιδιών, που απερρίφθησαν όλες.

Οι κομμουνιστικές «Υπηρεσίες Ερυθρού Σταυρού» απάντησαν ότι, 552 από αυτά τα παιδιά ζούσαν και με τους δύο γονείς τους στις Λαϊκές Δημοκρατίες, 1.496 ζούσαν στις Λαϊκές Δημοκρατίες με τον ένα γονέα τους, 2.223 παιδιά δεν ήσαν το 1952 πλέον παιδιά, αλλά ενήλικα άτομα που ζούσαν στις Λαϊκές Δημοκρατίες τα οποία είχαν αγωνιστεί μέσα από τις τάξεις του Δ.Σ.Ε., 2.484 παιδιά δεν βρέθηκαν και 2.650 αιτήσεις είχαν ανεπαρκή στοιχεία. Αντίθετα, 5.000 παιδιά κυρίως Σλαβομακεδόνων και λίγων Ελλήνων, απελευθερώθηκαν και στάλθηκαν στους συγγενείς τους στον Καναδά και την Αυστραλία. Επιπλέον των 25.295 παιδιών, μεταφέρθηκαν στην Πολωνία τον Οκτώβριο του 1948, και τον Μάρτιο του 1949, από το Γενικό Επιθεωρητή του Παιδομαζώματος, Γεώργιο Μανούκα, 300 παιδιά από τη Θεσσαλία, την Ήπειρο και τη Στερεά, 721 παιδιά «...που έφυγαν αργότερα μαζί με τους κομμουνιστές γονείς τους..», ενώ το καλοκαίρι του 1949, μεταφέρθηκαν στην Αλβανία 3.000 παιδιά, από τα παιδομαζώματα στην Καρδίτσα, 11-13 Δεκεμβρίου 1948, το Καρπενήσι, 19 Ιανουαρίου/9 Φεβρουαρίου του 1949 και τη Νάουσα, 11-14 Ιανουαρίου 1949.

Ο Γεώργιος Μανούκας αφηγήθηκε, «...Ημέρα με την ημέρα περίμενα αεροπλάνα να μου φέρουν «φορτίο». Με είχαν διορίσει εκφορτωτή. Ξεφόρτωνα παιδάκια που είχαν αρπάξει «λάφυρα» απ' τη Ρούμελη και Θεσσαλία, απ' την Καρδίτσα και το Καρπενήσι Μόλις άνοιγε η πόρτα του αεροπλάνου ξεμυτούσε από ένα-ένα «καβουράκι». Έτσι είχαν καταντήσει απ' τις ταλαιπωρίες του δρόμου, κι απ' την «ειδική» περιποίηση που έτυχαν στην Αλβανία, ώστε δεν μπορούσε κανένα να κατέβη χωρίς βοήθεια τη σκαλίτσα του αεροπλάνου. Είχα βοηθό στο ξεφόρτωμα ένα Ρώσο ταγματάρχη. Αυτός συνόδευε την αποστολή. Σε ένα φορτίο ανακάλυψα και μια μικρή πατριώτισσά μου. Ήταν απ' το Καρπενήσι. Τη λέγανε Κυρίτση. Την είχαν αρπάξει στη μάχη του Καρπενησίου και την κουβάλησαν ως την Αλβανία....». Τον Μάιο του 1949, ο Υπουργός Παιδείας και Υγιεινής της αποκαλούμενης Προσωρινής Δημοκρατικής Κυβέρνησης (Π.Δ.Κ.), Πέτρος Κόκκαλης, ευχαριστούσε τις κυβερνήσεις των Ανατολικών Χωρών για την φιλοξενία των Ελληνόπουλων. Στην αλβανική κυβέρνηση, έγραφε: «Θα ήθελα να διαβεβαιώσω την Εξοχότητά σας, ότι οι απευθυνόμενες από την κυβέρνηση μας ευχαριστίες, εκφράζουν τα συναισθήματα τόσο των γονέων, που μας εμπιστεύτηκαν τα παιδιά τους, τα οποία απειλούντο από τον μοναρχοφασιστικό κίνδυνο και τους εναέριους βομβαρδισμούς, όσο κι εκ μέρους όλου του ελληνικού λαού, στρατευμένου σε έναν αγώνα αποφασιστικής σημασίας για την εξασφάλιση της εθνικής ανεξαρτησίας, τη δημοκρατία και την ειρήνη» ^[32]. Ο Πέτρος Κόκκαλης, ιθύνων νους του παιδομαζώματος σε τετρασέλιδη ανακοίνωσή του, διατύπωνε την άποψη πως «...τα παιδιά μας ζουν ευτυχισμένα στις Λαϊκές Δημοκρατίες» ^[33].

Στάση του Ελληνικού κράτους

H Ελληνική κυβέρνηση αντέδρασε έντονα στο παιδομάζωμα, ενώ καθοριστική ήταν η παρέμβαση της Βασίλισσας Φρειδερίκης, της συζύγου του Βασιλιά Παύλου με την ίδρυση των παιδοπόλεων. Στις 21 Οκτωβρίου 1947, κατόπιν αποφάσεως της Γενικής Συνελεύσεως του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, η οποία ελήφθη με σαράντα ψήφους υπέρ, έξι κατά και έντεκα αποχές, ιδρύθηκε η Ειδική Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για τα Βαλκάνια. Στην U.N.S.C.O.B. συμμετείχαν εκπρόσωποι της Αυστραλίας, της Βραζιλίας, της Κίνας, της Γαλλίας, του Μεξικού, της Ολλανδίας, του Πακιστάν, του Ηνωμένου Βασιλείου και των Ηνωμένων Πολιτειών όμως, για προφανείς λόγους, αρνήθηκαν να συμμετάσχουν στην Επιτροπή, εκπρόσωποι της Σοβιετικής Ενώσεως και της Πολωνίας. Η Ελληνική Κυβέρνηση διαμαρτυρήθηκε στη Βαλκανική Επιτροπή για απαγωγή ανηλίκων κι αυτή, μετά από έρευνα τεσσάρων μηνών, υιοθέτησε την άποψη ότι υπήρχε προμελετημένο σχέδιο απαγωγής των ανηλίκων από τους Έλληνες κομμουνιστές με τη βοήθεια των κυβερνήσεων των Ανατολικών χωρών. Η Διερευνητική Επιτροπή, υιοθέτησε την άποψη ότι υπήρχε προμελετημένο σχέδιο απαγωγής των ανηλίκων από τους Έλληνες κομμουνιστές με τη βοήθεια των κυβερνήσεων των Ανατολικών χωρών. Μετά από έκθεση Ειδικής Επιτροπής, στις 27 Νοεμβρίου 1948, ο Ο.Η.Ε. ενέκρινε ψήφισμα με το οποίο προειδοποιούσε με αυστηρό τρόπο την Αλβανία για την παρεχόμενη βοήθεια στους Έλληνες αντάρτες και ζητούσε από τα Τίρανα στην άμεση επιστροφή των απαχθέντων. Η Αλβανία αρχικά δήλωσε ότι δεν υπήρχαν απαχθέντα παιδιά, ενώ στη συνέχεια επικαλέστηκε ως επιχείρημα ότι η βοήθεια προς τους Ελληνόπαιδες ήταν πράξη ανθρωπισμού. Ακολούθησαν δύο ακόμα αποφάσεις της Γενικής Συνελεύσεως του Ο.Η.Ε. (το 1949 και το 1950), ενώ στις 4 Ιανουαρίου 1949, ο Γενικός Γραμματέας του Ο.Η.Ε., Νορβηγός Trygue Halvdan Lie (Λι), με επιστολές του προς τις κυβερνήσεις της Αλβανίας, της Βουλγαρίας, της Γιουγκοσλαβίας, της Ουγγαρίας, της Ρουμανίας, της Τσεχοσλοβακίας αλλά και της Ελλάδας, τις προσκαλούσε να συμβάλλουν στον επαναπατρισμό των Ελληνόπουλων. Η διεθνοποίηση του προβλήματος και η εμπλοκή του Ο.Η.Ε., ήταν σοβαρότατο πλήγμα για το Κ.Κ.Ελλάδος.

Η εφημερίδα «Η Φωνή του Αιγαίου», συνέκρινε την πολιτική του Κ.Κ.Ε. μ' εκείνη των Οθωμανών, γράφοντας ότι μόνο οι σουλτάνοι χώριζαν τα παιδιά απ’ τους γονείς τους και κατηγορούσε ως κύριο υπεύθυνο της τραγωδίας ονομαστικά τον Νίκο Ζαχαριάδη τις απόψεις του οποίου χαρακτήριζε υποκριτικές. Σύμφωνα με όσα έγραψαν οι Αθηναϊκές εφημερίδες: «Πολλά παιδιά τα οποία απήχθησαν προ τριετίας από τους κομμουνιστοσυμμορίτες προ τριετίας, βρίσκονται τώρα στη Λ.Δ. της Γερμανίας και εκπαιδεύονται για μελλοντική ανταρτική δράση κατά της Ελλάδας... Στη Βουδαπέστη υπάρχει κεντρικό γραφείο υπό την αιγίδα του πρώην καθηγητή Κόκκαλη, το οποίο συντονίζει όλα τα στρατόπεδα των Ελληνοπαίδων» ^[34]. Στα αρχεία του αποκαλούμενου Δ.Σ.Ε. στον Γράμμο που εγκαταλείφθηκαν μετά την επικράτηση του Ελληνικού Στρατού, βρέθηκε επιστολή κομμουνιστού ανώτατου εκπαιδευτικού στελέχους προς συναγωνιστή του. Οι εφημερίδες που δημοσίευσαν τότε την επιστολή τόνιζαν πως από μόνη της καταρρίπτει την προπαγανδιστική επιχειρηματολογία του ΚΚΕ, ότι η απαγωγή γινόταν για την προστασία των παιδιών από τους βομβαρδισμούς της αεροπορίας και του στρατού. Η επιστολή αναφέρει μεταξύ άλλων: «Μας λέγουν εδώ διάφοροι σύντροφοι ότι δεν κατορθώσατε να ξεπεράσετε τις δυσκολίες που δημιούργησαν στον αγώνα μας οι παράγοντες των ξένων ιμπεριαλιστών. Βλέπουν το κίνημα να είναι πολύ καθυστερημένο. Περίμεναν μεγαλύτερη δράση και ανάπτυξη. Κι εγώ συμφωνώ με αυτές τις απόψεις, γιατί τις βρίσκω πολύ λογικές. Θα έπρεπε να είχε σταλεί στις γειτονικές λαϊκές χώρες τριπλάσιος τουλάχιστον αριθμός παιδιών αντιδραστικών γιατί έτσι θα μπορούσαμε να ενισχύσουμε την προσπάθεια που γίνεται για την οργάνωση και ανάπτυξη του παγκόσμιου προλεταριακού στρατού. Καταλαβαίνετε σ. Τίγρη (σημ. πρόκειται για ψευδώνυμο) πόσο ακατάβλητος θα είναι ο στρατός αυτός όταν σε λίγα χρόνια θα πάρει τη θέση του μέσα στη δράση του Παγκόσμιου Προλεταριακού Κινήματος ενάντια στις καπιταλιστικές χώρες και ειδικά της μοναρχοφασιστικής Ελλάδας...» ^[35].

Ακόμη και προβεβλημένα στελέχη των κομμουνιστών της Ελλάδος καταδίκασαν και κατήγγειλαν την απάνθρωπη τακτική του παιδομαζώματος. Γράφει σε επιστολή του ο κομμουνιστής Μήτσος Παρτσαλίδης: «...Η προώθηση των ανήλικων παιδιών (3-14 χρονών) στις χώρες Ανατολικής Ευρώπης που αποκλήθηκε παιδομάζωμα από τη δεξιά προπαγάνδα δεν έγινε για να σπουδάσουν αυτά τα παιδιά όπως λέγεται και γράφεται. Σκοπός του παιδομαζώματος ήταν να δημιουργήσουν ένα φυτώριο έμψυχου υλικού για το αντάρτικο. Διαφωνώ με τα λόγια κάποιου συνομιλητή της έρευνας που λέει: Δε φέραμε συνάλλαγμα αλλά φέραμε πτυχία. Τα πιστοποιητικά αγνοουμένων και σκοτωμένων παιδιών ηλικίας 15-20 χρονών είναι πολύ περισσότερα από τα πτυχία. Εμπρός στους τόσους νεκρούς Έλληνες και από τις δύο πλευρές τα πτυχία που φέραμε ήταν σταγόνα στον ωκεανό. {...}. Πότε πια παιδομάζωμα. Όλα πρέπει να ξεχαστούν εκτός από το παιδομάζωμα για να μην επαναληφθεί...» ^[36]. Το παιδομάζωμα αποτέλεσε την πλέον ειδεχθή πτυχή του συμμοριτοπολέμου. Πολλά απ' αυτά τα παιδιά, έχασαν τη ζωή τους, μεταφερόμενα στις Ανατολικές χώρες, από κακουχίες και βομβαρδισμούς, ενώ άλλα βιάστηκαν, σύμφωνα με μαρτυρίες του Τύπου της εποχής. Κάποια επέστρεψαν στην Ελλάδα, πολέμησαν και σκοτώθηκαν ή αιχμαλωτίστηκαν. Στα αρχεία του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού, υπάρχουν αναφορές για ανήλικους έγκλειστους σε στρατόπεδα και φυλακές. Εν κατακλείδι το γενικό σύνολο των απαχθέντων παιδιών στη διάρκεια του κομμουνιστικού παιδομαζώματος έφτασε στις 32.416 παιδιά, ενώ επιπλέον 6.500 παιδιά πέθαναν ή σκοτώθηκαν ανεβάζοντας τον αριθμό τους κοντά στις 40.000. Η 29η Δεκεμβρίου ορίστηκε ως ημέρα Πανελλήνιου πένθους για τα παιδιά-θύματα του παιδομαζώματος της Αριστεράς.

Θέση ΚΚΕ για συμμοριοπόλεμο

Η ένοπλη εξέγερση των οπαδών του Κ.Κ.Ε. ^[37] σε καμία περίπτωση δεν ήταν μοναχικός ούτε βεβαίως μπορεί να χαρακτηρισθεί «εμφύλιος πόλεμος», καθώς ήδη από το 1948 ο αριθμός των «Σλαβομακεδόνων» που εντάχθηκαν στον αποκαλούμενο Δ.Σ.Ε., [Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδος], έφτανε σε ποσοστό στο 30% και το 1949 ήταν πλειοψηφία, γεγονός που ανάγκασε τον Μάρκο Βαφειάδη να αποδεχθεί ότι «...ο Δημοκρατικός Στρατός ήτο ένα τσούρμο αλλοεθνών αυτονομιστών και το 45% των μαχητών του απετελείτο από Σλαβομακεδόνες...». Το 1947, εγκρίθηκε από την 3η Ολομέλεια της Κεντρικής Επιτροπής του Κ.Κ.Ε. το σχέδιο «Λίμνες», που είχε εκπονηθεί από την ηγεσία των συμμοριτών και εγκρίθηκε από την Ολομέλεια. Στόχος του σχεδίου ήταν η πλήρης επικράτηση τους σε κεντρική και βόρεια Ελλάδα με την δημιουργία πολιτικής οντότητος με κέντρο τη Θεσσαλονίκη. Αναλυτικά, απέβλεπε στο διαχωρισμό της δυτικής και ανατολικής πλευράς του Ελληνικού κορμού πετυχαίνοντας την κυριαρχία στον ορεινό όγκο της Πίνδου και στο οδικό δίκτυο του Μετσόβου. Προβλεπόταν αύξηση της επικράτειας των συμμοριτών με επικράτησή τους στις διάσπαρτες γεωγραφικές ενότητες της κεντρικής και βόρειας Ελλάδος με τελικά ζητούμενα την αύξηση του αριθμού των συμμοριτών και την δημιουργία κομμουνιστικού κράτους στην Βόρειο Ελλάδα, με πρωτεύουσα την Θεσσαλονίκη, το οποίο θα ενσωματωνόταν στην Γιουγκοσλαβία. Σύμφωνα με την απόφαση της 4ης Ολομελείας της Κεντρικής Επιτροπής του Κ.Κ.Ε., που συνήλθε στις 28 και 29 Ιουλίου του 1948: «...Η Ελλάδα είναι κράτος ιμπεριαλιστικό και κατέκτησε δια της βίας ολόκληρες περιφέρειες κατοικημένες από άλλες εθνότητες. Το ΚΚΕ διακηρύττει εν ονόματι των βασικών αρχών του μπολσεβικισμού για την Μακεδονία και τη Θράκη, το σύνθημα του δικαιώματος της αυτοδιάθεσης μέχρι πλήρους αποχωρισμού από το Ελληνικό κράτος, του δικαιώματος για μια ανεξάρτητη Μακεδονία και Θράκη και υποστηρίζει δραστήρια την επαναστατική πάλη του πληθυσμού των περιφερειών αυτών για την εθνική τους απελευθέρωση...» ^[38].

Η 5η Ολομέλεια της Κεντρικής Επιτροπής του Κ.Κ.Ε. άλλαξε την έως τότε θέση του κόμματος για το Μακεδονικό, που εκφράζονταν με την διακήρυξη «...πλέρια ισοτιμία στις μειονότητες που ζούσαν στην Ελλάδα». Στις 30 Ιανουαρίου του 1949, στην διάρκεια της 5ης Ολομέλειας της Κεντρικής Επιτροπής του Κ.Κ.Ε. αποφασίσθηκε ^[39] η οριστική παραχώρηση ή απόσχιση της Μακεδονίας. Συγκεκριμένα, στην πολιτική απόφαση της Ολομέλειας αναφερόταν: «Στη Βόρεια Ελλάδα ο μακεδονικός (σλαβομακεδονικός) λαός τα 'δωσε όλα για τον αγώνα και πολεμά με μια ολοκλήρωση ηρωισμού και αυτοθυσίας που προκαλούν το θαυμασμό. Δεν πρέπει να υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι σαν αποτέλεσμα της νίκης του ΔΣΕ και της λαϊκής επανάστασης, ο μακεδονικός λαός θα βρει την πλήρη εθνική αποκατάστασή του έτσι όπως το θέλει ο ίδιος, προσφέροντας σήμερα με το αίμα του για να την αποχτήσει. Οι Μακεδόνες κομμουνιστές στέκονται πάντα επικεφαλής στην πάλη του λαού των. Ταυτόχρονα, οι Μακεδόνες κομμουνιστές πρέπει να προσέξουν τις διασπαστικές και διαλυτικές ενέργειες που ξενοκίνητα σοβινιστικά και αντιδραστικά στοιχεία αναπτύσσουν, για να διασπάσουν την ενότητα ανάμεσα στο μακεδονικό (σλαβομακεδονικό) και τον ελληνικό λαό, διάσπαση που μόνο τον κοινό τους εχθρό, το μοναρχοφασισμό και τον αμερικανοαγγλικό ιμπεριαλισμό θα ωφελήσει. Παράλληλα, το ΚΚΕ πρέπει ριζικά να βγάλει απ' τη μέση όλα τα εμπόδια, να χτυπήσει όλες τις μεγαλοελλαδίτικες σοβινιστικές εκδηλώσεις και τα έργα, που προκαλούν δυσαρέσκεια και δυσφορία μέσα στο μακεδονικό λαό και έτσι βοηθούν τους διασπαστές στην προδοτική δράση τους, ενισχύουν το έργο της αντίδρασης. Ο σλαβομακεδονικός και ελληνικός λαός μόνον ενωμένοι μπορούν να νικήσουν. Διασπασμένοι μόνον ήττες μπορούν να πάθουν. Γι' αυτό η ενότητα στην πάλη των δύο λαών πρέπει να φυλάγεται σαν κόρη οφθαλμού και να ενισχύεται και να δυναμώνει σταθερά και καθημερινά...» ^[40]. Είναι γνωστό ότι στην Προσωρινή αποκαλούμενη Δημοκρατική Κυβέρνηση που σχημάτισε το Κ.Κ.Ε., συμμετείχε ο Σλάβος Πασκάλ Μητρόφσκυ, που σύμφωνα με τον Νικόλαο Μέρτζο «η παρουσία του ... {...}... αποτελούσε εγγύηση ότι η ελληνική Μακεδονία θα ακρωτηριαζόταν...». Είναι προφανές ότι η εμπλοκή των αποκαλούμενων σλαβομακεδόνων και η απόλυτη εξάρτηση του Δ.Σ.Ε. από αυτούς, σε συνδυασμό με τις εδαφικές παραχωρήσεις που ξεκάθαρα συμφώνησε το Κ.Κ.Ε. δεν μπορούν, σε καμία περίπτωση να θεωρηθούν ως εμφύλιος πόλεμος, όπως είναι η επίμονη προσπάθεια των κομμουνιστών τα χρόνια μετά τη συντριπτική τους ήττα στο στρατιωτικό πεδίο.

Ο.Η.Ε. & συμμοριοπόλεμος

Ήδη από το 1946 στο Συμβούλιο ασφαλείας του ΟΗΕ ασχολήθηκε με τον συμμοριοπόλεμο στην Ελλάδα. Στις αρχές του Δεκεμβρίου του ίδιου έτους κοινοποιήθηκε στον Οργανισμό καταγγελία της κυβερνήσεως του Ντίνου Τσαλδάρη, στην οποία κατηγορούντο, γενικά για αποσταθεροποίηση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας και συγκεκριμένα για την έκρυθμη κατάσταση στην Ελλάδα, η Αλβανία, η Γιουγκοσλαβία και η Βουλγαρία. Οι χώρες αυτές κατηγορήθηκαν ότι βοηθούσαν τους συμμορίτες κάτι που σύμφωνα με τον Έλληνα πρωθυπουργό, «ενίσχυε και υποδαύλιζε τον πόλεμο και ήταν πιθανό να έχει επιπτώσεις στην εδαφική ακεραιότητα της χώρας. Σε ανακοίνωση του ο πρέσβης της Γιουγκοσλαβίας διέψευσε τη δήλωση Τσαλδάρη επισημαίνοντας περιστατικά, τα οποία «αποδεικνύουν πως η Ελλάδα προσέφερε στήριξη και βοήθεια στις γιουγκοσλαβικές και αλβανικές φασιστικές ένοπλες ομάδες, χορηγώντας άσυλο στους γιουγκοσλάβους εγκληματίες πολέμου». Παράλληλα υποβλήθηκαν στον ΟΗΕ γραπτές και προφορικές μαρτυρίες από τις κυβερνήσεις της Αλβανίας, της Γιουγκοσλαβίας και της Βουλγαρίας σχετικές με τα συμβάντα στα σύνορα τους με την Ελλάδα. Σε άρθρο για την Επιτροπή του ΟΗΕ για τα Βαλκάνια παρατίθεται η δήλωση του εκπροσώπου της Αλβανίας, ο οποίος ανέφερε ότι «οι αναταραχές στην Ελλάδα μπορούσαν να χαρακτηριστούν μόνο εμφύλιος πόλεμος».

Οι συμμορίες των ένοπλων κομμουνιστών στηρίχθηκαν, σχεδόν σε απόλυτο βαθμό, στην οικονομική συνδρομή και στην υλική στήριξη των κομμουνιστικών κρατών της Ανατολικής Ευρώπης για την επιτυχία της ανταρσίας τους. Η εξάρτηση τους θα είχε ως συνέπεια την παραχώρηση Ελληνικών εδαφών, από μέρους του Κ.Κ.Ε., στους βαλκάνιους κομμουνιστές, όπως αναφέρει το πόρισμα της Ειδικής Επιτροπής του Ο.Η.Ε., [Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών] που συντάχθηκε στις 23 Μαΐου 1947: «....Επί τη βάσει των γεγονότων, τα οποία διεπίστωσεν η ιδία η Επιτροπή, κατέληξεν εις το συμπέρασμα, ότι η Γιουγκοσλαβία και εις μικροτέραν έκτασιν αι Αλβανία και Βουλγαρία υποστηρίζουν τον συμμοριακόν πόλεμον εν Ελλάδι. Οι βόρειοι γείτονες της Ελλάδος επιχειρούν να δημιουργήσουν και να υποδαυλίσουν αυτονομιστικήν κίνησιν εν Μακεδονία με σκοπόν την τελικήν απόσπασιν της Μακεδονίας από την Ελλάδα...», λόγος για τον οποίο υπογράφηκε η «συμφωνία του Μπλέντ», την οποία προσυπέγραψε και η ηγεσία του αποκαλούμενου «Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας». Ο Γιουγκοσλάβος ηγέτης Γιόζεφ Τίτο έγραψε αργότερα για τη συμφωνία αυτή: «....Καταλήξαμε στη Συμφωνία του Μπλέντ, για να εξοφλήσουμε κάθε σχέση με το παρελθόν και να λύσουμε το Μακεδονικό ζήτημα με τρόπο ορθόδοξα μαρξιστικό. Διακηρύξαμε ότι οι λαοί της Μακεδονίας του Βαρδάρη, του Πιρίν και του Αιγαίου έπρεπε να αποκτήσουν το δικαίωμα της αυτοδιάθεσής τους...».

Σημαντικά γεγονότα & επιχειρήσεις

Ο συμμοριοπόλεμος επικεντρώθηκε σε μία συγκεκριμένη και δύσκολα προσβάσιμη περιοχή της Ελλάδος για να είναι δύσκολο στα κυβερνητικά στρατεύματα να τον πολεμήσουν και έτσι μπορούσε να συντονίσει καλύτερα τις ενέργειες του. Η περιοχή του Γράμμου και του Βίτσι συγκέντρωνε τρία πλεονεκτήματα.

• Έδινε την ελπίδα δημιουργίας ενός μικρού ανεξάρτητου κράτους, κάτι που ωστόσο δεν επιτεύχθηκε.
• Η περιοχή συνόρευε με φιλικές προς το Κ.Κ.Ε. χώρες κάτι που καθιστούσε αδύνατο να εγκλωβιστούν και να παραδοθούν οι συμμορίτες, στο σύνολο τους, σε περίπτωση ήττας, όπως και έγινε.
• Το ΚΚΕ συγκεντρώνοντας τις δυνάμεις του στο σύνορα με την Αλβανία και τη Γιουγκοσλαβία προστάτευε τις χώρες αυτές από μία (πιθανή κατά τους κομμουνιστές) εισβολή από τις δυνάμεις των Άγγλων και των Αμερικανών.

Γεγονότα 1945

8 12 Φεβρουαρίου. Υπογράφεται στη Βάρκιζα η ομώνυμη Συμφωνία. Αποτελείτο από 9 άρθρα και προέβλεπε, μεταξύ άλλων, αφοπλισμό όλων των ένοπλων αντιστασικών σωμάτων, ανασύνταξη του Εθνικού Στρατού, εκκαθάριση του κρατικού μηχανισμού από τους συνεργάτες των Γερμανών, αμνηστία για τα πολιτικά αδικήματα, δημοψήφισμα για το πολιτειακό ζήτημα και εκλογή Συντακτικής Συνελεύσεως για την κατάρτιση νέου Συντάγματος.

• 21 Φεβρουαρίου. Αρχίζει στο «ειδικό Δικαστήριο» η αποκαλούμενη «Δίκη των Δωσίλογων», η οποία θα ολοκληρωθεί στις 6 Ιουνίου.
• 28 Φεβρουαρίου. Ολοκληρώνεται ο αφοπλισμός των συμμοριών του κομμουνιστικού ΕΛΑΣ
• 2 Απριλίου. Αποχωρεί από το ΕΑΜ το κύριο τμήμα της σοσιαλιστικής συνιστώσας του και στις 24 του ίδιου μήνα το ΕΑΜ μετασχηματίζεται σε πολιτικό συνασπισμό κομμάτων.
• 8 Απριλίου. Μετά την παραίτηση του στρατηγού Νικολάου Πλαστήρα από την πρωθυπουργία, ορκίζεται κυβέρνηση υπό τον ναύαρχο Πέτρο Βούλγαρη.
• 29 Μαΐου. Ο Νίκος Ζαχαριάδης επιστρέφει στην Αθήνα και αναλαμβάνει εκ νέου καθήκοντα ως γενικός γραμματέας του ΚΚΕ.
• 12 Ιουνίου. Η κομμουνιστική εφημερίδα «Ριζοσπάστης» δημοσιεύει την καταγγελία κατά του Άρη Βελουχιώτη. Στις 16 Ιουνίου, στη διάρκεια καταδιώξεως του από δυνάμεις του Ελληνικού Στρατού, ο Βελουχιώτης αυτοκτονεί.
• 25-27 Ιουνίου. Συγκαλείται στην Αθήνα η 12η Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ. Αποφασίζεται η οργάνωση της «Μαζικής Λαϊκής Αυτοάμυνας».
• 9 Αυγούστου. Παραιτείται η κυβέρνηση Βούλγαρη μετά την άρση της υποστηρίξεως του Κόμματος των Φιλελευθέρων. Στις 11 ορκίζεται νέα κυβέρνηση

υπό τον Πέτρο Βούλγαρη.

• 1-6 Οκτωβρίου 1945 Στην αίθουσα του κινηματοθεάτρου «Τιτάνια» της οδού Πανεπιστημίου, πραγματοποιήθηκε το 7ο Συνέδριο του ΚΚΕ. Ήταν το πρώτο συνέδριο του ΚΚΕ μετά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και συνήλθε σε συνθήκες τυπικής νομιμότητας.
• 9 Οκτωβρίου. Παραιτείται η δεύτερη κυβέρνηση Βούλγαρη και επέρχεται κυβερνητική κρίση. Στις 17 του ίδιου μήνα, την πρωθυπουργία αναλαμβάνει ο αντιβασιλέας, Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός, ενώ στις 1 Νοεμβρίου ορκίζεται νέα κυβέρνηση υπό τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο.
• 22 Νοεμβρίου. Ο Θεμιστοκλής Σοφούλης σχηματίζει κυβέρνηση του «δημοκρατικού κέντρου». Συμφωνείται η διεξαγωγή εκλογών μέχρι τον Μάρτιο και η αναβολή του δημοψηφίσματος.
• 11 Δεκεμβρίου. Απόφαση της κ.ε. του ΕΑΜ για «την άρση της υποστήριξης και της ανοχής της προς την κυβέρνηση Σοφούλη».

Γεγονότα 1946

Η Ελληνική κυβέρνηση υλοποίησε σχεδιασμό για την αναδιοργάνωση των Ενόπλων Δυνάμεων, με σκοπό τη δημιουργία ισχυρού κι αξιόμαχου στρατού. Η εφαρμογή του Γ' Ψηφίσματος, επέφερε μαζικές εκκαθαρίσεις και απάλλαξε το ένοπλο τμήμα του Ελληνικού λαού από κομμουνιστές που είχαν εισχωρήσει στο στράτευμα. Από τις αρχές του 1946, οι αριστεροί στρατεύσιμοι εκτοπίζονταν σε ειδικές στρατιωτικές μονάδες σε όλη την Ελλάδα, όπου είχαν συγκροτηθεί Ειδικά Τάγματα Οπλιτών, με χαρακτηριστικό και αντιπροσωπευτικό το Γ' Ειδικό Τάγμα Οπλιτών της Μακρονήσου υπό τον τότε Λοχαγό Παναγιώτη Σκαλούμπακα στην Θεσσαλονίκη να έχει αναλάβει, με επιτυχία που προσέγγισε το 100%, την Εθνική ανάνηψη των κομμουνιστών οπλιτών, λόγος για τον οποίο η μνήμη του συγκεντρώνει την μήνη της αριστεράς ως τις μέρες μας. Για την ανάληψη επιχειρήσεως τοπικής εμβέλειας στις επαρχίες συγκροτήθηκαν οι Μονάδες Ασφαλείας Υπαίθρου (Μ.Α.Υ.) και οι Μονάδες Αποσπασμάτων Διώξεως (Μ.Α.Δ.). Συνοπτικά τα σημαντικότερα γεγονότα και οι επιχειρήσεις αυτού του έτους:

• Στις αρχές του 1946 αποστολή του Κ.Κ.Ε. με επικεφαλής τον Μήτσο Παρτσαλίδη φτάνει στη Μόσχα με σκοπό να ζητήσει υλική και πολιτική υποστήριξη στις σχεδιαζόμενες επιχειρήσεις των συμμοριτών.
• Ο Νίκος Ζαχαριάδης στη 2η Ολομέλεια, (12-15 Φεβρουαρίου), του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος, επέβαλε τις απόψεις του για πέρασμα στην ένοπλη σύρραξη η οποία θα είχε μια σταδιακή κλιμάκωση, ξεκινώντας ως δήθεν αυτοάμυνα.
• 13 Μαΐου, μιλώντας στη Βουλή, ο αντιβασιλέας-αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός, κατά τον αρχιερατικό Λόγο του Θρόνου, ανακοίνωσε ότι την 1η Σεπτεμβρίου 1946 θα γίνονταν δημοψήφισμα σχετικό με την τύχη του θεσμού της Βασιλείας. Η χρησιμοποίηση από τον αντιβασιλέα της φράσεως «δημοψήφισμα για την επάνοδο της Αυτού Μεγαλειότητος του Βασιλέως» προκάλεσε έντονες διαμαρτυρίες
• Μάιος, η Ελλάδα τέθηκε υπό καθεστώς νομικού πλαισίου που προσέδιδε στο κράτος δυναμικά κατασταλτικό χαρακτήρα τιμωρώντας με αυστηρές ποινές την «υπόθαλψη συμμορίας» και τις σχέσεις με καταζητούμενους από τις αρχές. Στόχος ήταν οι ομάδες των συμμοριτών που κρύβονταν στα βουνά και στήριζαν την επιβίωση τους στις διάφορες οργανώσεις και στους οικείους τους. Ως όργανα επιβολής κατασταλτικών μέτρων, συγκροτήθηκαν οι Επιτροπές Ασφαλείας αποτελούμενες από διοικητικούς, δικαστικούς και αστυνομικούς παράγοντες που είχαν αναλάβει να εκτοπίζουν από τα χωριά τους υπόπτους για υπόθαλψη συμμοριών, να εκκαθαρίζουν δημόσιες υπηρεσίες από τα αντεθνικά στοιχεία και να φυλακίζουν ύποπτους πολίτες.
• 18 Μαΐου, σχηματίζεται κυβέρνηση Κωνσταντίνου Τσαλδάρη αποκλειστικά με στελέχη της Ηνωμένης Παρατάξεως Εθνικοφρόνων.
• 18 Ιουνίου, υλοποιείται ο σχεδιασμός του Γ' Ψηφίσματος «περί εκτάκτων μέτρων κατά των επιβουλευομένων την δημοσίαν τάξιν και την ακεραιότητα της χώρας» που ψήφισε η λεγόμενη αναθεωρητική Βουλή των εκλογών της 31 Μαρτίου 1946. Κατά το άρθρο 1: «Όστις θέλων να αποσπάση εν μέρος...της Επικρατείας...τιμωρείται με θάνατον...». Κατά το άρθρο 2: «Όστις καταρτίζει ομάδα επί σκοπώ όπως προσβάλη ...(κρίνεται) ηθικός αυτουργός (και τιμωρείται) με θάνατον...συναίτιος με ισόβια δεσμά...». Κατά το άρθρο 3: «Όστις ενόπλως προσβάλλει...τιμωρείται με θάνατον...». Το ψήφισμα υιοθετήθηκε από τη Βουλή με 138 ψήφους υπέρ, 24 ψήφους κατά, 181 αποχές.
• Ιούνιος, αν και η Ελλάδα είχε εισέλθει στη λογική του συμμοριοπολέμου, με έκτακτα μέτρα και στρατοδικεία, η Ιατρική Εταιρεία Αθηνών οργάνωσε το Συνέδριο Προστασίας του Παιδιού, με συμμετοχή στη θέση του ομιλητή ακόμη και στελεχών του Κ.Κ.Ε., τα οποία βρίσκονταν σε καθεστώς ημιπαρανομίας
• 29 Ιουνίου, στην εφημερίδα «Ριζοσπάστης» δημοσιεύτηκε άρθρο του Ζαχαριάδη, με τον χαρακτηριστικό τίτλο: «Τραβάμε για Εμφύλιο Πόλεμο;»
• Τον Ιούλιο επτά κομμουνιστές καταδικάστηκαν σε θάνατο και εκτελέστηκαν στα Γιαννιτσά. Ανάμεσά τους και η πρώτη γυναίκα που εκτελέστηκε στην Ελλάδα, η νεαρή Σλαβομακεδόνισσα Μίρκα Γκίνοβα (Ειρήνη Γκίνη).
• Στο δημοψήφισμα της 1ης Σεπτεμβρίου 1946, στο οποίο συμμετείχε το Κ.Κ.Ε., το 69% τάχτηκε υπέρ της επανόδου του βασιλιά Γεωργίου Β' και το 31% εναντίον, ωστόσο πάλι από τα κόμματα του ΕΑΜ το δημοψήφισμα χαρακτηρίστηκε νόθο.
• 21 Σεπτεμβρίου, συμμορίτες κατέλαβαν την κωμόπολη Δεσκάτη Γρεβενών όπου συγκρότησαν το πρώτο Αρχηγείο Ανταρτών (Θεσσαλίας).
• 2 Οκτωβρίου, οι συμμορίτες κατάλαβαν την Νάουσα.
• 26 Οκτωβρίου, στην Τσούκα Αντιχασίων οι συμμορίτες ίδρυσαν Γενικό Στρατηγείο του αποκαλούμενου Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδος με αρχηγό τον Μάρκο Βαφειάδη που είχε αποσταλεί από τον Ιούλιο στο βουνό με την υπόσχεση να διαθέτει 20.000 άνδρες μέχρι το τέλος του έτους.
• 28 Οκτωβρίου, ιδρύθηκε επισήμως ο αποκαλούμενος Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδος.
• 12 Δεκεμβρίου σύσταση της Διεθνούς Εξεταστικής Επιτροπής η οποία όφειλε να εξετάζει την εμπλοκή των γειτονικών βαλκανικών κρατών στον εμφύλιο πόλεμο. Η επιτροπή συστάθηκε μετά από προσφυγή της Ελληνικής κυβερνήσεως στο Συμβούλιο Ασφαλείας.
• Δεκέμβριος, ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Τσαλδάρης πραγματοποιεί επίσκεψη στις ΗΠΑ.

Ο Ηλίας Ηλιού, αναφέρει πως μετά το 1943, με τα Δεκεμβριανά το 1944 και την Συμφωνία της Βάρκιζας, το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδος απώλεσε μεγάλο μέρος της λαϊκής υποστηρίξεως που είχε ως τότε. Το ίδιο το Κ.Κ.Ε. στην Έκθεσή του προς τη Ρωσία, τον Σεπτέμβριο του 1946, αναγνωρίζει ότι «Ο αριθμός των μελών έφτασε στο Δ/βρη του 1944 στα 420.000 μέλη {...} Σήμερα ο αριθμός των μελών είναι 45.000 χιλιάδες περίπου». Ο Ηλιού που χρησιμοποίησε στην έρευνα του τα κομματικά αρχεία του Κ.Κ.Ε. εσωτερικού, για να εξετάσει το θέμα της υποστηρίξεως της Σοβιετικής Ενώσεως, στηριγμένος στα διαθέσιμα τηλεγραφήματα του Κ.Κ.Ε., αναφέρει πως απ' αυτά προκύπτει ότι η κομμουνιστική ηγεσία, στα τέλη του 1946, αναζητούσε απελπισμένα μία απάντηση από την Ρωσία αν στήριζε τον συμμοριοπόλεμο, κυρίως υλικά. Γράφει ο Ηλιού: «Ο σ. ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ "...είχε πράγματι λάβει, από άλλο δρόμο, την απάντηση του σοβιετικού κόμματος. Το σχετικό κείμενο δεν υπάρχει στα αρχεία που έχω υπόψη μου, και έτσι δεν γνωρίζουμε ούτε την ακριβή του διατύπωση ούτε το σκεπτικό του. Αλλά, όπως προκύπτει από τα επόμενα, η απάντηση είταν σαφώς αρνητική"».

Γεγονότα 1947

Oι συγκρούσεις συνεχίζονται. Τον Απρίλιο, με απόφαση της συντριπτικής πλειοψηφίας της Βουλής, αποφασίζεται η σύσταση του Οργανισμού της Μακρονήσου με άοπλους στρατεύσιμους αμφιβόλου εμπιστοσύνης με σκοπό την Εθνική τους αναμόρφωση και από τον Μάϊο ως τον Ιούνιο σχηματίζονται τα τρία (3) Τάγματα Σκαπανέων στο νησί. Τον Σεπτέμβριο πρωθυπουργός αναλαμβάνει ο Θεμιστοκλής Σοφούλης, ο οποίος ανακοινώνει πως θα χορηγήσει αμνηστία εντός μηνός στους αντάρτες που θα παραδοθούν, όμως το σχέδιο ναυαγεί. Τον Οκτώβριο κατόπιν αιτήματος της Ελληνικής Κυβερνήσεως, ο Ο.Η.Ε. ενέκρινε ψήφισμα στο οποίο αναφέρει πως η Αλβανία, η Βουλγαρία και η Γιουγκοσλαβία υποστηρίζουν τους αντάρτες και τους παροτρύνει να διακόψουν την βοήθεια. Το Κ.Κ.Ε. αποφασίζει να σκληρύνει κι άλλο την στάση του και στις 24 Δεκεμβρίου αποφασίζεται η δημιουργία Προσωρινής Δημοκρατικής Κυβέρνησης στις περιοχές που βρίσκονταν υπό τον έλεγχο των συμμοριτών. Συνοπτικά τα σημαντικότερα γεγονότα και οι μάχες του πρώτου έτους του συμμοριτοπολέμου:

• 12 Ιανουαρίου, ο Ζαχαριάδης απευθύνεται στον Στάλιν για να ζητήσει τη βοήθειά του
• 24 Ιανουαρίου, αντικατάσταση της κυβερνήσεως Τσαλδάρη από την κυβέρνηση του Δημητρίου Μάξιμου
• 12 Φεβρουαρίου, προσωρινή κατάληψη της Σπάρτης και απελευθέρωση 176 κομμουνιστών κρατουμένων
• 12 Μαρτίου, η εξαγγελία του Δόγματος Τρούμαν είναι γεγονός. Τον ίδιο μήνα, μέλη της σοβιετικής, της γιουγκοσλαβικής, της πολωνικής, της βουλγαρικής και της αλβανικής αντιπροσωπείας συναντώνται με τον Μάρκο Βαφειάδη στη Θεσσαλία.
  Ο πρόεδρος Τρούμαν με ομιλία του στο Κογκρέσο ανακοίνωσε την στήριξη της χώρα του στην Ελλάδα λέγοντας μεταξύ άλλων: «...Πιστεύω ότι πρέπει να είναι η πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών να υποστηρίξουν τους ελεύθερους λαούς που αντιστέκονται στην απόπειρα υποταγής από ένοπλες μειονότητες ή από εξωτερικές πιέσεις. Πιστεύω ότι η βοήθειά μας πρέπει να είναι κατά κύριο λόγο μέσω της οικονομικής και χρηματοδοτικής βοήθειας που είναι απαραίτητη για την οικονομική σταθερότητα και τις εύρυθμες πολιτικές διαδικασίες. Ζητώ, συνεπώς, από το Κογκρέσο να παράσχει εξουσιοδότηση για βοήθεια στην Ελλάδα και την Τουρκία ύψους 400.000.000 δολαρίων για την περίοδο που λήγει στις 30 Ιουνίου 1948. Κατά την υποβολή αίτησης για αυτά τα κεφάλαια, έλαβα υπόψη το ανώτατο ποσό βοήθειας που θα παρασχεθεί στην Ελλάδα από τα 350.000.000 δολάρια που ζήτησα πρόσφατα να επιτρέψει στο Κογκρέσο να αποτρέψει την πείνα και τις ταλαιπωρίες σε χώρες που καταστράφηκαν από τον πόλεμο..» ^[41].
• 20 Μαρτίου, δολοφονήθηκε ο Γιάννης Ζέβγος, μέλος του Πολιτικού Γραφείου της Κεντρικής Επιτροπής του Κ.Κ.Ε., και ένα από τα στελέχη του ΕΑΜ που υπουργοποιήθηκαν στην κυβέρνηση εθνικής ενότητας, του Γεωργίου Παπανδρέου
• 1 Απριλίου, αιφνίδιος θάνατος από καρδιακή ανακοπή του βασιλιά Γεωργίου Β'. Τον διαδέχεται ο μικρότερος αδελφός του Παύλος Α', σύζυγος της πριγκίπισσας και βασιλομήτορος Φρειδερίκης
• Απρίλιος, τέθηκε σε εφαρμογή από τον Ελληνικό στρατό το σχέδιο «Τέρμινους».

Το σχέδιο βασισμένο στη σκέψη πως η ανταρσία ήταν μια καλυμμένη προσπάθεια εισβολής των βόρειων γειτόνων στην Ελλάδα στόχευε στην αποτροπή εισβολέων έξω από τα σύνορα. Στρατιωτικές επιχειρήσεις θα εκκαθάριζαν προοδευτικά την περιοχή από τη νότια Πίνδο ως το Γράμμο στα αλβανικά σύνορα τα οποία θα έκλεινε ο στρατός, για να εμποδιστεί η διείσδυση συμμοριτών από τις βόρειες Βαλκανικές χώρες. Ταυτόχρονα, με άλλες επιχειρήσεις κατά μήκος των συνόρων θα προσπαθούσαν να αποκόψουν και να καταστρέψουν τις υπάρχουσες μονάδες συμμοριών. Το σχέδιο δεν απέδωσε, καθώς οι αντάρτες κατάφεραν να φτάσουν έξω από την πόλη των Ιωαννίνων και να την απειλήσουν σημαντικά. Όλα αυτά ώθησαν την κυβέρνηση να συνειδητοποιήσει, ότι ο εχθρός τολμούσε και να απειλήσει ισχυρά κέντρα της χώρας. Αυτή η διαπίστωση τερμάτισε το σχέδιο προκαλώντας αλλαγές. Στην Κεντρική Ελλάδα η επιχείρηση ξεκίνησε από τα νότια Άγραφα, όπου ένα μεγάλο τμήμα συμμοριτών βρέθηκε εγκλωβισμένο στα Μεγάλα Βραγγιανά. Οι συμμορίτες, έχοντας ως μόνη διέξοδο το πέρασμα ^[42] από τον ορεινό αυχένα της Νιάλας, αποφάσισαν να το διασχίσουν. Στην πορεία τους, οι καιρικές συνθήκες επιδεινώθηκαν και η σφοδρή χιονοθύελλα που ξέσπασε προκάλεσε τον θάνατο πολλών συμμοριτών και αμάχων κάθε ηλικίας

• 9 Μαΐου, πέθανε, εκτοπισμένος στην Ικαρία, ο Ευριπίδης Μπακιρτζής, πρώην ηγετικό στέλεχος του ΕΑΜ. Τον ίδιο μήνα πέθανε από καρδιακή προσβολή ο Γιώργης Σιάντος, ηγετικό στέλεχος του Κομμουνιστικού Κόμματος
• 10 Μαΐου, το σχέδιο Τρούμαν για βοήθεια στην Ελλάδα ψηφίζεται από το Αμερικανικό Κογκρέσο και στις 22 του ίδιου μήνα, γίνεται νόμος του Αμερικανικού κράτους.
• 20 Μαΐου, ο Ζαχαριάδης ταξιδεύει στη Μόσχα για να συναντηθεί με την ηγεσία της ΚΕ του ΚΚΣΕ. Τον ίδιο μήνα οι εκκαθαριστικές επιχειρήσεις του Ελληνικού στρατού μεταφέρθηκαν στα Χάσια, τα Αντιχάσια και τη βόρεια Πίνδο
• Ιούνιος, οι εκκαθαριστικές επιχειρήσεις του Ελληνικού στρατού επεκτάθηκαν προς τον Όλυμπο και τα Πιέρια
• 20 Ιουνίου, καθορίζονται οι όροι της αμερικανικής βοήθειας με την υπογραφή της ελληνοαμερικανικής συμφωνίας.

Αποφασίστηκε χορήγηση οικονομικής βοήθειας 300.000.000 δολαρίων, με συγκεκριμένους όρους. Στην Αθήνα εγκαταστάθηκε ισχυρή πολιτική και οικονομική αποστολή η AMAG που ανέλαβε τη διαχείριση των αμερικανικών κονδυλίων. Το Δόγμα Τρούμαν υλοποιήθηκε προκειμένου να παταχθεί η κομμουνιστική ανταρσία και κατόπιν να σταθεροποιηθεί η χώρα πολιτικά και οικονομικά, ώστε να μην αποτελεί αδύνατο κρίκο στο δυτικό στρατόπεδο.

• 5 Ιουλίου 1947, ο Αμερικανός υπουργός επικρατείας, Τζωρτζ Μάρσαλ ανακοίνωσε το ομώνυμο σχέδιο του, ύψους 12.000.000.000 δολαρίων. Στόχος του ήταν η σταθεροποίηση όλων των ευρωπαϊκών κρατών ή όσων από αυτά (όπως η Ελλάδα) θα αποδέχονταν τους όρους της αμερικανικής κυβερνήσεως
• 14 Ιουλίου, αρχηγός της αμερικανικής αποστολής βοήθειας αναλαμβάνει ο Ντουάιτ Γκρίνσγουολντ, πρώην Κυβερνήτης της Νεμπράσκα, ο οποίος έφτασε στην Ελλάδα
• 25 Ιουλίου, αποτυχημένη επιχείρηση συμμοριτών για την κατάληψη των Γρεβενών
• 18 Αυγούστου, το πόρισμα της Διεθνούς Εξεταστικής Επιτροπής εγκρίθηκε από το Συμβούλιο Ασφαλείας παρά την αρνητική ψήφο της Σοβιετικής Ένωσης, της Πολωνίας και την αποχή της Γαλλίας.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής ζήτησαν την έκδοση ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας με βάση το πόρισμα, αλλά λόγω του σοβιετικού βέτο η πρόταση δεν εγκρίθηκε. Τότε οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής έστειλαν τα θέμα στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, η οποία στις 21 Οκτωβρίου ενέκρινε τη συγκρότηση Ειδικής Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τα Βαλκάνια, UNSCOB (United Nations Special Committee on the Balkans), ώστε αυτή να μεσολαβήσει για τη συμφιλίωση των βαλκανικών κρατών. Η Σοβιετική Ένωση, όπως και η Γιουγκοσλαβία, Βουλγαρία και Αλβανία, αντιτάχθηκαν στη συγκρότηση της Βαλκανικής Επιτροπής.

• 23 Αυγούστου, πτώση της κυβερνήσεως του Δημητρίου Μάξιμου
• 7 Σεπτεμβρίου, σχηματισμός κυβερνήσεως υπό τους Σοφούλη και Τσαλδάρη. Με κυβερνητική απόφαση το Κ.Κ.Ε. τίθεται εκτός νόμου ως αναβίωση του ιδιωνύμου.
• 11 Σεπτεμβρίου, η κυβέρνηση προχώρησε στην εξαγγελία χορηγήσεως αμνηστίας σε όσους συμμορίτες παρέδιδαν τα όπλα τους, σε διάστημα ενός μήνα.
• 18 Οκτωβρίου, αποτυχημένη επιχείρηση των συμμοριτών για την κατάληψη του Μετσόβου. Την ίδια ημέρα εκδόθηκε απαγόρευση κυκλοφορίας της κομμουνιστικής εφημερίδος «Ριζοσπάστης».
• 21 Οκτωβρίου, ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών ενέκρινε ψήφισμα, στο οποίο αναφέρεται ότι οι χώρες Αλβανία, Γιουγκοσλαβία και Βουλγαρία υποστηρίζουν τις συμμορίες που μάχονται κατά της Ελλάδος και καλεί τις χώρες αυτές να σταματήσουν κάθε παροχή βοήθειας. Το ψήφισμα προέκυψε από αίτημα της Ελληνικής Κυβερνήσεως, της 3ης Δεκεμβρίου 1946, και βασίστηκε σε πόρισμα επιτροπής του Ο.Η.Ε., που εξέτασε το θέμα.
• 25 Δεκεμβρίου, ανακοινώνεται η ίδρυση της προσωρινής αποκαλούμενης Δημοκρατικής Κυβερνήσεως. Την ίδια μέρα οι συμμορίτες ξεκινούν επιχείρηση για την κατάληψη της Κόνιτσας.

Στόχος της ηγεσίας των συμμοριτών ήταν να ανακηρύξει την Κόνιτσα πρωτεύουσα της «κυβέρνησης του βουνού», μετά την αποτυχία της να κάνει κάτι τέτοιο στα Γρεβενά ή στο Μέτσοβο. Μπροστά στην πόλη παρατάχθηκαν συνολικά 2.200 άντρες από την πλευρά του αυτοαποκαλούμενου ∆.Σ.Ε. ενώ υπήρχαν 1.300 για την υπεράσπιση της, πολλοί εκ των οποίων ήταν µέλη της πολιτοφυλακής. Οι κομμουνιστικές συμμορίες εγκατέλειψαν τις προσπάθειες τους όταν στις 31 Δεκεμβρίου κατέφτασαν στρατιωτικές ενισχύσεις και αεροπορία.

• 27 Δεκεμβρίου, η Ελληνική κυβέρνηση εξέδωσε τον Αναγκαστικό Νόμο 509, «Περί μέτρων ασφαλείας του Κράτους, του Πολιτεύματος, του Κοινωνικού Καθεστώτος και προστασίας των ελευθεριών των πολιτών», που έθεσε εκτός νόμου το Κ.Κ.Ε., το Ε.Α.Μ. και την Εθνική Αλληλεγγύη.

Το Κ.Κ.Ε. στο τέλος του 1947 έμοιαζε πως έχανε τον πόλεμο συμμοριών που είχε εξαπολύσει. Αυτό τον χρόνο το πρόβλημα της ελλείψεως εφεδρειών έγινε μείζον από την πλευρά του. Όλα αυτά ήταν γνωστά στους κομμουνιστές και σ’ αυτό το χρονικό σημείο η ηγεσία του έλαβε ηθελημένα λάθος αποφάσεις καθώς έπασχε σε επίπεδο στρατιωτικής αλλά και πολιτικής ηγεσίας.

Γεγονότα 1948

Στο σύνολο του το 1948 σημαδεύτηκε από τις επιχειρήσεις «Χαραυγή» και «Κορωνίς» του Ελληνικού Στρατού με στόχο την διάλυση των συμμοριτών, ενώ από το Κ.Κ.Ε. γίνεται απόπειρα εφαρμογής του «Σχεδίου Λίμνες». Η Ελληνική κυβέρνηση αλλά και οι συμμορίες του Κομμουνιστικού Κόμματος βρίσκονταν σε δεινή θέση, κάθε πλευρά με τις δικές της δυσκολίες για τους δικούς της λόγους. Οι συμμορίτες διέθεταν ελλιπή στρατιωτική εκπαίδευση κι είχαν ιδιαίτερα χαμηλό ηθικό λόγω της αποτυχίας τους να καταλάβουν την Κόνιτσα, την οποία η ηγεσία του κόμματος προόριζε για πρωτεύουσα της Προσωρινής Δημοκρατικής Κυβερνήσεως. Παράλληλα, είχαν ξεσπάσει εσωκομματικές διαφωνίες ανάμεσα στο Μάρκο Βαφειάδη και το Νίκο Ζαχαριάδη, με τον πρώτο να υποστηρίζει τη συνέχιση του ανταρτοπόλεμου και το δεύτερο τη μετατροπή του αποκαλούμενου Δημοκρατικού Στρατού από αντάρτικο σε τακτικό. Την άνοιξη δολοφονήθηκε στην Αθήνα από κομμουνιστές συμμορίτες, ο Υπουργός Δικαιοσύνης Χρήστος Λαδάς και στην Θεσσαλονίκη ο Αμερικανός δημοσιογράφος Τζορτζ Πολκ. Η Ελληνική κυβέρνηση είχε να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της υπό κατάρρευση οικονομίας, τις ελλείψεις τροφίμων, την τάση χρυσοφιλίας και το χαμηλό ηθικό του λαού λόγω του πολέμου που έμοιαζε να μην έχει τέλος, ενώ στο τέλος του έτους ο Αλέξανδρος Παπάγος προαλείφονταν για τη θέση του αρχιστρατήγου των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων. Την ίδια εποχή ο συσχετισμός δυνάμεων ήταν αρνητικός για τους συμμορίτες. Συνοπτικά τα σημαντικότερα γεγονότα και οι μάχες του δεύτερου έτους του συμμοριοπολέμου:

• 8 Ιανουαρίου, η κυβέρνηση Σοφούλη απαντά στο σχηματισμό της «κυβέρνησης των βουνών», θέτοντας το ΚΚΕ και το ΕΑΜ εκτός νόμου και ψηφίζει το νόμο 509 «περί μέτρων ασφαλείας του κράτους».
• 9 και 10 Φεβρουαρίου, συμμορίτες με επικεφαλής τον Νίκο Τριανταφύλλου φτάνουν σε απόσταση 8 χιλιομέτρων από τη Θεσσαλονίκη και έριξε στην πόλη δεκάδες βλήματα πυροβολικού, προκαλώντας πανικό και σύγχυση στις αρχές και στους κατοίκους.
• 18 Φεβρουαρίου, η εφημερίδα «Ελεύθερη Ρουμανία» δημοσιεύει δήλωση του Μάρκου Βαφειάδη ότι «επτά δέκατα του ελληνικού εδάφους βρίσκονται υπό τον έλεγχο των λαϊκών δυνάμεων».
• 24 Φεβρουαρίου, φτάνει στην Αθήνα ο στρατηγός Βαν Φλητ, διοικητής της Αμερικανικής Στρατιωτικής Συμβουλευτικής και Προγραμματικής Ομάδας, για να βοηθήσει τις Ελληνικές δυνάμεις
• 29 Φεβρουαρίου-1 Μαρτίου εκδηλώνεται, με προτροπή της ηγεσία του εκτός νόμου Κ.Κ.Ε., στάση κομμουνιστών σκαπανέων στο Α' Ε.Τ.Ο. η οποία καταστέλλεται με 17 νεκρούς και αρκετούς τραυματίες. Οι πρωταίτιοι παραπέμπονται ενώπιον Εκτάκτου Στρατοδικείου στο Λαύριο από το οποίο καταδικάζονται.
• 1η Μαΐου, δολοφονείται στην Αθήνα, την ώρα που έβγαινε από την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου Καρύτση, ο υπουργός Δικαιοσύνης Χρήστος Λαδάς. Από τους περαστικούς, συνελήφθη ο ηλικίας 22 χρόνων κομμουνιστής Ευστράτιος Μουτσογιάννης, ο οποίος φορώντας παραπλανητικά στολή σμηνίτη, έριξε την χειροβομβίδα που τραυμάτισε θανάσιμα τον Λαδά.
• 16 Μαΐου, η δολοφονία του Αμερικανού δημοσιογράφου Τζορτζ Πολκ.
• Ιούνιος, η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής αποφάσισε οριστικά να μην αποστείλει στρατεύματα στο ελληνικό μέτωπο.
• 14 Ιουνίου, σε πλήρη εξέλιξη οι επιχειρήσεις του Εθνικού Στρατού, με αποκορύφωμα την μάχη στο Γράμμο που είχε διάρκεια πάνω από δυο μήνες και θεωρείται από τις σημαντικότερες και μεγαλύτερες μάχες που έλαβαν χώρα εκείνο το έτος.
• Ιούλιος, η Ελλάδα υπογράφει συμφωνία για την ένταξη της στο σχέδιο Μάρσαλ.
• 26 Ιουλίου, σύμφωνα με πληροφορίες του ραδιοφωνικού σταθμού «Ελεύθερη Ελλάδα» οι απώλειες του Ελληνικού στρατού για την περίοδο από της 1ης Ιανουαρίου έως της 30ης Ιουνίου του 1948, «σε όλα τα μέτωπα της Ελλάδας (έκτος των νήσων) (...) σκοτώθηκαν 11.340 στρατιώτες, ενώ 2.655 αιχμαλωτίστηκαν. Στις τάξεις του Δημοκρατικού στρατού πέρασαν 618 στρατιώτες του αντιπάλου».
• Αύγουστος, ο διεθνής και παράνομος εγχώριος κομμουνιστικός τύπος για την απώλεια του Γράμμου αναφέρει απλά ότι ο Δημοκρατικός Στρατός πέρασε στο Βίτσι.
• Δεκέμβριος, εκδηλώνεται σύγκρουση μεταξύ Ζαχαριάδη-Βαφειάδη και το Πολιτικό Γραφείο του Κ.Κ.Ε. κατηγορώντας το στρατηγό Μάρκο για αντικομματική, φραξιονιστική δραστηριότητα, τον καθαιρεί από πρωθυπουργό της Π.Δ.Κ. και αρχηγό του αποκαλούμενου Δ.Σ.Ε., και τον διαγράφει από το κόμμα.
• 19 Δεκεμβρίου, εκκαθαριστικές επιχειρήσεις του Ελληνικού στρατού στην Πελοπόννησο οι οποίες εντάσσονται στο σχέδιο με την κωδική ονομασία «Περιστέρα» με στόχο είχε την εκκαθάριση της περιοχής. Συμμετέχουν 44.000 άνδρες του Ελληνικού στρατού υπό τον στρατηγό Τσακαλώτο.

Γεγονότα 1949

Το 1949 υπήρξε το τρίτο και τελευταίο έτος της ένοπλης κομμουνιστικής ανταρσίας. Τον Ιανουάριο, μετά από επιχειρησιακές αποτυχίες του Στρατού η κυβέρνηση όρισε αρχιστράτηγο τον Αλέξανδρο Παπάγο ελπίζοντας ότι θα κατόρθωνε να βοηθήσει το στράτευμα να ξεπεράσει τα υπάρχοντα προβλήματά του, όπως έλλειψη επιθετικού πνεύματος, στατική αμυντική διάταξη και απουσία ικανών στρατιωτικών διοικητών μιας και στα ανώτερα κλιμάκια προάγονταν άτομα όχι λόγω της στρατιωτικής τους ικανότητας αλλά των κομματικών τους διασυνδέσεων. Τον ίδιο μήνα εκδόθηκε η προδοτική απόφαση της 5ης Ολομέλειας της Κ.Ε. του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος που έκανε λόγο για «την πλήρη εθνική αποκατάσταση» του μακεδονικού (σλαβομακεδονικού) λαοού. Η απόφαση ανέφερε: Στη Βόρεια Ελλάδα ο μακεδονικός (σλαβομακεδονικός) λαός τα 'δοσε όλα για τον αγώνα και πολεμά με μια ολοκλήρωση ηρωισμού και αυτοθυσίας που προκαλούν το θαυμασμό. Δεν πρέπει να υπάρχει καμιά αμφιβολία, ότι σαν αποτέλεσμα της νίκης του ΔΣΕ και της λαϊκής επανάστασης, ο μακεδονικός λαός θα βρει την πλήρη αποκατάστασή του έτσι όπως το θέλει ο ίδιος, προσφέροντας σήμερα το αίμα του για να την αποχτήσει. Οι μακεδόνες κομμουνιστές στέκονται πάντα επικεφαλής στην πάλη του λαού των. Ταυτόχρονα οι μακεδόνες κομμουνιστές πρέπει να προσέξουν τις διασπαστικές και διαλυτικές ενέργειες που ξενοκίνητα σοβινιστικά και αντιδραστικά στοιχεία αναπτύσσουν, για να διασπάσουν την ενότητα ανάμεσα στο μακεδονικό (σλαβομακεδονικό) και τον ελληνικό λαό, διάσπαση που μόνο τον κοινό τους εχθρό, το μοναρχοφασισμό και τον αμερικανοαγγλικό ιμπεριαλισμό θα ωφελήσει. Παράλληλα το ΚΚΕ πρέπει ριζικά να βγάλει απ' τη μέση όλα τα εμπόδια, να χτυπήσει όλες τις μεγαλοελλαδίτικες σοβινιστικές εκδηλώσεις και τα έργα, που προκαλούν δυσαρέσκεια και δυσφορία μέσα στον μακεδονικό λαό και έτσι βοηθούν τους διασπαστές στην προδοτική δράση τους, ενισχύουν το έργο της αντίδρασης. Ο σλαβομακεδονικός και ελληνικός λαός μόνο ενωμένοι μπορούν να νικήσουν. Διασπασμένοι μόνον ήττες μπορούν να πάθουν» ^[43]

Στη διάρκεια του έτους ολοκληρώθηκε το σχέδιο «Περιστέρα» για την επιτυχή έκβαση του οποίου ήταν καθοριστική η επιχείρηση εκκαθαρίσεως των συμμοριών του του Πάρνωνα, ισχυρής βάσεως των συμμοριτών, καθώς και οι μάχες στο Λεωνίδιο και στον Άγιο Βασίλειο. Τον ίδιο χρόνο οι συμμορίτες σημείωσαν μια σειρά από σημαντικές -πλην όμως πρόσκαιρες- επιτυχίες, όπως η ανακατάληψη του Γράμμου και η κατάληψη πόλεων στη Μακεδονία και την Κεντρική Στερεά Ελλάδα, που συνοδεύτηκαν από λουτρό αίματος, απόρροια ομαδικών και ανελέητων σφαγών εθνικιστών και φιλελεύθερων πολιτών. Η Ελληνική κυβέρνηση φοβούμενη την ανασύνταξη των συμμοριών στην Αλβανία και τη συνέχιση του πολέμου, απείλησε την τελευταία με επέμβαση, έτσι οι Αλβανοί τρομαγμένοι από το ενδεχόμενο μιας Ελληνικής εισβολής αφόπλιζαν τους συμμορίτες που εισέρχονταν στο έδαφος της Βορείου Ηπείρου και ζητούσαν την αποχώρησή τους. Συνοπτικά τα σημαντικότερα γεγονότα και οι μάχες του τρίτου έτους του συμμοριτοπολέμου:

• 12 Ιανουαρίου, οι συμμορίτες καταλαμβάνουν την πόλη της Νάουσας στη Δυτική Μακεδονία
• 20 Ιανουαρίου, επιτυχής μάχη του Ελληνικού στρατού και ήττα των συμμοριτών στο Λεωνίδιο
• 21 Ιανουαρίου, δυνάμεις της 1ης Μεραρχίας των συμμοριτών με διοικητή το Χαρίλαο Φλωράκη (καπετάν Γιώτη) και της 2ης Μεραρχίας με διοικητή τον Γιάννη Αλεξάνδρου (καπετάν Διαμαντή), κατέλαβαν το Καρπενήσι όπου προέβησαν σε εκτεταμένες σφαγές, βιασμούς και λεηλασίες σε βάρος του πληθυσμού.
• 22 Ιανουαρίου, επιτυχής μάχη του Ελληνικού στρατού και ήττα των συμμοριτών στον Άγιο Βασίλειο με την οποία ολοκληρώθηκε η επιχείρηση «Περιστέρα» και η εκκαθάριση του όρους Πάρνωνας από τις κομμουνιστικές συμμορίες
• 3 Φεβρουαρίου, 2η Ολομέλεια του Κεντρικού Συμβουλίου του ΝΟΦ, που είχε θέσει ως αποστολή της να συγκαλέσει τον Μάρτιο του 1949 το 2ο Συνέδριο του ΝΟΦ το οποίο θα επισημοποιούσε τη νέα γραμμή του ΚΚΕ στο Μακεδονικό: «Ένωση της Μακεδονίας σε ένα ενιαίο, ανεξάρτητο, ισότιμο μακεδονικό κράτος μέσα στη λαϊκοδημοκρατική ομοσπονδία των βαλκανικών λαών που είναι η δικαίωση των πολύχρονων αιματηρών αγώνων του».
• 7 Φεβρουαρίου, οι συμμορίες του Κομμουνιστικού Κόμματος υπό την ηγεσία του Καπετάν Γιώτη (Χαρίλαος Φλωράκης) καταλαμβάνουν την πόλη του Καρπενησίου και σφαγιάζουν χιλιάδες από τους υπερασπιστές της
• 11 Φεβρουαρίου, οι συμμορίες του Κομμουνιστικού Κόμματος αποτυγχάνουν να καταλάβουν την πόλη της Φλώρινας και η ήττα τους προκάλεσε τρομερές απώλειες μην μπορώντας παράλληλα να ενισχύσουν τις εφεδρείες τους.
• Μάρτιος, ολοκληρώνεται η υλοποίηση του σχεδίου «Περιστέρα» με την εκκαθάριση της Πελοποννήσου
• 27 Μαρτίου, ιδρύεται η «Κομμουνιστική Οργάνωση της Μακεδονίας του Αιγαίου» ως τμήμα του Κ.Κ.Ε. και αντίβαρο στο Κομμουνιστικό Κόμμα Μακεδονίας
• 3 Απριλίου, αποκαλούμενοι Σλαβομακεδόνες προωθήθηκαν σε υψηλές θέσεις στην Προσωρινή Κυβέρνηση των συμμοριτών
• Απρίλιος, ο Ελληνικός στρατός έθεσε σε εφαρμογή το σχέδιο «Πύραυλος» με στόχο την εκκαθάριση της Στερεάς Ελλάδας και της νότιας Θεσσαλίας. Το σχέδιο αυτό ολοκληρώθηκε στις αρχές του καλοκαιριού
• 24 Ιουνίου, πέθανε ο πρωθυπουργός Θεμιστοκλής Σοφούλης και ανέλαβε πρωθυπουργός ο Αλέξανδρος Διομήδης
• 30 Ιουνίου, σχηματισμός της κυβερνήσεως Διομήδη. Κλείσιμο των ελληνογιουγκοσλαβικών συνόρων
• 10 Ιουλίου, ο γιουγκοσλαβικός τύπος αρνείται και αντικρούει τις κατηγορίες της Κομινφόρμ για χρήση του γιουγκοσλαβικού εδάφους από τον ελληνικό στρατό στις επιχειρήσεις κατά των συμμοριτών
• 3 Αυγούστου, ο Ελληνικός Στρατός θέτει σε εφαρμογή την επιχείρηση «Πυρσός Α'»
• 10 Αυγούστου, ο Στρατός καταφέρει ένα ακόμη χτύπημα στους συμμορίτες με την επιχείρηση «Πυρσός Β'»
• 16 Αυγούστου, το όρος Βίτσι εκκαθαρίστηκε πλήρως
• 24 Αυγούστου, η επιχείρηση «Πυρσός Γ'» βρίσκεται στην πλήρη ανάπτυξη της. Το όρος Γράμμος καίγεται από τη μια του ως την άλλη άκρη. Την ίδια ημέρα 18 «Helldiver» της Ελληνικής Βασιλικής Αεροπορίας κατευθύνονται προς βορρά, μετά από απόφαση του εθνικιστή τότε αρχηγού Α.Δ.Α. Εμμανουήλ Κελαϊδή.
• 25 Αυγούστου, η ΙΧ μεραρχία του Ελληνικού Στρατού κατορθώνει να υπερκεράσει τη γραμμή άμυνας των συμμοριτών, να βρεθεί στα μετόπισθεν τους όπου κατέλαβε την Πόρτα Οσμάν ^[44], κύριο σημείο εξόδου τους προς την Αλβανία και στη συνέχεια να εγκατασταθεί μεταξύ της συνοριακής γραμμής και των συμμοριών του Κομμουνιστικού Κόμματος
• 30 Αυγούστου, η κατάληψη του υψώματος Κάμενικ, στις 05.40 εκείνης της ημέρας και η ύψωση της Ελληνική Σημαίας από το 596ο Τάγμα (ΠΖ) που το αποτελούσαν στο σύνολο του ανανήψαντες οπλίτες του Γ' Ε.Τ.Ο. Μακρονήσου, που είχε δημιουργήσει ο τότε Λοχαγός Παναγιώτης Σκαλούμπκας, σήμανε την τελική συντριβή της κομμουνιστικής ανταρσίας.

Συνάντηση Ενβέρ Χότζα & Νίκου Ζαχαριάδη

Στα τέλη Μαρτίου 1949 οι ηγέτες του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος ζήτησαν από τους Αλβανούς την επαναπροώθηση των Τσάμηδων στην Ελλάδα και την επιστράτευσή τους δίπλα στον αποκαλούμενο Δημοκρατικό Στρατό. Η πρόταση έγινε σε συνάντηση του Πολιτικού Γραφείου του Κομμουνιστικού Κόμματος Αλβανίας, πλην όμως ο Ενβέρ Χότζα ήταν κατηγορηματικός: Η πλειοψηφία των μουσουλμάνων Τσάμηδων είναι αρνητική σε τέτοιο ενδεχόμενο και μόνον προβλήματα θα προκαλούσε μια τέτοια ενέργεια, καθώς στις εκκλήσεις Αλβανών και Ελλήνων κομμουνιστών, οι τσάμηδες απαντούσαν: «....επιθυμούμε να μείνουμε στην Αλβανία ή, αλλιώς, αφήστε μας να πάμε στην Τουρκία...». Στις αρχές Απριλίου 1949 η Ελληνική κυβέρνηση, με υπόμνημά της προς τις Δυτικές Δυνάμεις, διατύπωνε την ανάγκη μιας κοινής συμμαχικής ναυτικής αποβάσεως στην Αλβανία με στόχο την καταστροφή βάσεων των συμμοριών του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος, όμως η πρόταση συνάντησε την αντίθεση των Δυτικών καθώς στην Αλβανία ζούσε μεγάλος αριθμός σοβιετικών στρατιωτικών ενώ σοβιετικά εμπορικά και στρατιωτικά πλοία εφοδίαζαν την Αλβανία και μέσω αυτής το μέτωπο των συμμοριτών. Στα τέλη Ιουλίου 1949 το Βελιγράδι αποφάσισε το κλείσιμο της μεθορίου με την Ελλάδα ενώ η Ελληνική κυβέρνηση επέμενε φορτικά για εισβολή στην Αλβανία.

Την ίδια εποχή ο Νίκος Ζαχαριάδης ζήτησε από τους Αλβανούς κομμουνιστές την αύξηση της βοήθειας προς τους συμμορίτες κι ύστερα από προσπάθειες του, και αφού είχε πρώτα φροντίσει να ενημερώσει τη Μόσχα, ο Ενβέρ Χότζα δέχθηκε να συναντηθεί με τον Ζαχαριάδη στις 2 Ιουλίου 1949 στην Κορυτσά, συνάντηση στην οποία παρέστη ως διερμηνέας ο Έλληνας Βορειοηπειρώτης, ανώτατος αξιωματούχος της Αλβανικής Ασφάλειας, Γιώργος Κώτσιας. Ο Ζαχαριάδης ζήτησε από τον Χότζα να επιτραπεί η είσοδος των συμμοριών του ΚΚΕ στην Αλβανία, να εξοπλιστούν και στη συνέχεια να επιστρέψουν στο μέτωπο, όμως η ηγεσία της Αλβανίας ήταν ενήμερη για τα σχέδια της Ελληνικής κυβερνήσεως. Στη συνάντηση ο Χότζα ήταν κατηγορηματικός: «Όχι, εγώ σας εξόπλισα, εγώ και θα σας αφοπλίσω, και κανένα πόδι Ελλήνων ανταρτών δεν θα εισέρθει επί αλβανικού εδάφους. Δεν επιθυμώ επ' ουδενί μια ένοπλη σύρραξη μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας! Σε βοήθησα πολύ, πέραν του δέοντος. Γι' αυτό ενημέρωσα και τον Στάλιν!». Κι ενώ οι παρασκηνιακές συζητήσεις τραβούσαν σε μάκρος η 9η Μεραρχία του Ελληνικού Στρατού απέκοψε τη διάβαση του Πόρτα Οσμάν που ήταν η κύρια πύλη επικοινωνίας του Γράμμου με την Αλβανία και εισέβαλλε στο Αλβανικό έδαφος. Η απειλή ήταν ξεκάθαρη κι οι Αλβανοί αδύναμοι για να την αγνοήσουν.

Ειρηνευτικές προτάσεις

Ο σκηνοθέτης Ροβήρος Μανθούλης γράφει σχετικά:
«(...) Φαίνεται ότι ο Στρατηγός Κουμανάκος ήθελε επιτέλους κάποτε να μιλήσει για το φοβερό μυστικό που έκρυβε. (...) Δεν το είπε στη συνέντευξή του, αλλά όταν τελειώσαμε, μου λέει "μπορώ να σε δω ιδιαιτέρως;". Και μου είπε την ιστορία που ακούσατε. Η οποία είναι γνήσια για πολλούς λόγους, Πρώτα-πρώτα για το ήθος του Κουμανάκου που ήταν πασίγνωστο. Δεύτερον, την ίδια ακριβώς εποχή άλλα δύο στελέχη κυβερνητικά (μεταξύ των οποίων ο δεξιός δημοσιογράφος Γ. Δρόσος) έφτασαν στο αρχηγείο των ανταρτών και είδαν τον Μάρκο στο οποίον έφεραν προτάσεις ειρήνευσης. Κάτι που δεν έχει αμφισβητηθεί. Έφτασαν μέσω Γιουγκοσλαβίας, με την βοήθεια του Στρατάρχη Τίτο ο οποίος μόλις είχε αποκλειστεί από την Κὀμινφορμ (οικουμενική οργάνωση των κομμουνιστικών χωρών) με εντολή του Στάλιν και ήθελε να σταματήσει ο ελληνικός εμφύλιος. Γιατί ο Τίτο πάντως θα ήταν υποχρεωμένος να σταματήσει τις ενισχύσεις που έδινε στους αντάρτες, η Διοίκηση των οποίων είχε ακόμα την εύνοια αλλά όχι και την τεχνική βοήθεια του Στάλιν. (...) Είχε γίνει ήδη και επίσημη πρόταση στους αντάρτες για ειρήνευση από τον Σοφούλη που ήταν πρωθυπουργός. Την οποία απέρριψε ο Ζαχαριάδης. Έτσι εξηγείται και η κυβερνητική εντολή στον Ταγματάρχη τότε Κουμανάκο να αφεθεί ελεύθερος ο Γιαννούλης.
Ο Στρατηγός Κουμανάκος λοιπόν μου λέει, "ξέρετε σε μια μεγάλη μάχη που δόθηκε στα Ζαγόρια, πριν από τη μάχη του Γράμμου, συλλάβαμε τον Γιαννούλη, αλλά το κρατήσαμε μυστικό μέχρι να ειδοποιήσουμε τους πιο πάνω. Ύστερα από λίγο μας φέρνουν, με κάθε μυστικότητα, έναν φάκελο με προτάσεις ειρήνευσης, να τον δώσουμε στον Γιαννούλη και να τον αφήσουμε ελεύθερο για να τις πάει στον Μάρκο, τον Αρχηγό του Δημοκρατικού Στρατού. Ελπίζοντας ότι αυτό θα έπειθε τους αντάρτες (Μάρκο και Ζαχαριάδη) ότι οι προτάσεις ήταν ειλικρινείς. Έτσι και έκανα υποσχόμενος να το κρατήσω μυστικό". (...) Το αποτέλεσμα ήταν πρώτον να καθαιρεθεί ο Μάρκος και δεύτερον να οδηγηθεί ο Γιαννούλης (ύστερα από μια σύντομη περίοδο μαχών στις οποίες έλαβε μέρος) στα μετόπισθεν των ανταρτών, πολλά χιλιόμετρα μακριά, με σκοπό να εκτελεστεί στο δρόμο για το στρατοδικείο, όπως έγινε γνωστό, ή όπως ειπώθηκε. Κανείς δεν μας έχει δώσει μια σοβαρή εξήγηση ή μαρτυρία για το τι και πώς έγινε. Εικάζονται τα εξής που τα θεωρώ αξιόπιστα: Ο κίνδυνος να επηρεαστούν οι αντάρτες από τις απόψεις Μάρκου-Γιαννούλη ήταν μεγάλος για τον Ζαχαριάδη. Είναι γνωστό ότι και ο Μάρκος ήταν υπέρ της ειρήνευσης πράγμα που ανάγκασε τον αδίστακτο Ζαχαριάδη να τον καθαιρέσει και να τον στείλει στην Γιουγκοσλαβία. Ο Ζαχαριάδης ήθελε να συνεχιστεί ο εμφύλιος (...)».

Το τέλος του συμμοριοπολέμου

Στις 2 προς 3 Αυγούστου 1949 ο Ελληνικός Στρατός θέτει σε εφαρμογή την επιχείρηση «Πυρσός Α'» και επιτίθεται με άρματα μάχης, αεροπλάνα και 250.000 άνδρες εναντίον των 15.000 εναπομεινάντων συμμοριτών. Αφού αρχικά αποδιοργανώθηκαν οι θέσεις των συμμοριών στις 10 Αυγούστου του ίδιου έτους ο Στρατός καταφέρει ένα ακόμη χτύπημα με την επιχείρηση «Πυρσός Β'» και στις 16 Αυγούστου το Βίτσι εκκαθαρίστηκε πλήρως. Στις 24 Αυγούστου 1949 η επιχείρηση «Πυρσός Γ'» βρίσκεται σε πλήρη ανάπτυξη και ο Γράμμος καίγεται από τη μια ως την άλλη του άκρη. Παρά τις δυσκολίες που προκαλούσαν το διακεκομμένο έδαφος, η ναρκοθέτηση του εδάφους και προβλήματα στην υποστήριξη του πυροβολικού και της αεροπορίας, στις 25 Αυγούστου, μία μεραρχία του Ελληνικού Στρατού κατορθώνει να υπερκεράσει τη γραμμή άμυνας των συμμοριτών, να βρεθεί στα μετόπισθεν τους όπου κατέλαβε την Πόρτα Οσμάν, κύριο σημείο εξόδου τους προς την Αλβανία και στη συνέχεια να εγκατασταθεί μεταξύ της συνοριακής γραμμής και των συμμοριών του Κομμουνιστικού Κόμματος. Γράφει ο Θανάσης Ανάγνου, τότε διευθυντής του 3ου Επιτελικού Γραφείου της 9ης μεραρχίας του αποκαλούμενου «Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδος»: «Λαμπαδιασμένος ο Γράμμος τραντάζεται από τις μαζικές εκρήξεις των ολοήμερων βομβαρδισμών. Μια απερίγραπτη γιγαντομαχία διεξάγεται. Τα τμήματά μας μάχονται σκληρά με αφάνταστο ηρωισμό και αυτοθυσία, με άνισους όρους, πολλές φορές κυκλωμένα και μεμονωμένα, μέσα σε μια λάβα φωτιάς και σίδερου. Δεν παραδίνονται, όμως, πολεμάνε, σπάζουν κλοιούς και συμπτύσσονται μέσα από τις εχθρικές δυνάμεις..».

Γράφει ^[45] ο τότε Διοικητής της 335 Μ.Δ. του Σέδες: «...Τα πειράματα, που γίνανε με τις εμπρηστικές δεν ικανοποίησαν κανένα απ’ το Υπουργείο Αεροπορίας και από την Ανωτέρα Διοίκηση Αεροπορίας. Οι σύμμαχοι όμως επιμένουνε να γίνει το πείραμα σε πραγματικό στόχο και από πολλά αεροπλάνα. Την προσβολή αυτή ζητήσανε να την παρακολουθήσουν με δικό τους Ντακότα και οι Αμερικάνοι. {...} Μια ευέλικτη αλυσίδα από δώδεκα Σπιτφάϊρς, παίρνει κατεύθυνση για το στόχο. Ένας ένας βουτάμε και αφίνουμε τις εμπρηστικές παίρνοντας ένα μεγάλο ανοιχτό κύκλο για να παρακολουθήσουμε το αποτέλεσμα. Το θέαμα είναι ικανοποιητικό, μα (…) βγήκε το συμπέρασμα ότι αμέσως με την άφεση των εμπρηστικών χρειάζεται και πολυβολισμός. {...} Ο Αμερικανός Υποπτέραρχος άκουγε με απόλυτο ικανοποίηση κάθε τι σχετικό με τη Ναπάλμ, ενώ όλοι οι δικοί μας, άλλοι δαγκώνανε τα χείλη τους, και οι λιγότερο εχθροί της ιδέας δεχτήκανε την υπεράσπιση της Ναπάλμ με χαμόγελο. {...} Ύστερα απ’ την τόση επιμονή για τη χρησιμοποίηση των Ναπάλμ, και τις τόσες διαβεβαιώσεις για την επιτυχία τους, η ΑΔΑ βγάζει οδηγίες για τη χρησιμοποίησή τους στον αγώνα. {...} Γρήγορα όλοι οι χειριστές ενθουσιάστηκαν απ’ τη χρησιμοποίησή τους, και επίμονα ζητάνε για κάθε ψύλλου πήδημα να ρίξουνε Ναπάλμ, γιατί εκτός απ’ τα καλά της αποτελέσματα, ικανοποιεί απόλυτα και το μάτι, σαν τρομερό θέαμα άγριας μεγαλοπρέπειας...».

Καθοριστική, στην τελική φάση της συγκρούσεως, υπήρξε η συμβολή των διθέσιων βομβαρδιστικών καθέτου εφορμήσεως «Χελντάιβερ» [«Helldiver»], με τα οποία είχε προμηθεύσει η Αμερικανική Αεροπορία την Ελληνική. Ίδιου τύπου αεροσκάφη είχαν αναλάβει δράση το 1945 στις μάχες στον Ειρηνικό Ωκεανό όταν με απονηώσεις από τα αμερικανικά αεροπλανοφόρα, βομβάρδισαν με εμπρηστικές ναπάλμ τους οχυρωμένους Ιάπωνες. Στις 24 Αυγούστου του 1949, οι κάτοικοι της Μακεδονίας αντίκρισαν τα πρώτα 18 «Helldiver» της Ελληνικής Βασιλικής Αεροπορίας να κατευθύνονται προς βορρά, μετά από απόφαση του εθνικιστή τότε αρχηγού Α.Δ.Α. Εμμανουήλ Κελαϊδή.

Γράφει ^[46] ο πατριώτης δημοσιογράφος Θεόδωρος Χατζηγώγος: «....Οι άνδρες της 1ης Μεραρχίας Πεζικού που βρίσκονταν στην πρώτη γραμμή εκείνη την ημέρα, σταμάτησαν ό,τι έκαναν και κοίταξαν με δέος ψηλά. Απέναντί τους είχαν το ύψωμα «Τσάρνο», στον Γράμμο. Αυτός ήταν ο αντικειμενικός σκοπός των 18 «Helldiver» εκείνη την ημέρα. Το ύψωμα «Τσάρνο» αποτελούσε το κλειδί της όλης αμυντικής τοποθεσίας του Δ.Σ.Ε. με πολυβολεία, πυροβόλα, όλμους, νάρκες, παγιδεύσεις στις προσβάσεις, ορύγματα και συρματοπλέγματα. Οι κομμουνιστοσυμμορίτες είχαν εξοπλίσει τα πολυβολεία τους με τέσσερις σειρές δένδρων. Όλοι οι ιστορικοί του Συμμοριτοπολέμου συμφωνούν πως ήταν πολύ γερά οχυρά. Στον Γράμμο μόνο οι βόμβες των «Helldiver» μπορούσαν να τα ξηλώσουν, {....} Σημειωτέον ότι ο Εθνικός Στρατός είχε κάνει τρεις απόπειρες να καταλάβει το «Τσάρνο» αλλά είχε «σπάσει τα μούτρα του», με δεκάδες θυσίες νεαρών στρατευμένων Ελληνόπουλων. Στην τελική επιχείρηση, εκτός από τα 18 «Helldiver» συμμετείχαν 26 «Σπίτφαϊαρ», δύο «Ντακότα» ως βομβαρδιστικά συν το πυροβολικό. Το ύψωμα καταλήφθηκε από το ηρωικό Ελληνικό Πεζικό στις 25 Αυγούστου. Από τις 24 έως τις 30 Αυγούστου του 1949, η δράση των «Χελς», όπως αποκαλούσαν τα αμερικανικά «Helldiver» οι χειριστές τους, ήταν ασταμάτητη. Για το συμφέρον της Πατρίδος, όλες οι οχυρές τοποθεσίες των κομμουνιστοσυμμοριτών χτυπήθηκαν ανελέητα, χωρίς καμμία «χριστιανική» τύψη: Τσαγκός, Καραούλι, Παπούλι, Φλάμπουρο, Ψωριάρικο, Πόρτα Οσμάν, Βετέρνικο, ύψωμα 1825, και Κιάφα!... Σημειωτέον ότι οι τελευταίες βόμβες του Συμμοριτοπολέμου που κατατρομοκράτησαν τους κατσαπλιάδες του Ζαχαριάδη έπεσαν στις 29 Αυγούστου του 1949 στο Κάμενικ, μέσα στην Βόρειο Ήπειρο. Ήταν κι αυτό εντολή των Αμερικανών συμβούλων, διότι οι «πονόψυχοι» Έλληνες επιτελείς δεν ήθελαν να ... μακελέψουν τα αδέλφια τους που είχαν παρασυρθεί από την κομμουνιστική προπαγάνδα!.. {...}..».

Στις 27 Αυγούστου 1949, οι συμμορίτες, που είχαν αναδιπλωθεί από το Βίτσι προς τον Γράμμο, εγκατέλειψαν τα υψώματα της Πόρτας Οσμάν, ενώ την ίδια μέρα έπεσε και το Φλάμπουρο. Στις 28 Αυγούστου άρχισε μαζική υποχώρηση προς την Αλβανία. Μέχρι το απόγευμα της 29ης Αυγούστου κρατήθηκε ανοιχτό το συνοριακό πέρασμα της Μπάρας. Αντιμέτωπη με τον κίνδυνο να αποκλειστεί και η μοναδική απομένουσα δίοδος και οι δυνάμεις των συμμοριτών να βρεθούν περικυκλωμένες, το Πολιτικό Γραφείο του K.K.E. τις διέταξε να εκκενώσουν τον Γράμμο και να περάσουν κακήν-κακώς στην Αλβανία, συνολικά περί τις 60-70.000, συν 28.000 παιδιά, τα οποία το Κ.Κ.Ε. είχε μεταφέρει νωρίτερα και διασπείρει, όπως έγινε στη συνέχεια και με τους συμμορίτες, στις κομμουνιστικές χώρες ^[47]. Γράφει σχετικά ο Βασίλης Μπαρτζιώτας: «Τη νύχτα της 29ης Αυγούστου 1949 με τη βοήθεια όλων των στελεχών του ΔΣΕ και ιδιαίτερα των μελών της ΚΕ του ΚΚΕ, περάσαμε στην Αλβανία, οργανωμένα, χωρίς ο κυβερνητικός στρατός να εξοντώσει ή να συλλάβει αιχμαλώτους έστω και ένα μικρό τμήμα του ΔΣΕ. Έπιασε μόνο μεμονωμένους μαχητές μας που ξεκόπηκαν από τις μονάδες τους κι έχασαν τον προσανατολισμό τους». Ο στρατηγός Θρασύβουλος Τσακαλώτος περιγράφει τις τελευταίες ημέρες του πολέμου: «Στας 28 Αυγούστου η κίνησις ήτο σχεδόν άνευ αντιστάσεως και το βράδυ τα τμήματά μας ολοκλήρωσαν τον Β. Γράμμον και εξεχύνοντο προς κατάληψιν του Ν. Γράμμου. Τα τμήματά μας εσημείωσαν με φωτιές χαράς και αποδείξεως την κατάληψιν των συνόρων. (...) Στις 29 Αυγούστου στας 5μ.μ. κατελήφθη από τους καταδρομείς του Ρούσσου η Μπάρα του Ν. Γράμμου. Την 30ν Αυγούστου, στας 5 μ.μ., η VIII Μεραρχία κατέλαβε το Κάμενικ. Στας 10 το πρωί κάθε αντίστασις εσταμάτησε παντού» ^[48]. Στις 30 Αυγούστου έπεσαν το Κάμενικ και το Γκόλιο. Η μάχη του Γράμμου είχε τελειώσει και μαζί της είχε τερματιστεί και η τρίχρονη απέλπιδα προσπάθεια του αυτοαποκαλούμενου «Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας» για την καθυπόταξη της χώρας, τον ακρωτηριασμό της και την παράδοση της ως ομήρου στις διαθέσεις των Σλάβων γειτόνων της.

Τι ακολούθησε

Τον Σεπτέμβριο του 1949 δημοσιεύθηκε απόφαση του Πολιτικού Γραφείου του Κ.Κ. Ελλάδος με τίτλο «Η εξέλιξη της κατάστασης και τα καθήκοντα του ΔΣΕ». Στις 24 Σεπτεμβρίου σε εφημερίδες σε όλες τις χώρες του Παραπετάσματος δημοσιεύθηκε είδηση υπό τον τίτλο «Οι Έλληνες δημοκράτες υπέρ του τερματισμού του εμφυλίου πολέμου-Ο ΔΣΕ αναπτύσσει εντατική δράση στα μέτωπα και στα μετόπισθεν του εχθρού». Στο δημοσίευμα αναφέρεται ότι «η ΠΔΚ απέστειλε υπόμνημα στα Ηνωμένα Έθνη με το οποίο εκφράζει προθυμία για τον τερματισμό του εμφυλίου πολέμου στη βάση των προτάσεων που κατέθεσε η Σοβιετική Ένωση στην εαρινή σύνοδο των Ηνωμένων Εθνών».

Στις 9 Οκτωβρίου συνέρχεται η 6η Ολομέλεια της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ, που οι αποφάσεις της συμπυκνώθηκαν στο σύνθημα «το όπλο παρά πόδα». Στις 15 Οκτωβρίου του 1949 μέσω του ραδιοσταθμού «Ελεύθερη Ελλάδα» μεταδίδεται μήνυμα με το οποίο η προσωρινή Δημοκρατική κυβέρνηση της Ελλάδας απευθύνεται στον ελληνικό λαό και ζητά μια «δημοκρατική ειρήνη» στην Ελλάδα:

«....αυτή η επιθυμία εκφράζεται από το γεγονός ότι ο Δημοκρατικός Στρατός σταμάτησε τη μάχη στο Βίτσι και στο Γράμμο για να σώσει την Ελλάδα για να μη γίνει στάχτη από τους μοναρχοφασίστες και τους πάτρωνές τους. Αυτό δε σημαίνει ότι ο Δημοκρατικός Στρατός συνθηκολόγησε. Αντίθετα, αυτό σημαίνει ότι αυτός πονάει το λαό και την πατρίδα του και ότι δε βάζει τα δικά του συμφέροντα πάνω από τα συμφέροντα του λαού. Οι μοναρχοφασίστες πρέπει να γνωρίζουν ότι σε περίπτωση που συνεχίσουν οι σφαγές, ο ελληνικός λαός δε θα γονατίσει. Και πάνω από όλα, αυτά τα σκάνδαλα και οι κλοπές, προετοιμάζουν για τον ελληνικό λαό μια καταστροφή πιο μεγάλη, μια νέα σφαγή και έχουν ως στόχο να ξεσπάσει ένας πόλεμος ενάντια στις λαϊκές δημοκρατίες και τη Σοβιετική Ένωση. Καθήκον του κάθε ευσυνείδητου στρατιώτη είναι να πολεμήσει για ψωμί, ειρήνη, ελευθερία» [49]. 

Στις 16 Οκτωβρίου 1949, η Κ.Ε. του Κ.Κ.Ε. από το Μπουρέλι της Αλβανίας ανακοινώνει την προσωρινή (!) κατάπαυση των στρατιωτικών επιχειρήσεων. Η πολιτική του «όπλου παρά πόδα», δηλαδή η θέση πως αυτό που συνέβη τον Αύγουστο του 1949 στον Γράμμο ήταν προσωρινή υποχώρηση μέχρι να διαμορφωθούν όροι για νέα αντεπίθεση παρέμεινε βασική γραμμή του κόμματος μέχρι τον θάνατο του Στάλιν το 1953. Η γραμμή αυτή δεν ήταν σύνθημα για εσωτερική κατανάλωση, ούτε απηχούσε την ανάγκη του κόμματος για προσαρμογή στις νέες συνθήκες μετά την ήττα. Προσαρμοσμένη στις ελληνικές συνθήκες, εναρμονιζόταν με τη γραμμή της εντάσεως της Κομινφόρμ, με την υιοθέτηση της εκθέσεως Ζντάνοφ για δύο αντίπαλα παγκόσμια στρατόπεδα (από την πρώτη στιγμή της ιδρύσεως της το 1947) για οριοθέτηση έναντι του δυτικού κόσμου.

Απολογισμός

Η έναρξη της ενόπλου ανταρσίας εκδηλώθηκε τον Μάρτιο του 1946, με αιφνιδιαστική επίθεση συμμοριτών με επικεφαλής τον Αλέξη Ρόσιο, φιλόλογο, γνωστό με το ψευδώνυμο «Υψηλάντης» την παραμονή των εθνικών εκλογών της 31ης Μαρτίου του 1946, εναντίον του Σταθμού Χωροφυλακής Λιτοχώρου και την σφαγή του συνόλου της δυνάμεως των ανδρών του.

 Ο συμμοριοπόλεμος διήρκεσε μέχρι την 29 Αυγούστου 1949, όποτε ο Εθνικός Στρατός συνέτριψε τις κομμουνιστικές συμμορίες, καθολικά και οριστικά, στον Γράμμο και το Βίτσι. Το τίμημα για να είναι σήμερα η Ελλάδα ελεύθερη και να μην αποτελέσει ένα θλιβερό κατάλοιπο του Σιδηρού Παραπετάσματος- υπήρξε ανυπολόγιστο τόσο σε ανθρώπινο δυναμικό, όσο και σε υποδομές και γενικότερα υλικές ζημιές και ήταν η πολεμική σύγκρουση με τις μεγαλύτερες απώλειες που γνώρισε η Ελλάδα από το 1830 έως σήμερα. 

Η έκρηξη του συμμοριοπολέμου θεωρείται διεθνώς ως η πρώτη πράξη του «Ψυχρού Πολέμου» [«Cold War»] στη μεταπολεμική ιστορία. Στην προσπάθεια τους να ασκήσουν προπαγάνδα οι κομμουνιστές ονομάζουν τον συμμοριοπόλεμο «Δεύτερο Αντάρτικο» για να δηλωθεί ότι δήθεν ήταν η συνέχεια της -ανύπαρκτης άλλωστε -αντιστάσεως τους εναντίον των στρατευμάτων κατοχής της Ελλάδος. Στο συμμοριοπόλεμο έχασαν την ζωή τους περί τους 15.000 οπλίτες και αξιωματικοί του Ελληνικού Στρατού ενώ περισσότεροι από 25.000 νεκροί ήταν οι απώλειες των συμμοριτών.

Στην 6η Ολομέλεια του Κ.Κ.Ε., στις 9 Οκτωβρίου 1949, η οποία συγκλήθηκε για να εκτιμήσει τις αιτίες της ήττας και να θέσει τα νέα καθήκοντα ενόψει της καταστάσεως που είχε διαμορφωθεί τα αίτια της αποδόθηκαν στην αδυναμία επιλύσεως του ζητήματος των εφεδρειών και του ανεφοδιασμού, ιδιαιτέρα στα τμήματα των κομμουνιστικών συμμοριών της Νοτίου Ελλάδος, στη βοήθεια των Βρετανών και των Αμερικανών και εν τέλει στην «προδοσία του Τίτο». Στις ολομέλειες και συνδιασκέψεις των συμμοριτών που ακολούθησαν κυριάρχησε η άποψη του Νίκου Ζαχαριάδη, για την ορθότητα της καθοδηγητικής θέσεως αλλά την κακή της υλοποίηση, και το σύνθημα «με το όπλο παρά πόδα», δηλαδή πως η ήττα ήταν προσωρινή, η υποχώρηση των συμμοριών ήταν ένας τακτικός ελιγμός ενώ επίκειται νέος γύρος ενόπλου πάλης.

Ανθρώπινες απώλειες & υλικές και ηθικές ζημίες

Οι απώλειες του Ελληνικού Στρατού, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Γ.Ε.Σ. [Γενικό Επιτελείο Στρατού] ήταν: 15.969 νεκροί, 37.557 τραυματίες και 2.001 αγνοούμενοι στρατιωτικοί, συνολικά 55.527 άνδρες, ενώ το Το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδος αναγνωρίζει ότι οι απώλειες του αποκαλούμενου Δημοκρατικού Στρατού ήταν περί τις 38.839 νεκροί, τραυματίες και αγνοούμενοι και 20.128 αιχμάλωτοι, αν και επίσημα οι κομμουνιστές αποδέχονται απώλειες περί τις 30.000 άνδρες ^[50]. Το 1952 δημοσιεύθηκε ^[51] ένας απολογισμός της απώλειας ανθρώπινων ζωών αλλά και των υλικών ζημιών της περιόδου του συμμοριοπολέμου, τα στοιχεία του οποίου έχουν ως εξής:

* «Νεκροί 154.000. 
* Ξεσπιτωμένοι αγρότες 800.000. 
* Σπίτια ολικά κατεστραμμένα 24.626. 
* Σπίτια μερικώς κατεστραμμένα 22.000. 
* Αγροτικά νοικοκυριά κατεστραμμένα 15.139. 
* Σχολεία κατεστραμμένα 1.600. 
* Γέφυρες οδικές κατεστραμμένες 476. 
* Γέφυρες σιδηροδρομικές κατεστραμμένες 439. 
* Εργοστάσια, νοσοκομεία κατεστραμμένα 241. 
* Ζώα που χάθηκαν 1.480.669». 

Από το δημοσίευμα τεκμαίρεται πως οι άμαχοι που έχασαν τη ζωή τους στη διάρκεια αυτής της περιόδου ανέρχονται στις 68.500 περίπου πολίτες κάθε φύλλου και ηλικίας. Είναι προφανές πως δεν τους δολοφόνησε ο Ελληνικός Στρατός, παρά μόνο και στο σύνολο τους αποτελούν θύματα της κομμουνιστικής δολοφονικής θηριωδίας για λόγους που είναι απολύτως προφανείς.

Ακόμη, σύμφωνα με ανεπίσημα στοιχεία από τον Ιούλιο του 1946 ως τον Οκτώβριο του 1951 επιβλήθηκαν συνολικά 7.500 θανατικές καταδίκες -με το Γ' Ψήφισμα του 1946 και τον Α.Ν. 509 του 1947- από τις οποίες 4.000-5.000 εκτελέστηκαν ^[52]. Τα επίσημα στοιχεία που κατατέθηκαν στην 3η Συνδιάσκεψή του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας, 10-14 Οκτωβρίου 1950, αναφέρονται σε 55.881 πολιτικούς πρόσφυγες -συμμορίτες που έμμεσα υποχρεώθηκαν μετά την ήττα τους να εγκαταλείψουν την Ελλάδα, οι οποίοι κατανεμήθηκαν στις αποκαλούμενες Λαϊκές Δημοκρατίες της Ανατολικής Ευρώπης και στην Ε.Σ.Σ.Δ. ^[53]. Η απογραφή του 1951, εμφάνισε στάσιμο τον πληθυσμό της Ελλάδος έναντι της απογραφής του 1940, ενώ η μείωση σε αρκετούς νομούς ήταν εντυπωσιακή, όπως στην Ευρυτανία (-25,8%), Καστοριά (-28%), Φλώρινα (-22%), Φωκίδα (-19,64%), Δράμα (-17%), Κιλκίς (-12%), Κοζάνης (-7%, με μεγαλύτερη μείωση στην επαρχία Γρεβενών (-20%,) Εορδαίας (-17%,) και Βοίου (-12%).

Σύμφωνα με την αφήγηση του ταξίαρχου Διονύση Παπαδόπουλου, όπως αυτή καταγράφεται στα «Απομνημονεύματα» του: «....η πιο μεγάλη συμφορά που μας έκανε ο κομμουνισμός, είναι ότι κατόρθωσεν να διαφθείρη ψυχικώς και σωματικώς την Ελληνικήν Νεολαίαν μας, την οποίαν επότισεν με το δηλητήριο της διαφθοράς και της ακολασίας και ιδού κατά ποίον και σατανικόν τρόπον. Ένα παρακλάδι της οργανώσεως είναι το παιδικό κίνημα. Η οργάνωσις αύτη παρελάμβανε τα παιδιά (αγόρια και κορίτσια) από 10 μέχρι 14 ετών. Ακόλαστοι διαφθορείς, που ήταν φυσικά αξιόλογα στελέχη του ΚΚΕ, εχρησίμευσαν ως "Δάσκαλοι" των αθώων αυτών παιδιών και η σπουδαιότερη διδασκαλία τους ήταν να γαργαλίζουν και να εξάπτουν μεθοδικά το γενετήσιον ένστικτο. [...] Το αποτέλεσμα: Κατά τας εκστρατείας του Τάγματος ανευρέθησαν στις σπηλιές, στα βουνά, στις ρεματιές και στους λόγγους μαζί με τους αντάρτας και φυγοδικούντας κομμουνιστάς πλήθος κοριτσιών με σημεία κατά και παρά φύσιν ασελγείας. Εξ'αυτών το 40% εις ενδιαφέρουσαν κατάστασιν. Εις όλα τα κρησφύγετα, αλλά και στις τσέπες πολλών κοριτσιών ανευρέθησαν φάρμακα δι αφροδίσια νοσήματα. [...] Κατάρα εις τους απαισίους διαφθορείς της Ελληνικής νεότητος. Κατάρα εις τους εχθρούς της φυλής μας....» ^[54].

Ιστορική μνήμη

Η καθυστερημένη απόφαση της ηγεσίας των κομμουνιστικών συμμοριών για ένοπλη μορφή πάλης έδωσε τη δυνατότητα στον Ελληνικό Στρατό να οργανωθεί και να ενισχυθεί αρχικά με την βρετανική και στη συνέχεια με την αμερικανική υποστήριξη. Το πρόβλημα των συμμοριτών επιτάθηκε και διογκώθηκε με την υποχρεωτική μετακίνηση 700.000 ανθρώπων, σχεδόν του συνόλου των κατοίκων του ορεινού όγκου της Ελλάδος, στις πόλεις στέρησε τους συμμορίτες του κομμουνιστικού Κόμματος από πηγές πληροφορήσεων, εφοδιασμού και δια της βίας επανδρώσεως των συμμοριών. Παράλληλα η ρήξη Τίτο-Στάλιν συνέτεινε στο να απωλέσουν οι συμμορίτες το μηχανισμό στηρίξεως και ενότητος ενώ το κλείσιμο των συνόρων, δυο μήνες πριν την κατάρρευση, απλώς επιτάχυνε το αναπόφευκτο και μοιραίο του τέλους των συμμοριτών. Ακόμη και μετά την ήττα του το Κομμουνιστικό Κόμμα εξακολούθησε να διατηρεί παράνομους πυρήνες με μηχανισμούς στην Ελλάδα, που διαβίβαζαν πληροφορίες και μηνύματα στο Ανατολικό μπλοκ. Στην 7η Πλατιά Ολομέλεια του ΚΚΕ, που έλαβε χώρα το Φεβρουάριο του 1957 στη Ρουμανία, ο Νίκος Ζαχαριάδης, που στο μεταξύ είχε καθαιρεθεί, είπε: «Σωστή ήταν η απόφαση για δεύτερο ένοπλο αγώνα. Σωστή φυσικά. Δικαιώθηκε και πολιτικά δεν μας ζημίωσε. Μπορούσαμε να πάρουμε την εξουσία», θέση που παραμένει ίδια κι απαράλλαχτη ως τις μέρες μας.

Ο πρώην Γενικός Γραμματέας του Κ.Κ.Ε. Γρηγόρης Φαράκος δήλωσε: «..είναι δύσκολο και δεν έχει νόημα να απαντήσει κανείς αν ο εμφύλιος πόλεμος μπορούσε να αποφευχθεί», συμπληρώνοντας: «Ένα είναι βέβαιο, έπρεπε με κάθε θυσία να αποφευχθεί» καθώς η κατάληψη της εξουσίας με ένοπλο αγώνα, ούτε σωστή, ούτε δυνατή ήταν, προσθέτοντας ότι '«η δημοκρατική εξέλιξη, που γενικά τη διακήρυσσε η ηγεσία του κινήματος, έπρεπε να θεωρείται ως η μοναδική, μόνιμη κατεύθυνση». O Πάνος Δημητρίου, από τα ιστορικά στελέχη του ΚΚΕ, θεωρεί ότι με την στάση της, από τα Δεκεμβριανά και μετά, «η ηγεσία του ΚΚΕ έπεσε στην παγίδα». Κριτικάρει έντονα τη στάση των Σοβιετικών στα γεγονότα εκείνα, ενώ κάνει εκτενή αναφορά στη διολίσθηση προς τον εμφύλιο πόλεμο, που προκλήθηκε «όταν η άκρα δεξιά και οι Άγγλοι, άδραξαν την ευκαιρία που τους δινόταν από τα λάθη και τις ανεύθυνες ενέργειες της ηγεσίας του ΚΚΕ και κυρίως από τη μεγαλομανία και τον κομπλεξικό χαρακτήρα του Ν. Ζαχαριάδη».

Ολόκληρη η ιστορική περίοδος της δεκαετίας του 1940 και ιδιαίτερα η περίοδος 1943-45 εξακολουθούν να παραμένουν ανεξερεύνητες στην μεγαλύτερη τους έκταση. Γεγονότα αυτής της περιόδου όπως η μάχη του Φαρδύκαμπου στην περιοχή της Σιάτιστας, οι ανηλεείς ανθρωποσφαγές στο Μελιγαλά και στο Κιλκίς και ότι τις ακολουθεί ως τις μέρες μας, η ασύνορη βία των Δεκεμβριανών και οι μαζικές δολοφονίες από τους συμμορίτες στην Αθήνα, οι σφαγές σε περιοχές όπως η Ανατολική Μακεδονία και η Θράκη, αλλά και γενικότερα συμβάντα όπως οι επιθέσεις των συμμοριών του ΕΛΑΣ εναντίον αντιπάλων αντιστασιακών οργανώσεων το 1943, η εαμοκρατία και το παιδομάζωμα, ή δεν έχουν ακόμη μελετηθεί συστηματικά ή αναφέρονται με απόλυτη μονομέρεια και υποκειμενισμό στα βιβλία κάποιων από τους συμμορίτες πρωταγωνιστές τους -κάτι που είναι και το πλέον πιθανό- ενώ παράλληλα απουσιάζει εκκωφαντικά και σχεδόν ολοκληρωτικά η άποψη των θυμάτων. Αλλά και όπου αυτή υφίσταται αποτελεί αντικείμενο μειωτικής προπαγάνδας ή και χλευασμού που συνοδεύεται από μειωτικούς και απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς. Η Ελληνική πολιτεία μέχρι και το 1974, τιμούσε ανελλιπώς με επίσημες τελετές και δοξολογίες -όπως άλλωστε είχε Ηθική και Εθνική υποχρέωση- όλους εκείνους που έπεσαν υπέρ πατρίδος, στις 4 Δεκεμβρίου, στου Μακρυγιάννη και στις 29 Αυγούστου στον Γράμμο και το Βίτσι αλλά και σε κάθε περιοχή της Ελλάδος ποτισμένη από το αίμα και γεμάτη από τα διάσπαρτα κι άταφα οστά των παιδιών της. Μετά την αποκαλούμενη μεταπολίτευση άρχισε, άγνωστο για ποιο λόγο ή απλά για λόγους σκοπιμότητος και πολιτικής ψηφοθηρίας, η αποκαθήλωση της Ιστορικής μνήμης, σχετικά με τα γεγονότα της περιόδου 1945-1949 και των αγώνων και θυσιών του Ελληνικού Στρατού.

Νομιμοποίηση Κομμουνιστικού Κόμματος

Σχεδόν ταυτόχρονα με την επάνοδο του Κωνσταντίνου Καραμανλή, από το Παρίσι όπου βρίσκονταν ως αυτοεξόριστος στην Ελλάδα, αποφασίσθηκε, εν ονόματι μιας μονομερούς πολιτικής Εθνικής συμφιλιώσεως, να επιβληθεί με κάθε πρόσφορο τρόπο -ακόμη και με δικαστικές διώξεις-μονόπλευρη λήθη, στην πραγματικότητα περιθωριοποίηση των θυμάτων και νικητών. Ο Καραμανλής σε μια επίδειξη αμοραλισμού, καιροσκοπισμού και περιφρονήσεως της της ιστορικής αλήθειας αμνήστευσε τα εγκλήματα των κομμουνιστών από την ίδρυση του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος -κι όχι του Ελληνικού Κομμουνιστικού Κόμματος, χωρίς καν να απαιτήσει τη συγγνώμη της ηγεσίας του προς τον Ελληνικό λαό, ο οποίος υπέστη τη βία, την λεηλασία της περιουσίας του, τις σφαγές και τον εξανδραποδισμό προσφιλών προσώπων.

Συνέπειες της νομιμοποιήσεως

Οι συνέπειες και τα επακόλουθα της πράξεως του Κωνσταντίνου Καραμανλή υπήρξαν ολέθριες:

• Το έως το καλοκαίρι του 1974 εκτός νόμου Κ.Κ.Ε. (εξ.) και Κ.Κ.Ε (εσ.) -καθώς είχε επέλθει διάσπαση του- συμμετείχαν στις εκλογές τον Νοέμβριο του 1974 και εκπροσωπήθηκαν στη Βουλή.
• Καταργήθηκαν όλες οι γιορτές μνήμης των ηρώων της περιόδου 1945-1949, ως γιορτές μίσους.
• Διατάχθηκε η καταστροφή, από την Ιστορία Στρατού, όλων των συγγραμμάτων και ντοκουμέντων που αφορούσαν στα πραγματικά γεγονότα της περιόδου της κομμουνιστικής ανταρσίας και των αγώνων του Ελληνικού Στρατού.
• Διαγράφηκαν από το Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτου όλα τα τοπωνύμια που αφορούσαν τις μάχες τις περιόδου του συμμοριοπολέμου, στην ουσία διαγράφηκαν επισήμως όλα τα ονόματα των υπέρ πατρίδος πεσόντων μονίμων στρατιωτικών και εφέδρων, εκείνης της περιόδου.
• Διατάχθηκαν οι στρατιωτικές μονάδες να μην αναφέρονται στα γεγονότα και τους αγώνες του Έθνους κατά την περίοδο 1944-1949 και έκτοτε για Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις εκείνη η χρονική περίοδος, της προδοσίας κατά της πατρίδος είναι ανύπαρκτη.

Νόμος 1863/1989

• Στις 15 Σεπτεμβρίου 1989, με απόφαση του τότε πρωθυπουργού και αρχηγού του κόμματος Νέα Δημοκρατία, Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, ψηφίσθηκε νόμος ^[55] σχετικό με την «Άρση των συνεπειών του εμφυλίου πολέμου 1944/1949», με τον οποίο μετονομάσθηκαν, ο μεν συμμοριοπόλεμος σε «εμφύλιο», οι δε κομμουνιστικές συμμορίες φέρουν την ονομασία «Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδος».

Είναι απορίας άξιο και εύλογο ως ερώτημα που απαιτεί απάντηση, ο Ελληνικός στρατός εκείνης της περιόδου, ο Στρατός των νομίμων και δημοκρατικών κυβερνήσεων που συγκέντρωναν τις ψήφους περίπου του 92% του Ελληνικού λαού, ήταν αντιδημοκρατικός; Είναι προφανές ότι ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης προκειμένου να παραπέμψει τον Ανδρέα Παπανδρέου στο Ειδικό Δικαστήριο, με στόχο να τον εξαφανίσει πολιτικά, συμμάχησε με τα κόμματα της Αριστεράς -ΚΚΕ και Συνασπισμός της Αριστεράς- στη δημιουργία μιας εντελώς ετερόκλητης κυβερνήσεως συνασπισμού, με τις υποχωρήσεις από την πλευρά του Πρωθυπουργού να είναι προφανείς με εξόφθαλμα αποτελέσματα. Με το νόμο αυτό η περίοδος από την αποχώρηση των στρατευμάτων κατοχής μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 1949 έπαψε να ονομάζεται «περίοδος εμφυλίου πολέμου». Όπου στην κείμενη νομοθεσία αναφέρετο ο όρος «συμμοριτοπόλεμος» αντικαθίστατο με τον όρο «εμφύλιος πόλεμος», «όλοι οι νόμοι, διατάγματα, συντακτικές πράξεις, υπουργικές αποφάσεις, που ήσαν αντίθετοι προς τις διατάξεις του νόμου αυτού καταργούντο, όλες οι καταδίκες από όλα τα δικαστήρια της χώρας των συμμετασχόντων διαγράφοντο και κατά παγκόσμια πρωτοτυπία, παρεχόταν δικαίωμα συντάξεως στους αναπήρους συμμορίτες, που λόγω της συμμετοχής τους κατέστησαν ανίκανοι για εργασία. Με απλά λόγια με τη διάταξη του άρθρου 3 του επονείδιστου νόμου 1863/89 υπήρξε πανηγυρική επιβράβευση εγκληματιών με απονομή συντάξεως, ενώ η συμμετοχή των φερόμενων ως «αναπήρων» πιστοποιείτο με την ένορκη βεβαίωση δύο -ειλικρινών ή ψευδο- μαρτύρων σε ειρηνοδίκη ή σε συμβολαιογράφο.

• Την ίδια περίοδο άρχισαν να τιμώνται όσοι πήραν όπλα και πολέμησαν εναντίον της πατρίδος, οι ξενοκίνητοι σφαγείς του Ελληνικού λαού, οι οποίοι, εάν επικρατούσαν τότε, σήμερα δεν θα υπήρχαν, ούτε Μακεδονία, ούτε Ήπειρος, αλλά ούτε οι εκ του ασφαλούς θαυμαστές και χειροκροτητές τους.
• Στις 24 Μαΐου του 2005 οι στρατιωτικές μονάδες -ύστερα από διαταγή- ανάρτησαν μεσίστιες τις σημαίες τους σε ένδειξη συμμετοχής στο επίσημο πένθος του κράτους για τον θάνατο του Χαρίλαου Φλωράκη, ο οποίος ως διοικητής της Ι Μεραρχίας του «Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδος» με το ψευδώνυμο Καπετάν Γιώτης, ευθύνονταν προσωπικά για χιλιάδες σφαγές, απλών πολιτικών, αξιωματικών και οπλιτών του Ελληνικού Στρατού. Παράλληλα αποφασίστηκε ^[56] αποφασίσθηκε να γίνει η κηδεία του Φλωράκη δημοσία δαπάνη, για τις «εξαιρετικές υπηρεσίες που προσέφερε στο Λαό στην Πατρίδα και το Έθνος».
• Στις 30 Νοεμβρίου 2007 ο τότε πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Αλ. Καραμανλής του κόμματος Νέα Δημοκρατία, μετέβη στον Άγιο Ευστράτιο για να εγκαινιάσει το μουσείο της Δημοκρατίας (!) και να τιμήσει τους εξόριστους.
• Στις 8 Απριλίου του 2008, η ηγεσία του Κ.Κ.Ε. τίμησε στον Γράμμο, σε γιορτή για τα 90 χρόνια του, με εκδηλώσεις και πύρινους λόγους, τους αγωνιστές και φονευθέντες άνδρες των συμμοριών στους αγώνες τους εναντίον του Ελληνικού Στρατού

Περιεχόμενα

 [απόκρυψη] 

• 1Συμμοριοπόλεμος κι όχι εμφύλιος
  • 1.1Νομική τεκμηρίωση
    • 1.1.1Άποψη Χρήστου Σαρτζετάκη
      • 1.1.1.1Ψευδώνυμος ο «Δημοκρατικός Στρατός»
      • 1.1.1.2Στάσις κι όχι εμφύλιος
      • 1.1.1.3Κακουργηματική στάσις
      • 1.1.1.4Εθνοπροδοτικές κομμουνιστοσυμμορίες
      • 1.1.1.5«χωρίς την παραμικρή αμφιβολία, Συμμοριτοπόλεμος»
    • 1.1.2Πολιτική μονομερούς συμφιλιώσεως
  • 1.2Γενικά
    • 1.2.1Επικρατούν κλίμα
      • 1.2.1.1Δεκεμβριανά
        • 1.2.1.1.1Μάχη στου Μακρυγιάννη
        • 1.2.1.1.2Σύσκεψη υπό τον Σκόμπι
        • 1.2.1.1.3Όροι του Κ.Κ.Ε.
        • 1.2.1.1.4Οι αποφάσεις των Άγγλων
        • 1.2.1.1.5Η.Π.Α. & Δεκεμβριανά
    • 1.2.2Έναρξη συμμοριοπολέμου
    • 1.2.3Διεθνής εμπλοκή
      • 1.2.3.1Οικονομική & Υλική βοήθεια στις συμμορίες
    • 1.2.4Συνάντηση Ζαχαριάδη-Τίτο
    • 1.2.5Σχέδιο «Λίμνες» / Σύμφωνο Μπλεντ
    • 1.2.6Συμμοριόπληκτοι
  • 1.3Βασίλισσα Φρειδερίκη & παιδοπόλεις
    • 1.3.1Παιδομάζωμα 1946-49 ^[25]
      • 1.3.1.11η φάση
      • 1.3.1.22η φάση
      • 1.3.1.3Απαγωγή & Φυγάδευση
      • 1.3.1.4Στρατιωτική εκπαίδευση / επαναπροώθηση
    • 1.3.2Κομμουνιστικοί ισχυρισμοί
    • 1.3.3Στάση του Ελληνικού κράτους
    • 1.3.4Θέση ΚΚΕ για συμμοριοπόλεμο
    • 1.3.5Ο.Η.Ε. & συμμοριοπόλεμος
    • 1.3.6Σημαντικά γεγονότα & επιχειρήσεις
      • 1.3.6.1Γεγονότα 1945
      • 1.3.6.2Γεγονότα 1946
      • 1.3.6.3Γεγονότα 1947
      • 1.3.6.4Γεγονότα 1948
      • 1.3.6.5Γεγονότα 1949
        • 1.3.6.5.1Συνάντηση Ενβέρ Χότζα & Νίκου Ζαχαριάδη
    • 1.3.7Ειρηνευτικές προτάσεις
    • 1.3.8Το τέλος του συμμοριοπολέμου
    • 1.3.9Τι ακολούθησε
  • 1.4Απολογισμός
  • 1.5Ανθρώπινες απώλειες & υλικές και ηθικές ζημίες
  • 1.6Ιστορική μνήμη
  • 1.7Νομιμοποίηση Κομμουνιστικού Κόμματος
    • 1.7.1Συνέπειες της νομιμοποιήσεως
    • 1.7.2Νόμος 1863/1989
• 2Διαβάστε τα λήμματα
• 3Εξωτερικοί σύνδεσμοι
• 4Πηγές

ΠΗΓΉ:https://el.metapedia.org/wiki/%CE%A3%CF%85%CE%BC%CE%BC%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%BF%CF%80%CF%8C%CE%BB%CE%B5%CE%BC%CE%BF%CF%82