.jpg)
Νίκος Χατζηνικολάου: Καλημέρα σε όλες και σε όλους, με υγεία για εσάς και για τις οικογένειές σας. Έχω τη μεγάλη χαρά και τιμή να φιλοξενώ σήμερα στο στούντιο του Real FM ζωντανά τον Πρωθυπουργό, τον κ. Κυριάκο Μητσοτάκη. Κύριε Πρόεδρε, καλημέρα σας και καλώς ορίσατε.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Καλημέρα, κ. Χατζηνικολάου, σε εσάς, στους ακροατές σας. Καλορίζικο και το νέο σας στούντιο.
Νίκος Χατζηνικολάου: Σας ευχαριστούμε πολύ. Το εγκαινιάζουμε με τη σημερινή συνέντευξη και πρέπει να πω στους φίλους και τις φίλες, όσοι θέλετε να έχετε και εικόνα από τη συνέντευξη, αυτή την ώρα ανεβαίνει η συνέντευξή μας live στο real.gr και στο enikos.gr.
Κύριε Πρόεδρε, θα ξεκινήσω με την είδηση της ημέρας. Είδα ένα Δελτίο Τύπου, πριν από λίγη ώρα, με το οποίο επιβάλλεται μία νέα φορολογία κατ’ ουσίαν στα υπερκέρδη των διυλιστηρίων. Θέλω να σας ρωτήσω, τι ποσό προσδοκά το ελληνικό Δημόσιο ότι θα πάρει από αυτή τη νέα φορολογία και πώς θα το διαθέσει, πώς θα το αξιοποιήσει;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Καταρχάς, κ. Χατζηνικολάου, να εξηγήσουμε λίγο τη λογική αυτής της απόφασης. Βάσει ενός ευρωπαϊκού κανονισμού, η χώρα είχε τη δυνατότητα να επιβάλει μια έκτακτη φορολόγηση στα υπερκέρδη των διυλιστηρίων για τα έτη 2022 -το κάναμε ήδη- και 2023. Τώρα, που έχουμε πια στη διάθεσή μας μια καλή εικόνα των λογιστικών κερδών των εταιρειών διύλισης και για το έτος 2023, το Υπουργείο Οικονομικών αποφάσισε να προχωρήσει σε αυτή την κίνηση.
Θεωρώ ότι είναι μια δίκαιη απόφαση, καθώς πράγματι τα διυλιστήριά μας έβγαλαν πολύ υψηλά κέρδη και τα δύο αυτά έτη σε σχέση με τα ιστορικά τους κέρδη, ως αποτέλεσμα αλλαγών που έγιναν στη διεθνή αγορά των πετρελαιοειδών.
Είναι λοιπόν μια κίνηση, εκτιμώ, κοινωνικής δικαιοσύνης. Αντίστοιχη, όπως σας είπα, κάναμε το 2022. Τα έσοδα για το 2023 θα είναι μικρότερα από αυτά του 2022, δεν μπορούμε να τα προσδιορίσουμε αυτή τη στιγμή με απόλυτη ακρίβεια.
Αυτό το οποίο, όμως, γνωρίζουμε είναι ότι τα έσοδα αυτά θα στηρίξουν τον Προϋπολογισμό και θα κατευθυνθούν και για τη στήριξη ευάλωτων συμπολιτών μας, ειδικά συνταξιούχων οι οποίοι στο τέλος του έτους θα πρέπει να λάβουν μια βοήθεια, ειδικά για εκείνους τους συνταξιούχους που δεν είδαν αύξηση στις συντάξεις τους λόγω της προσωπικής διαφοράς. Ήταν μια δέσμευση που, όπως θυμάστε, είχα αναλάβει προεκλογικά, η οποία θα χρηματοδοτηθεί σε έναν βαθμό και από αυτόν τον έκτακτο φόρο.
Νίκος Χατζηνικολάου: 33% θα είναι ο φόρος αυτός.
Κυριάκος Μητσοτάκης: 33%, όσο ήταν και πέρυσι. Κινούμαστε λίγο-πολύ στο όριο το οποίο μας έχει προσδιορίσει η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Νίκος Χατζηνικολάου: Ξέρουμε χονδρικά τι σημαίνει αυτό οικονομικά για το ταμείο του κράτους;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Αν θέλετε μια εκτίμηση, μια πρώτη εκτίμηση, μπορεί να είναι κοντά στα 300 εκατομμύρια. Δεν είναι αμελητέο ποσό. Όμως, θέλω να τονίσω, γιατί θα ακούσουμε…
Νίκος Χατζηνικολάου: Όχι, ειδικά αν κατευθυνθεί στους συνταξιούχους.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Και επειδή θα ακούσουμε και διάφορα επιχειρήματα από την αντιπολίτευση, η οποία ισχυρίζεται ότι έπρεπε να βάλουμε φόρο 90%, ότι θέλουμε μια δίκαιη φορολόγηση και των υπερκερδών των επιχειρήσεων. Δεν δημεύουμε τα κέρδη των επιχειρήσεων, ούτε τιμωρούμε την επιχειρηματικότητα. Θεωρούμε όμως ότι σε μια έκτακτη συγκυρία, όπως ήταν αυτή του 2022 και του 2023, κάτι που έχει αναγνωριστεί και από την Ευρωπαϊκή Ένωση, έχουμε μια νομιμοποίηση πολιτική, αλλά θα σας έλεγα, κ. Χατζηνικολάου, και ηθική, να αξιοποιήσουμε αυτή την έκτακτη φορολόγηση για να στηρίξουμε και το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων αλλά και πιο αδύναμους συμπολίτες μας.
Νίκος Χατζηνικολάου: Κύριε Πρόεδρε, βλέπω στην ίδια αυτή ανακοίνωση του Υπουργείου Οικονομικών ότι μονιμοποιείται ο μειωμένος ΦΠΑ στα ταξί και στην παράδοση του καφέ με την μορφή take away και delivery. Θέλω να σας ρωτήσω -ξέρω ότι έχετε απαντήσει πολλές φορές στο ερώτημα, κουραστικά πολλές φορές, αλλά θα το επαναφέρω, διότι το θέμα της ακρίβειας είναι εδώ, είναι παρούσα η ακρίβεια-, αποκλείετε το ισπανικό μοντέλο; Αποκλείετε το ενδεχόμενο σε ορισμένα, έστω, είδη βασικής ανάγκης, πρώτης ανάγκης, για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα να μειωθεί ο ΦΠΑ;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Καταρχάς, κ. Χατζηνικολάου, να εξηγήσουμε ότι πήραμε μια σημαντική απόφαση σήμερα: να μονιμοποιήσουμε τον μειωμένο ΦΠΑ στα ταξί. Θα μας ακούν και διάφοροι φίλοι μας οι οποίοι αυτή τη στιγμή μετακινούνται με ταξί στο λεκανοπέδιο και σε ολόκληρη την επικράτεια. Είναι μια σημαντική απόφαση για να στηρίξουμε τη μετακίνηση μέσω ταξί και να μην έχουμε αυξήσεις στα κόμιστρα των ταξί, καθώς γνωρίζουμε καλά ότι η κατάσταση των μέσων μαζικής μεταφοράς, ειδικά στην πρωτεύουσα, δεν είναι αυτή την οποία θα θέλαμε και πολλές φορές το ταξί υποκαθιστά ουσιαστικά το μέσο μαζικής μεταφοράς, οπότε πρέπει να είναι σχετικά οικονομικό.
Το ίδιο κάνουμε επίσης και για τον καφέ -τονίζω, για τον καφέ- που θα πάρει ο εργαζόμενος όταν θα πάει στην δουλειά του, για το take away και για το delivery. Εκεί θα παραμείνει χαμηλός ο συντελεστής του ΦΠΑ.
Από εκεί και πέρα, όμως, κ. Χατζηνικολάου, αυτοί οι οποίοι εισηγούνται προσωρινή μείωση του ΦΠΑ θα πρέπει να μας πουν πότε σκοπεύουν να τον αυξήσουν ξανά. Διότι αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε ήδη σε μια περίοδο που τα στοιχεία του πληθωρισμού μας κάνουν πιο αισιόδοξους από ό,τι ήμασταν πριν από κάποιους μήνες και έχουμε και τις πρώτες ενδείξεις αποκλιμάκωσης πια τιμών.
Διότι εμένα δεν με ενδιαφέρει μόνο να μειώνεται ο πληθωρισμός. Θέλω να δω και μειώσεις σε τιμές προϊόντων στο ράφι. Τις είδαμε για πρώτη φορά τον τελευταίο μήνα και προφανώς θέλουμε να τις δούμε σε πολύ μεγαλύτερη ένταση. Άρα, θα δώσουμε…
Νίκος Χατζηνικολάου: Τις είδαμε σε ορισμένα είδη.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Σε ορισμένα προϊόντα. Είμαι πολύ προσεκτικός, γιατί ξέρω ότι η ακρίβεια «πονάει», αλλά θέλω να περάσουμε πια τη συζήτηση από την ακρίβεια στην ανάγκη αποκλιμάκωσης των τιμών, όχι απλά μείωσης του πληθωρισμού. Τα πήγαμε πολύ καλύτερα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο στον πληθωρισμό τον τελευταίο μήνα και αυτό είναι ενθαρρυντικό.
Γι’ αυτό και στην επίσκεψη την οποία έκανα χθες στο Υπουργείο Ανάπτυξης τόνισα την ανάγκη σε αυτή την προσπάθεια να συμβάλλουμε όλοι. Και όταν εννοώ όλοι, δεν εννοώ μόνο το κράτος, μέσα από τους ελεγκτικούς του μηχανισμούς, αλλά και οι επιχειρήσεις, μεγάλες εταιρείες τροφίμων, τα σούπερ μάρκετ, όλοι πρέπει να κάνουμε μια προσπάθεια να αντιληφθούμε ότι η ακρίβεια ουσιαστικά υπονομεύει την ίδια την κοινωνική συνοχή.
Και καθώς τώρα βρισκόμαστε πια σε μια φάση που μπορούμε να είμαστε πιο αισιόδοξοι, να κάνουν και οι εταιρείες, λοιπόν, μια προσπάθεια να μας βοηθήσουν να μειώσουμε τις τιμές -όχι απλά να μειώνουμε τις αυξήσεις των τιμών- όσο περισσότερο μπορούμε. Είναι μια διαρκής προσπάθεια, η οποία θα συνεχιστεί με την ένταση που οι περιστάσεις απαιτούν.
Νίκος Χατζηνικολάου: Πάντως, πέραν της ακρίβειας, παραμένουμε στις χαμηλότερες θέσεις της Ευρώπης σε ό,τι αφορά τα εισοδήματα των εργαζομένων, σε ό,τι αφορά τους μισθούς. Και θέλω να σας ρωτήσω πώς θα κινηθείτε στο κομμάτι αυτό, που είναι εξίσου κρίσιμο, διότι η ενίσχυση του εισοδήματος μπορεί να αντιρροπήσει τις αυξήσεις στα είδη.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ήδη, σε έναν βαθμό, αυτό έχει συμβεί. Και όταν ρωτάμε συμπολίτες μας, μας λένε: «βεβαίως έχουν αυξηθεί οι μισθοί». Το αναγνωρίζουν, αλλά η αύξηση των μισθών έχει απορροφηθεί σε μεγάλο βαθμό από την ακρίβεια και νομίζω ότι αυτό περιγράφει αντικειμενικά αυτό το οποίο έχει συμβεί στην ελληνική οικονομία.
Κοιτάξτε, ξεκινήσαμε από μια πολύ χαμηλή βάση. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πού ήμασταν το 2019, πόσες πολιτικές επιβάλαμε για τη μείωση των φόρων την πρώτη τετραετία ώστε να στηρίξουμε το διαθέσιμο εισόδημα και πόση έμφαση, τη δεύτερη τετραετία, δίνεται στην αύξηση των ονομαστικών μισθών.
Αυτό γίνεται ήδη. Ο κατώτατος μισθός πήγε από τα 650 στα 830 ευρώ και ο μέσος μισθός εκτιμώ ότι θα προσεγγίσει τα 1.300 ευρώ πριν το τέλος του έτους. Αυτό καταδεικνύεται και από τη μείωση της ανεργίας. Οι επιχειρήσεις αναγκάζονται να πληρώσουν -το ξέρετε και εσείς ως επιχειρηματίας- περισσότερο για να προσελκύσουν εργαζόμενους και με αυτόν τον τρόπο το μέρισμα της ανάπτυξης μοιράζεται σε ολόκληρη την κοινωνία.
Δεν υπάρχει άλλος τρόπος παρά μόνο η στήριξη του διαθέσιμου εισοδήματος με ονομαστική αύξηση μισθών, με περαιτέρω μείωση φόρων, για να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα ότι είμαστε χαμηλά στην Ευρώπη.
Νίκος Χατζηνικολάου: Είμαστε χαμηλά.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Βεβαίως είμαστε.
Νίκος Χατζηνικολάου: Και είμαστε και ψηλά στις τιμές.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Βεβαίως είμαστε χαμηλά, γι’ αυτό και ο αγώνας μας είναι η στήριξη του διαθέσιμου εισοδήματος και η αύξηση των μισθών. Σήμερα είχαμε, το έβλεπα τώρα μάλιστα καθώς ερχόμουν, μια πολύ σημαντική εξαγγελία, μια τεράστια ξένη επένδυση η οποία γίνεται στην πατρίδα μας από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, με την εξαγορά μιας πολύ σημαντικής ενεργειακής εταιρείας.
Νίκος Χατζηνικολάου: Λέτε για την ΤΕΡΝΑ.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Όλα αυτά είναι ψήφος εμπιστοσύνης, τα οποία τελικά οδηγούν σε περισσότερες επενδύσεις στη χώρα μας, περισσότερη έμφαση στην καινοτομία και σε κλάδους υψηλής προστιθέμενης αξίας, και τελικά όλα αυτά ανεβάζουν τους μισθούς.
Άμα δείτε, παραδείγματος χάρη, σήμερα υπάρχει μεγάλη ζήτηση για τεχνικούς στον κλάδο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Τα νέα παιδιά τα οποία έχουν αποφασίσει να σπουδάσουν αυτό το αντικείμενο απορροφώνται από την αγορά εργασίας με πολύ καλούς μισθούς. Δεν μιλάμε προφανώς εδώ για τον κατώτατο, για τον βασικό μισθό.
Γι’ αυτό είναι και επιβεβλημένο και το εκπαιδευτικό μας σύστημα να προσανατολιστεί προς τα επαγγέλματα του μέλλοντος που θα πληρώσουν καλύτερα και μεγαλύτερη έμφαση να δώσουμε στην τεχνική εκπαίδευση, γιατί -όπως ξέρετε- έχουμε ελλείψεις στην τεχνική εκπαίδευση. Ένα νέο παιδί μπορεί να επιλέξει να μην πάει στο Πανεπιστήμιο, αλλά να πάει σε ένα Δημόσιο ΙΕΚ να πάρει μία πιστοποίηση και να έχει μια πολύ καλή επαγγελματική διαδρομή, εάν επιλέξει να ακολουθήσει αυτή την καριέρα τελικά. Να εναρμονίσουμε με άλλα λόγια τις ανάγκες της αγοράς εργασίας με τις προσδοκίες των νέων μας.
Νίκος Χατζηνικολάου: Κύριε Πρόεδρε, θα φύγω για λίγο από την οικονομία, ή μάλλον πριν φύγω από την οικονομία, έχουμε σήμερα «φωτιές» στην ευρωζώνη, καθώς φαίνεται ότι υπάρχει μία νέα κρίση χρέους και υπερβολικά ελλείμματα σε τουλάχιστον έξι χώρες, σύμφωνα με την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Στις οποίες δεν συμπεριλαμβάνεται η Ελλάδα.
Νίκος Χατζηνικολάου: Δεν συμπεριλαμβάνεται η Ελλάδα. Θέλω να σας ρωτήσω αν σας ανησυχεί όμως αυτό συνολικά για την Ευρώπη και αν αυτό είναι κάτι που υπάρχει ο κίνδυνος να έρθει και σε εμάς. Αν είναι μεταδοτικό, να το πω έτσι, με την έννοια ότι όταν τρίζουν τα θεμέλια της ευρωπαϊκής οικονομίας…
Κυριάκος Μητσοτάκης: Οποιαδήποτε κρίση στην ευρωζώνη προφανώς δεν μπορεί να μας αφήσει αδιάφορους.
Θεωρώ, όμως, εξαιρετικά θετικό το γεγονός ότι αναγνωρίζεται η μεγάλη προσπάθεια να μπει επιτέλους τάξη στα δημόσια οικονομικά της χώρας και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αλλά και από τις αγορές. Είναι ένα να το λέει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ίσως ακόμα πιο σημαντικό αυτό να αναγνωρίζεται από τις αγορές, με μείωση του κόστους δανεισμού της χώρας.
Γι’ αυτό και επέμενα τόσο πολύ -θυμάστε και προεκλογικά- και έλεγα «όχι» στις διάφορες «σειρήνες» των εύκολων παροχών, γιατί ξέρω πόσο σημαντικό είναι για μια χώρα σαν την Ελλάδα, με τόσο «βαρύ» ιστορικό, να μην είναι σήμερα στις χώρες εκείνες οι οποίες είναι στο μικροσκόπιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Διότι αυτό θα ακύρωνε όλη την προσπάθεια που έχουμε κάνει συνολικά ως χώρα, συλλογικά ως κοινωνία, να αφήσουμε πίσω μας την περίοδο της κρίσης.
Μέχρι στιγμής, δεν φαίνεται αυτή η κρίση να έχει κάποια αντανάκλαση στο κόστος δανεισμού της πατρίδας μας. Όμως, τονίζω, οποιαδήποτε κρίση στην ευρωζώνη, ειδικά όταν αφορά μια μεγάλη χώρα όπως είναι η Γαλλία, προφανώς μας δημιουργεί έναν έντονο προβληματισμό.
Να πω και κάτι ακόμα: αν η Γαλλία -προσέξτε, όπως είχε συμβεί και στην Αγγλία, ισχυρές οικονομίες- είναι μία χώρα που οι αγορές κρίνουν ότι οι κυβερνήσεις τάζουν περισσότερα από αυτά που μπορούν να υλοποιήσουν και τιμωρούνται από τις αγορές, μπορείτε να φανταστείτε τι θα συνέβαινε στην Ελλάδα αν ακολουθούσαμε τις ίδιες πρακτικές. Το λέω ενθυμούμενος και τις προεκλογικές συζητήσεις περί του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ.
Να θυμίσω επίσης ότι ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ έχει ανοιχτή πρόσκληση από τον Υπουργό Οικονομικών -στην οποία δεν έχει απαντήσει ακόμα και θα ήθελα ίσως να δώσω την ευκαιρία μέσα από αυτή τη συνέντευξη να τοποθετηθεί- να πάει στην Επιτροπή Οικονομικών της Βουλής και κατ’ αντιπαράσταση με τον Υπουργό Οικονομικών και το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους να συζητήσουμε το οικονομικό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ.
Ζητούσε επισταμένα να πάει στο Γενικό Λογιστήριο, εμείς κάναμε μία κίνηση παραπάνω: να γίνει αυτή η συζήτηση δημόσια στην Επιτροπή Οικονομικών της Βουλής. Αναμένω την απάντησή του, φαντάζομαι ότι θα είναι θετική.
Νίκος Χατζηνικολάου: Τώρα, μια που μιλάμε για την Ευρώπη, για να κλείσω το θέμα, θέλω σχόλιο δικό σας για την ακροδεξιά στην Ευρώπη και την ενίσχυσή της και για την ακροδεξιά στην Ελλάδα και την ενίσχυσή της. Επίσης, να μου πείτε, κ. Πρόεδρε, αν είμαστε κοντά ή μακριά από μια συμφωνία για την Προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, για τους Επιτρόπους και για τον Έλληνα Επίτροπο. Περιμένουμε όλοι με μεγάλο ενδιαφέρον να μάθουμε τις αποφάσεις σας.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Πιστεύω, κ. Χατζηνικολάου, ότι είμαστε κοντά στην επίτευξη συμφωνίας στο επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, της επόμενης Πέμπτης και Παρασκευής. Θα είναι η κα von der Leyen, εκτιμώ, η υποψήφια Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, για να πάρει τελικά τις ψήφους στο Κοινοβούλιο. Και νομίζω ότι υπάρχει μία κατανόηση για το πώς πρέπει να κατανεμηθούν οι σημαντικές θέσεις στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Κάποιες λεπτομέρειες μένουν προς διευθέτηση.
Νομίζω, όμως, ότι αυτό θα ρυθμιστεί και τονίζω ότι αυτή θα είναι μια συμφωνία μεταξύ των δυνάμεων της μετριοπάθειας και του ευρωπαϊκού πολιτικού κέντρου. Ποιους εντάσσω σε αυτή την ομάδα; Το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, τους Σοσιαλιστές και τους Φιλελεύθερους. Έχουμε αρκετές ψήφους οι τρεις πολιτικές ομάδες για να μπορέσουμε να εκλέξουμε την κα von der Leyen Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και να μην χρειαστεί να καταφύγουμε σε πολιτικές συμφωνίες με ευρωπαϊκά κόμματα τα οποία βρίσκονται στα δεξιά του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος.
Αυτό θεωρώ ότι είναι εξαιρετικά ενθαρρυντικό μήνυμα για την Ευρώπη. ΓΙατί, πράγματι, αν δείτε σε απόλυτα νούμερα, δεν ήταν τόσο μεγάλη η άνοδος της ακροδεξιάς όσο κάποιοι προέβλεπαν. Ήταν όμως πολύ μεγάλη στη Γαλλία και στη Γερμανία. Αυτό προφανώς δημιουργεί έντονο προβληματισμό σε όλους μας. Ούτε στη χώρα μας τελικά σε απόλυτο αριθμό ψήφων υπήρχε κάποια έκρηξη στα κόμματα στα δεξιά της Νέας Δημοκρατίας.
Νίκος Χατζηνικολάου: Μιας που πάτε στη χώρα μας και στο αποτέλεσμα των ευρωεκλογών, ορισμένοι μέσα από τη Νέα Δημοκρατία λένε, κ. Πρόεδρε, ότι πρέπει να επιστρέψετε στις ρίζες, ότι πρέπει λίγο το τιμόνι να το κάνετε ένα-δυο κλικ προς τα δεξιά και ότι τα πολλά ανοίγματα προς τον χώρο του κέντρου μπορεί να στοιχίζουν, να φέρνουν απώλειες από τα δεξιά σας.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Θα έλεγα σε αυτούς τους καλοπροαίρετους σχολιαστές ότι θα έβλεπα πολύ θετικά μια συζήτηση επιστροφών στις ρίζες του Κωνσταντίνου Καραμανλή, ο οποίος Κωνσταντίνος Καραμανλής ήταν ο πρώτος ο οποίος, θα έλεγα, «αποϊδεολογικοποίησε» τη συζήτηση περί της πολιτικής ταυτότητας της Νέας Δημοκρατίας του 1974, λέγοντας ότι αυτό το οποίο τον ενδιαφέρει πρώτα και πάνω από όλα είναι να δίνει πρακτικές και εφαρμόσιμες λύσεις σε πραγματικά προβλήματα της κοινωνίας.
Η Νέα Δημοκρατία είναι μια μεγάλη κεντροδεξιά παράταξη. Αυτή οραματίστηκα όταν έθεσα υποψηφιότητα -θυμάστε τότε κόντρα στα προγνωστικά- και εκλέχτηκα Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας. Αυτή τη στρατηγική υπηρέτησα, αυτή η στρατηγική σε τρεις εθνικές εκλογές έχει δώσει ποσοστά του 40% στη Νέα Δημοκρατία και αυτοδύναμες κοινοβουλευτικές πλειοψηφίες.
Είναι μια συνταγή, με άλλα λόγια, η οποία «άνοιξε» τη Νέα Δημοκρατία, έφερε στη Νέα Δημοκρατία συμπολίτες μας οι οποίοι δεν την είχαν ψηφίσει στο παρελθόν.
Δεν υπάρχει περίπτωση, κ. Χατζηνικολάου, επί δικών μου ημερών η Νέα Δημοκρατία να γυρίσει σε πολιτικές περιχαράκωσης, ιδεολογικής περιχαράκωσης. Πλήρωσε στο παρελθόν τέτοιες επιλογές, με ποσοστά πολύ χαμηλότερα. Δεν θα ξανακάνουμε το ίδιο λάθος, πόσω μάλλον όταν αυτή είναι μια στρατηγική δοκιμασμένη σε εθνικές κάλπες και την οποία πιστεύω ότι έχουμε υπηρετήσει με απόλυτη επιτυχία.
Νίκος Χατζηνικολάου: Θα φύγω για λίγο από την πολιτική, θα επιστρέψω αργότερα, διότι υπάρχει ένα θέμα στην επικαιρότητα που νομίζω ότι πρέπει να το σχολιάσετε, κ. Πρόεδρε. Μιλώ για την υπόθεση Λύτρα, μια υπόθεση ενδοοικογενειακής βίας η οποία συνταράσσει το πανελλήνιο, καθώς ο πρωταγωνιστής είναι και ένας δικηγόρος, ένας ποινικολόγος ο οποίος μέχρι πριν από το περιστατικό αυτό εμφανιζόταν να υπερασπίζεται κακοποιημένες γυναίκες και να μιλά κατά της κακοποίησης και της έμφυλης ενδοοικογενειακής βίας.
Θέλω να σας ρωτήσω, καταρχήν, αν αισθάνεστε ότι οι αλλαγές που έχετε μέχρι τώρα κάνει στο Δίκαιο, είναι αλλαγές οι οποίες βοήθησαν στη συγκεκριμένη περίπτωση και αν σκέφτεστε ακόμη μεγαλύτερη αυστηροποίηση του νομικού πλαισίου.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Έχουμε κάνει πολλές αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα προκειμένου να αντιμετωπίσουμε νέες προκλήσεις, όπως η ενδοοικογενειακή βία. Και, ξέρετε, μερικές φορές συζητάμε για νόμους οι οποίοι ψηφίζονται και τελικά δεν εφαρμόζονται. Εδώ, όμως, δικαιωθήκαμε απόλυτα, διότι κάναμε μια αλλαγή στον Ποινικό Κώδικα η οποία λέει, με απλά λόγια, ότι αν ένας γιατρός ο οποίος με βάση σοβαρά -και διαβάζω- ευρήματα της ιατρικής εξέτασης διαπιστώνει ότι έχει διαπραχθεί σε βάρος ενήλικα έγκλημα ενδοοικογενειακής βίας, έχει τη δυνατότητα ο ίδιος, και χωρίς την ομολογία του θύματος, να καταφύγει σε εισαγγελέα και σε ιατροδικαστή.
Αυτό ακριβώς έγινε, έτσι αποκαλύφθηκε η πλήρης έκταση αυτού του περιστατικού. Και πιστεύω ότι δεν είναι και η μόνη περίπτωση που αυτό έχει συμβεί. Αυτό έχει δει το φως της δημοσιότητας επειδή το πρόσωπο το οποίο εμπλέκεται είναι ένα πρόσωπο το οποίο έχει απασχολήσει την τηλεόραση και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης.
Αλλά, αυτή τη στιγμή, κάθε μέρα γίνονται συλλήψεις στην πατρίδα μας με στοιχειοθετημένες δικογραφίες για φαινόμενα ενδοοικογενειακής βίας. Αναζήτησα τα στοιχεία. Μόνο στο Αστυνομικό Τμήμα Ομόνοιας από την αρχή του χρόνου είχαμε 216 συλλήψεις, το οποίο σημαίνει ότι εδώ η προσοχή της πολιτείας δεν στρέφεται μόνο σε μια περίπτωση που απασχολεί τα φώτα της δημοσιότητας. Είναι μια συστηματική δουλειά η οποία γίνεται. Βρισκόμαστε μπροστά σε…
Νίκος Χατζηνικολάου: Ξέρετε, υπήρξε αυτό το περιστατικό με την Κυριακή Γρίβα.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ακριβώς.
Νίκος Χατζηνικολάου: Η οποία δολοφονήθηκε έξω από Αστυνομικό Τμήμα και εκεί δημιουργήθηκε…
Κυριάκος Μητσοτάκης: Μα γι’ αυτό είπαμε και εμείς ότι επειδή αυτό ήταν μια γροθιά στο στομάχι και εκεί σίγουρα τα πράγματα δεν έγιναν σωστά, ήταν μια ευκαιρία αφύπνισης, για όλους μας, να δούμε τι καλύτερο μπορούμε να κάνουμε. Σε λίγη ώρα ο Υπουργός Δικαιοσύνης θα ανακοινώσει και πρόσθετες παρεμβάσεις στη δικονομία, προκειμένου να είμαστε ακόμα πιο, θα έλεγα, αυστηροί στις περιπτώσεις που μπορεί να απαιτείται προφυλάκιση κάποιου ο οποίος εμπλέκεται σε ένα τέτοιο περιστατικό.
Νίκος Χατζηνικολάου: Η στάση του Αρείου Πάγου, κ. Πρόεδρε, σας ικανοποίησε στην υπόθεση αυτή;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Δικαιώθηκε η ηγεσία του Αρείου Πάγου, εκ των πραγμάτων, από την επιλογή της. Αλλά πάλι εγώ θέλω να σταθώ, επειδή πολλές φορές υπάρχει η εντύπωση -και, νομίζω, όχι άδικα- ότι ασχολούμαστε μόνο με τους προβεβλημένους. Δεν συμβαίνει αυτό.
Σήμερα εκατοντάδες γυναίκες έχουν το θάρρος να πάνε στην Αστυνομία και να καταγγείλουν τέτοια περιστατικά. Και νομίζω ότι αυτό γίνεται όχι γιατί ξαφνικά εκτινάχθηκαν τα φαινόμενα ενδοοικογενειακής βίας, αλλά γιατί, για πρώτη φορά, οι γυναίκες αισθάνονται ότι μπορούν να πάνε να μιλήσουν. Έχουν το θάρρος να πάρουν αυτή την απόφαση και γνωρίζουν ότι θα βρουν ασφάλεια και προστασία.
Το panic button ήταν μια πάρα πολύ σημαντική καινοτομία, έχει σώσει ζωές στην κυριολεξία, δεν είναι σχήμα λόγου αυτό το οποίο σας λέω. Οι γυναίκες φεύγουν και πηγαίνουν σε ασφαλή σπίτια μαζί με τα παιδιά τους για να αποφύγουν κακοποιητικά περιβάλλοντα. Άνθρωποι συλλαμβάνονται, φυλακίζονται με βάση τον νέο Ποινικό Κώδικα για τέτοιες συμπεριφορές. Δεν πρόκειται να αποδεχθούμε αυτή την πραγματικότητα.
Αλλά, για να το κάνουμε αυτό, χρειαζόμαστε πρώτα και πάνω απ’ όλα τη συμμαχία των ιδίων των εμπλεκόμενων, των θυμάτων που έχουν το θάρρος και μιλάνε -θέλω πραγματικά να σας πω, τους βγάζω το καπέλο, δεν είναι εύκολο να φύγεις από ένα κακοποιητικό περιβάλλον-, αλλά και της κοινωνίας, της γειτονιάς, μιας μικρής κοινωνίας σε ένα χωριό, όλων αυτών που ξέρουν τι συμβαίνει…
Νίκος Χατζηνικολάου: Και πρέπει να μιλούν.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Αλλά πολλές φορές στρέφουν το μάτι αλλού, λέγοντας «εμένα αυτό δεν με αφορά». Δεν είναι έτσι. Μας αφορά όλους το πρόβλημα αυτό.
Νίκος Χατζηνικολάου: Είπατε τη λέξη ασφάλεια και θέλω να κάνω το γενικό ερώτημα περί ασφάλειας. Είναι ένα από τα μεγάλα θέματα αυτό για την ελληνική κοινωνία, ιδιαίτερα για τα αστικά κέντρα. Και θέλω να μάθω, στα τρία χρόνια που απομένουν μέχρι τις επόμενες εθνικές εκλογές, με ποιον τρόπο θα κινηθεί η κυβέρνηση για να αυξήσει το αίσθημα ασφάλειας των πολιτών;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Καταρχάς είναι μία διαρκής προσπάθεια αυτή, η οποία σε μεγάλο βαθμό συνδέεται και με την καλύτερη κατανομή του προσωπικού της Ελληνικής Αστυνομίας. Είναι κάτι το οποίο ήδη συμβαίνει. Άμα πάτε σε περιοχές της Δυτικής Αττικής, μπορεί να μας ακούν και τώρα, νομίζω ότι θα σας πουν αντικειμενικά οι συμπολίτες μας ότι βλέπουν περισσότερη αστυνομική παρουσία στους δρόμους.
Αυτό είναι μία πολύ σημαντική παράμετρος, γιατί η παρουσία των αστυνομικών δρα αποτρεπτικά. Κάνουμε μεγάλη προσπάθεια με την Τροχαία, η οποία και αυτή έχει βγει τους τελευταίους μήνες στους δρόμους, να διευκολύνουμε τα ζητήματα της κίνησης. Δεν είναι εύκολο προφανώς και δεν μπορεί να είναι.
Νίκος Χατζηνικολάου: Υπάρχει πρόβλημα στην Αθήνα ειδικά και στη Θεσσαλονίκη μεγάλο.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Δεν μπορεί ένας τροχονόμος μόνος του. Στη Θεσσαλονίκη, έως ότου λειτουργήσει το Μετρό, τον Νοέμβριο, προσθέσαμε τροχονόμους ως ένα έκτακτο μέτρο για να διευκολύνουμε κάπως την κατάσταση της κίνησης, γιατί εκεί έχουμε και το πρόσθετο πρόβλημα ότι χτίζουμε μία πολύ σημαντική υποδομή, το «Flyover», που θα είναι έτοιμο το 2027.
Καλύτερη κατανομή, λοιπόν, του προσωπικού. Έχουμε πάρει σιωπηλά, χωρίς να το διαφημίζουμε, αρκετό κόσμο από τη φύλαξη «επωνύμων», η οποία δεν δικαιολογείτο, για να μπορέσουμε να διαθέσουμε αυτούς τους ανθρώπους στα αστυνομικά τμήματα. Όσο απλοποιούμε τη γραφειοκρατία και την επικοινωνία του πολίτη με το κράτος, τόσο χρειαζόμαστε λιγότερους αστυνομικούς στα γραφεία για να κάνουν γραφειοκρατική δουλειά. Και τους θέλουμε στον δρόμο.
Πιστεύω ότι η συνολική εικόνα έχει αρχίσει ήδη να βελτιώνεται, τα στοιχεία δεν είναι τόσο άσχημα όσο μερικές φορές παρουσιάζονται. Δηλαδή, παρακολουθούμε πολύ τα στοιχεία που αφορούν στις ληστείες και τις κλοπές. Υπάρχει μια βελτίωση, αλλά προφανώς αυτό δεν μας καλύπτει.
Εκεί που έχουμε έκρηξη είναι στα περιστατικά, όπως σας είπα, των καταγγελιών -το τονίζω- των φαινομένων ενδοοικογενειακής βίας, στα θέματα του bullying. Άρα, η ασφάλεια στο μυαλό του πολίτη συνδέεται πολύ και με τη βία, με αυτή τη βία κατά των γυναικών, αυτή τη βία που βλέπουμε στους εφήβους μας που χρειάζεται μια τελείως διαφορετική προσέγγιση για να την αντιμετωπίσουμε, όπως το σχέδιο το οποίο εξαγγείλαμε κατά του bullying, το οποίο ήδη δίνει αποτελέσματα. Έχουμε παιδιά τα οποία καταγγέλλουν τέτοια περιστατικά, έχουν το θάρρος να καταγγείλουν τέτοια περιστατικά στην πλατφόρμα, έτσι ώστε να επιληφθούν οι ειδικοί εντός του σχολείου για να δούμε πώς θα τα αντιμετωπίσουμε καλύτερα.
Είμαστε σε μια νέα πραγματικότητα και η Αστυνομία πρέπει και αυτή να προσαρμοστεί στις νέες προκλήσεις των καιρών.
Νίκος Χατζηνικολάου: Πολλά μηνύματα από τους ακροατές μας για τη φορολογία στους ελεύθερους επαγγελματίες και το τεκμαρτό εισόδημα. Ρωτούν αν θα κάνετε βελτιώσεις, όπως υποσχεθήκατε -είχατε μιλήσει για σημειακές βελτιώσεις-, και προς ποια κατεύθυνση θα είναι αυτές, ποιες θα είναι αυτές.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Δεν θα αλλάξει η κεντρική φιλοσοφία αυτής της πολιτικής απόφασης. Τονίζω και στους φίλους οι οποίοι μας ακούν ότι φαντάζομαι ότι κανείς ελεύθερος επαγγελματίας δεν προσδοκά το εισόδημά του να είναι στο ύψος του τεκμαρτού εισοδήματος, έτσι δεν είναι;
Δηλαδή, όλοι θα θέλουμε να κερδίζουμε κάτι παραπάνω από αυτό, άρα να μην μας αφορά το τεκμαρτό εισόδημα. Δεν νομίζω ότι κανείς ξεκινάει λέγοντας ότι θέλει μια ζωή το εισόδημά του να είναι το εισόδημα του κατώτατου μισθού.
Από εκεί και πέρα, ήταν μια παρέμβαση την οποία κάναμε την οποία την είχαμε προαναγγείλει προεκλογικά, γιατί είχαμε πει ότι θέλουμε να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα της φοροδιαφυγής.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι έχουμε μια βαθμιαία συμμόρφωση ως προς την απόδοση του φόρου στον Κρατικό Προϋπολογισμό και αυτό μας επιτρέπει, ξέρετε, κ. Χατζηνικολάου, να μπορούμε να στηρίξουμε την ασφάλεια, την υγεία, την παιδεία. Είναι χρήματα όλων των φορολογουμένων.
Τώρα, από εκεί και πέρα, έχω ζητήσει από το Υπουργείο, τονίζω, αν υπάρχουν σημειακές αδικίες ή βελτιώσεις που μπορούν να γίνουν, παραδείγματος χάρη όσον αφορά θέματα που αφορούν στο οικογενειακό εισόδημα, τέτοια ζητήματα, αυτά βεβαίως και θα τα δούμε. Αλλά δεν θα αλλάξει η κεντρική φιλοσοφία αυτής της πολιτικής.
Νομίζω ότι με τον τρόπο τους και αυτοί που μπορεί να διαμαρτύρονται ίσως κάπου μέσα τους αντιλαμβάνονται και το δίκαιο αυτής της παρέμβασης. Και, τονίζω, κανείς ελεύθερος επαγγελματίας δεν φαντάζομαι ότι προσδοκά για μια ζωή να είναι κάτω από το τεκμαρτό εισόδημα. Δεν νομίζω ότι ασκεί το επάγγελμά του με αυτή την προσδοκία.
Νίκος Χατζηνικολάου: Έρχομαι στον πρόσφατο κυβερνητικό ανασχηματισμό. Η αντιπολίτευση τον αντιμετώπισε επικριτικά. Η αίσθηση που υπήρξε ήταν ότι δεν επρόκειτο για έναν ευρύ, για έναν δομικό ανασχηματισμό, ότι επρόκειτο για διορθωτικές κινήσεις. Θέλω να σας ρωτήσω, λοιπόν, ποιο ήταν το σκεπτικό με το οποίο κάνατε τον ανασχηματισμό αυτόν και τι προσδοκάτε από τις αλλαγές.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Το σκεπτικό είναι πάντα το ίδιο. Καταρχάς, αξιολογήσαμε το εκλογικό αποτέλεσμα. Εγώ δεν κρύφτηκα πίσω από το δάχτυλό μου. Δεν πετύχαμε τον στόχο τον οποίο θέσαμε και σίγουρα οι πολίτες επέλεξαν μέσα από την κάλπη των ευρωεκλογών να μας στείλουν ένα μήνυμα, είτε ψηφίζοντας άλλα κόμματα είτε και απέχοντας.
Νίκος Χατζηνικολάου: Κυρίως απέχοντας.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Και η αποχή με τον τρόπο της είναι ένα μήνυμα. Σίγουρα υπήρξαν πολίτες οι οποίοι απείχαν από αδράνεια, αλλά υπήρξαν και πολίτες που απείχαν συνειδητά, οι οποίοι μας είπαν: «δεν θέλουμε να ψηφίσουμε κάποιον άλλον, σας δίνουμε, δηλαδή, μια δεύτερη ευκαιρία». Δεν μας έχει κερδίσει κάποιος άλλος και σίγουρα δεν μας κέρδισε ούτε το δεύτερο ούτε το τρίτο κόμμα. «Έχουμε κάποια ζητήματα τα οποία πρέπει να αντιμετωπίσετε: την ακρίβεια, σημειακά προβλήματα τα οποία έχουν να κάνουν με…».
Νίκος Χατζηνικολάου: Υγεία.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Τα θέματα της υγείας. Τα θέματα…
Νίκος Χατζηνικολάου: Εσείς είχατε πει προεκλογικά ότι με την ακρίβεια και την υγεία θα ασχοληθείτε και προσωπικά πλέον.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Και σας διαβεβαιώνω ότι ασχολούμαι πολύ, αλλά δεν είναι κατ’ ανάγκη εύκολο να δούμε αποτελέσματα από τη μια στιγμή στην άλλη.
Μας είπαν, λοιπόν, «σας εμπιστευόμαστε, αλλά με έναν αστερίσκο. Φροντίστε να τρέξετε πιο γρήγορα, να είστε πιο αποτελεσματικοί». Και οι αλλαγές προσώπων αυτό σηματοδοτούν: την εκτίμησή μου ότι κάποιος νέος Υπουργός μπορεί να φέρει εις πέρας με μεγαλύτερη ταχύτητα και μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα, χωρίς να υποτιμώ καθόλου το έργο το οποίο έχει γίνει από τους προκατόχους, αλλά γι’ αυτό κάνουμε αλλαγές προσώπων.
Παραδείγματος χάρη, κάναμε μια αλλαγή στο Υπουργείο Εσωτερικών και το πρώτο πράγμα το οποίο ζήτησα από το νέο Υπουργό -έχουμε ήδη κάνει μια σύσκεψη για το ζήτημα αυτό- είναι επιτάχυνση στις διαδικασίες προσλήψεων του ΑΣΕΠ. Διότι αυτή τη στιγμή υπάρχει μια αφόρητη γραφειοκρατία η οποία μπορεί να απλοποιηθεί.
Νίκος Χατζηνικολάου: Τώρα, εκεί είπατε τη λέξη ΑΣΕΠ και πήγε το μυαλό μου κατευθείαν στους μισούς περίπου Διοικητές νοσοκομείων οι οποίοι βγήκαν μετεξεταστέοι από τη διαδικασία αυτή.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Δεν μπορούμε να ζητάμε από το κράτος να βάλει αντικειμενικά κριτήρια αξιολόγησης και μετά να παραπονιόμαστε γιατί αυτά τα κριτήρια αξιολόγησης φέρνουν κάποια αποτελέσματα. Είπαμε, λοιπόν, και σωστά, ότι βάζουμε ένα τεστ δεξιοτήτων με ελάχιστες προϋποθέσεις για να μπορεί κάποιος να ανταποκριθεί. Είναι μια τομή αυτό το οποίο κάνουμε.
Νίκος Χατζηνικολάου: Πάντως, το ότι πέρασαν οι μισοί Διοικητές κάτω από τον πήχη κάτι σημαίνει για τον τρόπο με τον οποίο γίνονταν οι επιλογές μέχρι τώρα.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Μην έχουμε αμφιβολίες ότι υπήρχαν και πολιτικά κριτήρια. Αυτό πάμε να αλλάξουμε. Το αναγνωρίζουμε. Δεν θα αλλάζαμε το σύστημα αν θεωρούσαμε ότι πρέπει να διορίζονται οι διοικήσεις των νοσοκομείων αμιγώς με πολιτικά κριτήρια. Είπαμε ότι θα δοκιμάσουμε κάτι διαφορετικό.
Όλα αυτά δημιουργούν συγκρούσεις και αντιστάσεις. Ξέρετε, η αδράνεια πολλές φορές κυριαρχεί, ειδικά στη δημόσια διοίκηση. Και στο ΑΣΕΠ μπορούμε με πολύ απλές κινήσεις να μειώσουμε τη γραφειοκρατία και να επιταχύνουμε τη διαδικασία της πρόσληψης.
Διότι αυτό το οποίο δεν μπορεί να είναι αποδεκτό, κ. Χατζηνικολάου, είναι να υπάρχει πολύ μεγάλη καθυστέρηση από τη στιγμή που κάποιος εκδηλώνει το ενδιαφέρον του, από τη στιγμή που βγαίνει ένας προσωρινός ή ένας οριστικός πίνακας, έως ότου αυτός ο άνθρωπος πάει και καθίσει και προσφέρει τις υπηρεσίες του.
Παραδείγματος χάρη, έχουμε τώρα έτοιμους 1.200 δημόσιους υπαλλήλους τεχνολογικής εκπαίδευσης, οι οποίοι πρέπει να πάνε να αναλάβουν το συντομότερο δυνατόν. Ακολουθούν 4.000 πανεπιστημιακής εκπαίδευσης. Έχουμε δηλαδή μεγάλες «δεξαμενές» νέων εργαζόμενων στη δημόσια διοίκηση που θα ανακουφίσουν τη λειτουργία του κράτους. Ξέρουμε ότι τους θέλουμε, τους έχουμε επιλέξει με αντικειμενικά κριτήρια και λόγω γραφειοκρατίας καθυστερούν να αναλάβουν δουλειά. Αυτό θα το αλλάξουμε.
Νίκος Χατζηνικολάου: Κύριε Πρόεδρε, θέλω τα σχόλια σας για τον τρόπο με τον οποίο έχει ανοίξει η συζήτηση στην κεντροαριστερά για την ανασύνθεση του χώρου και για το ενδεχόμενο να συγκροτηθεί εκεί ένας νέος πόλος, εναλλακτικός πόλος διακυβέρνησης, απέναντι στη Νέα Δημοκρατία.
Καταρχήν να σας ρωτήσω και θέλω με ειλικρίνεια, με το χέρι στην καρδιά, να μου πείτε, το γεγονός ότι αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει ένα ενιαίο ισχυρό κόμμα στην κεντροαριστερά, δεν υπάρχει μια αντιπολίτευση η οποία με αξιώσεις να διεκδικεί την διακυβέρνηση, μήπως κάνει εν τέλει κακό και στη δημοκρατία και στην κυβέρνηση σας; Μήπως παραχαλαρώνει η κυβέρνηση βλέποντας ότι δεν υπάρχει απέναντι ένας αντίπαλος έτοιμος να τη διαδεχθεί;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Καταρχάς, είναι σημαντικό για κάθε κυβέρνηση να έχει απέναντι της μια σοβαρή και αξιόπιστη αντιπολίτευση, η οποία να μπορεί να προβάλλει ένα εναλλακτικό σχέδιο διακυβέρνησης της χώρας. Αυτός πρέπει να είναι ο σκοπός της αντιπολίτευσης.
Νίκος Χατζηνικολάου: Είναι η σωστή ισορροπία στη δημοκρατία.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Η αλήθεια είναι ότι αυτό δεν το έχουμε δει μέχρι στιγμής. Δεν έχω δει, εγώ τουλάχιστον, μια σοβαρή αντιπρόταση στην κυβερνητική πρόταση της Νέας Δημοκρατίας η οποία επιβραβεύτηκε από τους πολίτες. Αντίθετα, ειδικά από το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, έχω δει μια προσπάθεια επιστροφής στις χειρότερες μέρες του εύκολου λαϊκισμού και της τοξικότητας του πολιτικού λόγου, η οποία φυσικά τιμωρήθηκε και στην κάλπη των ευρωεκλογών.
Γιατί αυτή ήταν η πρώτη δοκιμασία του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης και δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι πέρασε αρκετά κάτω από τον πήχη τον οποίο ο ίδιος είχε θέσει.
Αλλά, ξέρετε, πολλές φορές μου δίνεται η εντύπωση ότι αυτή η συζήτηση, λες και αφορά μόνο τα πρόσωπα και όχι τις πολιτικές: ποιος θα ηγηθεί, ποιος θα αντικαταστήσει ποιον.
Εμείς, στη Νέα Δημοκρατία, για να επανέλθω σε αυτό το οποίο με ρωτήσατε πριν, όταν ανέλαβα Πρόεδρος το 2016, κάναμε μια πρόταση πολιτική, την οποία εγώ μπόρεσα να εκφράσω, αλλά δεν ψήφισαν τον Μητσοτάκη γιατί είναι ψηλός ή γιατί τους άρεσε το μαλλί μου. Με ψήφισαν γιατί κόμισα μια συγκεκριμένη πολιτική πρόταση και μας ψήφισαν τη δεύτερη φορά, διότι πείστηκαν οι πολίτες ότι ήμασταν συνεπείς σε αυτά τα οποία είπαμε και γιατί τους είπαμε πράγματα τα οποία θέλουμε να κάνουμε τη δεύτερη τετραετία.
Άρα, αυτό το οποίο εγώ δεν βλέπω σε αυτή τη συζήτηση της αντιπολίτευσης, είναι τις εναλλακτικές πολιτικές προτάσεις. Βλέπω κλισέ, βλέπω τσιτάτα και βλέπω προφανώς πολλές προσωπικές φιλοδοξίες, με περισσότερους μνηστήρες από αυτούς που είχε η Πηνελόπη.
Αυτό είναι πάλι ένα θέμα, και οι φιλοδοξίες είναι θεμιτές, αλλά εμένα αυτό το οποίο με ενδιαφέρει τελικά είναι αν υπάρχει πολιτική αντιπρόταση και αν η αντιπολίτευση μπορεί με κάποιο τρόπο και μέσα από τη Βουλή να προτείνει πράγματα στην κυβέρνηση, τα οποία να μπορούμε να κάνουμε δεκτά.
Γιατί το λέω αυτό; Επανέρχομαι στην ευρωπαϊκή συζήτηση. Στην Ευρώπη είμαστε υποχρεωμένοι να συνεννοηθούμε, ως Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, με τους Φιλελεύθερους και τους Σοσιαλιστές. Δεν συμφωνούμε πάντα, αλλά προσπαθούμε να κάνουμε έναν συγκερασμό.
Μέχρι στιγμής, όλον αυτόν τον καιρό, ελάχιστες προτάσεις έχω δει από την αντιπολίτευση που θεωρώ ότι μπορούσαν πραγματικά να τύχουν σοβαρής επεξεργασίας από την κυβέρνηση και να φτάσουμε σε ένα σημείο που το κοινοβούλιο πραγματικά να μπορεί να συνθέσει και όχι απλά να είναι ένα πεδίο στείρας αντιπαράθεσης.
Νίκος Χατζηνικολάου: Έρχομαι στα εθνικά θέματα, έχω βέβαια πολλά μηνύματα ακόμη για την ακρίβεια, οπότε θα κάνω στο κλείσιμο άλλο ένα ερώτημα, αλλά θέλω να πάω λίγο στα εθνικά θέματα.
Μου κάνει μεγάλη εντύπωση, κ. Πρόεδρε, ότι τους τελευταίους μήνες οι μεταναστευτικές ροές από την Τουρκία έχουν πάλι αρχίσει να μεγαλώνουν, να αυξάνονται. Θέλω να σας ρωτήσω αν έχετε την αίσθηση ότι όσο απομακρυνόμαστε από τη Διακήρυξη των Αθηνών, που έγινε κατά την επίσκεψη Erdoğan εδώ, τόσο και η Τουρκία επιστρέφει σταδιακά στις παλαιότερες μεθόδους και πρακτικές της.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Όχι, δεν είναι ακριβές αυτό. Είχαμε μια μεγάλη αύξηση των ροών πέρυσι τον Αύγουστο, τον Σεπτέμβριο, τον Οκτώβριο. Είναι σημαντικά μειωμένες από τότε. Οι διακινητές αλλάζουν συνέχεια τον τρόπο με τον οποίο…
Νίκος Χατζηνικολάου: Πάντως διάβαζα χθες στην «Καθημερινή» ότι το αντίστοιχο τρίμηνο…
Κυριάκος Μητσοτάκης: Δεν είναι τόσο ακριβής η σύγκριση, διότι, όπως σας είπα, είχαμε μια μεγάλη έκρηξη μετά, η οποία μας δημιούργησε όντως κάποια προβλήματα. Αυτή τη στιγμή έχουμε πάρα πολύ χώρο στις δομές μας, διαχειριζόμαστε αυτές τις ροές που καταφέρνουν να φτάνουν στα ελληνικά νησιά χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία. Εξακολουθούμε και κάνουμε πολύ ισχυρή ενεργή αποτροπή στις θάλασσές μας, πάντα με σεβασμό στην ανθρώπινη ζωή.
Και οι διακινητές αλλάζουν τον τρόπο με τον οποίο, θα έλεγα, προσπαθούν να βγάλουν τα χρήματά τους, από αυτό το άθλιο εμπόριο στο οποίο επιδίδονται. Άρα, και εμείς πρέπει να είμαστε μονίμως ένα βήμα μπροστά τους, για να βλέπουμε και τις καινούργιες τακτικές τους και να τις αντιμετωπίζουμε.
Πάντως η συνεργασία με την Τουρκία, γιατί υπάρχει συνεργασία, εξακολουθεί να λειτουργεί καλά. Δεν έχω κάποια ένδειξη, δηλαδή, ότι υπάρχει από την Τουρκία, από την Τουρκική Κυβέρνηση, κάποια απόφαση να χαλαρώσει την προσπάθεια επιτήρησης της δικής της ακτογραμμής.
Νίκος Χατζηνικολάου: Πάντως, κ. Πρόεδρε, οι ρητορικές, οι φραστικές προκλήσεις δεν έχουν πάψει. Εξακολουθούν να μιλούν για τη «γαλάζια πατρίδα», την εντάσσουν και στα σχολεία ως μάθημα. Η ρητορική των προκλήσεων δεν αλλάζει.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Δεν είμαι αφελής. Δεν αλλάζει ο πυρήνας της τουρκικής πολιτικής από τη μια στιγμή στην άλλη. Ας κρατήσουμε όμως τις θετικές ενδείξεις: το γεγονός ότι δεν έχουμε παραβιάσεις και παραβάσεις, μία πολύ καλή συμφωνία που κάναμε για τα νησιά του Αιγαίου -μπορεί να μας ακούν και σήμερα-, με Τούρκους επισκέπτες που έρχονται και παίρνουν βίζα-εξπρές, μία καλή συνεργασία στο μεταναστευτικό, το γεγονός ότι για πρώτη φορά έχουμε κινητικότητα για τη Θεολογική Σχολή της Χάλκης -δεν είχαμε τόσο καιρό-, ένα θέμα το οποίο θέταμε. Το σημειώνω, δεν ξέρω πού θα καταλήξει, αλλά για πρώτη φορά βλέπω μία πιο θετική αντίδραση από πλευράς Τουρκίας.
Νίκος Χατζηνικολάου: Βέβαια, προηγήθηκε η Μονή της Χώρας, για την οποία αντιδράσατε κι εσείς.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Βεβαίως, αντιδράσαμε έντονα και περιμένουμε να δούμε και πώς μπορούμε να διαχειριστούμε στην πράξη αυτό το θέμα. Άρα, η πολιτική μας εξακολουθεί να είναι μία πολιτική αυτοπεποίθησης, με καλή διάθεση, συνεργασίας με την Τουρκία, αλλά χωρίς καμία δόση αφέλειας.
Νίκος Χατζηνικολάου: Βόρεια Μακεδονία, τι γίνεται; Ο Πρωθυπουργός επανέλαβε τα περί «Μακεδονίας», χωρίς το Βόρεια μπροστά, χωρίς το πρώτο συνθετικό, και δείχνει στις δηλώσεις του αμετακίνητος.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Δεν γίνεται, λοιπόν. Με ρωτάτε «τι γίνεται;». Σας λέω, δεν γίνεται να συνεχίσουμε έτσι. Θα βρεθεί ο Πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας σε μία πολύ άβολη θέση, αν επιμείνει -και από τη στιγμή που θα αναλάβει τα καθήκοντά του- σε αυτή τη ρητορική, όταν συναντηθούμε στο ΝΑΤΟ, στα πλαίσια της Συνόδου Κορυφής για την 75η επέτειο.
Νίκος Χατζηνικολάου: Θα θέσετε το θέμα εκεί;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Βεβαίως θα το θέσω και νομίζω ότι θα έχω και πάρα πολλούς συμμάχους σε αυτή την προσπάθεια. Πρέπει να καταλάβουν τα Σκόπια ότι δεν μπορούν να παίζουν με την Αθήνα σε ένα τέτοιο θέμα. Διότι εάν η χώρα είχε επιδιώξει διπλή ονομασία, το θέμα αυτό θα είχε κλείσει εδώ και πάρα πολλά χρόνια.
Τα Σκόπια μπήκαν στο ΝΑΤΟ ακριβώς μέσα από μια συμφωνία, με τα προβλήματά της, που όμως κατοχύρωσε μία ονομασία έναντι όλων. Και αν αυτό τεθεί σε αμφισβήτηση, τότε θα γνωρίζει η Βόρεια Μακεδονία ότι θα έχει μεγάλα προβλήματα, όχι μόνο στις διμερείς της σχέσεις με την Ελλάδα, αλλά στις σχέσεις της και μέσα στο ΝΑΤΟ και με την Ευρωπαϊκή Ένωση, της οποίας προσδοκά κάποια στιγμή να γίνει μέλος.
Νίκος Χατζηνικολάου: Με την Αλβανία τι γίνεται; Με το θέμα Μπελέρη έχουμε κάποια εξέλιξη, κ. Πρόεδρε, μετά την εκλογή του στο Ευρωκοινοβούλιο;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Αυτό που μας ενδιαφέρει αυτή τη στιγμή, είναι ο Φρέντι Μπελέρης να μπορέσει… αναμένουμε ακόμα μια τελική απόφαση του δικαστηρίου. Σε κάθε περίπτωση, τον Σεπτέμβριο θα είναι ελεύθερος.
Και θέλω ο Φρέντι Μπελέρης να πάει να ορκιστεί στο Στρασβούργο στις 16 Ιουλίου και προφανώς να συμμετέχει και στην ψηφοφορία για την επόμενη Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, γιατί κάθε ψήφος μετράει.
Νίκος Χατζηνικολάου: Τελευταίο ερώτημα για να κλείσουμε. Πολλά μηνύματα για την ακρίβεια. Μου λένε ότι από την απάντησή σας δεν κατάλαβαν αν θα προστεθεί κάποιο καινούργιο εργαλείο, κάποιο καινούργιο μέτρο στη φαρέτρα της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση της ακρίβειας.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Να το εξηγήσω λίγο αυτό.
Νίκος Χατζηνικολάου: Δηλαδή, λένε οι ακροατές μας: «θετικές οι προθέσεις, αλλά πείτε μας τι θα κάνετε».
Κυριάκος Μητσοτάκης: Το αποτέλεσμα, λοιπόν, θα το κρίνουμε σε δύο με τρεις μήνες από τώρα. Το λέω με απόλυτη ειλικρίνεια και με σεβασμό στους ακροατές μας, οι οποίοι καλά κάνουν και μας επισημαίνουν το πραγματικό πρόβλημα.
Νίκος Χατζηνικολάου: Πιέζουν, γιατί αυτό είναι το θέμα τους, αυτό είναι που απασχολεί τα νοικοκυριά.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Θα αρχίσουμε να βλέπουμε περισσότερες μειώσεις τιμών. Είμαι αρκετά σίγουρος πια γι’ αυτό. Και αυτό σημαίνει και έναν τρόπο, θα έλεγα, συνομιλιών με την αγορά, με τους μεγάλους «παίκτες», που θα τους θέσουμε και αυτούς προ των ευθυνών τους.
Νίκος Χατζηνικολάου: Θα εντατικοποιηθούν οι έλεγχοι; Θα δούμε πιο υψηλά πρόστιμα; Ξέρετε γιατί το λέω, κ. Πρόεδρε; Γιατί ορισμένες φορές τα πρόστιμα για μεγάλες εταιρείες που αισχροκερδούν είναι μικρά.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Η φήμη έχει σημασία. Θα πω στους φίλους ακροατές τι θέλω να κάνω, το είχα πει και προεκλογικά. Υπάρχουν δύο ειδών ζητήματα: το ένα αφορά το τι γίνεται στην πατρίδα μας, το δεύτερο αφορά τι γίνεται με τις πολυεθνικές. Εκεί θα επιμείνω. Είναι, θα έλεγα, ένας «όρος» τον οποίο έχω θέσει στη νέα Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και τον οποίο θέλω να συμπεριλάβω…
Νίκος Χατζηνικολάου: Η αντιπολίτευση είχε θεωρήσει την επιστολή προεκλογικού τύπου.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Τώρα τελειώσαμε με τις εκλογές, οπότε απομένει να δούμε αν όντως ήταν έτσι ή αν εννοώ αυτό το οποίο λέω. Θέλω, μάλιστα, να εντάξω και μια φράση για τα ζητήματα αυτά και στις επόμενες κατευθυντήριες γραμμές για την επόμενη πενταετία στη στρατηγική ατζέντα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Υπάρχει ζήτημα με τις πολυεθνικές και αν χρειαστεί, θα το ξαναπώ, να δημοσιοποιήσω αυτά τα οποία -ενίοτε, δεν το κάνουμε πάντα, το κάνουμε όμως μερικές φορές-, αυτά τα οποία κάνουν και να υποστούν το κόστος της φήμης και όχι τόσο του προστίμου, δεν θα διστάσω να το κάνω αυτό. Βλέπετε, και να τελειώσουμε και από εκεί που ξεκινήσαμε…
Νίκος Χατζηνικολάου: Και κανένα λουκέτο δεν θα ήταν άσχημο, κ. Πρόεδρε, όπου κάποιος επανέρχεται στις πρακτικές αυτές.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Για να τελειώσουμε από εκεί που ξεκινήσαμε. Είδατε και με τα διυλιστήρια. Προφανώς είναι μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι, με πολλές επενδύσεις στη χώρα, αλλά αν κρίνουμε ότι υπάρχει λόγος να κάνουμε μια έκτακτη παρέμβαση, θα την κάνουμε.
Και θέλω να τονίσω ότι όλα τα μέτρα που έχουμε βάλει στην αγορά είναι έκτακτα μέτρα. Δηλαδή, η απαγόρευση των προωθητικών ενεργειών αν κάνεις μια ανατίμηση, το περιθώριο κέρδους το οποίο έχουμε επιβάλλει, είναι μέτρα παρεμβατικά στην αγορά.
Τα κάναμε, όμως, γιατί είμαστε σε μια έκτακτη κατάσταση. Και θα εξακολουθούμε για το επόμενο εξάμηνο, και με μεγαλύτερη ένταση, έως ότου δούμε μείωση συνολικά του πληθωρισμού και να αρχίσουμε να βλέπουμε πια πιο έντονη αποκλιμάκωση τιμών σε κρίσιμα προϊόντα.
Τονίζω, υπάρχουν ορισμένα προϊόντα όπως το λάδι. Δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι στο λάδι -θέλω να το εξηγήσω αυτό- γιατί το λάδι εν πολλοίς συμπαρασύρει και τον πληθωρισμό των τροφίμων. Είναι χρηματιστηριακό αγαθό. Δεν μπορώ να πω με μαγικό τρόπο ότι θα μειώσω τις τιμές του λαδιού. Είναι παρεμφερείς οι τιμές παντού. Αλλού, όμως, έχουμε περισσότερα περιθώρια να κάνουμε παρεμβάσεις. Οπότε ευχαριστώ τους ακροατές μας, γιατί ξέρω ότι σε κάθε επαφή την οποία κάνω αυτό είναι το πρώτο θέμα και αυτό είναι το πρώτο θέμα και για μένα.
Γιατί δεν μας το λένε επειδή το λένε τα Μέσα, ότι η ακρίβεια είναι πρόβλημα. Η ακρίβεια είναι πραγματικό πρόβλημα, αλλά θέλω να περάσουμε πια την κουβέντα στο πώς θα πετύχουμε αποκλιμάκωση των τιμών και μόνο τότε θα είμαι πραγματικά ικανοποιημένος, όταν αρχίσω να βλέπω μειώσεις τιμών.
Δεν θα γυρίσουμε στις τιμές πριν από τρία χρόνια, να το ξεκαθαρίσουμε αυτό, όπως και οι μισθοί δεν είναι οι μισθοί που ήταν πριν από τρία χρόνια. Αλλά σταδιακές αποκλιμακώσεις τιμών από τα υψηλά τα οποία είδαμε, πιστεύω ότι μπορούμε να δούμε.
Νίκος Χατζηνικολάου: Σας ευχαριστώ θερμά, κ. Πρόεδρε.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Εγώ σας ευχαριστώ, και τους ακροατές σας που μπήκαν στον κόπο να μας στείλουν μηνύματα.
Νίκος Χατζηνικολάου: Και εύχομαι να σας ξαναδούμε σύντομα στα στούντιο του Real FM.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ευχαριστώ πολύ.