Οι ανασχηματισμοί στην ελληνική πολιτική σκηνή θυμίζουν τους προπονητές στο ελληνικό ποδόσφαιρο, σε κάθε αναποδιά αποτελούν τη λύση με το μικρότερο κόστος. Σπάνια επιτυγχάνουν κάποιο θετικό αποτέλεσμα.
Μάλιστα, ένα ωραίο ανέκδοτο που κυκλοφορεί στα κοινωνικά δίκτυα λέει πως ανασχηματισμός είναι η κατάσταση όπου τρέχει η στέγη και αλλάζουμε τη θέση των επίπλων…
Αν θελήσει κάποιος να κάνει έναν απολογισμό των υπουργών της τελευταίας πενταετίας δύσκολα θα ξεχωρίσει κάποιους πέραν των Χατζηδάκη, Γεωργιάδη, Δένδια, Πιερρακάκη (ίσως και 1-2 ακόμη), οι οποίοι από όπου πέρασαν έκαναν αισθητή τη μεταρρυθμιστική διάθεση αλλά και την ικανότητα να παράγουν αποτελέσματα.
Η κυβέρνηση στην τελευταία εκλογική αναμέτρηση πλήρωσε κυρίως την αδιαφορία της κοινωνίας για τις Ευρωεκλογές και την αλαζονεία που γεννάει η απουσία αντιπάλων ικανών να διεκδικήσουν την εξουσία στον ορατό ορίζοντα.
Τούτο δεν σημαίνει πως δεν υπάρχουν πεδία στην πολιτική της τα οποία της στοίχησαν.
Το υπ' αριθμόν ένα πρόβλημα βέβαια είναι η ακρίβεια. Εδώ και 25 περίπου χρόνια, απ’ την περίοδο της εισόδου στο Ευρώ και κατά τη σύγκλιση που προηγήθηκε, οι Έλληνες είχαν ξεχάσει τι σημαίνει πληθωρισμός. Λόγω παγκοσμιοποίησης οι τιμές στα ράφια συχνότερα έπεφταν και σπάνια ανέβαιναν.
Το πρόσφατο πληθωριστικό κύμα όμως δεν οφείλεται σε κάποια ελληνικά ενδογενή αίτια. Είναι παγκόσμιο φαινόμενο και έχει να κάνει με τη δημογραφική γήρανση, την αποπαγκοσμιοποίηση, την ενεργειακή μετάβαση και τις γεωπολιτικές εντάσεις.
Θα περάσουν αρκετά χρόνια και θα αλλάξουν πολλά πράγματα σε παγκόσμιο επίπεδο πριν ολοκληρωθεί ο πληθωριστικός κύκλος. Οι τοπικές κυβερνήσεις, ιδίως μικρών χωρών, λίγα μπορούν να κάνουν.
Ο πληθωρισμός μειώνει την αγοραστική δύναμη και αυτό σημαίνει πως φτωχοποιεί. Μπορεί τους τελευταίους μήνες ο πληθωρισμός συγκυριακά να έπεσε, αλλά οι τιμές έχουν μείνει στα υψηλά επίπεδα που είχαν διαμορφωθεί κατά την έξαρση, ενώ τα εισοδήματα δεν έχουν αυξηθεί ανάλογα. Αν αυξηθούν θα δημιουργήσουν έναυσμα για αναζωπύρωση του πληθωρισμού.
Ο υψηλός πληθωρισμός της δεκαετίας του ’70 τιθασεύτηκε με τα υψηλά επιτόκια, την παγκοσμιοποίηση και κυρίως από την απορρύθμιση της επανάστασης Ρήγκαν και Θάτσερ.
Το πλέον πιθανό είναι πως ο τρέχων πληθωριστικός κύκλος θα τιθασευτεί όταν τα αυτόματα εργοστάσια θα υποκαταστήσουν τα φθηνά εργατικά χέρια από τη Ασία και την έλλειψη εργατικού δυναμικού στη γηράσκουσα Δύση. Αυτό δεν προβλέπεται να συμβεί νωρίτερα από 10-15 χρόνια.
Η κυβέρνηση έχασε ψηφοφόρους προς τα Δεξιά, το Κέντρο και την αριστερά. Η "τριγωνοποίηση" που εφάρμοσε με επιτυχία από το 2016 και μετά τώρα λειτούργησε αντίστροφα.
Προς τα δεξιά έχασε κυρίως λόγω του μεταναστευτικού και του γάμου των ομοφυλοφίλων. Θεωρώ πως, ως προ το μεταναστευτικό αδίκως χρεώνεται , καθώς τα τελευταία χρόνια είχε συντελεστεί σημαντική πρόοδος. Οι ροές ελέγχονταν και η αποτροπή λειτουργούσε χωρίς να καθιστά τη χώρα στόχο επικρίσεων.
Το μεταναστευτικό όμως είναι πανευρωπαϊκό και παγκόσμιο ζήτημα.
Ο "γάμος των ομοφυλοφίλων" ήταν περιττός αφού μια διεύρυνση του συμφώνου συμβίωσης θα μπορούσε να διασφαλίσει τα ατομικά δικαιώματα όλων των Ελλήνων στα πλαίσια ενός συγχρόνου δημοκρατικού κράτους. Ο τρόπος που διαφημίστηκε και προβλήθηκε από τα μέσα δημιούργησε σε πολλούς την αίσθηση πως υπάρχουν προθέσεις "προσηλυτισμού". Τούτα, όμως μοιάζουν με αποκυήματα θεωριών συνομωσίας. Απλά πρόκειται για λάθος χειρισμούς και προσπάθεια προσέλκυσης ψήφων.
Η κυβέρνηση είχε απώλειες και προς τα αριστερά και το Κέντρο. Η κατάσταση ανομίας στα πανεπιστήμια, με την πανεπιστημιακή αστυνομία να έχει λάβει την άγουσα για τις νεοελληνικές καλένδες είναι ένα από τα προβλήματα αυτά.
Υπάρχουν βέβαια και οι θετικές εξελίξεις που αφορούν στα ξενόγλωσσα πανεπιστημιακά τμήματα και τα μη κρατικά πανεπιστήμια. Η αδυναμία όμως να θέσει υπό έλεγχο μερικές εκατοντάδες ταραξίες που λυμαίνονται τα δημόσια πανεπιστήμια στοίχησε.
Η ατιμωρησία της εγκληματικότητας στοίχησε επίσης. Η κοινωνία έχει κουραστεί να διαβάζει και να ακούει για εγκλήματα και παραβάσεις από ανθρώπους που θα έπρεπε να βρίσκονται στη φυλακή για προηγούμενες πράξεις.
Τα Τέμπη δεν βοήθησαν την αντιπολίτευση αλλά υπενθύμισαν σε μια μερίδια του Κέντρου πως η πλέον κεντρώα κυβέρνηση των τελευταίων δεκαετιών δεν τόλμησε να κάνει ριζικές τομές στο βαθύ δημόσιο.
Μια άλλη κατηγορία ψηφοφόρων που υπέστη απώλειες είναι αυτή των ελεύθερων επαγγελματιών. Ένα ζήτημα που είναι πολύπλοκο, παρουσιάζεται ως ζήτημα φοροδιαφυγής.
Η άποψη της στήλης είναι υπέρ της μικρότερης δυνατής φορολογίας με τις μικρότερες δυνατόν κρατικές δαπάνες.
Ένας οριζόντιος φόρος (flat tax) ίδιος για όλους (και γι’ αυτούς που προσπαθούν κα αυτούς που δεν προσπαθούν) είναι ηθικά δικαιότερος και είναι και αποτελεσματικότερος αφού προσφέρει κίνητρα.
Μια υψηλή φορολογία όμως με τον μισό πληθυσμό να φοροδιαφεύγει δεν είναι ούτε από άποψη κινήτρων σωστή λύση ούτε από άποψη δικαιοσύνης.
Σε γενικές γραμμές αυτά είναι τα αίτια της δυσαρέσκειας που κυοφορείται και το πρόσφατο εκλογικό αποτέλεσμα αποτελεί ένα πρώτο μήνυμα. Τα περισσότερα από αυτά έχουν ρίζες βαθιές, υπερτοπικές και τα κλαδιά τους σύντομα, στην πρώτη καταιγίδα, θα προκαλέσουν ζημιές.