Ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας, παραχώρησε συνέντευξη, σήμερα Τετάρτη 17 Απριλίου 2024, στην εκπομπή «Σήμερα» του τηλεοπτικού σταθμού «ΣΚΑΪ» και στους δημοσιογράφους Δημήτρη Οικονόμου – Άκη Παυλόπουλο.
Ακολουθεί το κείμενο της συνέντευξης:
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Καλημέρα σας κύριε Υπουργέ, καλώς ήρθατε.
ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Καλημέρα στους τηλεθεατές σας.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Έχουμε καιρό να σας δούμε και ευχαριστούμε και χαιρόμαστε που είστε κοντά μας αυτές τις κρίσιμες ώρες είναι αλήθεια, εδώ για τη γειτονιά μας και για την περιοχή μας. Υπάρχει μια πολύ μεγάλη ανησυχία. Μας το μετέφερε και ο Σταύρος Ιωαννίδης, ο συνάδελφός μας, για τις επόμενες ώρες, για τις επόμενες μέρες. Κανείς δεν μπορεί να ξέρει τι θα γίνει, αλλά εμάς μας αφορά το τι θα γίνει εδώ, ευρύτερα στην περιοχή μας. Πόσο πιθανό εκτιμάτε ότι μπορεί να είναι ένα χτύπημα και τι θα δημιουργήσει στην ευρύτερη περιοχή και φυσικά στην Ελλάδα.
ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Κοιτάξτε, εγώ δεν μπορώ και δεν πρέπει να μπω σε πιθανολογήσεις αυτής της μορφής. Αυτό που πρέπει να πω καθαρά, είναι ότι ευχόμαστε να υπάρξει αποκλιμάκωση. Η πάγια θέση όλων των χωρών που διάκεινται φιλικά απέναντι στο Ισραήλ, που καταδίκασαν ξεκάθαρα την ιρανική επίθεση εναντίον του, αλλά που δεν επιθυμούν τη διάχυση αυτού του πολέμου.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Εδώ τι θα δημιουργήσει; Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις τέλος πάντων μιας ανάφλεξης εκεί στην περιοχή;
ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Ξέρετε, όταν είσαι μερικές εκατοντάδες μίλια από έναν πόλεμο, δεν περιμένεις τίποτα καλό. Ήδη υπάρχουν μεγάλες συνέπειες στην οικονομία από την κατάσταση στην Ερυθρά Θάλασσα, από τις θαλάσσιες συγκοινωνίες, οι οποίες έχουν διαταραχθεί σοβαρότατα. Το 60% των εμπορικών πλοίων δεν περνάει πια από τη Διώρυγα του Σουέζ. Πάρα πολλά προϊόντα λείπουν. Στην Ευρώπη συνολικά αυξάνονται οι τιμές. Πληθωρισμός. Το πλαστικό ποτηράκι για να πάμε στο επίπεδο του Έλληνα καταναλωτή, είναι πολύ ακριβότερο τώρα, 40% – 45% ακριβότερο απ’ ότι ήταν πριν από τα προβλήματα στις θαλάσσιες συγκοινωνίες. Υπάρχουν μεγάλα θέματα στην οικονομία, αλλά μην κοροϊδευόμαστε, ο πόλεμος είναι κάτι πολύ πιο βαρύ και πολύ πιο σοβαρό. Χάνονται ανθρώπινες ζωές.
ΑΚΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Αυτό που προκάλεσε μεγάλη εντύπωση σε αυτό που συνέβη στην για πρώτη φορά επίθεση του Ιράν, απευθείας επίθεση του Ιράν στο Ισραήλ, ήταν η αεράμυνα. Το πώς αναχαιτίστηκε αυτή η επίθεση. Ο «ατσάλινος θόλος», η ενεργοποίηση των συμμάχων. Μας δίνει ένα δίδαγμα εμάς; Μας δίνει αφορμή να ανοίξουμε μία συζήτηση. Το έχετε κάνει σε πρωθύστερο χρόνο, σε μία επίσκεψη στη Ξάνθη, βάζοντας τον προβληματισμό αν η Ελλάδα πρέπει να αποκτήσει έναν αντίστοιχο θόλο.
ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Μου επιτρέπετε να σας πω, χωρίς να μπω στη διαδικασία του να ευλογούμε αποφάσεις που ήδη έχουν ληφθεί, ότι μέσα στο σχεδιασμό μας και μέσα στο μακροχρόνιο πρόγραμμα, το οποίο ολοκληρώνεται, υπάρχει η δημιουργία – και αυτό είχα πει τότε στη Θράκη – ενός αντιαεροπορικού και anti-drone θόλου. Η χώρα πρέπει να κλείσει.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Με τέτοιο τρόπο; Α λα Ισραήλ;
ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Ας το πούμε α λα Ισραήλ.
ΑΚΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Και δρομολογείται αυτό;
ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Έχει ήδη δρομολογηθεί. Δεν δρομολογείται. Ήταν φανερό, δεν χρειαζόταν αυτό από τις εξελίξεις, παρατηρώντας τους πολέμους στην Ουκρανία, στο Νότιο Καύκασο, το τι συνέβαινε στην Λωρίδα της Γάζας, ότι η χώρα έπρεπε να αποκτήσει αντιαεροπορικό θόλο. Δηλαδή ένα συνολικό σύστημα κάλυψης και επίσης έναν anti – drone θόλο. Φανταστείτε το σαν μία εκκλησία, με δύο επάλληλους θόλους.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Δηλαδή με τους τρούλους.
ΑΚΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Αυτό που διαφημίζουν οι γείτονες είναι κάθε μήνα ένα καινούριο drone επιθετικό, με πυραύλους. Το λέει ο κ. Ερντογάν, το λένε με το όνομα.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Το είπε και χθες, μόλις χθες το είπε.
ΑΚΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Είπε έχουμε εμείς drone καμικάζι κι όταν φτιάχνουν χάρτες μόνο εμάς βάζουν μέσα.
ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Εγώ θέλω να είμαι ειλικρινής, η Τουρκία με πολύ σοβαρό τρόπο είδε την ευκαιρία της παραγωγής αυτών των αυτόνομων οχημάτων, των drones κι έχει κάνει πολλά βήματα μπροστά. Υπάρχουν πάρα πολλές μικρές ελληνικές επιχειρήσεις οι οποίες είναι σε πολύ προχωρημένο στάδιο, αλλά το συνολικό σύστημα καινοτομίας και το σύστημά μας δεν είδε ότι αυτό πρέπει να το απορροφήσει μέσα στις ένοπλες δυνάμεις και να παραχθεί σε μεγάλους αριθμούς. Πρέπει να καλύψουμε αυτόν τον χαμένο χρόνο, αλλά συγχρόνως αυτό που είδαμε έγκαιρα είναι την ανάγκη δημιουργίας των θόλων και σε αυτό έχουμε κάνει αρκετά βήματα. Δεν είναι κάτι που θα γίνει αύριο το πρωί, γιατί θέλω να σας είμαι ειλικρινής, αυτό δε γίνεται μέσα σε μια μέρα.
ΑΚΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Όχι, αλλά έχουμε ξεκινήσει λέτε.
ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Μάλιστα, έχουμε ξεκινήσει.
ΑΚΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Μάλιστα.
ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Εάν μπορούσα να δείξω τις δαπάνες, θα βλέπατε μια πολύ σημαντική προβλεφθείσα δαπάνη, ακριβώς γι’ αυτόν το σκοπό.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Δηλαδή αυτό τι ορίζοντα έχει κύριε Υπουργέ, μπορούμε να το πούμε;
ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Όλα αυτά εντάσσονται σε μια Ατζέντα που την ονομάζουμε «2030», δεν είναι ακριβώς ημερολογιακά 31/12/2030, αλλά λέμε ότι τότε η χώρα θα έχει περάσει σε μια διαφορετική εποχή.
ΑΚΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Να βάλουμε μία ακόμη παράμετρο. Είδαμε και κάτι ακόμη, είδαμε την άμεση ενεργοποίηση των συμμαχικών δυνάμεων. Είδαμε δηλαδή γαλλικά Rafale, βρετανικά Typhoon, να αναχαιτίζουν την επίθεση. Οι στρατιωτικές συμφωνίες που έχουμε υπογράψει τόσο με τη Γαλλία όσο και με τις Ηνωμένες Πολιτείες προβλέπουν μία τέτοια στήριξη;
ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Με τη Γαλλία και με τα Εμιράτα ναι, με τις Ηνωμένες Πολιτείες δεν υπάρχει άρθρο που να προβλέπει βοήθεια κατά συμμάχου στη Βορειοατλαντική Συμμαχία, αυτό το ξέρουμε, είναι πάντα ένα πρόβλημα. Αλλά θέλω επίσης να σας πω το εξής, ανεξάρτητα από το τι βοήθεια μπορεί και θα πάρει η Ελλάδα, η Ελλάδα πρέπει να μπορεί και μόνη της. Η χώρα πρέπει να μπορεί να θωρακίσει τον εαυτό της και μόνη της. Στα αντιαεροπορικά, αυτό είναι εφικτό. Η Ελλάδα δεν είναι μια επιθετική δύναμη, δε διεκδικεί κάτι από οποιονδήποτε, αυτό που σχεδιάζει είναι να προασπίσει την επικράτεια. Αυτό είναι απολύτως εφικτό.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Αυτή τη στιγμή δηλαδή όπως είμαστε, στη θέση που είναι η Ελλάδα σήμερα, είναι εφικτό αυτό που λέτε ή χρειαζόμαστε χρόνο;
ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Η Ελλάδα πάντοτε μπορεί να υπερασπίσει τον εαυτό της. Επειδή όμως οι πραγματικότητες αλλάζουν, οι προκλήσεις αλλάζουν, είδατε τον Πρόεδρο Ερντογάν…
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Βέβαια.
ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Πρέπει κι εμείς να εξελιχθούμε ανάλογα και να φτάσουμε σε ένα σημείο να αντιμετωπίζουμε οποιαδήποτε πρόκληση παράξει οποιοσδήποτε διεκδικητής εθνικού χώρου. Ευτυχώς, αυτό έχει προβλεφθεί. Δεν είναι κάτι που το κάνουμε τώρα επειδή το ακούσαμε ή το είδαμε και τρέχουμε ξαφνικά σήμερα το πρωί να έρθω να σας πω «δεν το είχαμε σκεφτεί αλλά θα το φτιάξουμε». Είναι κάτι που το είχαμε δρομολογήσει πριν συμβούν αυτά και τρέχει.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Μάλιστα. Εδώ τώρα είδαμε την Τουρκία, κύριε Υπουργέ, να ξαναφέρνει με αφορμή τα δύο θαλάσσια πάρκα που ανακοίνωσε ο Πρωθυπουργός ήδη και έκλεισε νομίζω και αυτή τη συζήτηση «θα γίνουν, δεν θα γίνουν», ο Πρωθυπουργός είπε προχωράμε στα δυο θαλάσσια πάρκα. Η Τουρκία βρήκε ευκαιρία μέσα από αυτό να ξανά θέσει θέματα κυριαρχίας.
ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Αυτό που έκανε η Τουρκία κατά την άποψή μου δεν ήταν παραδεκτό. Σε λίγο δηλαδή στους Αντίπαξους όταν θα ψαρεύω θα πρέπει να τηλεφωνήσω στον Τούρκο πρέσβη να τον ρωτήσω εάν δικαιούμαι να ψαρέψω εκτός των 6 μιλίων στους Αντίπαξους. Αυτά τα πράγματα δεν είναι σοβαρά. Ήταν μια περιβαλλοντική πρωτοβουλία. Εγώ δούλεψα για το Ocean Conference, εγώ συνεφώνησα με τον Κέρι να έρθει στην Αθήνα. Είναι μια περιβαλλοντική πρωτοβουλία, μιλάμε για τις Κυκλάδες, εκεί είναι το πάρκο. Αν είναι δυνατόν η Τουρκία να ισχυρίζεται ότι πρέπει να ληφθεί η άδειά της για να προστατεύσουμε το περιβάλλον των Κυκλάδων.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Το λέει όμως.
ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Μπορεί να λέει ό,τι θέλει.
ΑΚΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Γιατί αντιδράσατε σε πολύ υψηλούς τόνους από τους Δελφούς και μάλιστα σχολιάστηκε ότι η δική σας αντίδραση ήταν δυο-τρεις τόνους πιο έντονη σε σχέση με του Υπουργείου των Εξωτερικών.
ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Το είδα. Εσείς οι δημοσιογράφοι, μάλιστα επειδή τώρα εμείς θεωρούμεθα ως μη έχοντες αντιπολίτευση – δεν είναι ακριβές αλλά έτσι θεωρούμεθα – προσπαθείτε να βρείτε την αντιπολίτευση μέσα στο πλαίσιο της Νέας Δημοκρατίας. Εγώ διάβασα την ανακοίνωση του Υπουργείου Εξωτερικών, είχε δύο παραγράφους. Η δεύτερη παράγραφος ήταν σαφέστατη. Και νομίζω ότι εν πάση περιπτώσει, να το πω απλά, δεν υπάρχει Έλληνας ο οποίος να δέχεται αυτά τα οποία είπε η Τουρκία για αυτό το πάρκο. Ουδείς. Δεν είναι δυνατόν λογικός άνθρωπος να ισχυριστεί ότι η Ελλάδα πρέπει να πάρει την άδεια της Τουρκίας για να φτιάξει πάρκο περιβαλλοντικής προστασίας στις Κυκλάδες. Έλεος δηλαδή.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Ναι, αυτό το λέμε εμείς. Η Τουρκία όμως λέει κάτι άλλο. Εδώ μιλάνε τα Μέσα Ενημέρωσης της Τουρκίας σήμερα για κρίση, «κρίση Μητσοτάκη». Ότι δημιουργεί κρίση ο Μητσοτάκης με τη δημιουργία δυο θαλάσσιων πάρκων, τις οποίες επανέλαβε.
ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Η Τουρκία αυτό το κάνει διαχρονικά. Δηλαδή υπάρχει ένας μαξιμαλισμός για να σε υποχρεώσει εσένα σε μια «αυτοπειθαρχία». Με κανένα τρόπο. Άριστα έπραξε ο Πρωθυπουργός. Άριστα.
ΑΚΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Εδώ όμως έχετε την αίσθηση ότι με αφορμή αυτό το θαλάσσιο πάρκο για τους περιβαλλοντικούς λόγους, επιχειρείται να επιστρέψουμε στην εποχή της έντασης; Θεωρεί δηλαδή ο Ερντογάν, ακόμα και μετεκλογικά μετά την ήττα στις δημοτικές εκλογές, ότι δεν είναι καλή η προσέγγιση;
ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Όχι, όχι. Η Τουρκία νομίζω ακολουθεί ως συνήθως την τακτική κρύο-ζεστό. Όσον αφορά μεν τα επί του πεδίου, εάν δείτε τα στατιστικά είναι εντυπωσιακά. Όσον αφορά, όμως, το επίπεδο των λόγων και των ισχυρισμών, εάν τους δει κανείς με προσοχή και η περίπτωση αυτή του περιβαλλοντικού πάρκου είναι μία τέτοια, υπάρχει σκλήρυνση. Οι ισχυρισμοί δηλαδή οι οποίοι διατυπώνονται συνεχώς, προχωρούν ένα βήμα παραπέρα. Δηλαδή η Τουρκία στην πραγματικότητα, ενώ δεν θέλει να καταγράφονται σε επίπεδο ΝΑΤΟ, σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης και Συμμαχίας παραβιάσεις που να επιτρέπουν στην Ελλάδα να την καταγγείλει, σε επίπεδο ισχυρισμών διατυπώνει όλο και πιο απίστευτες τοποθετήσεις. Ξαναλέω αυτό για το περιβαλλοντικό πάρκο, ποιος θα το περίμενε ποτέ αυτό;
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Δεν είναι μόνο μέχρι τις Κυκλάδες, αυτό εκτείνεται και πιο πέρα. Πάει μέχρι τη Νίσυρο, φτάνει σε άλλα άκρα.
ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Έχω δει τον σχεδιασμό. Αλλά ξέρετε και πίσω από αυτό υπάρχει μία τουρκική απόλυτη καχυποψία. Ό,τι κάνει η Ελλάδα, ανεξάρτητα αν αφορά, σας είπα, ακόμα και τους Αντίπαξους, δυνάμει «συνιστά αμφισβήτηση τουρκικών δικαιωμάτων». Έλεος!
ΑΚΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Μιας και το συζητάμε, αυτό που θα γίνει και εξαγγέλθηκε από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό, επισφραγίστηκε σε επίπεδο εξαγγελίας, θα αφορά στον χάρτη, στην περιοχή που έχουμε δει με το χάρτη; Ή είναι μία άλλη περιοχή;
ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Μα δεν μπορεί πλέον, θέλω να είμαι και σε αυτό σαφής, η Ελλάδα να αποστεί των εξαγγελιών της. Είναι σαν να αναγνωρίζει στην Τουρκία δικαίωμα βέτο επί αποφάσεων προστασίας περιβάλλοντος στην χώρα. Μήπως μετά πρέπει, όταν θέλουμε να υπάρξει οικοδομική άδεια στα νησιά του Αιγαίου να πηγαίνουμε να υποβάλλουμε στην Άγκυρα αίτημα να μας χορηγήσει άδεια να χτίσουμε σπίτι; Έλεος. Σας ξαναλέω, η Τουρκία με αυτούς τους μαξιμαλισμούς αυτοαναιρείται. Δεν είναι σοβαρά πράγματα αυτά. Η Τουρκία πρέπει να αντιληφθεί ότι η Ελλάδα έχει συγκεκριμένα δικαιώματα στο Αιγαίο που προκύπτουν από το Διεθνές Δίκαιο και το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας. Αυτά είναι. Της αρέσουν; Καλώς. Δεν της αρέσουν; Πάλι καλώς.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Στα 12 μίλια θα πάμε, κύριε Υπουργέ; Τι θα κάνει η Ελλάδα; Φοβάται η Τουρκία και για αυτό το θέτει το θέμα αυτό.
ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Υπάρχει μία πάγια εθνική θέση. Είναι δικαίωμα κυριαρχίας το οποίο θα ασκηθεί όταν το εθνικό συμφέρον το επιβάλλει. Αυτή είναι η διαχρονική θέση των ελληνικών κυβερνήσεων.
ΑΚΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Υπάρχει και ένα casus belli, όμως.
ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Το casus belli είναι απολύτως απαράδεκτο. Η Τουρκία είναι η μόνη χώρα στον πλανήτη….
ΑΚΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Ναι. αλλά είναι ενεργό.
ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Αυτό συνιστά το απαράδεκτο. Αν ήταν ανενεργό δεν θα ήταν απαράδεκτο, προφανώς. Το casus belli την Τουρκία εκθέτει, ξέρετε. Εγώ το προβάλλω πάντοτε και θα συνεχίσω να το προβάλλω για να μην μπαίνουμε και σε καθεστώς υποκρισίας, είναι η μόνη χώρα στον πλανήτη η οποία έχει εκπέμψει κατά συμμάχου χώρας, στην βορειοατλαντική συμμαχία, απειλή πολέμου για την περίπτωση που ασκήσει τι; Νόμιμο δικαίωμά της, προβλεπόμενο από το Ευρωπαϊκό Δίκαιο και από το κοινοτικό. Αυτό είναι λογικά παράδοξο.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Ναι, αλλά αυτό έχει στο τραπέζι, κύριε Υπουργέ. Αύριο θα πάει ο Πρωθυπουργός να συναντήσει τον Πρόεδρο Ερντογάν, τρίτη, τέταρτη συνάντηση, νομίζω, σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Το κλίμα όπως το περιγράψατε είναι εξαιρετικό, δεν έχουμε προκλήσεις στο πεδίο, δεν έχουμε τίποτα. Τι θα πάμε να συζητήσουμε; Πάλι τα ίδια θα λέμε; Προχωράμε κάπου, θέλω να πω; Δηλαδή, η Τουρκία μπορεί να πάρει αυτό λέτε πίσω κάποια στιγμή;
ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Η Τουρκία κάποια στιγμή, και πρέπει να της δώσουμε όλο το χώρο να το κάνει, δεν πρέπει με κανένα τρόπο να φανεί ότι το επιβάλλουμε, εμείς δεν θέλουμε να ταπεινώσουμε κανένα, ιδίως ο Πρόεδρος Ερντογάν είναι ένας σημαντικός ηγέτης, αυτό η Ελλάδα το έχει αναγνωρίσει επανειλημμένως, πρέπει, όμως, η Τουρκία να βγάλει από το τραπέζι και την απειλή πολέμου και το Τουρκολιβυκό. Να τα βγάλει. Δεν μπορούν αυτά να είναι αντικείμενο οποιασδήποτε συζήτησης. Από την άλλη, πρέπει να μιλάμε με την Τουρκία. Το δεν μιλάω δεν οδηγεί κάπου. Ακόμα και η λύση μικρών προβλημάτων της καθημερινότητας, κάτι προσφέρει, διότι δεν οδηγούμαστε σε θερμό επεισόδιο, που μπορεί να έχει ανεξέλεγκτες συνέπειες. Αυτό όμως δεν σημαίνει με κανέναν τρόπο ότι αποδεχόμαστε το παρόν καθεστώς, είτε της απειλής πολέμου είτε του Τουρκολιβυκού.
ΑΚΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Τώρα, μιλήσαμε για τον ατσάλινο θόλο. Μας είπατε ότι έχει ήδη δρομολογηθεί. Έχετε πει πολλές φορές για την αναβάθμιση των Ενόπλων Δυνάμεων και για την εσωτερική αμυντική βιομηχανία. Εκεί γίνονται βήματα; Θα έχουμε παραγωγή δικών μας μονάδων αξιόλογων, ώστε να νοιώθουν και οι Έλληνες υπερήφανοι ότι δεν βλέπουμε μόνο τους Τούρκους να παράγουν το ένα μετά το άλλο τα όπλα; Ότι κάνουμε και εμείς δουλειά πια.
ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Εδώ υπήρχε ένα ζήτημα και ποιο ήταν το ζήτημα; Το όποιο ελληνικό αμυντικό οικοσύστημα ήταν τελείως αποκομμένο από τις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις. Για να έχετε μία αίσθηση, το συνολικό αυτό οικοσύστημα συμμετέχει στο ελληνικό ακαθάριστο προϊόν με 0,7%. Για να είμαστε ακριβείς με 0,74%, απολύτως ασήμαντο. Δεν μπορώ να βρω ένα άλλο πράγμα που να μετέχει με τόσο μικρό ποσοστό. Πρέπει να αυτό να το διορθώσουμε. Υπάρχει νομοθετική πρωτοβουλία εν εξελίξει. Κάθε μέρα διαπραγματεύομαι με κάθε Υπουργείο, διότι ξέρετε πώς είναι η ελληνική γραφειοκρατία, δεν χρειάζεται να σας το πω. Όμως, θα δημιουργήσουμε κάτι κατά αντιγραφή του συστήματος και των Ηνωμένων Πολιτειών και της Αγγλίας και της Γαλλίας και του Ισραήλ και των Εμιράτων, που λέγεται ΕΛΚΑΚ, που θα συνδέσει τις ανάγκες των Ενόπλων Δυνάμεων με το αμυντικό οικοσύστημα της Ελλάδας. Δεν θέλω να πω μεγάλα λόγια. Ελπίζω όμως ότι πραγματικά θα αλλάξει όχι μόνο την πραγματικότητα της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας, αλλά θα δημιουργήσει και μια νέα πραγματικότητα για την ελληνική οικονομία σε βάθος δεκαετίας.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Θα προλάβετε στη θητεία σας να γίνουν;
ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Δεν έχει σημασία. Σημασία έχει να υπηρετηθεί.
ΑΚΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Θα ξεκινήσει όμως;
ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Βεβαίως θα ξεκινήσει.
ΑΚΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Αυτό είναι ένα ζητούμενο.
ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Υπάρχουν οι άνθρωποι, υπάρχουν τα χρήματα, υπάρχουν απίστευτα ελληνικά μυαλά. Ήμουνα στο MIT το μεγαλύτερο, το καλύτερο Πολυτεχνείο στον πλανήτη εδώ και λίγες μέρες. Δεν μπορείτε να φανταστείτε τι κάνουν Έλληνες καθηγητές. Ο καθηγητής του Μπαϊρακτάρ ήταν Έλληνας. Δεν έχει έννοια να λέω το όνομά του. Είναι απίστευτο τι κάνουμε στον πλανήτη και πώς. Δεν μπορούμε αυτό το οποίο εμείς με ελληνικά μυαλά παράγουμε, να το μετατρέψουμε σε δυνατότητες της ίδιας της χώρας; Δηλαδή να ενσωματώσει το Δημόσιο τις δυνατότητες των ελληνικών μυαλών. Πρέπει να γυρίσουμε επίσης το brain drain, να το κάνουμε brain gain. Και αυτό μπορούμε να το κάνουμε.
ΑΚΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Πώς θα το κάνουμε;
ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Θα το κάνουμε όπως το έκαναν άλλες χώρες. Γιατί το Ισραήλ μπορεί;
ΑΚΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Γιατί οι αμοιβές εδώ είναι πενιχρές σε σχέση με το εξωτερικό, αυτά που παίρνουν οι κορυφαίοι επιστήμονες και διακρίνονται και προσφέρουν τις γνώσεις τους και την καινοτομία.
ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Σωστά, σωστά.
ΑΚΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Εδώ είναι χαμηλότερες οι αμοιβές των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων σε σχέση με τα στελέχη της υπόλοιπης Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έτσι δεν είναι;
ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Είναι έτσι.
ΑΚΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Οι Έλληνες πιλότοι δηλαδή που δίνουν τον εαυτό τους πάνω στον αέρα παίρνουν τα λιγότερα από τους υπόλοιπους Ευρωπαίους συναδέλφους τους.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Θα την έχετε κι εσείς την πίεση τώρα, δεν υπάρχει θέμα.
ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Δίκιο έχετε. Τι προσπαθούμε να κάνουμε μέσα στο Επιτελείο…
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Κοιτάξτε, αυτή είναι μία λύση που τη συζητάγαμε και πριν, είχαμε εδώ τον επίτιμο Αρχηγό ΓΕΑ που είναι και υποψήφιος, τον κ. Μπλιούμη, ο οποίος ο άνθρωπος δεν είπε τίποτα, αλλά το συζητάγαμε εμείς με αφορμή το τραγικό περιστατικό του αστυνομικού που αναγκάστηκε το παιδί αυτό, επειδή είχε χαμηλό μισθό να πάει να συμπληρώσει το εισόδημά του. Είναι ένα πρόβλημα αυτό κύριε Υπουργέ, έχουμε μείνει πολύ πίσω είναι αλήθεια, τώρα για να πάμε και στα ευρύτερα ζητήματα στα πολιτικά, είναι ένα θέμα που αφορά και τον δικό σας τομέα, τις ένοπλες δυνάμεις. Κι εσείς είστε πίσω, οι ένοπλες δυνάμεις, εννοώ μισθολογικά.
ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Θα σας πω, πήγα να πω ότι δε θα πω κάτι για να «πνίξω» τον κ. Χατζηδάκη και πνίγηκα εγώ, μιλώντας για μισθολογικές αυξήσεις και τα λοιπά.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Κάποιο αίτημα ενδιάμεσο.
ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Εμείς τι προσπαθούμε όμως να κάνουμε στο Υπουργείο Άμυνας; Προσπαθούμε να εξασφαλίσουμε έμμεσες παροχές, που να μπορέσουν να αποκαταστήσουν ένα κομμάτι. Αύριο θα είμαι στην Ορεστιάδα, για ποιο λόγο; Εγκαινιάζουμε ένα πρόγραμμα το οποίο ενέκρινε ο Πρωθυπουργός, 100 εκατομμυρίων ευρώ, κατασκευής κατοικιών για τα στελέχη των ενόπλων δυνάμεων. Αυτό το πρόγραμμα θα μπορέσει να βοηθήσει τα στελέχη των ενόπλων δυνάμεων να μην πληρώνουν νοίκι σε περιοχές που το νοίκι είναι πάρα πολύ ακριβό.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Ώστε να τους αφαιρεθεί ένα έξοδο, μάλιστα.
ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Όλα τα νησιά του Αιγαίου και η Θράκη και αυτό θα το εξελίξουμε σε τρεις φάσεις. Αυτό θα σημάνει έμμεσα μια παροχή της τάξης των 700 – 800 ευρώ ανά επαγγελματικό στέλεχος.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Άμεσα αυξήσεις θα έχετε κάποια στιγμή;
ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Κοιτάξτε, αυτές είναι στον Γενικό Προϋπολογισμό, τις έχει πει το Υπουργείο Οικονομικών, τώρα μην σας λέω άλλα πράγματα. Λύνουμε όμως παραδείγματος χάρη το θέμα του επιδόματος Στόλου, το οποίο είχε προκαλέσει δικαίως τεράστια αρνητική κριτική. Δίναμε ένα επίδομα και φορολογητέα τους παίρναμε περισσότερο από ό,τι τους δίναμε.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Οπότε δεν είχε νόημα, ναι.
ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Κάνουμε το καλύτερο που μπορούμε. Ξέρουμε ότι τα στελέχη μας υποαμείβονται, αλλά θέλω να σας πω και κάτι, οι περισσότεροι από αυτούς, η συντριπτική πλειοψηφία, δεν είναι στις ένοπλες δυνάμεις για την μισθολογική αμοιβή.
ΑΚΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Εντάξει αλλά πρέπει να αμείβονται καλύτερα, νομίζω συμφωνούμε όλοι ότι αυτό είναι το αυτονόητο.
ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Δεν το συζητώ.
ΑΚΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Τώρα να κλείσουμε με το χαρτοφυλάκιο του κ. Δένδια με το Υπουργείο Άμυνας, με το Πρόγραμμα «Αιγίς». Γιατί εδώ τι θα γίνεται, θα έχουμε μονάδες με διττή αποστολή; Θα συμμετέχουν και στην Πολιτική Προστασία;
ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Μάλιστα, στο πλαίσιο της «Ατζέντας 2030» δημιουργούνται τρεις μονάδες διπλής χρήσης. Είμαστε μια μικρή χώρα με περιορισμένους πόρους. Πρέπει λοιπόν να κάνουν την καλύτερη δυνατή αξιοποίηση. Οι Ένοπλες Δυνάμεις πρέπει να μπορούν να βοηθήσουν την Πολιτική Προστασία.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Βοηθάνε έτσι και αλλιώς πάντως, αυτό είναι κάτι πιο συγκροτημένο λέτε;
ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Είναι απολύτως πιο συγκροτημένο και με τον κατάλληλο εξοπλισμό. Ο Βασίλης Κικίλιας “τρέχει” ένα πρόγραμμα, το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, το ΑΙΓΙΣ. Από το ΑΙΓΙΣ οι Ένοπλες Δυνάμεις θα πάρουν 200 εκατομμύρια ευρώ εξοπλισμό. Αυτός ο εξοπλισμός ο οποίος θα πρέπει να παραδοθεί μέσα στο ’25 – αυτός είναι ο προγραμματισμός – θα επιτρέψει σε 3 στελεχωμένες μονάδες διπλής χρήσης να βοηθάνε στις δύσκολες συνθήκες που έρχονται.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Άρα θα έχουν ρόλο συγκεκριμένο επομένως έτσι; Όταν απαιτείται θα…
ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Έχουν προκηρυχθεί αυτά. Ένα πολύ μεγάλο κομμάτι του ΑΙΓΙΣ είναι τα αεροπλάνα, είναι πάνω από 500 εκατομμύρια, αλλά υπάρχουν και κάτι λιγότερο από 200 εκατομμύρια που είναι μηχανήματα για τις Ένοπλες Δυνάμεις ώστε να μπορέσουν να βοηθήσουν την Πολιτική Προστασία. Είμαστε 12 – 18 μήνες μακριά από αυτό.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Μάλιστα, το κλείνουμε εδώ κύριε Υπουργέ το κομμάτι που σας αφορά το άμεσο, του χαρτοφυλακίου σας. Πάμε στα ευρύτερα πολιτικά. Συγκροτήθηκε το ψηφοδέλτιο, το ευρωψηφοδέλτιό σας και ανακοινώθηκε από τον Πρωθυπουργό. Είχαμε τον κύριο Μπελέρη, μια πολύ σημαντική προσθήκη στο ευρωψηφοδέλτιο που συζητήθηκε πάρα πολύ, θετικά, αρνητικά, από όλους. Εσείς πώς το βλέπετε;
ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Εγώ βλέπω ότι έχουμε ένα εξαιρετικό ψηφοδέλτιο και πρέπει να βοηθήσουμε όλοι να πάει πολύ καλά. Και ξέρετε, πάντα μπλεκόμαστε σε μικρότερα πράγματα. Υπάρχει μια μεγάλη εικόνα. Η Ευρώπη αυτή τη στιγμή αντιμετωπίζει μια επέλαση λαϊκισμού και εμείς ως βαθύτατα φιλοευρωπαϊκή δύναμη, η πρώτη και σημαντικότερη φιλοευρωπαϊκή δύναμη στη χώρα, πρέπει να δώσουμε μια σημαντική μάχη σε ελληνικό επίπεδο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Και να τη σηματοδοτήσουμε αυτή τη μάχη. Το διακύβευμα είναι περισσότερη Ευρώπη ή λιγότερη Ευρώπη;
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Ναι, δεν συζητάμε αυτό πάντως στην Ελλάδα.
ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Ναι, αυτό όμως είναι ένα πρόβλημα. Ότι δεν συζητάμε αυτό, ότι δεν συζητάμε ποιο είναι το διακύβευμα αυτών των ευρωπαϊκών εκλογών, ότι…
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Εδώ συζητάμε την αποσταθεροποίηση της Κυβέρνησης. Λένε οι αντίπαλοί σας δώστε, στείλτε μήνυμα στον Μητσοτάκη, να αποσταθεροποιηθεί η Κυβέρνηση ώστε μεθαύριο να πάμε σε εθνικές εκλογές και να πέσει. Αυτό λένε.
ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Πολύ «ωραία» ιδέα, το καλύτερο που χρειάζεται αυτή τη στιγμή η Ελλάδα, μέσα σε όλο αυτό το χάος είναι η κυβερνητική αστάθεια! Αυτό είναι αυτό που λένε η ασημένια σφαίρα για να πάει η πατρίδα καλύτερα. Να δημιουργήσουμε μέσα στο χάος και μια κυβερνητική αστάθεια στην πατρίδα μας.
ΑΚΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Ναι, αλλά εδώ σας λένε ότι η υποψηφιότητα, εγώ θα σας το ρωτήσω αλλιώς, αν ήσασταν στο Υπουργείο Εξωτερικών από το οποίο περάσατε με πολύ μεγάλη θητεία σε πολύ δύσκολες στιγμές, η υποψηφιότητα Μπελέρη θα θεωρούσατε ότι κάνει καλό στην Ελλάδα ή δημιουργεί περαιτέρω προβλήματα με την Αλβανία;
ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Με συγχωρείτε, καταρχήν πρέπει να δούμε ποιος ήρξατο χειρών αδίκων εδώ, μην ουδετεροποιούμε τα πάντα, δεν είναι ποδοσφαιρικό γήπεδο, δεν ξεκινάμε με ένα 0-0. Όμως ξαναλέω, προσπαθούν να εκτραπεί ο διάλογος, γίνεται προσπάθεια να εκτραπεί ο διάλογος σε επιμέρους θέμα και να μην υπάρχει η συνολική προσέγγιση τι σηματοδοτεί το ψηφοδέλτιο και η προσπάθεια της Νέας Δημοκρατίας. Δεν είναι κυβερνητική πρόταση, δεν προτείνουμε νέα Κυβέρνηση, προτείνουμε μια ομάδα για το ευρωκοινοβούλιο με σαφή ευρωπαϊκά χαρακτηριστικά. Και βεβαίως κάθε υποψηφιότητα σηματοδοτεί κάτι.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Δυσαρέσκεια υπάρχει, κύριε Υπουργέ, από την κοινωνία; Εγώ αυτό βλέπω, ότι υπάρχει δυσαρέσκεια.
ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Μα υπάρχει Κυβέρνηση μετά από 5 χρόνια που να μην έχει δυσαρέσκεια;
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Ναι, αλλά υπάρχει μία κρίση, λέει ότι δεν υπάρχει φρένο.
ΑΚΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Δικαιολογημένη όμως;
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Δεν έχουμε φρένο στην ακρίβεια.
ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Έχετε δίκιο, η ακρίβεια είναι κάτι στην οποία έχουν γίνει πολύ σημαντικές προσπάθειες. Παρά ταύτα δεν αντιμετωπίζεται, σας είπα προηγουμένως, όταν, παραδείγματος χάριν, κλείνει η Ερυθρά Θάλασσα και έχουμε μεταφερόμενο κόστος σε μία σειρά προϊόντων που έρχονται από την Κίνα και από την Άπω Ανατολή κατά 40%, 50%, 60% ακριβότερα, τι να κάνει η Κυβέρνηση;
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Δεν μπορούμε να το ελέγξουμε, λέτε, εμείς.
ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Δεν λέω ότι δεν μπορούμε να κάνουμε παραπάνω. Λέω, όμως, ότι υπάρχει μία διεθνής συγκυρία η οποία λειτουργεί εναντίον μας.
ΑΚΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Εντάξει, τη φέτα, όμως, δεν την εμποδίζουν οι Χούθι, έτσι δεν είναι; Αυτό λέει ο κόσμος.
ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Όχι. Αλλά επίσης το γάλα, μην μπω εγώ τώρα στα παπούτσια (άλλου Υπουργείου), είναι commodity, είναι προϊόν με διεθνή τιμή, όσο αστείο και αν ακούγεται. Και όταν μεγάλες εκτάσεις, εξαιτίας πολέμων και αναταραχών, τίθενται εκτός και αυτό οδηγεί σε αναπροσαρμογές.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Μια και είπε ο Άκης για τους Χούθι, εμείς θα παραμείνουμε στην περιοχή; Έχουμε τη φρεγάτα μας εκεί στις «Ασπίδες».
ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Θα αντικατασταθεί στο τέλος ή στα μέσα Μαΐου με άλλη φρεγάτα. Είναι σημαντική η παρουσία της Ελλάδας. Μια και μιλάμε για το ευρωπαϊκό πρόσωπο της πατρίδας μας, αυτή είναι η μεγαλύτερη στρατιωτική επιχείρηση που έκανε ποτέ η Ευρωπαϊκή Ένωση και διεξάγεται με ελληνικό όνομα και με ελληνική ηγεσία.
ΑΚΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ: Άρα η Ελλάδα είναι εκεί παρούσα.
ΝΙΚΟΣ ΔΕΝΔΙΑΣ: Η Ελλάδα έχει συμφέρον να δημιουργηθεί αμυντικός βραχίονας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θέλετε σε πέντε χρόνια, θέλετε σε δέκα, θέλετε σε είκοσι; Πρέπει να γίνει.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ: Μάλιστα. Ευχαριστούμε πολύ, κύριε Υπουργέ.