Πέντε αδικίες του ασφαλιστικού που προκαλούν μειώσεις στις συντάξεις και στερούν αναδρομικά από παράνομες περικοπές συντάξεων μπαίνουν σε τροχιά αποκατάστασης το επόμενο διάστημα.
Οι αδικίες αυτές είναι:
1.Η ακύρωση των αυξήσεων 3% στις συντάξεις από την Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων που ξεκινά με 3% και καταλήγει στο 14%, μειώνοντας το καθαρό πληρωτέο ποσό σύνταξης. Σε πολλές περιπτώσεις οι συνταξιούχοι παίρνουν λιγότερα από πέρυσι παρά την αύξηση του 2024. Υπάρχει μάλιστα διπλή αδικία με την ΕΑΣ, καθώς επιβάλλεται δύο φορές στην ίδια σύνταξη. Η διπλή κράτηση αφορά τους παλαιούς συνταξιούχους που είχαν σύνταξη πάνω από 1.400 ευρώ στην οποία είχαν την αρχική κράτηση. Οσοι εξ αυτών, όμως, με τον επανυπολογισμό έφτασαν να παίρνουν πάλι πάνω από 1.400 ευρώ (εθνική και ανταποδοτική σύνταξη) ξαναπληρώνουν την ΕΑΣ στην επανυπολογισμένη σύνταξη! Με την αποκατάσταση της αδικίας που δρομολογεί το υπουργείο Εργασίας, θα πρέπει αφενός η ΕΑΣ να μην καταργεί την αύξηση στις συντάξεις και αφετέρου να μην επιβάλλεται δύο φορές στη σύνταξη που λαμβάνει ένας συνταξιούχος, πριν και μετά τον επανυπολογισμό.
2. Η διπλή περικοπή συντάξεων χηρείας με σύνταξη γήρατος ΟΓΑ. Οι συνταξιούχοι λόγω γήρατος του ΟΓΑ αν πάρουν και σύνταξη χηρείας από άλλο Ταμείο (π.χ. ΙΚΑ, ΟΑΕΕ κ.ά.) έχουν διπλή περικοπή! Τους κόβεται άμεσα το προνοιακό τμήμα από τη σύνταξη του ΟΓΑ και όταν κλείσουν την πρώτη τριετία κόβεται και η σύνταξη χηρείας από το 70% στο 35%.
3. Η μείωση της σύνταξης χηρείας κατά 50% μετά την πρώτη τριετία στις περιπτώσεις που ο δικαιούχος χηρείας απασχολείται ή παίρνει δική του σύνταξη. Μια από τις στρεβλώσεις που θα αποκατασταθούν είναι να δίδεται η επιλογή στον συνταξιούχο να μειωθεί η μικρότερη σύνταξη. Με τη διάταξη όπως ισχύει σήμερα μια χήρα συνταξιούχος, που παίρνει από τη δική της σύνταξη 500 ευρώ και από τη χηρεία 800 ευρώ, όταν περάσει η πρώτη τριετία θα χάσει 400 ευρώ από τη χηρεία και θα παίρνει συνολικά 900 ευρώ. Από την άλλη, μια χήρα συνταξιούχου, που δεν θεμελιώνει δικαίωμα για δική της σύνταξη, αλλά η σύνταξη του συζύγου της ήταν 1.700 ευρώ, λαμβάνει το 70%, δηλαδή 1.190 ευρώ σύνταξη χηρείας, χωρίς μείωση. Παρατηρείται δηλαδή η χήρα που έχει και δική της σύνταξη να παίρνει 900 ευρώ και η χήρα που δεν παίρνει καθόλου σύνταξη να λαμβάνει 1.190 ευρώ. Με την αποκατάσταση της αδικίας η χήρα που παίρνει 500 ευρώ δική της σύνταξη και χηρεία 800 ευρώ θα μπορεί να ζητήσει να μειωθεί η σύνταξη των 500 ευρώ και να παίρνει 800 ευρώ από τη χηρεία και 250 ευρώ από τη δική της, με σύνολο 1.050 ευρώ.
4. Η εξαίρεση των οφειλετών με χρέη άνω των 30.000 ευρώ από τη διάταξη της απονομής του 40% της σύνταξης. Το αίτημα τέθηκε με έγγραφο στο υπουργείο Εργασίας από αυτοκινητιστές (ιδιοκτήτες ταξί και φορτηγών, Δ.Χ. κ.λπ.) κατά την επεξεργασία της σχετικής διάταξης, ώστε να περιληφθούν στο 40% της σύνταξης και όσοι έχουν χρέη ως 50.000 ευρώ. Τελικά η οροφή μπήκε στις 30.000 ευρώ, αλλά υπάρχει το ενδεχόμενο το όριο χρεών να αυξηθεί ανάλογα με τα αιτήματα που θα υποβληθούν στον ΕΦΚΑ.
5. H επίλυση της εκκρεμότητας για τα οφειλόμενα αναδρομικά στις συντάξεις
Ποιες αλλαγές εξετάζονται στην ΕΑΣ και πότε
Οι αλλαγές που μελετώνται στην ΕΑΣ αφορούν στις κλίμακες και στα ποσοστά.
Τα σενάρια που εξετάζονται είναι:
- Η απλοποίηση της παρακράτησης με μείωση των κλιμακίων από 8 σε 3 ή 4.
- Η απαλλαγή του μεγαλύτερου μέρους της σύνταξης από την κράτηση, ενώ σήμερα επιβάλλεται σε όλο το ποσό.
- Η θέσπιση πλαφόν ώστε από ένα όριο σύνταξης και πάνω (π.χ. συντάξεις πάνω από 3.500 ευρώ) η ΕΑΣ να παγώνει για να μην καταλήγει να επιβαρύνει τους συνταξιούχους περισσότερο απ’ ό,τι σήμερα.
- Η θέσπιση ποσοστών κράτησης από 15% ως 25% ή 30% που θα επιβάλλονται όμως στη διαφορά των ποσών σύνταξης της κάθε κλίμακας.
Ο χρόνος υλοποίησης των αλλαγών δεν έχει αποφασιστεί. Υπάρχει η (πολύ) μακρινή εκδοχή να εφαρμοστούν από 1ης/1/2025, που σημαίνει παράταση της αδικίας με τις μηδενικές αυξήσεις συντάξεων για όλο το 2024, ενώ εξετάζεται και η πιο κοντινή εκδοχή να γίνουν οι αλλαγές από φέτος τον Μάιο και πάντως εντός του 2024, με αναδρομική ισχύ.
Σε κάθε περίπτωση, τελική απόφαση δεν έχει ληφθεί και η κυβέρνηση θα πρέπει να ξεκαθαρίσει πότε σκοπεύει να αποκαταστήσει τις στρεβλώσεις με την ΕΑΣ.
Το κέρδος στις συντάξεις με αλλαγές στην ΕΑΣ
Ένα από τα σενάρια που εξετάζονται είναι να επιβάλλεται η ΕΑΣ όπως οι φορολογικοί συντελεστές με 3 κλίμακες ως εξής:
- Κράτηση 15% στο τμήμα κύριας σύνταξης από τα 1.400 ευρώ ως τις 2.000 ευρώ.
- Κράτηση 20% στο τμήμα κύριας σύνταξης από τις 2.000 ευρώ ως τις 2.500 ευρώ.
- Κράτηση 25% στο τμήμα κύριας σύνταξης από τις 2.500 ευρώ και άνω.
Με το σενάριο αυτό κερδίζουν περισσότερα οι συνταξιούχοι που παίρνουν από 1.420 ευρώ ως 2.200 ευρώ.
Για παράδειγμα:
= Συνταξιούχος με μικτή σύνταξη 1.655 ευρώ ως το 2023 είχε ΕΑΣ 3% και πλήρωνε 50 ευρώ, ενώ μετά και την κράτηση ασθένειας και πριν το φόρο του έμεναν 1.509 ευρώ. Με την αύξηση 3% η σύνταξη ανέβηκε στα 1.705 ευρώ και η ΕΑΣ πήγε στο 6% με κράτηση 102 ευρώ. Η σύνταξη προ φόρου μειώθηκε κατά 3 ευρώ σε σχέση με το 2023 και διαμορφώθηκε στα 1.506 ευρώ. Με το νέο σχέδιο η ΕΑΣ θα επιβάλλεται στη διαφορά σύνταξης από τα 1.400 ευρώ ως τα 1.705 ευρώ, δηλαδή στα 305 ευρώ με συντελεστή 15% και θα πληρώνει 46 ευρώ. Ο συνταξιούχος θα ωφεληθεί με αύξηση κατά 53 ευρώ το μήνα λόγω μείωση της ΕΑΣ.
= Συνταξιούχος με μικτή σύνταξη 1.400 ευρώ ως το 2023 δεν πλήρωνε ΕΑΣ και πριν το φόρο του έμεναν 1.316 ευρώ. Με την αύξηση 3% η σύνταξη ανέβηκε στα 1.442 ευρώ και έχει ΕΑΣ 3%, που σημαίνει ότι η αύξηση που πήρε μηδενίστηκε και καταλήγει να παίρνει τα ίδια με πριν (1.316 ευρώ προ φόρου). Με το νέο σχέδιο η κράτηση θα επιβάλλεται στα 42 ευρώ με συντελεστή 15% και θα πληρώνει ΕΑΣ 6 ευρώ, οπότε θα του μείνει αύξηση 34 ευρώ.
Υπάρχει ενδεχόμενο να μην αποκατασταθεί η αδικία με την ΕΑΣ;
Η αλλαγή στο μίγμα κρατήσεων της ΕΑΣ είναι αναγκαία και υπαγορεύεται από την κοινή λογική, που λέει ότι δεν γίνεται κάθε χρόνο να δίδονται αυξήσεις, αλλά να υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες συνταξιούχοι που να καταλήγουν με μειώσεις και με μικρότερη σύνταξη παρά την αύξηση! Η κοινή λογική είναι που ανάγκασε τους επιτελείς του υπουργείου Εργασίας να θέσουν τη σημερινή ΕΑΣ υπό κατάργηση και να φέρουν ένα δικαιότερο σύστημα που να μην καταργεί τις αυξήσεις στις συντάξεις. Αν παρά ταύτα μείνει το ίδιο καθεστώς, τότε το 2025 που οι αυξήσεις θα είναι γύρω στο 2,5%, οι συνταξιούχοι πάνω από τα 1.400 ευρώ θα μείνουν με τις ίδιες ή και χαμηλότερες συντάξεις.
ΚΕΡΔΙΣΜΕΝΟΙ
Από τις αλλαγές στην ΕΑΣ περισσότερο θα κερδίσουν όσοι έχουν δύο κύριες συντάξεις που ξεπερνούν τα 1.710 ευρώ, καθώς σήμερα έχουν κράτηση 6% στην κάθε σύνταξη, ενώ με το νέο σύστημα και τις νέες κλίμακες η κράτηση θα είναι μικρότερη. Αν σήμερα δίνουν για ΕΑΣ 102,6 ευρώ (1710×6%=102,6), με τις αλλαγές θα πληρώνουν γύρω στα 50 ευρώ.
ΧΑΜΕΝΟΙ
Οι παλαιοί συνταξιούχοι που είχαν ΕΑΣ πριν τον επανυπολογισμό της σύνταξης και έχουν και μετά τον επανυπολογσμό την ίδια κράτηση θα ελαφρυνθούν μεν με τη σχεδιαζόμενη μείωση της ΕΑΣ, αλλά ενδέχεται να πάρουν το κέρδος ως αύξηση της προσωπικής διαφοράς και θα χρειαστεί να περιμένουν τις αυξήσεις των επόμενων ετών μέχρι την εξάλειψή της.
Οι νέες κλίμακες ΕΑΣ (σενάριο)
| Ποσοστό κράτησης | Ποσό κλίμακας (€) | Τμήμα σύνταξης για κράτηση ΕΑΣ (€) | Ανώτατο ποσό κράτησης |
| 15% | 1.400-2.000 | 600 | 90 |
| 20% | 2.000-2.500 | 500 | 100 |
| 25% | 2.500 και άνω | 500 και άνω | 125 |
ΟΙ ΑΥΞΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ ΜΕ ΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΕΑΣ
| Σύνταξη ως το 2023 (μικτά) | ΕΑΣ 2023 | Σύνταξη προ φόρου | Σύνταξη με αύξηση 3% το 2024 (μικτά) | ΕΑΣ σήμερα | Σύνταξη προ φόρου | Καθαρή αύξηση (στα προ φόρου) | Νέα ΕΑΣ (σχέδιο) | Σύνταξη προ φόρου | Πρόσθετη αύξηση σύνταξης λόγω μείωσης ΕΑΣ |
| 1.370 | 0 | 1.288 | 1.411 | 11 | 1.316 | 28 | 2 | 1.325 | 9 |
| 1.385 | 0 | 1.302 | 1.427 | 27 | 1.316 | 14 | 4 | 1.337 | 21 |
| 1.400 | 0 | 1.316 | 1.442 | 42 | 1.316 | 0 | 6 | 1.350 | 34 |
| 1.415 | 15 | 1.316 | 1.457 | 44 | 1.329 | 13 | 9 | 1.362 | 33 |
| 1.430 | 30 | 1.316 | 1473 | 44 | 1.343 | 27 | 11 | 1.374 | 31 |
| 1.445 | 43 | 1.318 | 1.488 | 45 | 1.357 | 40 | 13 | 1.387 | 30 |
| 1.460 | 44 | 1.331 | 1.504 | 45 | 1.371 | 40 | 16 | 1.399 | 28 |
| 1.490 | 45 | 1.359 | 1.535 | 46 | 1.399 | 41 | 20 | 1.424 | 24 |
| 1.655 | 50 | 1.509 | 1.705 | 102 | 1.506 | -3 | 46 | 1.559 | 53 |
| 1.670 | 50 | 1.523 | 1.720 | 103 | 1.520 | -3 | 48 | 1.572 | 52 |
| 1.685 | 51 | 1.536 | 1.736 | 104 | 1.534 | -3 | 50 | 1.584 | 51 |
| 1.700 | 51 | 1.550 | 1.751 | 105 | 1.547 | -3 | 53 | 1.596 | 49 |
| 1.715 | 103 | 1.515 | 1766 | 106 | 1.561 | 45 | 55 | 1.609 | 48 |
| 1.760 | 106 | 1.555 | 1.813 | 109 | 1.602 | 47 | 62 | 1.646 | 44 |
| 1.805 | 108 | 1.595 | 1.859 | 112 | 1.643 | 48 | 69 | 1..683 | 40 |
| 2.015 | 141 | 1.762 | 2.075 | 145 | 1.814 | 53 | 105 | 1.852 | 38 |
| 2.585 | 233 | 2.211 | 2.663 | 266 | 2.253 | 41 | 231 | 2.286 | 33 |
| 3.140 | 377 | 2.597 | 3.234 | 420 | 2.645 | 48 | 374 | 2.689 | 44 |
| 3.545 | 496 | 2.866 | 3.651 | 511 | 2.952 | 86 | 478 | 2.983 | 31 |
(*) Για συντάξεις πάνω από τiw 3.500 ευρώ θα υπάρχει πλαφόν κρατήσεων ΕΑΣ ώστε σε κάθε περίπτωση οι συνταξιούχοι να έχουν αύξηση στο καταβαλλόμενο ποσό.
πηγή: https://eleftherostypos.gr/oikonomia/asfalisi-syntaxeis/syntaxeis-pote-tha-dothoun-nees-afxiseis-kai-se-poious-pinakes