Του Χρήστου Χωμενίδη
Δεν είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς τι σκέφτονταν εκείνοι που επεδίωξαν την αποκαθήλωση του Στέφανου Κασσελάκη. Πως με την εκλογή της Όλγας Γεροβασίλη, θα επέστρεφαν στη βάση τους όσοι έφυγαν και ίδρυσαν τη Νέα Αριστερά. Κι εκείνο το 1,9% που καταγράφουν στις πιο πρόσφατες δημοσκοπήσεις θα προσετίθετο στο 10,4% του Σύριζα. Ώστε το κόμμα τους, στις ευρωεκλογές, να περάσει -βραχεία έστω κεφαλή- το Πασόκ. Να επιβεβαιώσει τη θέση του ως αξιωματική αντιπολίτευση.
Εκείνο που δεν ήθελαν να σκέφτονται ήταν η (ισχυρή) πιθανότητα να αναβαπτιζόταν στις κάλπες, πραγματικές ή διαδυκτιακές, ο Κασσελάκης. Να επανεκλεγόταν. Και τότε ποιος θα τον αμφισβητούσε, όποιο αποτέλεσμα κι αν έφερνε τον Ιούνιο; Απόλυτα νομιμοποιημένος θα πορευόταν ως τις επόμενες βουλευτικές εκλογές. Ηγούμενος ενός Σύριζα που θα είχε μεταμορφωθεί ποιος ξέρει σε τι. Που θα είχε απαρφανιστεί από την παλιά φρουρά του. Προσωποκεντρικός σίγουρα ο μεταμοντέρνος Σύριζα. Άδειο κέλυφος πιθανότατα. Ή ίσως, αντιθέτως, ριζικά ανανεωμένος, "και ξανά προς τη δόξα τραβά...".
Έτσι και θα συμβεί μετά την απόρριψη από τους συνέδρους της πρότασης για εκλογή προέδρου.
Μα και να έχανε ο Κασσελάκης, και να τον πέταγαν οι "παλαιοπροεδρικοί" σαν την τρίχα από το ζυμάρι, φαντάζονταν ότι θα μάζευε τα μπογαλάκια του (πήγα να πω τα κασσελάκια του) και θα επέστρεφε στην Αμερική; Εγώ, εάν έχω καταλάβει στοιχειωδώς την ιδιοσυγκρασία του, στοιχηματίζω ότι θα έμενε, θα πείσμωνε, θα τους έκανε με όποιον τρόπο μπορούσε τη ζωή δύσκολη.
No win situation, που λένε στα αγγλικά. Κλάφτα Χαράλαμπε, επί το ελληνικότερον.
Ειλικρινά είναι να απορεί κανείς πώς άνθρωποι που έχουν ταχθεί εξ απαλών ονύχων στην πολιτική, που έχουν ξοδέψει όλη την ενήλικη τουλάχιστον ζωή τους σε δράσεις, ίντριγκες, ζυμώσεις, αποδεικνύονται τόσο ατζαμήδες. "Τόσο χαζοί" θα έγραφα εάν δεν μού το απαγόρευε η πολιτική ορθότητα.
Δεν ισχυρίζομαι ότι στον Σύριζα δραστηριοποιούνται άνθρωποι με χαμηλό δείκτη νοημοσύνης. Ίσα-ίσα. Βρίσκεις ανάμεσά τους και ιδιαιτέρως νοήμονες και πολύ καλλιεργημένους. Η συμπεριφορά τους όμως όταν δρουν ως σύνολο, συμμετέχοντες σε όργανα, καθοδηγούντες και καθοδηγούμενοι, δεν διαθέτει ούτε στρατηγική ούτε καν τακτική. Βαράνε ενθουσιασμένοι ή πανικόβλητοι στον γάμο του Καραγκιόζη. "Είναι οι προσπάθειές τους σαν των Τρώων" όπως θα το έθετε ο Καβάφης.
Δεν πρόκειται για τώρα, που τους έχει πάρει ο κατήφορος, που έχουν χάσει τα αβγά και τα πασχάλια εξαιτίας της συντριβής τους στις εκλογές του 2023. Και τον καιρό που είχαν καβαλήσει το κύμα του αντιμνημονίου και κυριαρχούσαν στο πολιτικό σκηνικό, συνέχεια ανοησίες έκαναν.
Να θυμηθούμε την πρεμούρα τους, το 2014, να γίνουν κυβέρνηση; Που αντί να αφήσουν τους Σαμαροβενιζέλους για ενάμιση χρόνο ακόμα, να βγάλουν τα κάστανα από τη φωτιά, να ολοκληρώσουν το δεύτερο μνημόνιο και να τους παραδώσουν μια Ελλάδα αν όχι ελεύθερη, ελαφρωμένη τουλάχιστον από τα βάρη, εκείνοι το είχαν βάλει αμέτι-μουχαμέτι να μην εκλεγεί Πρόεδρος της Δημοκρατίας, να προκηρυχθούν πρόωρες εκλογές, να ανατείλει το συντομότερο στη βουλή και στον λαό η "Πρώτη Φορά Αριστερά";
Κι όταν πρώτευσαν μεν πλην δεν συγκέντρωσαν 151 έδρες, με ποιόν διάλεξαν να συνεργαστούν; Όχι με το "Ποτάμι", ώστε να σηματοδοτήσουν τη στροφή τους προς το κέντρο, προς τον κοινωνικό φιλελευθερισμό. Μα με τους "Ανεξάρτητους Έλληνες". Με τη δεξιά της δεξιάς. Ο Πάνος Καμμένος τους φαινόταν γαρ πιο συνεννοήσιμος. Θα απολάμβανε το μερίδιο της εξουσίας που θα του παραχωρούσαν, το Υπουργείο Άμυνας βασικά, και δεν θα μπλεκόταν στα πόδια τους.
Και ποιόν επέλεξαν ως γκουρού τους; Τον Γιάνη Βαρουφάκη, με τα "wow!” και τα "chicken games” του. Δίχως να είναι καν αποφασισμένοι να τον ακολουθήσουν μέχρι τέλους - είχε μιλήσει ο Γιάνης εγκαίρως για ρήξη.
Έκαναν το γελοίο εκείνο, και αντισυνταγματικό, δημοψήφισμα, με την ελπίδα -ισχυρίζονται οι κακές γλώσσες- να επικρατήσει το "Ναι", να αναλάβει ο λαός την ευθύνη του συμβιβασμού με τους δανειστές. Θριάμβευσε το "Όχι". Το ίδιο βράδυ, σαν επαναστάτες της φακής, αναζητούσαν με αγωνία στο τηλέφωνο τους Ευρωπαίους ηγέτες για να τους βγάλουν από το αδιέξοδο που είχαν οι ίδιοι προκαλέσει. Ανταποκρίθηκε, με τα πολλά, ο Φρανσουά Ολάντ. Προσήλθε ο Αλέξης Τσίπρας στις Βρυξέλλες και ύστερα από δεκαοχτώ ολόκληρες ώρες σκληρής διαπραγμάτευσης, υπέγραψε το τρίτο μνημόνιο. Και το εφάρμοσε με παραδειγματική πειθαρχία, τσακίζοντας τη μεσαία τάξη στους φόρους. Καταλαβαίνετε πόσο είχε τρομάξει...
Να τους πιστώσουμε τη Συμφωνία των Πρεσπών, να δεχτούμε ότι έκλεισε ένα ζήτημα στο οποίο δεν υπήρχε πιθανότητα να δικαιωθούμε; Κι εκεί ακόμα κινήθηκαν από μικροκομματικό υπολογισμό. Θεωρούσαν ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης -ως οπαδός της ρεάλ πολιτίκ και ως γιος του πατέρα του- θα την ψήφιζε. Και η Νέα Δημοκρατία θα οδηγούνταν στη διάσπαση. Παπατζιλίκι ολκής αλλά μονάχα για αφελείς.
Να θυμηθούμε την αντιπολίτευση που άσκησαν μεταξύ 2019 και 2023, με την επαμφοτερίζουσα στάση απέναντι στους αντιεμβολιαστές, με τα "Μητσοτάκη Γαμιέσαι"; Όποιον έβαζαν στο στόχαστρο, τον έκαναν μάγκα. Έδειχναν τόσο αναξιόπιστοι οι ίδιοι, που τού έδιναν αξιοπιστία.
Το σημερινό χάλι του Σύριζα αποτελεί τη νομοτελειακή κατάληξη ενός πολιτικού χώρου ο οποίος -πλην δακτυλοδεικτούμενων εξαιρέσεων- έπασχε ανέκαθεν από εντελώς ανάξιες ηγεσίες. Και έσπευδε, προτού καταλάβει τους "αρμούς της εξουσίας", να δημιουργεί μια φρικτή γραφειοκρατία. Μια απαίσια μάκα. Κι αφού πατούσε όλες τις μπανανόφλουδες που του έριχνε η "αντίδραση" κι έπαιρνε στο λαιμό του μυριάδες αγνούς αγωνιστές, οι οποίοι θυσιάζονταν από περίσσευμα καρδιάς, θρηνούσε έπειτα επί δεκαετίες για τα χαμένα όνειρα και τη "γενιά της ήττας". Τα αφηγείται με ανατριχιαστική ακρίβεια ο Στρατής Τσίρκας στις "Ακυβέρνητες Πολιτείες" του. Ο Άρης Αλεξάνδρου στο "Κιβώτιο". Τα υπαινίσσεται σαφώς ο Μανόλης Αναγνωστάκης στα ποίηματά του.
Τα έχει πει ωστόσο πιο απερίφραστα από όλους ο Λεωνίδας Κύρκος σε μια γεροντική του εξομολόγηση.
"...Με πιάνει τρόμος άμα σκεφτώ ότι αν νικούσε τότε η επανάστασή μας, θα είχαμε πρωθυπουργό τον Μάρκο Βαφειάδη, έναν γελοίο άνθρωπο – τον είδα από κοντά και κατάλαβα τι γελοίος άνθρωπος ήταν. Θα είχαμε υπουργό Οικονομικών τον Μπαρτζώτα, Παιδείας τον Στρίγγο, Εσωτερικών τον ανεκδιήγητο Βλαντά. Άνθρωποι γελοίοι, χωρίς καμιά παιδεία για να παίξουν έναν ουσιαστικό ρόλο, σαν αυτόν που φιλοδοξούσαν. Κι όμως, εκείνη την εποχή τους έβλεπα σαν γίγαντες..."
Τι είχες Γιάννη, τι είχα πάντα.
* Ο Χρήστος Χωμενίδης είναι συγγραφέας