Του Χρήστου Χωμενίδη
Είναι οκτώ και πέντε το πρωί, 24 Σεπτεμβρίου 2023, οι κάλπες για την εκλογή του καινούργιου επικεφαλής του Σύριζα έχουν μόλις ανοίξει. Δεν έχω προφανώς ιδέα τι πρόκειται να βγάλουν ούτε παίρνω τοις μετρητοίς τις "εμπιστευτικές" πληροφορίες που μού μεταφέρονται – έχω πολλές φορές δει στη ζωή μου τους οιωνούς να διαψεύδονται. Και άλλες τόσες να επιβεβαιώνονται. Ένα ξέρω προς το παρόν.
Πως το φαινόμενο Κασσελάκης χρησίμευσε ως ιδεώδης αντιπερισπασμός από το αληθινά δεινά της χώρας. Στο έβγα ενός καλοκαιριού που μάς πήρε και μας σήκωσε -ενώ τα δάση του Έβρου κάπνιζαν ακόμα και τα όμβρια ύδατα στη Θεσσαλία είχαν πνίξει αμέτρητα ζώα βοσκής κι ακόμα περισσότερα όνειρα ζωής-, εμφανίστηκε ένα πρόσωπο, για το οποίο τίποτα πέρα από το ονοματεπώνυμό του δεν γνωρίζουμε με σιγουριά, και άλλαξε ακαριαία την ατζέντα της δημόσιας συζήτησης. Δεν ήταν, κατά βάθος, τόσο δύσκολο. Από το να συμπάσχει η κοινή γνώμη με τους πλημμυροπαθείς, να τρέμει την επόμενη εκδήλωση της κλιματικής αλλαγής, να πενθεί τον Αντώνη Καρυώτη, να συζητάει επί της ουσίας πώς αντιμετωπίζεται ο κοινωνικός αποκλεισμός, ασύγκριτα πιο ευχάριστο να ακολουθεί κατά πόδας τον κύριο Κασσελάκη. Στις βόλτες με τον σκύλο του, στο γυμναστήριο, ακόμα και στη χολυγουντιανά φωτογραφημένη Μακρόνησο…
Ο κόσμος θέλει άρτον και θεάματα. Όσο λιγοστεύει ο άρτος, τόσο επιβάλλεται τα θεάματα να γίνονται πιο φαντασμαγορικά.
Η κυβερνητική παράταξη αισθάνεται, μαθαίνω, ήδη ευγνωμοσύνη για τον εξ’ Αμερικής -αυτόκλητο;- σωτήρα. Τυχόν ανάδειξή του στον θώκο του Σύριζα θα ήταν για εκείνη "όνειρο βλέπω μην με ξυπνάτε". Ο Στέφανος Κασσελάκης θα εξακολουθούσε να επιδίδεται σε ό,τι ξέρει καλύτερα: να μαγνητίζει τις κάμερες των πρωινάδικων και των μεσημεριανάδικων. Άντε να διαδήλωνε κάθε Πέμπτη και Σάββατο για τα δικαιώματα των λοάτκι, πανέμορφος και κομψεπίκομψος, θυμίζοντας το παλιό εκείνο, μπαλζακικής εμπνεύσεως, ανέκδοτο όπου ο πατέρας λέει στον φτωχό και ελαφρώς στραβοχυμένο γιό του: "εσύ δεν είσαι γκέι, αγόρι μου. Μια παλιόπ…στα είσαι!"
Θα μάθαινε παράλληλα ταχύρυθμα ελληνικά. Στη Βουλή όμως δεν θα έμπαινε προσώρας. Όχι από σεβασμό προς τους εκλεγμένους με το ψηφοδέλτιο επικρατείας του Σύριζα. Αλλά επειδή κάποιος θα του είχε σφυρίξει την περίφημη φράση του Γεωργίου Παπανδρέου για τον Γρίβα Διγενή. "Εδοξάσθη κρυπτόμενος και εγελοιοποιήθη εμφανιζόμενος". Σε περίπτωση πάλι που, σε ένα ντελίριο αυτοπεποίθησης, αποφάσιζε να εισέλθει στον ναό της Δημοκρατίας, το σώσε θα γινόταν για το ποιος θα τον πρωτογλεντήσει. Ποιος θα τον πρωτοκάνει του αλατιού. Ο Άδωνις; Ο Βορίδης; Ή μήπως ο κοινοβουλευτικότατος αν και πρωτάρης Παναγιώτης Δουδωνής; Κάλλιο την ευθύνη της εκπροσώπησης του Σύριζα εκεί που συζητιούνται οι νόμοι και οι προφήτες να αναλάβει ο αψύς Παύλος Πολάκης. Ανάβοντας κάθε μέρα κερί στη μνήμη του Αγαμέμνονος Κουτσόγιωργα…
Ας επιστρέψουμε στον άρτο. Στις γνώριμές μας διαδρομές στα σούπερ μάρκετ που καταβροχθίζουν πενηντάρικα αφήνοντας το καλάθι μισοάδειο. Στην αγωνία σχετικά με την τιμή της βενζίνης, του πετρελαίου κυρίως θέρμανσης. Θα τουρτουρίσουμε άραγε κατά τους προσεχείς μήνες; Ή μήπως ο χειμώνας φέτος δεν θα έρθει, επιβεβαιώνοντας το πέρασμα της Ελλάδας από την εύκρατη στη διακεκαυμένη ζώνη; Προοιωνιζόμενος ακόμα χειρότερους καύσωνες κατά το προσεχές θέρος;
Το ερώτημα πάντως που έθεσα προεκλογικά στον Κυριάκο Μητσοτάκη -"πόσα χρειάζεται τον μήνα ένα ζευγάρι με παιδί;", για να εισπράξω ένα γενικόλογο "εξαρτάται από τις συνθήκες…"- μού το απάντησαν προχθές στην Καλαμάτα κάποιες αναγνώστριές μου. "Τρεισίμισυ χιλιάδες ευρώ!" συμφώνησαν άπασες. "Όχι για πολυτέλειες. Για να απολαμβάνουν ένα συμπαθητικό επίπεδο ζωής. Να αγοράζουν ένα βιβλίο μια στις τόσες, να πηγαίνουν κάθε δεύτερο Σάββατο σε μια ταβέρνα…" "Και πόσα παίρνει ένας καθηγητής σε δημόσιο σχολείο;" "Λιγότερο από χίλια πεντακόσια." "Ένας πωλητής σε κατάστημα;" "Τον βασικό με κάποιες ίσως προσαυξήσεις. Άντε να φτάνει το χιλιάρικο…" Όπερ σημαίνει ότι από κάθε μικρομεσαίο νοικοκυριό λείπει σχεδόν ένας μισθός.
Η πολυσθένεια, όρος που εισήγαγε ο Κωνσταντίνος Τσουκαλάς για να περιγράψει ένα οικονομικό μοντέλο το οποίο βασίζεται σε παράλληλες δραστηριότητες των πολιτών -το πρωί εμποροϋπάλληλος, το απόγευμα οδηγός ταξί, εν μέρει ελαιοπαραγωγός, εν μέρει τουριστικός μικροεπιχειρηματίας με δύο ενοικιαζόμενα-, η πολυσθένεια καλά κρατεί. Προϋποθέτει ωστόσο φορολογική επιείκια. Για να τα βγάζουν πέρα οι άνθρωποι, πρέπει το κράτος να κάνει την πάπια. Άμα το έχει βάλει γινάτι να εξυγιάνει την οικονομική δραστηριότητα, να μην αφήνει τίποτα να περάσει κάτω από τα ραντάρ του, ας διπλασιάσει πρώτα τους μισθούς. Κι έπειτα ας τους φορολογεί.
Το βαρύναμε. Πάμε πάλι στον Κασσελάκη. Τι πιθανότητες δίνετε να τα βροντήξει και να εξαφανιστεί σε τρία ή σε δεκατρία τέρμινα; Να ξημερώσει ένα πρωί και να είναι άφαντος από προσώπου γης; Να τον εντοπίσουν, μετά από χρόνια, στην Αμερική, να παίζει μπάντζο σε συγκρότημα κάντρι, παντρεμένος με γυναίκα, πατέρας τριών παιδιών; Ή στην Αυστραλία, να διοργανώνει πρωτάθλημα μπιτς βόλεϊ για τους Κινέζους τουρίστες; Εγώ αρκετές. Κι αν δεν έχει διαβάσει το ημιτελές αριστούργημα του Τόμας Μαν "Φέλιξ Κρόουλ", σίγουρα θα έχει δει την ταινία "Ο Ταλαντούχος κύριος Ριπλέι." Σε αμφότερα ένας ωραιότατος, συμπαθέστατος και ελαφρώς ψυχασθενής νεαρός πλάθει με δανεικά υλικά μια περσόνα. Και τη φοράει σαν ρούχο κολλητό.
"Στον σύγχρονο κόσμο της αστικής παρακμής" γράφει ο μεγάλος διανοητής Γκεόργκ Λούκατς "μόνο ο απατεώνας μπορεί να απολαύσει την προσωπικότητά του".
Προσωπικά όσο μεγαλώνω, τόσο πείθομαι για αυτό.
* O Χρήστος Χωμενίδης είναι συγγραφέας
πηγή: https://www.capital.gr/xristos-xomenidis/3739516/mono-o-apateonas-mporei-na-apolausei-tin-prosopikotita-tou/