Επιτρέψτε μου να ξεκινήσω παρατηρώντας -κ. Φάμελλε, ελπίζω να μην το εκλάβετε ως προσωπική μομφή- ότι μέχρι στιγμής, μετά το εκλογικό αποτέλεσμα, γνωρίζαμε ότι πρακτικά στη Βουλή υπάρχει ένα κόμμα χωρίς αρχηγό. Σήμερα διαπιστώσαμε ότι υπάρχει και αρχηγός χωρίς κόμμα.
Και νομίζω, κ. Πρόεδρε, ότι αυτά τα πολύ σοβαρά τα οποία ειπώθηκαν από τον Πρόεδρο των Σπαρτιατών δεν θα πρέπει να περάσουν ασχολίαστα. Και προφανώς θα υπάρχουν και κοινοβουλευτικές επιπτώσεις για όλα όσα ακούστηκαν.
Σταματώ όμως εδώ για να επανέλθω στον πυρήνα της δευτερολογίας μου, ξεκινώντας με μια πιο γενική πολιτική παρατήρηση. Μίλησα 53 λεπτά, απέφυγα τον πειρασμό να κάνω οποιαδήποτε αναφορά σε θέματα που δεν αφορούν την επικαιρότητα και το αντικείμενο της συζήτησης η οποία προκλήθηκε, πιστεύω, με τη σύμφωνη γνώμη όλων των κομμάτων της Βουλής, γιατί θεωρώ ότι με αυτό τον τρόπο σέβομαι και τιμώ τις διαδικασίες του κοινοβουλίου. Αλλά καταναλώνω και όλο τον χρόνο τον οποίο έχω στη διάθεσή μου προκειμένου να μιλήσω για ένα πολύ σημαντικό θέμα το οποίο πιστεύω ότι απασχολεί όλους μας, και στο κοινοβούλιο αλλά και ολόκληρη την ελληνική κοινωνία.
Λυπάμαι, γιατί κάποιοι πολιτικοί αρχηγοί, με πρώτο τον κ. Ανδρουλάκη, επέλεξαν να κάνουν μια γενική πολιτική ομιλία κριτικής προς την κυβέρνηση, αφιερώνοντας πολύ λίγο χρόνο στο πραγματικό αντικείμενο της συζήτησης.
Μην ανησυχείτε, θα έχουμε την ευκαιρία να διασταυρώσουμε τα ξίφη μας εφ’ όλης της ύλης σε πολλές άλλες ευκαιρίες. Αλλά, ξέρετε, όταν το κάνετε αυτό, μάλλον ένδεια επιχειρημάτων δείχνετε να έχετε παρά κάποια άλλη, ενδεχομένως, ατζέντα, η οποία πάντως δεν εξυπηρετείται με αυτό τον τρόπο.
Επιτρέψτε μου, λοιπόν, και εμένα μια πολύ σύντομη γενική τοποθέτηση, μιας και είπατε, κ. Ανδρουλάκη, ότι η κακή μέρα από το πρωί φαίνεται και πόσο άσχημα ξεκίνησε η κυβέρνηση τη θητεία της και πως λίγο-πολύ η χώρα δοκιμάζεται από πολλαπλές κρίσεις, μέσα στις οποίες είναι και τα προβλήματα στην οικονομία και η ακρίβεια. Έτσι δεν μας είπατε;
Θα ήθελα απλά να επισημάνω ότι σήμερα ανακοινώθηκαν τα στοιχεία του πληθωρισμού για τον μήνα Αύγουστο -φαντάζομαι θα το γνωρίζετε- από την Eurostat, μιας και θέλουμε να κάνουμε μια συζήτηση η οποία στηρίζεται σε ευρωπαϊκά στοιχεία. Θα επανέλθω στην συνέχεια στο τι λένε τα ευρωπαϊκά στοιχεία για τις πυρκαγιές. Ο πληθωρισμός, ο ετήσιος πληθωρισμός στην χώρα μας τον Αύγουστο, είναι 3,4%, όταν ο μέσος πληθωρισμός στην Ευρώπη είναι πάνω από το 5%.
Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει ένα επίμονο πρόβλημα ως προς τον πληθωρισμό των τροφίμων, το οποίο η κυβέρνηση έχει αναγνωρίσει πολλές φορές και για το οποίο θα έχουμε την ευκαιρία να μιλήσουμε στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης.
Πάντως, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία, κ. Ανδρουλάκη, ότι τα στοιχεία δείχνουν ότι για ένα παγκόσμιο πρόβλημα -δεν φαντάζομαι να το αμφισβητεί κανείς αυτό- οι επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας είναι συγκριτικά καλύτερες από τον μέσο όρο της Ευρώπης. Αυτό ως προς τα γενικά.
Τώρα, το πώς αξιολογείται το πρώτο τρίμηνο της θητείας μας, επιτρέψτε μου αυτό να το αφήσουμε στην κρίση των πολιτών. Αυτό που μπορώ σίγουρα να πω είναι ότι με το πρώτο οικονομικό νομοσχέδιο της κυβέρνησης έχουμε ήδη υλοποιήσει το μισό των προεκλογικών μας δεσμεύσεων για την τετραετία την οποία έχουμε μπροστά μας.
Επανέρχομαι, όμως, στο θέμα της σημερινής ημερήσιας διάταξης, που αφορά τις πυρκαγιές. Ξέρετε είχε πει αν δεν κάνω λάθος -κ. Πρόεδρε, διορθώστε με γιατί έχετε βαθύτερη ιστορική γνώση από μένα, ειδικά όταν πρόκειται για τέτοιου είδους αποφθέγματα- ο Πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Ντισραέλι, του 19ου αιώνα, είχε πει τη φράση ότι «υπάρχουν ψέματα, μεγάλα ψέματα και στατιστικές». Οι στατιστικές μπορούν να διαβαστούν με πολλούς διαφορετικούς τρόπους και το ίδιο και οι αριθμοί. Και καλό θα ήταν να μην χρησιμοποιούμε αποσπασματικά στατιστικά στοιχεία, ειδικά όταν πρόκειται για ένα σοβαρό θέμα και θέλουμε να δώσουμε μια συνολική εικόνα του τι πραγματικά συμβαίνει στη χώρα μας σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Έχω εδώ τα στατιστικά στοιχεία των ιστορικών πυρκαγιών από το 2006, όπως τουλάχιστον αυτά είναι δημοσιευμένα στην ευρωπαϊκή βάση δεδομένων, όπου καταγράφονται καμένα εκτάρια -ένα εκτάριο ίσον δέκα στρέμματα- καθώς και αριθμός φωτιών. Ο αριθμός των φωτιών ο οποίος παρουσιάζεται εδώ είναι οι μεγάλες φωτιές, οι φωτιές πάνω από 30 εκτάρια, 300 στρέμματα. Δηλαδή, δεν καταγράφονται στα στοιχεία αυτά όλες οι μικρές φωτιές οι οποίες, ευτυχώς, κ. Φάμελλε και κ. Ανδρουλάκη, δεν έφτασαν να γίνουν φωτιές των 300 στρεμμάτων, άρα να κάνουν μια σημαντική περιβαλλοντική ζημιά. Και δεν έγιναν φωτιές των 300 στρεμμάτων επειδή, όπως σας είπα, παρεμβαίνει η Πυροσβεστική έγκαιρα και σβήνει τις πιο πολλές από αυτές τις φωτιές.
Άμα δείτε λοιπόν τα γραφήματα, θα τα δείξω ενδεικτικά χωρίς να μπω στη λεπτομέρεια των στοιχείων, αυτά είναι τα γραφήματα για την Πορτογαλία, αυτά είναι τα γραφήματα για την Ισπανία. Δείτε απλά τα ύψη από τις μπάρες, χωρίς να μπούμε σε λεπτομερή στοιχεία. Θα διαπιστώσετε ακριβώς αυτό το οποίο σας είπα και στην πρωτολογία μου, ότι στα μεσογειακά περιβάλλοντα υπάρχει μία έντονη κυκλικότητα στις πυρκαγιές. Υπήρχε πάντα, έχει γίνει χειρότερη από την κλιματική κρίση.
Τι σημαίνει αυτό; Ότι έχουμε κάποιες καλές χρονιές ως προς τον αριθμό των καταγεγραμμένων καμένων στρεμμάτων -μπορεί να είναι τρεις, τέσσερις, πέντε συνεχόμενες- και κάποιες πολύ κακές χρονιές. Το ίδιο ισχύει για την Πορτογαλία, το ίδιο ισχύει για την Ισπανία, το ίδιο εν μέρει ισχύει για τη Γαλλία -αν και επιτρέψτε μου να σας πω ότι τα νούμερα για τη Γαλλία δεν είναι συγκρίσιμα, διότι η Γαλλία έχει μεσογειακά δάση σε ένα πολύ μικρό κομμάτι της συνολικής της επικράτειας-, το ίδιο ισχύει για την Ελλάδα, το ίδιο εν μέρει ισχύει και για την Κροατία.
Πράγματι η Ελλάδα, ιστορικά, τα τελευταία 15 χρόνια, είχε τρεις πολύ κακές χρονιές: το 2007, η χειρότερη χρονιά ιστορικά με τις μεγάλες πυρκαγιές οι οποίες έκαψαν κυρίως την Ηλεία, το 2021 και το 2023. Η Πορτογαλία είχε δύο τραγικές χρονιές, το 2016 και το 2017, επειδή άκουσα και συγκρίσεις για το μέγεθος των χωρών, νομίζω το είπε ο κ. Βελόπουλος. «Μη συγκρίνετε», δεν θυμάμαι ποιος το είπε, «τη Γαλλία με την Ελλάδα». Η Πορτογαλία έχει περίπου το ίδιο μέγεθος με την Ελλάδα. Στην Πορτογαλία σε δύο χρονιές κάηκαν 7,5 εκατομμύρια στρέμματα και πέρσι η Πορτογαλία είχε μία πολύ κακή χρόνια, όπως εμείς πέρσι είχαμε μία πολύ καλή χρονιά. Το ίδιο έγινε το 2019, το ίδιο έγινε το 2020.
Αυτή είναι η πραγματικότητα των πυρκαγιών και αυτό ακριβώς αποδεικνύει ότι οι καιρικές συνθήκες, οι οποίες από τη φύση τους είναι εναλλασσόμενες, έχουν να παίξουν έναν καθοριστικό ρόλο στο πόσες εκτάσεις καίγονται. Αυτό πρέπει επιτέλους να το δεχτούμε. Αυτό μας λέει η επιστήμη. Αν δεν μπορούμε να μιλήσουμε εδώ με όρους στοιχειωδώς επιστημονικούς, τότε κάνουμε ένα διάλογο κωφών. Απλά διαβάζουμε πράγματα τα οποία μας γράφουν χωρίς να καταλαβαίνουμε καλά-καλά τι λέμε και χωρίς να μπορούμε καν να συνεννοηθούμε για τα στοιχειώδη.
Στα μεσογειακά κλίματα είχαμε, έχουμε και θα έχουμε πυρκαγιές. Δυστυχώς, οι πυρκαγιές αυτές -μας το λένε όλοι οι άνθρωποι στο πεδίο- γίνονται πιο δύσκολες στην αντιμετώπισή τους προϊόντος του χρόνου και δεν ξέρουμε πώς θα εξελιχθεί αυτή η κρίση. Μπορεί να έχουμε μία πολύ δύσκολη χρονιά του χρόνου, μπορεί να έχουμε τρία, τέσσερα χρόνια τα οποία πάλι θα είναι καλά από κλιματολογικές συνθήκες. Αυτή, λοιπόν, είναι η πραγματικότητα των αριθμών, για να μην πετάμε νούμερα δεξιά και αριστερά και να λέμε ότι είμαστε χειρότερα εμείς από ό,τι είναι κάποιοι άλλοι.
Σίγουρα είναι επιβεβλημένο να μπορούμε να συνομιλούμε με τις υπόλοιπες μεσογειακές χώρες και να ανταλλάσσουμε καλές πρακτικές. Πράγματι, υπάρχουν χώρες, όπως η Πορτογαλία, που έκανε μια πολύ σοβαρή δουλειά μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές. Και μάθαμε πράγματα από αυτούς όταν μιλήσαμε μαζί τους, όταν μίλησε ο κ. Στυλιανίδης το 2021, όταν συγκροτούσαμε το Υπουργείο. Πήγαμε, μιλήσαμε εκτενώς στους Πορτογάλους για το πώς μπορούμε να οργανώσουμε εμείς το δικό μας Υπουργείο Πολιτικής Προστασίας. Αυτό, όμως, δεν τους απέτρεψε από το να έχουν 1 εκατομμύριο καμένα στρέμματα πέρυσι, διότι πολύ απλά είχαν πολύ δύσκολες κλιματολογικές συνθήκες.
Και βέβαια, να πω και κάτι για τα στρέμματα για την Ελλάδα, διότι θα επαναλάβω ότι αυτά είναι οριζόντια στατιστικά, σωστά στατιστικά στοιχεία, μας δείχνουν μια τάξη μεγέθους. Όμως, δεν έχουν όλα τα στρέμματα την ίδια αξία, κα Κωνσταντοπούλου. Ναι, όταν καίγεται ένα πουρνάρι το οποίο μπορεί να ξαναφυτρώσει από μόνο του σε δύο χρόνια, δεν έχει την ίδια αξία με ένα δάσος το οποίο μπορεί να είναι προστατευόμενο και το οποίο εάν καεί μπορεί να μην ξαναγίνει ποτέ. Και αυτό είναι κάτι το οποίο πρέπει να το γνωρίζουμε, διότι αν πιστεύετε εσείς μέσα στην αφέλειά σας και στον βολονταρισμό σας ότι μπορούμε ως διά μαγείας να προστατεύσουμε 70 εκατομμύρια στρέμματα, γιατί τόση είναι η δασοκάλυψη στην πατρίδα μας, τότε λυπάμαι, έρχεστε από άλλον πλανήτη.
Λοιπόν, επειδή όμως εγώ έρχομαι από τον πλανήτη γη και τον πλανήτη του ρεαλισμού, οφείλω να επισημάνω ότι κύριο μέλημά μας -και θα έρθω στη συνέχεια στο ποιος υποδεικνύει μια τέτοια λύση- είναι η προτεραιοποίηση συγκεκριμένων δασών ως προς τις διαχειριστικές μελέτες, ως προς τα σχέδια παρέμβασης τα οποία κάνουμε, γιατί πολύ απλά ούτε τους πόρους έχουμε, ούτε τις δυνατότητες να παρέμβουμε σε όλα τα δάση της ελληνικής επικράτειας.
Επανέρχομαι, λοιπόν, στα στατιστικά. Το 2018 -γιατί αναφερθήκατε στο θέμα αυτό και δεν θα το αφήσω ασχολίαστο- το 2018, κ. Φάμελλε, ήταν μια καλή ή μια κακή χρονιά για τη χώρα μας στατιστικά; Ρωτώ και όλη την εθνική αντιπροσωπεία. Λοιπόν, στατιστικά ήταν μια πολύ καλή χρονιά, χάσαμε μόνο 120.000 στρέμματα. Χάσαμε όμως και 104 ανθρώπους. Αυτό δεν αποτυπώνεται σε καμία στατιστική οριζόντια. Απλά για να έχουμε μια αίσθηση του πόσο εύκολο είναι να διαστρεβλώσει κανείς τα νούμερα όταν δεν έχει, ενδεχομένως, δώσει την απαραίτητη έμφαση, γιατί δεν θεωρώ ότι η ιεράρχηση για την οποία σας μίλησα -ανθρώπινη ζωή, περιουσία, δάσος- νομίζω ότι αυτή είναι μια ιεράρχηση την οποία όλοι μας σεβόμαστε.
Δεν θα επανερχόμουν στη φωτιά στο Μάτι αν δεν άκουγα την παρέμβαση της κας Κωνσταντοπούλου. Νόμιζα, κα Κωνσταντοπούλου, είστε και υπηρέτης της νομικής επιστήμης, ότι σε αυτή τη χώρα υπάρχει το τεκμήριο της αθωότητας. Το γνωρίζετε φαντάζομαι. Έτσι δεν είναι; Καλά. Και, αν δεν κάνω λάθος, εκτός από τη δραστηριότητα σας ως Πρόεδρος κόμματος έχετε και επαγγελματική δραστηριότητα ως δικηγόρος. Καλό είναι να μην συγχέετε αυτά τα δύο. Και καλό είναι όταν αναφέρεστε σε ανθρώπους, αξιωματικούς της Πυροσβεστικής, οι οποίοι μπορεί σήμερα πράγματι να είναι κατηγορούμενοι σε μια δίκη η οποία, κακώς θα έλεγα εγώ, δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί, να είστε πολύ πιο προσεκτική.
Διότι οι αξιωματικοί στους οποίους αναφέρεστε σήμερα μπορεί να είναι στη Δαδιά και να πολεμούν τη φωτιά μέσα στο δάσος και να ακουν εσάς να κουνάτε το δάχτυλο, να θέλετε να τους βάλετε φυλακή και μετά να κόπτεστε για την Πυροσβεστική και να λέτε να στηρίξουμε αυτούς τους ανθρώπους.
Το σκεφτήκατε ποτέ ότι, ανά πάσα στιγμή, η Δαμόκλειος σπάθη κάποιου αυτόκλητου εισαγγελέα που θα πρέπει να τους οδηγήσει στο δικαστήριο, με τι ψυχολογία θα πάνε αυτοί οι άνθρωποι την επόμενη μέρα να σβήσουν μια φωτιά;
Εάν ο κάθε αξιωματικός καταδικαστεί από το δικαστήριο, η Δικαιοσύνη θα έχει κάνει την δουλειά της και όλοι θα τη σεβαστούμε. Μέχρι τότε, όμως, υπάρχει τεκμήριο αθωότητας και υπάρχει και αξιολόγηση, και από τους πολιτικούς προϊστάμενους, για την δουλειά την οποία κάνουν κάποιοι άνθρωποι. Είναι πολύ άδικο και πολύ ανέντιμο την ώρα που αυτοί οι άνθρωποι παλεύουν, σήμερα, μέσα στη φωτιά, να έρχεστε με αυτόν τον τρόπο να δολοφονείτε χαρακτήρες, με τρόπο ο οποίος παραπέμπει σε άλλη ιδιότητα και όχι πάντως την ιδιότητα του πολιτικού αρχηγού. Αυτά για να αποκαταστήσουμε λίγο την τάξη.
Μιας και αναφερθήκατε και στην περιβόητη φωτιά στο Μάτι, την ξέρετε καλά την υπόθεση αυτή, έτσι δεν είναι; Λοιπόν, για τον συντονιστή και του ελικοπτέρου. Ένα ελικόπτερο, είπατε έφυγε ο συντονιστής. Ήταν στο ελικόπτερο και έφυγε. Έτσι δεν είναι; Έφυγε. Έφυγε μήπως γιατί είχαν μείνει 15 λεπτά καύσιμα στο ελικόπτερο και έπρεπε να πάει να προσγειωθεί για να μην πέσει; Θα τους βάλουμε φυλακή αυτούς τους ανθρώπους; Γι’ αυτό το λόγο;
Δεν ξέρω αν είναι έτσι. Αυτή είναι η πληροφόρηση την οποία έχω εγώ. Αλλά δεν είναι και δική μου δουλειά ούτε να μπαίνω στην λεπτομέρεια της υπόθεσης. Αναγκάζομαι να το κάνω. Αναγκάζομαι να το κάνω γιατί μεταφέρατε εδώ, στο κοινοβούλιο, μια υπόθεση την οποία μπορεί τελικά να αξιολογήσει μόνο η Δικαιοσύνη. Και μέχρι να την αξιολογήσει η Δικαιοσύνη, αυτοί οι αξιωματικοί κάνουν την δουλειά τους με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Βάζω, λοιπόν, τίτλους τέλους σε αυτό και επανέρχομαι στην παρεξήγηση των στατιστικών στοιχείων, γιατί αναφέρθηκε ο κ. Ανδρουλάκης. Αναφέρω κάποια παραδείγματα μόνο, για να σας δείξω πώς επιλεκτικά στοιχεία μπορούν να δώσουν μια τελείως στρεβλή εικόνα του τι πραγματικά συμβαίνει. Είπατε, κ. Ανδρουλάκη, ότι στην Πάρνηθα φέτος κάηκαν περισσότερα στρέμματα απ’ ό,τι το 2007, έτσι δεν είναι; Το είπατε. Και είπατε μάλιστα ότι κάηκαν και εκτάσεις οι οποίες είχαν αναδασωθεί το 2007.
Ανακριβές, δεν κάηκαν. Δεν ξέρω αν έχετε πάει ποτέ στην Πάρνηθα, αν έχετε επισκεφτεί τα μέρη αυτά, όμως η φωτιά του 2007, κ. Ανδρουλάκη, είχε μια μεγάλη ιδιαιτερότητα. Σας το είπα και στην πρωτολογία μου. Αλλά, ξέρετε, είναι πάρα πολύ ενοχλητικό, έρχεστε εδώ, διαβάζετε μία ομιλία, δεν ακούτε τίποτα από το τι λέει ο ομιλητής. Κάποιος σας έχει γράψει μία ομιλία, έρχεστε και τα διαβάζετε και δεν έχετε καν τη στοιχειώδη δυνατότητα να προσαρμοστείτε σε αυτά τα οποία έχετε ακούσει. Σας το ξαναλέω λοιπόν να το ακούσετε, να το καταλάβετε καλά: η φωτιά στην Πάρνηθα το 2007 ήταν καταστροφική όχι για τον αριθμό των στρεμμάτων που έκαψε, αλλα γιατί πολύ απλά έφτασε στο ελατοδάσος της Πάρνηθας και έκαψε το μισό. Όσες προσπάθειες κι αν έγιναν στη συνέχεια από τις δασικές υπηρεσίες να αναδασωθεί αυτό το δάσος, απέτυχαν όλες οικτρά.
Χάσαμε, λοιπόν, το μισό ελατοδάσος της Πάρνηθας, ενδεχομένως για πάντα. Αντίθετα στο κομμάτι της φωτιάς που έκαψε πεύκα, τα πεύκα αναγεννήθηκαν πλήρως και ήδη σήμερα υπάρχει ένα ζωντανό και ενεργό δάσος στη θέση της φωτιάς, όπως θα υπάρχει σε όλα τα πευκοδάση τα οποία καίγονται, συμπεριλαμβανομένης και της Δαδιάς, υπό την προϋπόθεση ότι θα κάνουμε καλά τη δουλειά μας να προστατεύσουμε τα εδάφη, να φροντίσουμε να μην υπάρχει βόσκηση. Για το κυνήγι δεν έχω άποψη, θα μας πουν οι επιστήμονες τι πρέπει να γίνει. Υπό αυτές τις προϋποθέσεις τα δάση αυτά θα ξαναγεννηθούν. Άρα, έρχεστε και λέτε ότι κάηκαν περισσότερα στρέμματα, παραγνωρίζοντας την ουσία του θέματος που είναι αυτή ακριβώς που σας είπα.
Άρα θα παρακαλούσα, επειδή -ξέρετε- όλα αυτά τα θέματα δεν είναι θέματα σε επίπεδο ατάκας, διότι αυτά τα οποία άκουσα ήταν ωραίοι τίτλοι. Ήταν κουβέντες από ανθρώπους οι οποίοι δεν έχουν περάσει κατ’ ανάγκη από τη διαχειριστική δοκιμασία του τι σημαίνει να εφαρμόζεις ένα διαχειριστικό σχέδιο, πόσο δύσκολο είναι να έρθεις να μπεις μέσα σε ένα δάσος και να κάνεις μία παρέμβαση.
Άκουσα πράγματα, ότι ανοίγουμε -δεν ξέρω αν το είπε και ο κ. Φάμελλος- λέει, στις παρεμβάσεις που κάνουμε, κινούμαστε κοντά στους δρόμους. Ναι, βεβαίως και κινούμαστε κοντά στους δρόμους, γιατί ο σκοπός είναι να μετατρέψουμε τον δρόμο -αυτά μας τα υποδεικνύουν οι ειδικοί- σε μια μεγαλύτερη αντιπυρική ζώνη, να καθαρίσουμε τους δασικούς δρόμους και όπου χρειάζεται να ανοίξουμε καινούριες αντιπυρικές ζώνες. Αυτά δεν τα κάνουμε από μόνοι μας, δεν είναι του κεφαλιού μας αυτά τα πράγματα και η αξιοποίηση των πόρων γίνεται πάντα κατόπιν συγκεκριμένων μελετών των δασικών υπηρεσιών. Τον πρώτο λόγο πάντα έχουν οι τοπικοί δασάρχες που ξέρουν πάρα πολύ καλά τα δάση.
Αυτά, λοιπόν, για να ξεκαθαρίσουμε ορισμένα ζητήματα ως προς τις στατιστικές και την επιλεκτική χρήση τους. Υπάρχει εδώ μια αντίφαση, ξέρετε. Ακούω, άκουσα από όλους, «καίγεται 13 μέρες ο Έβρος». Πράγματι, καίγεται 13 μέρες ο Έβρος και υπάρχουν τεράστιες δυσκολίες να σβήσουμε αυτή τη φωτιά. Όχι μόνο εμείς, έχουμε έξι χώρες οι οποίες επιχειρούν στον Έβρο σήμερα. Και εναέρια μέσα τα οποία έχουμε πάρει από άλλες τέσσερις χώρες. Γιατί δεν σβήνει, λοιπόν, αυτή η φωτιά; Θέλω να ρωτήσω ευθέως και να τοποθετηθείτε, μην κρύβεστε πίσω από τα λόγια σας. Γίνεται κάτι λάθος; Γίνονται λάθη; Διότι αν γίνονται λάθη και δεν σβήνει η φωτιά… Γίνονται λάθη; Να μας πείτε ναι ή όχι; Γιατί δεν σβήνει η φωτιά 13 μέρες; Γίνονται λάθη; Σας ρωτώ εγώ, μην μου υψώνετε εμένα τη φωνή. Να απαντήσετε μετά.
Εάν γίνονται λάθη, να έρθετε να το πείτε. Αλλά τα λάθη βαραίνουν, ξέρετε, την Πυροσβεστική. Δεν μπορεί ταυτόχρονα να έρχεστε να χειροκροτείτε τους πυροσβέστες -και καλά κάνετε και εγώ εμπιστεύομαι τους πυροσβέστες και τους αξιωματικούς- και να λέτε «μα καίει η φωτιά 13 μέρες».
Λοιπόν, η φωτιά καίει 13 μέρες διότι, δυστυχώς, έγινε μια μέγα-φωτιά η οποία πολύ δύσκολα αυτή τη στιγμή και με πάρα πολύ μεγάλη προσπάθεια θα σβήσει. Και αν έπρεπε, και αν πιστεύετε ότι μπορούσε να γίνει κάτι διαφορετικό στη διαχείριση της πυρκαγιάς, να έρθετε να το πείτε. Ότι την τρίτη μέρα, την τέταρτη μέρα έπρεπε να γίνει αυτό και όχι το άλλο. Και αν έχετε να τα πείτε όλα αυτά, εδώ είμαστε, βεβαίως, να γίνει και η σχετική έρευνα και να αναληφθούν οι σχετικές ευθύνες.
Και επειδή μιλήσατε, κ. Φάμελλε, για ανεπίστρεπτη, αν δεν κάνω λάθος, αναντίστρεπτη ζημιά. Αναντίστρεπτη ζημιά είναι μόνο μία, η απώλεια της ανθρώπινης ζωής. Αυτή είναι η μόνη ζημιά την οποία δεν μπορούμε να επανορθώσουμε.
Όσοι βρέθηκαν μέσα στη Δαδιά -και είναι τραγικό αυτό το οποίο έγινε- δεν έπρεπε ποτέ να βρίσκονται εκεί. Βεβαίως, δεν έπρεπε ποτέ να βρίσκονται εκεί, σε ένα δάσος, με το «112» να έχει εκπέμψει σε δύο γλώσσες, στα ελληνικά και στα αγγλικά, και με εντολές εκκένωσης προς όλους. Ίσως θα πρέπει να αναρωτηθούμε κάτι άλλο μιας και αναφέρεστε σε αυτό το ζήτημα: ποιοι τους πήγαν εκεί; Και ποιες είναι όλες αυτές οι μη κυβερνητικές οργανώσεις οι οποίες ξαφνικά έχουν εικόνα και μήπως είναι τελικά συνυπεύθυνοι που οδηγούν τους ανθρώπους σε καταστάσεις τέτοιες ώστε να εγκλωβίζονται μέσα σε ένα δάσος και να μην μπορούν να απομακρυνθούν τελικά. Και να χάνεται έτσι, με αυτόν τον τρόπο, η ζωή τους.
Ναι, είναι πραγματικά τραγικό αυτό το οποίο έγινε. Αλλά, ξέρετε, δεν θα προσλάβουμε μόνο δασοφύλακες, κ. Φάμελλε. Θα προσλάβουμε και συνοριοφύλακες. Διότι, όσο και αν σας ενοχλεί, η φύλαξη των συνόρων στον Έβρο και η καλύτερη δυνατότητα αντιμετώπισης της μετανάστευσης με ισχυρή αποτροπή αποτελεί προτεραιότητα γι’ αυτήν την κυβέρνηση.
Από εκεί και πέρα, αναφερθήκατε σε κάτι, κ. Φάμελλε, το οποίο μου έκανε πολύ εντύπωση. Είπατε, κ. Φάμελλε, αν δεν κάνω λάθος, ότι πρέπει να απαγορεύουμε μετά από μια φωτιά οποιαδήποτε, απ’ ό,τι κατάλαβα, επενδυτική δραστηριότητα κατηγοριοποίησης. Χρησιμοποιήσατε μια κατηγοριοποίηση για τις καμένες περιοχές, εννοώντας, απ’ ό,τι κατάλαβα, ότι δεν πρέπει να κατασκευάζεται κανένα έργο ανανεώσιμων πηγών, να μην γίνεται απολύτως τίποτα μέσα σε καμένες περιοχές.
Εξηγείστε το. Γιατί αν εννοείτε αυτό, το οποίο το εννοούν κάποιοι, μπορεί να μην εννοείτε αυτό αλλά καλό θα ήταν να το αποσαφηνίσετε, καταλαβαίνετε… Μισό λεπτό. Να εξηγήσουμε ορισμένα πράγματα διότι εδώ υπάρχουν, δυστυχώς, κόμματα τα οποία διακινούν απίστευτες θεωρίες συνομωσίας χωρίς να παίρνουν καμία απάντηση. Λοιπόν, να το εξηγήσουμε μια και καλή: ανεμογεννήτριες επιτρέπονται μέσα στα δάση υπό προϋποθέσεις. Επιτρέπονται μέσα στα δάση υπό προϋποθέσεις.
Εάν έρθετε, κ. Βελόπουλε, να μας πείτε ότι όταν καίγεται ένα δάσος δεν επιτρέπονται ανεμογεννήτριες, εκεί που επιτρέπονταν όταν υπήρχε το δάσος, άρα δεν υπάρχει κανείς λόγος να κάψεις το δάσος, καταλήγει κανείς στο προφανές συμπέρασμα ότι αυτός ο οποίος δεν θέλει ανεμογεννήτριες θα καίει τα δάση για να μην μπαίνουν ανεμογεννήτριες.
Είναι ντροπή να τα λέτε αυτά και να μην γνωρίζετε καν την νομολογία του Συμβουλίου… Να προσέχετε λίγο το λεξιλόγιο σας, κ. Βελόπουλε. Να προσέχετε το λεξιλόγιο σας. Είστε και εσείς και τα άλλα κομματίδια της αντίστοιχης ιδεολογικής προσέγγισης διακινητές των πιο θλιβερών fake news και των πιο θλιβερών θεωριών συκοφαντίας και συνομωσίας.
Αρκετά πια. Έρχεστε εδώ και μας κουνάτε το δάχτυλο. Λέτε ό,τι σαχλαμάρα μπορεί να φανταστεί κανείς με το αζημίωτο. Και όταν σας απαντάμε εκνευρίζεστε κιόλας. Νισάφι πια. Νισάφι. Λοιπόν, δεν θα είστε στο απυρόβλητο άλλο. Μας είπατε το εξής αμίμητο, ακούστε το: «Έσβησε», λέει, «η φωτιά στην Πάρνηθα όταν ρίξαμε επιβραδυντικό». Ποιος σας λέει αυτές τις σαχλαμάρες; Για το Θεό, ποιος σας λέει αυτές τις σαχλαμάρες; Α, οι πυροσβέστες τώρα, μάλιστα.
Λοιπόν, για το επιβραδυντικό. Ποια αεροπλάνα μπορούν να χρησιμοποιήσουν επιβραδυντικό; Να να το εξηγήσω λίγο για να αντιληφθείτε το μέγεθος της σαχλαμάρας που ακούγεται συχνά σε αυτή την αίθουσα. Λοιπόν, επιβραδυντικό δεν χρησιμοποιούν τα Canadair, δεν χρησιμοποιούν τα ελικόπτερα, γιατί όλα αυτά κάνουν υδροληψία από τη θάλασσα. Επιβραδυντικό χρησιμοποιούν μόνο τα PZL, εκείνα τα οποία μπορούν να προσγειώνονται σε αεροδρόμιο, με πολύ μικρές δυνατότητες. Το χρησιμοποιούμε ελάχιστα, πράγματι το χρησιμοποιούμε ελάχιστα. Και έχει μια ελάχιστη συνεισφορά στην κατάσβεση της πυρκαγιάς. Δεν μπορεί να λέτε τέτοια πράγματα λοιπόν στη Βουλή και να υπάρχουν και άνθρωποι που τα πιστεύουν. Αλλά, προφανώς, δεν φταίνε αυτοί που τα πιστεύουν, πρωτίστως φταίνε αυτοί που τα λένε.
Έρχομαι, λοιπόν, τώρα λίγο σε μια γενικότερη κριτική η οποία μας ασκήθηκε για την οργάνωση του Υπουργείου. Εγώ είμαι πολύ υπερήφανος γι’ αυτό το Υπουργείο και για τη δουλειά που έκανε ο Χρήστος Στυλιανίδης ως πρώτος Υπουργός και για τη συνέχεια και για την ηγεσία του Υπουργείου όπως έχει διαμορφωθεί σήμερα.
Και επειδή άκουσα και τον κ. Ανδρουλάκη να λέει ότι «δεν έχουμε πάρει τεχνική βοήθεια, έχουμε πολλές φωτιές και μπορούμε να πάρουμε τεχνική βοήθεια από την Ευρώπη και δεν την έχουμε πάρει», έτσι δεν είπατε, κ. Ανδρουλάκη; Ε, να σας ενημερώσω λοιπόν ότι το Υπουργείο αυτό οργανώθηκε με τεχνική βοήθεια την οποία πήραμε από την Ευρωπαϊκή Ένωση και συγκεκριμένα από τη Γαλλία, κατόπιν πολύ συστηματικών διαπραγματεύσεων που έκανε ο τέως Υπουργός.
Και πράγματι, έχουμε προσπαθήσει να οργανώσουμε ένα Υπουργείο το οποίο δεν λέω ότι είναι το άριστο, το τέλειο, αλλά ανταποκρίνεται πιστεύω ικανοποιητικά και θα γινόμαστε συνέχεια καλύτεροι στις ανάγκες να έχουμε έναν οριζόντιο φορέα στον οποίο να υπάγεται η πολιτική προστασία, αλλά -επαναλαμβάνω- και η αποκατάσταση. Διότι, φυσικές καταστροφές όλων των ειδών είχαμε, έχουμε και θα έχουμε, και η χώρα στο παρελθόν πρακτικά μηχανισμό αποκατάστασης και κάλυψης των αναγκών των φυσικών καταστροφών δεν είχε.
Ξεκίνησε με τον «Ιανό», έχουμε δώσει σχεδόν 1 δισεκατομμύριο ευρώ με πολύ μεγαλύτερη ταχύτητα από ό,τι στο παρελθόν και αυτή είναι η υποχρέωσή μας. Δεν το λέω γιατί είμαι κατ’ ανάγκη περήφανος γι’ αυτό, αλλά κάνω την αντιδιαστολή μεταξύ αυτού που δεν υπήρχε στο παρελθόν και αυτού που υπάρχει σήμερα.
Κατά συνέπεια, αυτό το Υπουργείο έχει αυτά τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και θα επιμείνουμε εμείς στην ανάγκη, ναι, να υπάρχει και πολιτικός προϊστάμενος. Αν πιστεύετε ότι θα εκχωρήσουμε την ηγεσία ενός πολιτικού Υπουργείου σε κάποιον τεχνοκράτη δεν αντιλαμβάνεστε σωστά τον τρόπο με τον οποίο εμείς αντιλαμβανόμαστε την πολιτική ευθύνη. Διότι αυτό κατάλαβα ότι λέει ο ΣΥΡΙΖΑ μέσα από την πρότασή του: να έχουμε κάποιον φορέα που δεν καταλαβαίνω ποιος είναι αν δεν είναι ένα Υπουργείο. Δεν καταλαβαίνω τι ακριβώς θα κάνει αν δεν κάνει αυτά που κάνει το Υπουργείο. Και να είναι ένας υπερκομματικός φορέας, ο οποίος θα κινείται σε κάποια σφαίρα την οποία εγώ τουλάχιστον δεν μπορώ να αντιληφθώ πώς θα συνεργάζεται με την υπόλοιπη δημόσια διοίκηση.
Και κάτι τελευταίο, επειδή άκουσα κάποια θέματα, κ. Φάμελλε, για τους φορείς προστατευμένων περιοχών, ότι τους καταργήσαμε όλους. Ναι, πράγματι συγχωνεύτηκαν σε μια μονάδα, γιατί οι φορείς προστατευμένων περιοχών επί δικών σας ημερών ήταν φορείς που είχαν διοικητικά συμβούλια και πολλοί δεν είχαν καν εργαζόμενους. Ήταν βολικοί για να βάζετε κάποιους κολλητούς δικούς σας ή ενδεχομένως να βάζαμε και εμείς δικούς μας, όταν υπήρχαν επί άλλων ημερών, πλην όμως δεν έκαναν απολύτως τίποτα.
Και όσοι εργαζόμενοι δούλευαν στους φορείς, το γνωρίζετε πολύ καλά, εξακολουθούν και σήμερα να παρέχουν τις υπηρεσίες τους στον ενιαίο ΟΦΥΠΕΚΑ. Οπότε τα λέω και αυτά για να μην δημιουργούμε εντυπώσεις που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.
Κλείνω, κ. Πρόεδρε, γιατί δεν θέλω να κάνω κατάχρηση του χρόνου, αφού κάνω μια επισήμανση και μια έκκληση: ότι από εδώ και στο εξής, και θα έδινα εγώ πρώτος το παράδειγμα, θα πρέπει να κάνουμε μια προσπάθεια να συμπτύξουμε τους χρόνους αυτών των συζητήσεων όλοι, έτσι ώστε να μπορούμε να τις διαχειριζόμαστε εντός ενός διαστήματος που δεν θα καλύπτει κατ’ ανάγκη μία ολόκληρη ημέρα. Είμαι έτοιμος εγώ πρώτος να δώσω το παράδειγμα…
Πρόεδρος: Και σύμπτυξη και τήρηση βέβαια.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Προσπαθούμε. Προσπαθούμε και στα δύο, γι’ αυτό θα χρησιμοποιήσω μόνο δύο λεπτά από το χρόνο που μου απομένει.
Άκουσα ιδέες, δεν άκουσα τεκμηριωμένο σχέδιο για το πώς μπορούμε να γίνουμε καλύτεροι. Αλλά θα ήθελα να κάνω μια αναφορά σε μια επιστολή την οποία έλαβα από την WWF -με την οποία έχουμε μια στενή συνεργασία. Δεν συμφωνούμε κατ’ ανάγκη σε όλα, αλλά είναι μία περιβαλλοντική οργάνωση την οποία σέβομαι και η οποία έχει κάνει και πολλή δουλειά στη Δαδιά και έχει και πολύ καλή εικόνα τού τι πραγματικά συμβαίνει σήμερα στη Δαδιά- στην οποία θέτει μια σειρά από προτεραιότητες για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας της ελληνικής φύσης, των οικισμών από τις δασικές πυρκαγιές.
Συμφωνώ σε πολύ μεγάλο βαθμό με τις προτάσεις αυτές και αποτελούν ουσιαστικά και τον μπούσουλα του σχεδίου μας. Είδατε; Μπορεί κανείς σε τρεις σελίδες να βάλει ένα συνεκτικό σχέδιο. Μακάρι να άκουγα τέτοιες προτάσεις και από τα υπόλοιπα κόμματα.
Και θέλω να τονίσω ιδιαίτερα -θα την καταθέσω στα πρακτικά για να την μελετήσουν και οι συνάδελφοι- το τελευταίο σημείο το οποίο θίγει η WWF, που δεν είναι άλλο από την ενίσχυση της κοινωνικής συμμετοχής και ενεργοποίησης της κοινωνίας σε τοπικό επίπεδο.
Αν πιστεύουμε ότι μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αυτό το πρόβλημα χωρίς μια πανστρατιά σε όλα τα επίπεδα, είμαστε γελασμένοι. Χρειαζόμαστε τη συνεργασία και την οργάνωση, προφανώς, όλων. Χρειαζόμαστε και περισσότερους εθελοντές. Ναι, χρειαζόμαστε εθελοντές. Και αυτή η ιδέα ότι θα μονιμοποιήσουμε τους εποχικούς δασοπυροσβέστες όταν δεν τους χρειαζόμαστε τον χειμώνα, αλλά τους χρειαζόμαστε το καλοκαίρι, αντιβαίνει σε κάθε έννοια λογικής κατανομής ανθρωπίνων πόρων. Αλλά χρειαζόμαστε περισσότερους εθελοντές. Υπάρχουν χώρες που έχουν εκατομμύρια εθελοντές για να αντιμετωπίζουν τέτοιες προκλήσεις.
Βέβαια, οι εθελοντές πρέπει να εκπαιδεύονται, πρέπει να πιστοποιούνται, πρέπει να συνεργάζονται. Έχουμε φτάσει από τους 2.500 στους 5.000. Ο αριθμός είναι ακόμα μικρός.
Κάνω, λοιπόν, μια έκκληση, και αυτή δεν είναι μια έκκληση για τον επόμενο χρόνο, ενδεχομένως να είναι μια έκκληση για την επόμενη γενιά, που απαιτεί πολύ μεγαλύτερη ενεργοποίηση της κοινωνίας των πολιτών σε ζητήματα τα οποία αφορούν την πολιτική προστασία αύριο, τις πρώτες βοήθειες. Είχαμε ένα τραγικό περιστατικό με ένα παιδάκι το οποίο πνίγηκε στην Τήνο. Διδάσκουμε πια στα παιδιά μας, στα σχολεία έχουμε αρχίσει τέτοια προγράμματα, βασικές πρώτες βοήθειες, για τις βασικές λαβές με τις οποίες μπορεί κανείς να αποφράξει την αναπνευστική αρτηρία για να γλυτώσει έναν τέτοιο θάνατο.
Τέτοιες, όμως, δράσεις πια θα γίνουν μέρος, πρέπει να γίνουν μέρος της καθημερινότητας μας. Δεν είναι υπόθεση των άλλων. Δεν υπάρχουν κάποιοι άλλοι εδώ οι οποίοι θα σβήνουν τις φωτιές και εμείς θα είμαστε σε ένα ανέμελο καλοκαίρι να λέμε ότι αυτό το θέμα δεν μας αφορά. Αφορά όλους μας.
Ένα μεγάλο ευχαριστώ σε όλους τους εθελοντές οι οποίοι έχουν κινητοποιηθεί. Τους ακούμε πάντα πολύ προσεκτικά. Και όταν μας βαράνε το καμπανάκι και μας κάνουν υποδείξεις συχνά έχουν δίκιο. Διότι δεν είναι σχολιαστές του καναπέ. Έχουν μπει στις φωτιές, έχουν άποψη για τις φωτιές και αυτών τη γνώμη, ναι, θα την ακούσω με πολύ μεγάλη προσοχή.
Τριτολογία του Πρωθυπουργού
Νομίζω ότι κάναμε, όπως σας είπα, μια πλειοδοσία χρόνου -που αφορά και τον χρόνο τον οποίο διαθέσατε σε εμένα- και ειλικρινά θα ζητούσα στην επόμενη οργανωμένη τέτοια συζήτηση, για να μπορέσουμε να κρατάμε κάπως ζωντανό και το ενδιαφέρον όσων θέλουν να μας παρακολουθούν, να συμφωνήσουμε όλοι σε πολύ πιο περιορισμένους χρόνους.
Τρία λεπτά θα χρησιμοποιήσω, κ. Πρόεδρε, και μετά θα μου επιτρέψετε να αποχωρήσω για τους λόγους που ήδη γνωρίζετε.
Δύο παρατηρήσεις, πρώτα σε σχέση με αυτά τα οποία είπε ο κ. Ανδρουλάκης. Καταρχάς, ουδέποτε απέρριψα συλλήβδην αυτά τα οποία άκουσα διότι αποσπασματικά κάποια από τα πράγματα τα οποία αναφέρατε, όχι μόνο εσείς και ο κ. Φάμελλος, είναι πράγματα τα οποία θεωρώ ότι είναι σωστά και εντάσσονται σε μια συνολική πολιτική την οποία έχουμε εκπονήσει και την οποία προσπαθούμε να υλοποιήσουμε.
Παραδείγματος χάρη, κ. Φάμελλε, το ζήτημα της προστασίας των οικισμών με πολύ ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που βρίσκονται κοντά ή μέσα σε δάση. Είναι χαρτογραφημένοι αυτοί οι οικισμοί για πρώτη φορά από την Πολιτική Προστασία και έχουμε κάνει συγκεκριμένες παρεμβάσεις, σε συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, ακριβώς για να μην επιτρέπουμε σε περίπτωση που φτάσει μια φωτιά μέχρι τον οικισμό να μπαίνει εύκολα στον οικισμό.
Και πρέπει, επιτέλους, να αναγνωρίσουμε και κάτι πέραν της μεγάλης έκτασης της φυσικής καταστροφής, ασχέτως των στοιχείων -δεν το έκρυψα, από την πρώτη στιγμή είπα ότι έχουμε να κάνουμε με μια μεγάλη καταστροφή, θα επανέλθω στη συνέχεια στον τρόπο με τον οποίο αναφερθήκατε στα στοιχεία και στη δευτερολογία σας- θα πρέπει επίσης να αναγνωρίσουμε ότι ουσιαστικά οι περιουσίες των πολιτών προστατεύτηκαν. Τα χωριά προστατεύτηκαν. Και προστατεύτηκαν γιατί ακριβώς μπορέσαμε, Πυροσβεστική, εθελοντές και συχνά και κάτοικοι, να υπερασπιστούν τις περιουσίες τους. Δεν είχαμε κανένα χωριό το οποίο κάηκε, παρά το γεγονός ότι συχνά βλέπαμε τίτλους στα κανάλια και σε τρέιλερ «καίγεται το ένα χωριό, καίγεται το άλλο χωριό». Δεν έγινε αυτό πουθενά, παρά το γεγονός ότι αντιμετωπίσαμε ακραίες συνθήκες.
Στον Έβρο χθες δύο χωριά προστατεύτηκαν πολύ αποτελεσματικά από την Πυροσβεστική και από τους κατοίκους. Όμως, το τι γίνεται πέριξ ενός χωριού το οποίο είναι χτισμένο μέσα στα πεύκα, ποιες είναι οι οδοί διαφυγής -μην το εκλάβετε αυτό ως μια μομφή επειδή συνέβη επί των ημερών σας- ξέρουμε αυτή τη στιγμή και πρέπει να ξέρουμε ποιοι είναι οι 50, 100 οικισμοί στη χώρα που έχουν χαρακτηριστικά όπως το Μάτι. Το γνωρίζουμε ήδη. Έχουμε κάνει όλη την πρόληψη και όλα τα σχέδια εκκένωσης; Όχι στο βαθμό που θα θέλαμε. Αλλά εκεί πρέπει να κατευθυνθούμε. Εκεί πρέπει να προτεραιοποιήσουμε τις ενέργειές μας. Είναι σωστή, λοιπόν, αυτή η παρατήρησή σας.
Από εκεί και πέρα, επανέρχομαι σε αυτά τα οποία είπε ο κ. Ανδρουλάκης για το ζήτημα της πρόληψης. Σας είπα, κ. Ανδρουλάκη, ότι διαθέσαμε 250 εκατομμύρια σε δράσεις πρόληψης από το Ταμείο Ανάκαμψης και στη μερική αναδιάρθρωση του Ταμείου Ανάκαμψης. Μερική, γιατί γνωρίζετε πολύ καλά ότι δεν μπορεί να γίνει πλήρη αναδιάταξη.
Και αυτή η μικρή παρέμβαση την οποία κάνουμε, πρέπει και αυτή να εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ποτέ δεν είπαμε κάτι διαφορετικό. Μάλλον δεν ακούγατε αυτά τα οποία λέγαμε.
Δίνουμε ακόμα μεγαλύτερη προτεραιότητα σε δράσεις πρόληψης οι οποίες έχουν πολύ συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Και, προφανώς, θα το ξαναπώ: αν πιστεύει κάποιος ότι μπορούμε να καθαρίσουμε ως διά μαγείας το σύνολο των ελληνικών δασών από την βιομάζα, είναι βαθιά νυχτωμένος. Είναι κάτι το οποίο είναι πρακτικά ανέφικτο. Εξ ου και η προτεραιοποίηση έχει τόσο μεγάλη σημασία. Ποιες είναι οι προτεραιότητες; Θα το ξαναπώ. Τα περιαστικά μας δάση. Ναι, γι’ αυτό και πονάει η απώλεια οποιουδήποτε «πνεύμονα» πρασίνου κοντά στην Αττική, της Αττικής και της Θεσσαλονίκης.
Γι’ αυτό έγιναν δράσεις, παραδείγματος χάρη, στο Σεΐχ Σου, πολύ σημαντικές, καθαρισμού. Και γι’ αυτό έγιναν και δράσεις και στα περιαστικά δάση της Αττικής. Εκεί πρέπει να στρέψουμε την προσοχή μας και νομίζω ότι σε αυτό είναι κάτι το οποίο συμφωνούμε όλοι. Όπως και στην ενίσχυση της Δασικής Υπηρεσίας. Εκεί ναι, θα κάνουμε τη δική μας αυτοκριτική. Διορισμοί έπρεπε να γίνουν νωρίτερα. Δεν θα διαφωνήσει κανείς σε αυτό. Έχω μεγάλη άνεση αυτό να το δεχτώ.
Αλλά θα συνομολογήσουμε, όμως, ότι αν ερχόσασταν -πραγματικά, αν θέλετε αξίζει τον κόπο αν δεν το έχετε κάνει, η πρόσκληση είναι ανοιχτή- ελάτε κάποια στιγμή στο Συντονιστικό να δείτε τι σημαίνει συντονισμός πυρκαγιάς real time. Real time. Τον τρόπο με τον οποίο συνεργάζονται όλοι οι φορείς πια, η Τοπική Αυτοδιοίκηση, οι δασολόγοι και οι δασικοί. Δεν υπήρξε πυρκαγιά στην οποία ο δασικός να μην ήταν στο πεδίο, ο δασάρχης. Οι δασάρχες της Πάρνηθας ήταν στο πεδίο. Και όταν πρέπει να χαράξουμε μια αντιπυρική ζώνη εκείνη την στιγμή, προφανώς υπάρχει ένας σχεδιασμός που χαράσσει εξ αρχής κάποιες αντιπυρικές ζώνες.
Έλα ντε, όμως, που η φωτιά δεν κινείται πάντα με τον τρόπο τον οποίο μπορούμε να προβλέψουμε. Και πρέπει επί τόπου να χαραχθεί μια καινούργια αντιπυρική ζώνη. Μα αυτή τη δουλειά δεν την κάνει μόνο ο πυροσβέστης, την κάνει ο πυροσβέστης μαζί με τον δασάρχη. Και αυτό είναι κατάκτηση. Δεν συνέβαινε αυτό στην έκταση που συμβαίνει τώρα.
Επαναλαμβάνω: σε όλες τις συσκέψεις τις οποίες κάνουμε οι Δασικές Υπηρεσίες και ο Γενικός Διευθυντής Δασών συμμετέχουν, γιατί πολύ απλά απέκτησαν πολιτικό προϊστάμενο.
Διότι πριν οι Δασικές Υπηρεσίες ήταν ουσιαστικά ακέφαλες πολιτικά. Ήταν στις Αποκεντρωμένες, με όλα τα προβλήματα τα οποία γνωρίζουμε ότι έχουν οι Αποκεντρωμένες. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Δεν μπορεί να μην το γνωρίζετε. Εξάλλου, ήμασταν, ήσασταν και εσείς, έχετε διαχειριστεί και εσείς, κ. Φάμελλε, τέτοιες περιπτώσεις. Και θέλω να διαβάσω κάτι, έχει την αξία του.
Οφείλω να σας πω ότι μια συζήτηση η οποία γίνεται για τις δασικές περιοχές πρέπει να λάβει υπ’ όψιν της πρώτον ότι είτε λόγω της κλιματικής αλλαγής είτε λόγω της φυσικής ωρίμανσης δασικών οικοσυστημάτων, ιδιαίτερα στην περιοχή της Μεσογείου, κάποιες πυρκαγιές αποτελούν, προσέξτε, μια διαδικασία φυσικής ανανέωσης δασικών οικοσυστημάτων.
Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι να μην γίνονται μεγα-πυρκαγιές, δηλαδή να μην έχουν μεγαλύτερη έκταση. Και να μην γίνονται πυρκαγιές επί περιοχών που έχουν ήδη ξεκινήσει την αναγέννηση του δασικού οικοσυστήματος, γιατί τότε διακόπτεται οποιαδήποτε διαδικασία φυσικής αναγέννησης. Ακόμα και στην πυρκαγιά του Καλάμου, στο Καπανδρίτι, ένα πολύ μεγάλο κομμάτι θα έχει φυσική αναγέννηση. Εσείς τα λέγατε αυτά και είναι σωστά. Γιατί δεν τα λέτε τώρα; Τα λέγατε όταν ήσασταν Υπουργός και είναι σωστά. Μα είναι σωστά. Γιατί πρέπει να λέμε άλλα; Μα δεν είπατε αυτά.
Επομένως, θα επιχειρήσω να κλείσω λίγο πιο συναινετικά κάνοντας όμως μία αναφορά σε κάτι το οποίο είπε ο κ. Ανδρουλάκης.
Μιλήσατε για στοιχεία, για οργανωμένους εμπρησμούς. Κανείς δεν μίλησε για οργανωμένους εμπρησμούς. Όμως, είναι βέβαιο -και αυτά είναι τα στοιχεία τα πρώτα τα οποία έχουμε αυτή τη στιγμή από το ανακριτικό της Πυροσβεστικής- ότι για ένα μεγάλο κομμάτι των πυρκαγιών προέρχονται από ανθρώπινο χέρι, είτε από αμέλεια είτε από πρόθεση.
Υπάρχει όντως και ένα κομμάτι πυρκαγιών που προέρχεται από τον ΔΕΔΔΗΕ. Είναι σωστό αυτό το οποίο είπατε. Το μεγαλύτερο κομμάτι, όμως, αυτή τη στιγμή προέρχεται από ανθρώπινο χέρι. Και αν δεν περιορίσουμε τη γενεσιουργό αιτία των πυρκαγιών, το πόσες φωτιές ξεκινούν… Αν ξεκινούν 100 φωτιές και πιάσουμε τις 95, μένουν πέντε. Αν ξεκινήσουν 300 φωτιές περισσότερες φωτιές θα μεγαλώσουν, αν ξεκινήσουν 20 φωτιές θα είμαστε σε πολύ καλύτερη κατάσταση.
Εδώ έχω και θα καταθέσω στα πρακτικά -κύριε Ανδρουλάκη δείτε το μετά, όποιος ενδιαφέρεται- είναι ο πίνακας, όπως βγαίνει από το σύστημα Engage, για όλες τις πυρκαγιές που ξεκίνησαν στην Ανατολική Μακεδονία και στη Θράκη την 21η Αυγούστου. Είναι 25 φωτιές. Θα το καταθέσω. Δεν λέω πώς και γιατί ξεκίνησαν, λέω ότι αυτή είναι η πραγματικότητα. Μπορεί να ήταν όλες από αμέλεια, από καλώδια, από ένα συνδυασμό. Δεν το ξέρω. Αυτή όμως ήταν η πραγματικότητα.
(φωνές από τα έδρανα)
Δεν το ξέρουμε, ούτε αυτό το ξέρουμε. Δεν επιβεβαιώνω, προσοχή. Μιας και με ρωτάτε, η Αλεξανδρούπολη είχε δύο φωτιές. Η πρώτη φωτιά, που ξεκίνησε στις 05:00 το πρωί, η αρχική εκτίμηση ήταν ότι ξεκίνησε από κεραυνό. Εγώ δεν έχω αυτή την εικόνα αυτή τη στιγμή με βάση τις πληροφορίες που έχω.
Η δεύτερη φωτιά, η οποία ξεκίνησε στη μέση του πουθενά, εκεί όπου δεν υπήρχε στύλος της ΔΕΗ, είναι κατά πάσα πιθανότητα φωτιά που ξεκίνησε από ανθρώπινο χέρι. Αν ξεκίνησε από αμέλεια ή από δόλο δεν το γνωρίζουμε και δεν ξέρω αν θα το μάθουμε. Αυτή ήταν η καταστροφική φωτιά. Αυτή ήταν η φωτιά που ξεκίνησε στο κέντρο της Δαδιάς, σε μια στιγμή που όλα τα μέσα ήταν απασχολημένα στο νότιο κομμάτι και ήταν η φωτιά που λόγω του γεγονότος ότι υπήρχε πάρα πολλή καύσιμη ύλη, επεκτάθηκε μέσα σε πέντε ώρες και έγινε megafire μέσα σε πέντε ώρες.
Λοιπόν, αυτή η φωτιά, η κρίσιμη φωτιά, δεν ξέρουμε πώς ξεκίνησε. Αλλά σίγουρα δεν ξεκίνησε από τη ΔΕΗ και σίγουρα δεν ξεκίνησε από κεραυνό, γιατί δεν υπήρχαν κεραυνοί εκείνη την εποχή και δεν καταγράφηκαν. Αυτά γνωρίζουμε αυτή τη στιγμή. Άρα εγώ δεν μίλησα για θεωρίες συνωμοσίας, έδωσα όμως τα πραγματικά δεδομένα. Και ναι, γνωρίζουμε επίσης ότι η Δαδιά είναι πέρασμα παράνομων μεταναστών.
Εγώ λοιπόν δεν στοχοποίησα κανέναν και, προς Θεού, επειδή κάνατε μια αναφορά στα μειονοτικά χωριά, για τον Θεό μην συγχέετε σε καμία περίπτωση την παράνομη μετανάστευση με την πολιτική την οποία κάνουμε για τη μειονότητα στη Θράκη. Είναι λάθος, τελείως άστοχη αυτή η σύγκριση.
Οι μουσουλμάνοι συμπολίτες μας είναι Έλληνες πολίτες. Κάποιες από τις φωτιές επηρέασαν μειονοτικά χωριά και οι άνθρωποι ήταν εκεί, έβαλαν πλάτη μαζί με την Πυροσβεστική. Δεν ξεχωρίζουμε. Είναι δυνατόν να αφήνονται τέτοια υπονοούμενα; Ότι μπορεί να ξεχωρίζουμε ή να υπάρχουν πυρκαγιές που να υποκινούνται για τέτοιους λόγους; Μακριά από εμάς οποιαδήποτε τέτοια θεωρία. Είναι λάθος να ακούγονται αυτά στο κοινοβούλιο.
Δύο καταληκτικές παρατηρήσεις, κ. Πρόεδρε. Πρώτον, γι’ αυτά τα οποία είπε ο κ. Φάμελλος. Δώσατε στατιστικά στοιχεία τα οποία επιβεβαίωσαν πλήρως αυτά τα οποία είπα. Είπατε τι, δηλαδή; Ότι πράγματι το 2021 είμασταν πολύ πάνω από το μέσο όρο και η Πορτογαλία ήταν πολύ κάτω από το μέσο όρο. Ο μέσος όρος της Πορτογαλίας, όμως, δέκα χρόνια είναι πολύ υψηλότερος από της Ελλάδας. Και σας ρωτώ εγώ, τι προτιμάτε; Να έχετε κακό μέσο όρο ή μια κακή χρονιά; Για πείτε μου; Τι προτιμάτε; Να έχετε κακό μέσο όρο, άρα να υπάρχει δηλαδή μια κακή δεκαετία ή να έχουμε μία ή δύο κακές χρονιές;
Προφανώς το καλύτερο είναι να μην έχουμε καμία κακή χρονιά αλλά όπως σας… Προφανώς και αυτό θα θέλαμε. Η διαφορά ποια είναι; Θα το ξαναπώ για μια τελευταία φορά μπας και γίνει αντιληπτό: άλλες οι πραγματικότητες πριν από 10-15 χρόνια και άλλες σήμερα, εκεί υπεισέρχεται η κλιματική κρίση. Τα μεσογειακά δάση καιγόνταν, καίγονται και θα καίγονται. Εσείς το λέγατε, είναι μέρος της διαδικασίας της φυσικής αναγέννησης. Δεν σας άκουσα να το λέτε τώρα. Το λέγατε ως Υπουργός και είχατε δίκιο.
Αυτό το οποίο αλλάζει αυτή τη στιγμή και μας υποχρεώνει -θα το ξαναπώ, αυτά είπα στην πρωτολογία μου- να γίνουμε καλύτεροι, πρέπει να γίνουμε καλύτεροι, είναι ακριβώς ότι οι μεγα-φωτιές οι οποίες γίνονται πιο συχνές απαιτούν μία διαφορετική αντιμετώπιση. Γι’ αυτήν αγωνιζόμαστε.
Θα επαναλάβω ότι οποιαδήποτε πρόταση κινείται σε αυτήν την κατεύθυνση εμείς είμαστε πάντα ανοιχτοί να την υιοθετήσουμε. Προφανώς και δεν μπορούμε να είμαστε ικανοποιημένοι γι’ αυτό το οποίο έγινε. Δεν είπαμε ποτέ αυτά τα οποία είπατε εσείς. Ήρθατε τώρα με γραμμένες ομιλίες να μας πείτε ότι πανηγυρίσαμε γι’ αυτά τα οποία έγιναν. Ουδέποτε πανηγυρίσαμε. Είπαμε ότι ήταν μια κακή χρονιά και ήρθα αμέσως στο κοινοβούλιο να εξηγήσω τι έγινε. Αλλά και πάλι, να σταθώ σε αυτό, τουλάχιστον απευθυνόμενος στο τόξο του πολιτικού ορθολογισμού.
Μπορούμε να διαφωνούμε, μπορεί να έχουμε άλλες προσεγγίσεις, αν και δεν καταλαβαίνω ποια είναι η πρόοδος και η συντήρηση στην αντιμετώπιση της πυρκαγιάς. Δυσκολεύομαι λίγο, κ. Φάμελλε, να αντιληφθώ αυτή τη «γέφυρα» την οποία κάνατε στην καταληκτική σας ομιλία.
Αλλά τουλάχιστον έχουμε ένα χρέος, τα τρία κόμματα, να απομονώσουμε τις φωνές του απόλυτου ανορθολογισμού, που το μόνο το οποίο κάνουν είναι να «ψεκάζουν» την κοινή γνώμη με θεωρίες συνομωσίας και όχι απλά να μην αναβαθμίζουν το επίπεδο του πολιτικού διαλόγου αλλά, δυστυχώς, ολοένα και περισσότερο να γκρεμίζουν την εμπιστοσύνη των πολιτών προς την πολιτική.
Εγώ θα απαντώ σε αυτά. Να το γνωρίζετε. Θα απαντώ πάντα. Δεν πρόκειται να τα αφήσουμε αυτά να περάσουν έτσι. Να γνωρίζετε πολύ καλά ότι δεν θα έχετε το προνόμιο, κ. Βελόπουλε, του μονολόγου όταν λέτε αυτές τις σαχλαμάρες τις οποίες ακούσαμε σήμερα.
Σας ευχαριστώ.