Εδώ και καιρό συζητείται ευρέως και σχολιάζεται από τα ΜΜΕ το «ράλι ακρίβειας στις τιμές των σούπερ μάρκετ». Καθημερινά, μας περιμένει και μια δυσάρεστη έκπληξη στα ράφια και, στη συνέχεια, στο ταμείο. Μετράς τα προϊόντα στο προσωπικό σου «καλάθι του νοικοκυριού» και το κόστος τους και απορείς – αν δεν κεραυνοβολείσαι. Πολλαπλασιάζεις στο μυαλό σου τα μέλη ενός σπιτιού –αν ζεις μόνος/η– και αναρωτιέσαι πώς τα βγάζουν πέρα τετραμελείς και βάλε οικογένειες…
Διαβάζεις, ύστερα, από έγκυρους αναλυτές (Οικονομική «Κ», 18/6) ότι «όσο αντέχει η κατανάλωση, παραγωγοί και εμπόριο αυξάνουν τιμές και κέρδη». Πώς αντέχει, όμως, η κατανάλωση σε μια χώρα με χαμηλούς μισθούς και μπόλικη «μαύρη» –και κακοπληρωμένη– εργασία; Μέρος της απάντησης βρίσκεται στα ρεπορτάζ («Κ», 29/6) για το «τι δηλώνουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες» στην εφορία: από τους 615.475 αυτοαπασχολούμενους που είχαν ακαθάριστα έσοδα 39,07 δισ., οι 356.957 δήλωσαν καθαρά κέρδη 3,39 δισ. Και για να γίνει σαφέστερο: μόνο 1.359 ελεύθεροι επαγγελματίες δήλωσαν έσοδα πάνω από 100.000!
Μήπως η φοροδιαφυγή τροφοδοτεί και αυτή το «ράλι ακρίβειας»; Διότι, για να συνεχίζουν οι τιμές να μην υπακούουν σε καμία λογική (οι αυξήσεις σε ορισμένα προϊόντα έφτασαν μέχρι και 98% σε ένα χρόνο), οι πολλοί μπορούν και πληρώνουν.
Και ενώ, όπως γράφεται, πρόθεση της κυβέρνησης είναι να εφαρμοστούν άμεσα τα μέτρα για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, μέσω της διεύρυνσης των ηλεκτρονικών συναλλαγών, μας ζώνουν τα φίδια. Γιατί το ίδιο επιχειρούν, με διάφορα «μέτρα» όλες οι κυβερνήσεις, με πενιχρά αποτελέσματα. Παρά τους πανηγυρισμούς. Όπως το 2017, όταν ο Αλέξης Τσίπρας, δήλωνε: «Το μεγάλο πάρτι σταμάτησε».
Οτι τα οικονομικά ζητήματα είναι περίπλοκα και διεθνή, δεν υπάρχει αμφιβολία. Ούτε ο φαύλος κύκλος ακρίβεια – κερδοσκοπία – φοροδιαφυγή, που ανατροφοδοτείται μέσα από επίσημες και ανεπίσημες διαδρομές, είναι κάτι πρωτοφανέρωτο.
Μόνο που τα «πάρτι» συνεχίζονται ακάθεκτα κάτω από τη μύτη μας. Και το χειρότερο: γινόμαστε όλο και πιο ανεκτικοί τόσο στη φοροδιαφυγή όσο και στην κερδοσκοπία. Η επιβίωση είναι, ούτως ή άλλως, ατομικό σπορ. Αφού οι περισσότεροι, μοιάζει, να τα βγάζουν πέρα, με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο, η ζωή προχωράει… Εως τη στιγμή που δεν θα προχωράει, γιατί κανένας τρόπος δεν θα επαρκεί.