25/04/2023 - Οι φόροι στην εργασία αυξήθηκαν το 2022 καθώς οι αυξανόμενοι ονομαστικοί μισθοί ώθησαν τους εργαζόμενους σε υψηλότερα φορολογικά κλιμάκια και μείωσαν την επιλεξιμότητά τους για φορολογικές εκπτώσεις και παροχές σε μετρητά, σύμφωνα με νέα έκθεση του ΟΟΣΑ.
Η φορολόγηση των μισθών 2023 δείχνει επίσης ότι ενώ οι ονομαστικοί μισθοί αυξήθηκαν, ο υψηλός πληθωρισμός στον ΟΟΣΑ προκάλεσε μείωση των μισθών σε πραγματικούς όρους, με αποτέλεσμα διπλό πλήγμα για τους εργαζόμενους.
Με τον πληθωρισμό να φτάνει στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 30 ετών το 2022, η νέα ανάλυση του ΟΟΣΑ δείχνει ότι οι πραγματικοί φορολογικοί συντελεστές αυξήθηκαν στην πλειονότητα των χωρών του ΟΟΣΑ σε διάφορα επίπεδα εισοδήματος και τύπους νοικοκυριών, με σημαντική αύξηση για τις οικογένειες με παιδιά, ιδιαίτερα σε χαμηλότερες επίπεδα εισοδήματος.
Οι διαφορετικές προσεγγίσεις που ακολουθούν οι χώρες του ΟΟΣΑ για την αναπροσαρμογή των φορολογικών συστημάτων και των συστημάτων παροχών στον πληθωρισμό αποκαλύπτουν ότι 17 χώρες του ΟΟΣΑ προσαρμόζουν αυτόματα τα συστήματα φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων σύμφωνα με τον πληθωρισμό, ενώ οι υπόλοιπες 21 το κάνουν σε διακριτική βάση. Οι εισφορές κοινωνικής ασφάλισης και οι παροχές σε χρήμα προσαρμόζονται αυτόματα σε 21 και 19 χώρες, αντίστοιχα. Η έκθεση υπογραμμίζει ότι τα νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος με παιδιά είναι πιο ευάλωτα στις αυξήσεις των πραγματικών φορολογικών τους συντελεστών όταν τα συστήματα φορολογίας και παροχών δεν είναι πλήρως προσαρμοσμένα για τον πληθωρισμό.
Η έκθεση εστιάζει στη σύγκριση μεταξύ των χωρών του φόρου εργασίας - που ορίζεται ως οι συνολικοί φόροι επί της εργασίας που καταβάλλονται τόσο από τους εργαζόμενους όσο και από τους εργοδότες, μείον τα οικογενειακά επιδόματα, ως ποσοστό του κόστους εργασίας. Εξετάζει οκτώ διαφορετικούς τύπους νοικοκυριών, που ποικίλλουν ανάλογα με το επίπεδο εισοδήματος και τη σύνθεση του νοικοκυριού. Για έναν άγαμο εργαζόμενο που κερδίζει τον μέσο μισθό, η φορολογική επιβάρυνση κυμαινόταν από 53% στο Βέλγιο έως 0% στην Κολομβία το 2022, κατά μέσο όρο 34,6% σε ολόκληρο τον ΟΟΣΑ.
Κατά μέσο όρο στον ΟΟΣΑ, η φορολογική επιβάρυνση για έναν μόνο γονέα που κερδίζει το 67% του μέσου μισθού αυξήθηκε κατά 1,6 ποσοστιαίες μονάδες μεταξύ 2021 και 2022 σε 16,6%, τη μεγαλύτερη ετήσια αύξηση στη μέση φορολογική σφήνα από το 2000 για οποιοδήποτε από τα οκτώ νοικοκυριά τύπους που καλύπτονται από την έκθεση. Για ένα ζευγάρι με ένα εισόδημα που κερδίζει τον μέσο μισθό με δύο παιδιά, η μέση φορολογική σφήνα 25,6% το 2022 αντανακλά αύξηση 1,1 ποσοστιαίων μονάδων από το προηγούμενο έτος – τη μεγαλύτερη αύξηση για αυτόν τον τύπο νοικοκυριού από το 2000.
Το Taxing Wages 2023 επιτρέπει συγκρίσεις μεταξύ των χωρών του κόστους εργασίας και της συνολικής θέσης φόρου και παροχών στον ΟΟΣΑ. Αναλύει τον φόρο εισοδήματος που πληρώνουν οι εργαζόμενοι, τις παροχές σε μετρητά που λαμβάνουν οι εργαζόμενες οικογένειες και τις σχετικές εισφορές κοινωνικής ασφάλισης και τους φόρους μισθοδοσίας που γίνονται από εργαζομένους και εργοδότες, οι οποίοι είναι βασικοί παράγοντες όταν τα άτομα εξετάζουν τις επιλογές απασχόλησης τους και οι επιχειρήσεις λαμβάνουν αποφάσεις πρόσληψης.
Ο πληθωρισμός
Η έκθεση αναφέρεται και στο θέμα πληθωρισμού. Ο υψηλός πληθωρισμός είχε ως συνέπεια τη μείωση των πραγματικών μισθών και την αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης στις χώρες του ΟΟΣΑ το 2022, διαπιστώνει ο Οργανισμός .
Η συνολική φορολογική επιβάρυνση των μισθωτών στην Ελλάδα – δηλαδή το ποσό του φόρου εισοδήματος και των ασφαλιστικών εισφορών των μισθωτών, αφού αφαιρεθούν τα επιδόματα, ως ποσοστό στο συνολικό κόστος εργασίας – μειώθηκε οριακά κατά 0,02 ποσοστιαίες μονάδες για τους άγαμους μισθωτούς χωρίς παιδιά με μέσο εισόδημα και διαμορφώθηκε στο 37,1%, σύμφωνα με έκθεση του ΟΟΣΑ
Η οριακή υποχώρηση της επιβάρυνσης (tax wedge) προέκυψε κυρίως από τη μείωση των εισφορών εργαζομένων και εργοδοτών για την επικουρική ασφάλιση, η οποία μείωσε συνολικά την επιβάρυνση κατά 0,21 ποσοστιαίες μονάδες. Η μείωση αυτή υπερκάλυψε την αύξηση της επιβάρυνσης από τη φορολογία εισοδήματος κατά 0,18 ποσοστιαίες μονάδες, λόγω της αύξησης των ονομαστικών εισοδημάτων.
Για το σύνολο των χωρών του ΟΟΣΑ, ο μέσος συντελεστής για την παραπάνω κατηγορία νοικοκυριών παρέμεινε αμετάβλητος στο 34,6%.
Για τα ζευγάρια με δύο παιδιά και έναν εργαζόμενο με μέσο μισθό, η συνολική επιβάρυνση αυξήθηκε οριακά κατά 0,03 ποσοστιαίες μονάδες στο 33,7%, ενώ στον ΟΟΣΑ αυξήθηκε κατά μέσο όρο κατά 1,05 ποσοστιαίες μονάδες στο 25,6%.
Για παντρεμένους με δύο παιδιά, εκ των οποίων ο ένας έχει μέσο μισθό και ο άλλος το 67% του μέσου μισθού, το tax wedge αυξήθηκε κατά 1,52 ποσοστιαίες μονάδες στο 35,7%. Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, η αύξηση οφείλεται στο γεγονός ότι τα νοικοκυριά της κατηγορίας αυτής δεν δικαιούνταν επιδόματα παιδιών λόγω της αύξησης του μέσου μισθού. Στις χώρες του ΟΟΣΑ η μέση αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης για την κατηγορία αυτή ήταν 0,45 ποσοστιαίες μονάδες στο 29,4%.