Κυβέρνηση: Οι 7 Νέες παρεμβάσεις στήριξης της κοινωνίας

 Νέες παρεμβάσεις στήριξης της κοινωνίας

Επτά νέες παρεμβάσεις στήριξης, συνολικού ύψους 800 εκ. ευρώ, για συνταξιούχους, αγρότες και οφειλέτες ανακοίνωσε το οικονομικό επιτελείο, σε συνέχεια της προαναγγελίας που έκανε από την Κοζάνη ο πρωθυπουργός  Κυριάκος Μητσοτάκης. Αναλυτικά τα μέτρα που ανακοινώθηκαν είναι τα εξής:

 

1. Χορήγηση έκτακτης ενίσχυσης σε συνταξιούχους

 

Λόγω της σημαντικής αύξησης του επιπέδου των τιμών, οι συνταξιούχοι που δεν έλαβαν αύξηση σύνταξης λόγω προσωπικής διαφοράς με βάση Νόμο του 2016 ή που η αύξηση της σύνταξής τους ήταν μικρότερη του 7%, θα λάβουν, μέχρι το τέλος Μαρτίου, έκτακτη εφάπαξ οικονομική ενίσχυση. Αυτή η ενίσχυση καλύπτει περισσότερους από 1 εκατ. συνταξιούχους και διαμορφώνεται από τα 200 έως τα 300 ευρώ, ανάλογα με το ύψος των συντάξιμων αποδοχών και την τυχόν αύξηση που έλαβαν. Η ενίσχυση είναι αφορολόγητη, ανεκχώρητη και ακατάσχετη στα χέρια Δημοσίου ή τρίτων, δεν δεσμεύεται και δεν συμψηφίζεται με βεβαιωμένα χρέη προς το Δημόσιο, και δεν υπόκειται σε οποιοδήποτε τέλος, εισφορά ή άλλη κράτηση υπέρ του Δημοσίου. Το δημοσιονομικό κόστος εκτιμάται στα 280 εκατ. ευρώ.

• Ενίσχυση 300 ευρώ θα λάβουν οι συνταξιούχοι:
  • Που δεν είδαν καμία αύξηση. Ανέρχονται σε 120.000 περίπου.
  • Που είχαν προσωπική διαφορά, με μόνη ενίσχυση τα 350 ευρώ που δόθηκαν τα Χριστούγεννα. Ανέρχονται σε 370.000, με συντάξεις έως 800 ευρώ τον μήνα.
  • Που έχουν άθροισμα κύριων συντάξεων 1000 – 1100 ευρώ τον μήνα και είδαν μικρή ενίσχυση από την κατάργηση εισφοράς αλληλεγγύης. Ανέρχονται σε 70.000.
• Ενίσχυση 250 ευρώ θα λάβουν οι συνταξιούχοι:
  • Που έχουν άθροισμα κύριων συντάξεων 1.110 – 1.600 έχουν προσωπική διαφορά και ανέρχονται στους 300.000.
  • Που δεν είδαν ακέραια την αύξηση του 7,75%. Έλαβαν ωστόσο κάποιο μικρότερο ποσοσοτό. Αυτοί θα λάβουν 250 ευρώ. Η ομάδα αυτή υπολογίζεται σε 94.000.
• Ενίσχυση 200 ευρώ θα λάβουν οι συνταξιούχοι:
  • Με κύρια σύνταξη έως 1.100 ευρώ, με προσωπική διαφορά, οι οποίοι δεν είδαν ακέραιη την αύξηση την 1/1/2023 αλλά μέχρι του ποσοστού του 3,49%.
  • Με κύρια σύνταξη έως 1.100 ευρώ, με προσωπική διαφορά, οι οποίοι είδαν αύξηση από 3,5% έως 6,99%.
  • Με κύρια σύνταξη 1.101 - 1.600 ευρώ με προσωπική διαφορά, αλλά πήραν αύξηση έως 3,49% από 1/1/2023.

 

2. Παράταση μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ

Επεκτείνεται, για άλλους 6 μήνες, και έως το τέλος του έτους, η μείωση των συντελεστών ΦΠΑ, η οποία έχει νομοθετηθεί έως τον Ιούνιο του 2023, σε μια σειρά από προϊόντα και υπηρεσίες, όπως είναι οι μεταφορές επιβατών, ο καφές και τα μη αλκοολούχα ποτά, οι κινηματογράφοι, τα γυμναστήρια και οι σχολές χορού.

• Αυτό το μέτρο έχει στόχο να στηρίξει την επιχειρηματικότητα, καθώς οι εν λόγω κλάδοι, που επηρεάστηκαν ιδιαίτερα από τις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας, συνεχίζουν να επηρεάζονται από τα αυξημένα κόστη λειτουργίας, εξαιτίας της ενεργειακής κρίσης.
• Το επιπλέον δημοσιονομικό κόστος, για το 2ο εξάμηνο του έτους, εκτιμάται στα 250 εκατ. ευρώ.

 

3. Επιστροφή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (ΕΦΚ) στο αγροτικό πετρέλαιο

Για τον περιορισμό του αυξημένου κόστους παραγωγής και τη στήριξη της γεωργικής παραγωγής, η επιστροφή του ΕΦΚ στο αγροτικό πετρέλαιο συνεχίζεται και για το 2023. Το δημοσιονομικό κόστος εκτιμάται στα 76 εκατ. ευρώ.

 

4. Καταβολή εκκρεμών αγροτικών αποζημιώσεων

Επιδιώκουμε, με επισπεύδον το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, να επιταχύνουμε την καταβολή εκκρεμών αγροτικών αποζημιώσεων, τόσο μέσω του ΕΛΓΑ και του μηχανισμού ενισχύσεων ήσσονος σημασίας, όσο και μέσω του Ουκρανικού πλαισίου στήριξης. Το δημοσιονομικό κόστος εκτιμάται στα 120 εκατ. ευρώ.

5. Αύξηση και διεύρυνση του επιδόματος επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας

Αυξάνεται στα 200 ευρώ, από 150 ευρώ μέχρι πρότινος, το ανώτατο ύψος του επιδόματος επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας για απασχολούμενους στον τομέα της υγείας, καθώς επίσης για υπαλλήλους που ανήκουν και υπηρετούν στο Πυροσβεστικό Σώμα, ενώ παράλληλα διευρύνονται οι ειδικότητες εργαζομένων που μπορούν να λάβουν το συγκεκριμένο είδος επιδόματος.

• Το επιπλέον δημοσιονομικό κόστος εκτιμάται στα 80 εκατ. ευρώ, οπότε πλέον το συνολικό, μόνιμο ετήσιο δημοσιονομικό κόστος ανέρχεται στα 250 εκατ. ευρώ.
• Για τα υπόλοιπα Υπουργεία θα ακολουθήσουν αντίστοιχες Αποφάσεις για τις κατηγορίες δικαιούχων, το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα.

 

6. Νέο πλαίσιο ρυθμίσεων οφειλών

Έχοντας πλήρη επίγνωση των νέων δυσκολιών που προκάλεσαν στους οφειλέτες, μετά την πανδημία, η ενεργειακή κρίση και η σημαντική αύξηση του πληθωρισμού, συνεκτιμώντας την ανάγκη διατήρησης της κουλτούρας πληρωμών, και με αίσθημα δικαίου απέναντι στους συνεπείς φορολογούμενους, προχωράμε σε ένα νέο πλαίσιο ρυθμίσεων οφειλών. Συγκεκριμένα:

• Για όσους έχουν απολέσει τις φορολογικές και ασφαλιστικές ρυθμίσεις των 120 ή 72 δόσεων ή αυτές κατέστησαν μη εξυπηρετούμενες έως την 1η Φεβρουαρίου 2023, δίνεται η δυνατότητα να τις αναβιώσουν, καταβάλλοντας δύο μηνιαίες δόσεις έως τις 31 Ιουλίου 2023, την τρέχουσα και μία επιπλέον, που αποσβένει παλαιές υποχρεώσεις, με σειρά παλαιότητας.
  • Ποσά που έχουν καταβληθεί ως υπερ-είσπραξη, αποσβένουν τις παλαιότερες δόσεις, με σειρά παλαιότητας.
  • Οι δόσεις που έχουν απολεσθεί, μεταφέρονται, έντοκα, στο τέλος της ρύθμισης.
  • Η αναβίωση πραγματοποιείται με όλα τα ευεργετήματα των ρυθμίσεων αυτών, όπως ισχύουν για κάθε ρύθμιση, π.χ. χορήγηση αποδεικτικού ενημερότητας, αναστολή της συνέχισης της διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης επί των οφειλών που ρυθμίζονται κτλ.

Παραδείγματα

– Έχω ρύθμιση 120 δόσεων την οποία σταμάτησα να πληρώνω το Φεβρουάριο του 2022. Τον Απρίλιο του 2023 κάνω αίτηση για αναβίωση και καταβάλω 2 δόσεις, επικυρώνοντας έτσι την αναβίωση της ρύθμισης, μαζί με τα ευεργετήματα αυτής, όπως η αποδέσμευση των τραπεζικών λογαριασμών.

– Αναβιώνω ρύθμιση 120 δόσεων και παράλληλα έχω κι άλλες αρρύθμιστες ληξιπρόθεσμες οφειλές πέραν αυτών που ενέταξα στη ρύθμιση των 120 δόσεων. Είμαι υποχρεωμένος να τις εντάξω στην πάγια ρύθμιση των 24 ή 48 δόσεων μέσα σε προθεσμία ενός μηνός από την ημερομηνία επικύρωσης της αναβίωσης της ρύθμισης των 120 δόσεων.

• Για όσους φορολογούμενους είναι συνεπείς στις υποχρεώσεις τους ή/και είχαν ρυθμισμένες φορολογικές και ασφαλιστικές οφειλές την 1η Νοεμβρίου 2021, που συνέχισαν να τις εξυπηρετούν έως σήμερα, αλλά δημιούργησαν νέες οφειλές, δημιουργείται ένα νέο σχήμα.
  • Συγκεκριμένα, οφειλές που κατέστησαν ληξιπρόθεσμες μετά τις 1η Νοεμβρίου 2021 και έως την 1η Φεβρουαρίου 2023, μπορούν να ρυθμιστούν είτε σε 36 δόσεις με το αντίστοιχο επιτόκιο που ισχύει στην πάγια ρύθμιση των 12 δόσεων, είτε σε 72 δόσεις με το αντίστοιχο επιτόκιο που ισχύει στην πάγια ρύθμιση των 24 δόσεων.
  • Σε περίπτωση ένταξης στην νέα ρύθμιση, ισχύουν τα ευεργετήματα της αναβίωσης των ρυθμίσεων.
  • Μπορούν να ενταχθούν στη νέα ρύθμιση και οφειλές που είναι ενταγμένες σε εξυπηρετούμενες – κατά την 1η Φεβρουαρίου 2023 – πάγιες ρυθμίσεις, εφόσον οι ρυθμίσεις αυτές περιλαμβάνουν, αποκλειστικά, νέες οφειλές που δημιουργήθηκαν μετά την 1η Νοεμβρίου 2021.

Παραδείγματα

– Οι ληξιπρόθεσμες οφειλές που δημιουργήθηκαν στο διάστημα από το Νοέμβριο του 2021 μέχρι το Φεβρουάριο του 2023, εντάσσονται στη ρύθμιση των 72 δόσεων γιατί την 1η Νοεμβρίου 2021 δεν υπήρχαν ληξιπρόθεσμες ή αρρύθμιστες οφειλές.

– Δημιούργησα ληξιπρόθεσμες οφειλές από το Νοέμβριο του 2021 και μετά, τις οποίες ενέταξα στην πάγια ρύθμιση των 24 ή 48 δόσεων. Αυτές τις οφειλές μπορώ πλέον να τις εντάξω στη ρύθμιση των 72 δόσεων.

– Την 1η Νοεμβρίου του 2021 έχω οφειλές ρυθμισμένες με την πάγια ρύθμιση των 24 δόσεων, την οποία απώλεσα τον Μάρτιο του 2022. Βεβαιώθηκαν νέα χρέη τον Απρίλιο του 2022, τα οποία μπορώ πλέον να εντάξω στη νέα ρύθμιση των 72 δόσεων. Ταυτόχρονα υποχρεούμαι να εντάξω τις οφειλές της απολεσθείσας πάγιας ρύθμισης των 24 δόσεων σε νέα πάγια ρύθμιση των 24 δόσεων, εντός μηνός από την ένταξή μου στη νέα ρύθμιση των 72 δόσεων.

 

7. Βελτιώσεις στον εξωδικαστικό μηχανισμό

Ο συγκεκριμένος μηχανισμός ρύθμισης συνολικών οφειλών λειτουργεί ικανοποιητικά τους τελευταίους μήνες. Αποδεικνύεται το πιο επιτυχημένο εργαλείο των τελευταίων 12 ετών.

• Μέχρι σήμερα, περισσότεροι από 3.631 οφειλέτες έχουν ρυθμίσει οφειλές προς το Δημόσιο και χρηματοδοτικούς φορείς, συνολικού ύψους αρχικών οφειλών 1,18 δισ. ευρώ.
• Μάλιστα το ποσοστό εγκρισιμότητας των αιτήσεων έχει ανέλθει στο 70%, με αυξητική τάση.
• Συγκριτικά, στον προηγούμενο εξωδικαστικό μηχανισμό της Κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, μόλις 2.200 οφειλέτες ολοκλήρωσαν τη διαδικασία ρύθμισης οφειλών.

Όμως, παρά την σημαντική πρόοδο των τελευταίων μηνών, δεν είμαστε ακόμη εκεί που επιθυμούμε. Κυρίως οι διαχειριστές δανείων, αλλά και οι τράπεζες, πρέπει να εργαστούν πιο σκληρά και αποτελεσματικά, να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους και τις προτάσεις ρυθμίσεων προς τους πολίτες. Εμείς, ως Κυβέρνηση, με ρυθμίσεις που καταθέτουμε στη Βουλή ως τροπολογία τις επόμενες ημέρες, επιδιώκουμε να βελτιώσουμε την αποτελεσματικότητα του εξωδικαστικού μηχανισμού. Συγκεκριμένα:

• Υποχρεώνουμε την αιτιολόγηση μη συναίνεσης στην πρόταση ρύθμισης που παράγει ο αλγόριθμος, τόσο των χρηματοδοτικών φορέων όσο και του οφειλέτη. Απαιτείται δημόσια ανάρτηση της αιτιολόγησης στην πλατφόρμα. Με τον τρόπο αυτό, θα γίνεται συνειδητή διαχείριση των αιτήσεων, ενώ, η τυχόν άρνηση των χρηματοδοτικών φορέων σε πρόταση ρύθμισης θα τεκμηριώνεται από πλήρως αιτιολογημένες συνθήκες που αφορούν στον εκάστοτε οφειλέτη.
• Διευρύνουμε το πεδίο εφαρμογής του εξωδικαστικού μηχανισμού, προκειμένου να εντάσσονται οφειλέτες και με μία και μοναδική οφειλή προς τους χρηματοδοτικούς φορείς, όπως είναι τα νοικοκυριά με ένα στεγαστικό δάνειο, το οποίο επιθυμούν να ρυθμίσουν, διασώζοντας την περιουσία τους.
• Εντάσσουμε και νέες κατηγορίες οφειλών που μπορούν να ρυθμιστούν, όπως είναι οι οφειλές υπέρ τρίτων που εισπράττονται από τη φορολογική διοίκηση. Με τον τρόπο αυτό, ένας συμπατριώτης μας, που επιβαρύνεται – για παράδειγμα – με μια οφειλή προς την Τοπική Αυτοδιοίκηση, η οποία έχει βεβαιωθεί στην φορολογική διοίκηση, θα μπορεί να την ρυθμίσει μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού.
• Καταργούμε την ποινή προεξόφλησης των οφειλών προς το Δημόσιο, και μειώνουμε το επιτόκιο ρύθμισης αυτών. Ειδικά, ως προς την κατάργηση της ποινής προεξόφλησης, θα αφαιρούνται, στο ακέραιο, οι τόκοι που αντιστοιχούν στις υπολειπόμενες δόσεις, ενώ παράλληλα θα επωφελείται ο πολίτης από όλα τα ευεργετήματα της ρύθμισης, όπως είναι η διαγραφή τόκων, προσαυξήσεων, ή ακόμη και της βασικής οφειλής. Επιπλέον, το επιτόκιο ρύθμισης διαμορφώνεται στο 3%, σταθερό, από Euribor συν 5 ποσοστιαίες μονάδες που είναι σήμερα. Οι βελτιώσεις αυτές καταλαμβάνουν για το μέλλον και τις ήδη επιτευχθείσες ρυθμίσεις μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού.

 

Επιπρόσθετα υπενθυμίζεται ότι, μέχρι το τέλος της επόμενης εβδομάδας, αναμένεται να ανοίξει η πλατφόρμα χορήγησης του Market Pass, δηλαδή της ενίσχυσης με ποσοστό 10% επί των αγορών νοικοκυριών σε σούπερ-μάρκετ και άλλες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο λιανικό εμπόριο τροφίμων. Ενίσχυση η οποία καλύπτει το 85% των νοικοκυριών. Οι πρώτες καταβολές προγραμματίζεται να πραγματοποιηθούν στις αρχές Μαρτίου. Το δημοσιονομικό κόστος εκτιμάται στα 650 εκατ. ευρώ.

 

Πρώτα διασφαλίζουμε τον δημοσιονομικό χώρο και στη συνέχεια να παρεμβαίνουμε υπέρ της οικονομίας και της κοινωνίας

 

Στο προϋπολογισμό του 2023 έχουμε προβλέψει ένα μικρό, αλλά αξιόλογο πρωτογενές πλεόνασμα, 0,7% του ΑΕΠ. Τα μέτρα που παρουσιάσαμε είναι απολύτως συμβατά με αυτόν τον στόχο, καθώς έχουν προκύψει από εξελίξεις που συνέβησαν μετά την κατάθεση και την ψήφιση του προϋπολογισμού και αφορούν στον διαθέσιμο δημοσιονομικό χώρο, τόσο από πλευράς φορολογικών εσόδων όσο και από πλευράς ρυθμού οικονομικής ανάπτυξης και αναγκαίων δαπανών που έχουμε μπροστά μας. Οι εξελίξεις, οι οποίες επιτρέπουν μια πιο θετική πορεία είναι οι ακόλουθες:

• Η πρώτη αφορά στην ασφάλεια, με την οποία μπορούμε, πλέον, να μιλάμε για έναν ικανοποιητικό ρυθμό ανάπτυξης το 2023, μετά και την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που αναθεωρεί προς τα πάνω τις προβλέψεις της για την Ελλάδα τη φετινή χρονιά (ανάπτυξη: 1,2% και υποχώρηση πληθωρισμού στο 4,5%).
• Η δεύτερη εξέλιξη σχετίζεται με την πορεία των τιμών του φυσικού αερίου, όπου βλέπουμε μια σταθεροποίηση σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα από αυτά που είχαμε προβλέψει στον προϋπολογισμό του 2023. Για αρκετό χρονικό διάστημα το φυσικό αέριο γυροφέρνει κάτω από τα 60 ευρώ στο ΤΤF, σήμερα το πρωί ήταν 54 ευρώ. Και αυτή η εξέλιξη μειώνει κατά πολύ το ενεργειακό κόστος των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων και κατά συνέπεια τις ανάγκες επιδότησης αυτού του ενεργειακού κόστους, αλλά και το ίδιο το ενεργειακό κόστος του Δημοσίου, το οποίο μην ξεχνάμε ότι και αυτό είναι σημαντική επιβάρυνση στον προϋπολογισμό.
• Η τρίτη εξέλιξη αφορά στα δημοσιονομικά έσοδα, φορολογικά και ασφαλιστικές εισφορές, αλλά και γενικότερα στην πορεία του δημοσιονομικού αποτελέσματος του 2022. Σημειώνω πως δεν έχουμε ακόμη, τελεσιδίκως, ολόκληρη την εικόνα, καθώς πρέπει να τελειώσει και ο Φεβρουάριος, όπου λαμβάνουμε τα τελευταία έσοδα που αφορούν στο 2022. Ωστόσο, από τα στοιχεία της Γενικής Κυβέρνησης (Ιανουάριος 2023) προκύπτει καλύτερο αποτέλεσμα, σε σχέση με τα προβλεπόμενα στον προϋπολογισμό και κατά συνέπεια μεταφερόμενος δημοσιονομικός χώρος από το 2022 στο 2023.
  • Συγκεκριμένα, στο Δελτίο Μηνιαίων Στοιχείων Γενικής Κυβέρνησης για τον Δεκέμβριο του 2022 έχουμε πρωτογενές έλλειμμα μόλις 288 εκατ. ευρώ το 2022 (από αυτά που ξέρουμε μέχρι και τον Δεκέμβριο), έναντι 7,4 δισ. ευρώ το 2021. Τα έσοδα έφτασαν στο δωδεκάμηνο τα 97,8 δισ. ευρώ, από τα 84 δισ. ευρώ το 2021. Ειδικά τα φορολογικά έσοδα διαμορφώθηκαν σε 56,9 δισ. ευρώ, από 46,9 δισ. ευρώ το 2021.
  • Με βάση αυτά τα στοιχεία, δεν σημαίνει ότι εξαντλείται ο δημοσιονομικός χώρος, που είναι πιθανόν να προκύψει στη διάρκεια του έτους. Ωστόσο, για λόγους συντηρητικής αντιμετώπισης των εξελίξεων, επιλέγουμε να υπάρχει μια εφεδρεία για αντιξοότητες, οι οποίες μπορεί να προκύψουν στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, ιδίως με δεδομένο ότι διανύουμε μια χρονιά στην οποία θα γίνουν και εκλογές, ενώ υπάρχουν, ακόμη, μεγάλες διεθνείς αβεβαιότητες.

 

Το συνολικό δημοσιονομικό κόστος του «πακέτου» που παρουσιάστηκε ανέρχεται στα 800 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 650 εκατ. ευρώ είναι ο καθαρός, επιπλέον δημοσιονομικός χώρος που θα χρειαστεί. Για τα υπόλοιπα 150 εκατ. ευρώ έχουν προβλεφθεί πιστώσεις, ήδη, στον προϋπολογισμό.

Οι συγκεκριμένες πολιτικές είναι απολύτως συμβατές με την τακτική μας, σε ολόκληρη τη διάρκεια της περασμένης τετραετίας, να διασφαλίζουμε πρώτα τον δημοσιονομικό χώρο και στη συνέχεια να παρεμβαίνουμε – στο πλαίσιο πάντα των δημοσιονομικών μας στόχων – υπέρ της οικονομίας και της κοινωνίας. Έτσι και τώρα, αφού πρώτα εξασφαλίσαμε καλύτερη εκτέλεση του προϋπολογισμού του 2022 – σε σχέση με το αναμενόμενο – και μεταφερόμενο δημοσιονομικό χώρο, αποφασίσαμε να προχωρήσουμε στη σημερινή παρέμβαση.