Την άποψη πως οι χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ πρέπει να είναι προετοιμασμένα ακόμα και να αποπέμψουν προσωρινά την Τουρκία από τη συμμαχία εκφράζουν με επιστολή τους στους Financial Times ο Μαρκ Γουάλας, πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στον ΟΗΕ και νυν γενικός διευθυντής του «Turkish Democracy Project», και η Μαντελίν Τζόανσον, εκτελεστική διευθύντρια της ίδιας ΜΚΟ.
Οι δύο Αμερικανοί αξιωματούχοι προειδοποιούν πως κάθε παραχώρηση του ΝΑΤΟ θα αποτελεί νίκη για τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και θα τον βοηθήσουν να ενισχυθεί στο εσωτερικό της Τουρκίας.
Απαντούν μάλιστα στον αρθρογράφο των Financial Times, Γκίντεον Ράχμαν, ο οποίος πρόσφατα πρότεινε να δοθούν οικονομικά ανταλλάγματα στον Ερντογάν για να δώσει το «πράσινο φως» για την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, και εξηγούν γιατί η πρότασή του είναι προβληματική.
Αναλυτικά η επιστολή που δημοσιεύθηκε στους Financial Times:
«Ο Γκίντεον Ράχμαν προτείνει στα μέλη του ΝΑΤΟ να είναι έτοιμα να παζαρέψουν, όπως λέγεται, στο Μεγάλο Παζάρι της Κωνσταντινούπολης, αν θέλουν ο αυταρχικός πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, να συμμορφωθεί με την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Ο Ράχμαν υποστηρίζει ότι τα μέλη του ΝΑΤΟ θα πρέπει να προσφέρουν οικονομική βοήθεια με αντάλλαγμα τη συνεργασία για το σκανδιναβικό ζήτημα.
Το πρόβλημα με αυτή τη στρατηγική είναι ότι επιβραβεύει την κακή συμπεριφορά του Ερντογάν. Θα τον ενθαρρύνει να πιέσει για περισσότερες παραχωρήσεις την επόμενη φορά που θα απαιτηθεί ομοφωνία για να αντιμετωπιστεί μια κρίση. Κάθε παραχώρηση που θα αποσπαστεί από τη συμμαχία θα αποτελεί διπλωματική νίκη του Ερντογάν, βοηθώντας τον έτσι να ενισχυθεί στο εσωτερικό της χώρας και να επανεκλεγεί του χρόνου.
Η αλήθεια είναι ότι το παζάρι λειτουργεί μόνο εάν προτίθεσαι και να το σταματήσεις. Όσο ο Ερντογάν γνωρίζει ότι τα μέλη (του ΝΑΤΟ) είναι απρόθυμα να κάνουν το τελικό βήμα και να απομακρύνουν την Τουρκία, ακόμα και προσωρινά, θα συνεχίσει να έχει το πάνω χέρι στις διαπραγματεύσεις.
Τα μέλη του ΝΑΤΟ ήδη γνωρίζουν ότι ενώ η Τουρκία ανήκει στο ΝΑΤΟ, δεν ισχύει το ίδιο για τον Ερντογάν. Πρέπει να είναι προετοιμασμένοι να κάνουν το βήμα προς αυτό τον στόχο.
Εάν οι κανόνες του ΝΑΤΟ τροποποιηθούν για να επιτρέψουν την προσωρινή αναστολή της συμμετοχής κρατών μελών, έως ότου οι ηγέτες τους ευθυγραμμιστούν ξανά με τις αρχές και τα συμφέροντα της συμμαχίας, τότε ο Ερντογάν θα αντιληφθεί την προοπτική των πραγματικών οικονομικών και στρατηγικών συνεπειών των ενεργειών του. Όπως ο ίδιος ο Ράχμαν επισημαίνει, το μποϊκοτάζ της Σαουδικής Αραβίας σε τουρκικά αγαθά – και όχι μια προσφορά οικονομικής βοήθειας – ήταν αυτό που οδήγησε τον Ερντογάν να επιδιώξει ανανέωση των σχέσεων με τη Σαουδική Αραβία.
Εάν θέλετε να φύγετε από το Μεγάλο Παζάρι με μια δίκαιη τιμή, πρέπει πρώτα να γνωρίζετε που βρίσκονται οι έξοδοι».
Μάρκ Γουάλας,
Πρώην Πρέσβης των ΗΠΑ στα Ηνωμένα Έθνη
Γενικός Διευθυντής του Turkish Democracy Project, Νέα Υόρκη, ΗΠΑ
Μαντλίν Τζόελσον,
Εκτελεστική Διευθύντρια του Turkish Democracy Project, Νέα Υόρκη, ΗΠΑ