Του Ken Silverstein
Ο Nord Stream 2 θα πρέπει να συγκριθεί με το Τείχος του Βερολίνου: γενεές επί γενεών καταπίεσης τελειώνουν και μια νέα μέρα έρχεται. Αν το γκρεμισμένο Τείχος συμβολίζει την πτώση του κομμουνισμού, η κατάρρευση του Nord Stream 2 ενσαρκώνει τον θάνατο της απολυταρχίας και την άνοδο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Παρά την εξάρτησή της από το ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει διαμηνύσει πως θα επιταχύνει τη μετάβασή της στην πράσινη εποχή και θα απεμπλακεί από τη ρωσική οικονομία. Το μπλοκ στοχεύει να αυξήσει το μερίδιο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο 32% έως το 2030 και παράλληλα να απεξαρτηθεί από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα. Ο "Τσάρος" Βλαντιμίρ Πούτιν αποτελεί παγκόσμια απειλή όχι μόνο για τις φιλειρηνικές χώρες, αλλά και για την περιβαλλοντική ασφάλεια.
"Ας στραφούμε με γρήγορες κινήσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας", παρότρυνε ο Frans Timmermans, εκτελεστικός αντιπρόεδρος για την ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία. "Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι μια φθηνή, καθαρή και δυνητικά ανεξάντλητη πηγή ενέργειας που αντί να χρηματοδοτούν τη βιομηχανία ορυκτών καυσίμων σε άλλες περιοχές του κόσμου, μπορούν να δημιουργούν θέσεις εργασίας στην Ευρώπη".
Η "Πράσινη Νέα Συμφωνία" (2019) έχει ως στόχο να μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου στην Ευρώπη κατά 50% έως το 2030 και να καταστήσει την ήπειρο κλιματικά ουδέτερη ως προς τις εκπομπές ρύπων του διοξειδίου του άνθρακα έως το 2050. Αν η Ευρώπη "πατήσει γκάζι" προς αυτή την κατεύθυνση, θα προκαλέσει οικονομικές αναταράξεις, με άμεσο αντίκτυπο ιδιώτες και επιχειρήσεις να πληρώνουν περισσότερα για την ενέργεια. Θέλει, όμως, κάτι τέτοιο η Ευρώπη;
Ο αγωγός Nord Stream 2 είναι ένα έργο αξίας 11 δισ. δολαρίων, που έχει σχεδιαστεί για να παρακάμψει την Ουκρανία. Διανύει απόσταση 1.200 χιλιομέτρων για να καταλήξει στις γερμανικές ακτές της Βαλτικής. Σήμερα είναι "νεκρός": το πρώτο θύμα στον αναίτιο πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας. Η Γερμανία έχει αποκηρύξει πλέον το ρωσικό φυσικό αέριο και δεσμεύεται να γίνει εντελώς "πράσινη" έως το 2035. Στο μεταξύ, η ευρωπαϊκή ήπειρος ενισχύει τις επενδύσεις της στην ενεργειακή απόδοση και στη διαχείριση της ζήτησης.
Η Ρωσία είναι ο μεγαλύτερος προμηθευτής φυσικού αερίου της Ευρώπης, καλύπτοντας το 1/3 των αναγκών της το 2021. Ο πόλεμος θα περικόψει τη ζήτηση κατά 6%, προβλέπει ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας. Παράλληλα, το 2021 η υφήλιος πρόσθεσε νέες μονάδες ΑΠΕ ισχύος 295.000 μεγαβάτ (αριθμός-ρεκόρ), παρά τις διαταραχές στην εφοδιαστική αλυσίδα, τις καθυστερήσεις στον κατασκευαστικό τομέα και το ράλι στις τιμές πρώτων υλών. Ο αριθμός αυτός θα αυξηθεί σε 320.000 μεγαβάτ φέτος. Η Ευρώπη αύξησε την παραγόμενη ενέργεια από ΑΠΕ κατά 30% εντός του 2021 στις 36.000 μεγαβάτ: αριθμοί που αναμένεται να αυξηθούν.
"Ο σκληρότερος ανταγωνισμός για προμήθειες LNG είναι αναπόφευκτος, καθώς η Ευρώπη μειώνει την εξάρτησή της από το ρωσικό φυσικό αέριο. Ωστόσο, η βέλτιστη και πιο μόνιμη λύση απέναντι στις σημερινές ενεργειακές προκλήσεις θα ήταν να επιταχύνουμε την ενεργειακή απόδοση σε όλους τους τομείς της οικονομίας και να επισπεύσουμε τη μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα στις πηγές ενέργειας με χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα", επισημαίνει ο Keisuke Sadamori, διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας για την αγορά ενέργειας και την ασφάλεια.
Πού στρέφονται οι ΗΠΑ
Ποιες είναι, όμως, οι επιπτώσεις για τις ΗΠΑ; Η Ουάσιγκτον έχει απαγορεύσει τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου. Το εγχώρια παραγόμενο φυσικό αέριο αντικαθιστά τον άνθρακα και βελτιώνει τα επίπεδα εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα.
Ο πρόεδρος Μπάιντεν θέλει το κράτος του να γίνει κλιματικά ουδέτερο ως προς τον άνθρακα έως το 2050 – για να το πετύχει θα πρέπει να εγκαταλείψει τη χρήση ορυκτών καυσίμων και να στραφεί στην κατανάλωση ενέργειας από ΑΠΕ.
Ο Αμερικανός πρόεδρος έχει δεσμευθεί να βοηθήσει τις περιοχές που υπολείπονται ως προς την επίτευξη αυτού του στόχου. Οι ΗΠΑ πρέπει να εξηλεκτρίσουν την οικονομία τους: από τις μεταφορές έως τον κλάδο της μεταποίησης. Εν ολίγοις, πρέπει να αξιοποιήσουν πολύ περισσότερο τις ΑΠΕ, για να ξεφορτωθούν τον άνθρακα.
Προς τούτο, ο Τζο Μπάιντεν υπέγραψε εκτελεστικό διάταγμα με το οποίο απαγορεύει τις έρευνες για πετρέλαιο και φυσικό αέριο σε ομοσπονδιακές εκτάσεις. Ωστόσο, μόλις το 9% της αμερικανικής παραγωγής γίνεται σε ιδιοκτησίες ιδιωτών. Έτσι, ο Μπάιντεν εστιάζει στο να επιβραδύνει την αξιοποίηση νέων πηγών ενέργειας και ενθαρρύνει τη χρήση των υφιστάμενων πηγών. Ο κλάδος πετρελαίου και φυσικού αερίου, πάντως, υποστηρίζει ότι ήρθε η ώρα –με τις τιμές του φυσικού αερίου να έχουν εκτοξευθεί– ο Τζο Μπάιντεν να επανεξετάσει αυτή την πολιτική.
Σε αυτό το πλαίσιο, το Υπουργείο Εσωτερικών των ΗΠΑ ανακοίνωσε ότι ακυρώνει τις προγραμματισμένες πωλήσεις μισθώσεων πετρελαίου και φυσικού αερίου στην Αλάσκα και στον Κόλπο του Μεξικού. Οι Ρεπουμπλικάνοι έχουν ασκήσει δριμεία κριτική στον Λευκό Οίκο, ενώ οι πετρελαϊκές εταιρείες δεν θα αναλάβουν το ρίσκο. Επιπλέον, το νομικό τοπίο αλλάζει συνεχώς. Οι παραγωγοί πετρελαίου και φυσικού αερίου έχουν 9.000 αχρησιμοποίητες άδειες γεώτρησης.
"Η βιομηχανία είναι ελεύθερη να χρησιμοποιήσει αυτές τις άδειες κατά πώς θεωρεί καλύτερα. Απλώς δεν τις έχει αξιοποιήσει", επισήμανε η υπουργός Εσωτερικών Deb Haaland μιλώντας σε Επιτροπή της Βουλής των Αντιπροσώπων.
Θα συνεχίσουν οι Ηνωμένες Πολιτείες να στρέφονται προς την πιο καθαρή ενέργεια ή θα διπλασιάσουν την παραγωγή ορυκτών καυσίμων για να καλύψουν την αυξημένη ζήτηση από την Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο; Η χώρα θα παράγει όλο και μεγαλύτερες ποσότητες φυσικού αερίου προς εξαγωγή. Ωστόσο, από το 2030 και έπειτα, οι παγκόσμιες και αμερικανικές αγορές θα χρειαστούν περισσότερη πράσινη ενέργεια.
Οι μεγάλες πετρελαϊκές ίσως "διαβάζουν τα σημάδια"
Η αμερικανική Υπηρεσία Πληροφοριών Ενέργειας εκτιμά ότι οι ΗΠΑ θα αυξήσουν τις εξαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου στα 12,2 δισεκατομμύρια κυβικά πόδια την ημέρα, ξεπερνώντας την Αυστραλία και το Κατάρ, και φτάνοντας στο Νο1 παγκοσμίως. Ωστόσο, προβλέπει ότι το μερίδιο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που χρησιμοποιούνται για την ηλεκτροπαραγωγή θα αυξηθεί στο 42% το 2050 από 21% σήμερα. Οι ΑΠΕ θα "επικρατήσουν" του φυσικού αερίου στις ΗΠΑ αυτή έως το 2030.
"Το κλίμα αβεβαιότητας για τις άλλες πηγές ενέργειας, θα λειτουργήσει υπέρ των ΑΠΕ αφού αποτελούν μια φθηνή πηγή ηλεκτρικής ενέργειας", υπογραμμίζει ο Joe Keefe, CEO της Pax World Funds, σε έκθεση της Morningstar. "Έχουν γίνει πολύ ανταγωνιστικές από άποψη τιμής και είναι καλές μακροπρόθεσμες επενδύσεις. Η Γερμανία και άλλα ευρωπαϊκά κράτη έχουν ακόμη μεγαλύτερο κίνητρο να κάνουν κάτι με τις ΑΠΕ, εάν τεθεί σε κίνδυνο η πρόσβαση στο ρωσικό φυσικό αέριο", επισημαίνει ο ίδιος.
Η Ρωσία θα χάσει μερίδιο στην αγορά, αλλά τα ορυκτά καύσιμα δεν θα "εξατμιστούν". Ενεργειακά, αποτελούν το 80% της παγκόσμιας χρήσης. Παρ' όλα αυτά, η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία είναι ένα μήνυμα προς τις μεγάλες πετρελαϊκές ότι πρέπει να διαφοροποιηθούν: να προχωρήσουν σε μακροχρόνιες αγορές, να εξερευνήσουν την αιολική και ηλιακή ενέργεια και να αναπτύξουν εγκαταστάσεις αποθήκευσης μπαταριών και υποδομές δέσμευσης άνθρακα.
Η Chevron λέει ότι προωθεί το υδρογόνο μέσω στρατηγικών συνεργασιών. Σε αυτές περιλαμβάνεται μία σύμπραξη με το Υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ για να διερευνηθούν οι δυνατότητες του ανανεώσιμου φυσικού αερίου –αέριο από χωματερές, για παράδειγμα– να παράγει υδρογόνο. Η πετρελαϊκή εταιρεία συνεργάζεται με την Toyota και την Cummins για τη δημιουργία νέων αλυσίδων αξίας υδρογόνου για βαρέα φορτηγά.
Στο μεταξύ, η Exxon Mobil έχει επενδύσει 10 δισεκατομμύρια δολάρια σε τεχνολογίες μείωσης των εκπομπών ρύπων, όπως: δέσμευση άνθρακα, τεχνολογία αποθήκευσης μπαταριών και προώθηση του πράσινου υδρογόνου. Επιπλέον, η BP δηλώνει ότι θα αυξήσει τις ετήσιες επενδύσεις της σε καθαρή ενέργεια στα 5 δισ. δολάρια εντός μιας 10ετίας από 500 εκατ. δολάρια που είναι σήμερα. Το 1/5 από τα 1.000 στελέχη του κλάδου πετρελαίου και φυσικού αερίου που ερωτήθηκαν από την DNV GL δήλωσε ότι οι εταιρείες του επενδύει ήδη στο υδρογόνο.
"Η εισβολή περισσότερο ωφελεί τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας παρά τις βλάπτει", σημειώνει στην έκθεση της Morningstar ο Shawn Kravetz, πρόεδρος της Esplanade Capital.
Η Ρωσία υποτίμησε τη δύναμη του ουκρανικού στρατού και τη θέληση του λαού της. Και τώρα, παίρνει ένα δεύτερο μάθημα σχετικά με τη Δύση και την επιθυμία της να γίνει πράσινη και κλιματικά ουδέτερη ως προς τον άνθρακα.
πηγή:https://www.capital.gr/forbes/3634841/i-rosiki-eisboli-stin-oukrania-bazei-tafoplaka-ston-nord-stream-2