ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Με την εμπειρία που έχετε και από την Πολιτική Προστασία, βλέπετε τομείς στους οποίους θα μπορούσε να αναπτυχθεί μεγαλύτερη συνέργεια με τις Ένοπλες Δυνάμεις;
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΧΑΡΔΑΛΙΑΣ: Στις 784 ημέρες της θητείας μου στην Πολιτική Προστασία πρώτο μας μέλημα ήταν η καταγραφή των υπαρχουσών δυνατοτήτων και εν συνεχεία το κέντρο βάρος των προσπαθειών μας εστίασε στη δημιουργία, εγκατάσταση και οργάνωση ενός μηχανισμού και συναφών διαδικασιών, που θα έρχονταν να θεραπεύσουν και να εκσυγχρονίσουν ένα σύστημα, το οποίο είχε ήδη κοστίσει σε ανθρώπινες ζωές, σε περιουσίες και στον περιβαλλοντικό πλούτο της πατρίδας μας. Και ο Εθνικός Μηχανισμός του Ν.4662/20 και τα Γενικά Σχέδια που ολοκληρώσαμε απέναντι σε κάθε απειλή, αυτό το δόγμα υπηρέτησαν.
Σε αυτή την προσπάθεια των γυναικών και των ανδρών της Πολιτικής Προστασίας, υπήρξαν πάντα δίπλα τους τα ξεχωριστά στελέχη της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας και των Ενόπλων Δυνάμεων, όπως επίσης το προσωπικό της ΕΛ.ΑΣ., του Λιμενικού Σώματος και του ΕΚΑΒ.
Κατά την άποψή μου, η Πολιτική Προστασία αποτελεί ύψιστο κοινωνικό αγαθό, για την εξασφάλιση του οποίου όμως απαιτείται ο μέγιστος δυνατός βαθμός συνεργιών και συνεργασιών μεταξύ όλων των εμπλεκομένων φορέων. Ο βαθμός συνεργασίας είναι δυναμικός και εξαρτάται από την εκάστοτε πρόκληση. Εντός του πλαισίου αυτού, υφίστανται περιθώρια εμβάθυνσης της συνεργασίας μας με τους αρμόδιους φορείς της Πολιτικής Προστασίας. Δεν πρέπει σίγουρα να λησμονούμε την εμπλοκή του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας στην αντιμετώπιση του μεγάλου «εχθρού», που αποτελεί η κλιματική αλλαγή, ωστόσο πρέπει να είμαστε προσεκτικοί, καθώς απαιτείται η διατήρηση μιας αποτελεσματικής ισορροπίας ανάμεσα στην κοινωνική προσφορά και την κύρια αποστολή των Ενόπλων Δυνάμεων, η οποία είναι η διαφύλαξη των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας μας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ποια είναι τα διδάγματα που θα πρέπει να λάβουν η Ελλάδα και οι Ένοπλες Δυνάμεις από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και τις πολεμικές επιχειρήσεις;
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΧΑΡΔΑΛΙΑΣ: Οι τρέχουσες εξελίξεις, οι οποίες έπληξαν ανεπανόρθωτα την ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφαλείας, προκάλεσαν μια επιβεβλημένη αφύπνιση εντός ΕΕ και ΝΑΤΟ, καθώς και στους Διεθνείς Οργανισμούς που παραδοσιακά στοχεύουν στη διατήρηση της καθεστηκυίας διεθνούς τάξης.
Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να σταθώ στη γενναιότητα του ουκρανικού λαού, η οποία αποδεικνύει ότι όταν η άμυνα έχει παλλαϊκό χαρακτήρα, τότε κανείς δεν μπορεί να προβλέψει ούτε την εξέλιξη ούτε την τελική έκβαση. Επιπρόσθετα, οι τελευταίες εξελίξεις επιβεβαιώνουν με ξεκάθαρο και ανάγλυφο τρόπο την απόφαση της κυβέρνησης να επενδύσει στην ενίσχυση της αποτρεπτικής ικανότητας της χώρας, μέσω παρεμβάσεων που στοχεύουν τόσο στην εξασφάλιση της επάρκειας του υφιστάμενου αμυντικού εξοπλισμού όσο και στην απόκτηση νέων δυνατοτήτων που βρίσκονται στην αιχμή της υπάρχουσας τεχνολογίας.
Άρα, λαμβάνοντας υπόψη ότι η ελπίδα δεν είναι στρατηγική, η διατήρηση της εθνικής ομοψυχίας και η ενίσχυση της αποτρεπτικής και αμυντικής μας ικανότητας πρέπει να αποτελούν τον μόνιμο και ουσιαστικό πυρήνα σε όλα τα επίπεδα στρατηγικής σκέψης και σχεδίασης.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Προγραμματίζεται κάποια μεταρρύθμιση στην οργάνωση των Ενόπλων Δυνάμεων για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας στη διαχείριση ή στην εφοδιαστική αλυσίδα;
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΧΑΡΔΑΛΙΑΣ: Αναμφίβολα, το σύγχρονο στρατηγικό περιβάλλον επιτάσσει ότι οι Ένοπλες Δυνάμεις θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να ενεργούν από κοινού σε όλες τις διαστάσεις του σύγχρονου επιχειρησιακού περιβάλλοντος. Έτσι, θεωρείται βέβαιο ότι, όσο κι αν η στρατηγική και η τεχνολογία εξελιχθούν, η στρατιωτική εφοδιαστική αλυσίδα θα διατηρεί πάντα τη θεμελιακή της αξία στην πολεμική τέχνη. Κατά την άποψη μου, χωρίς διοικητική μέριμνα δεν είναι εφικτή η οποιαδήποτε Στρατηγική.
Στην κατεύθυνση αυτή, η Γενική Διεύθυνση Πολιτικής Εθνικής Άμυνας και Διεθνών Σχέσεων του υπουργείου Εθνικής Άμυνας, διοργάνωσε πρόσφατα συνέδριο για την εφοδιαστική πολιτική, προκειμένου να συνδιαμορφωθεί ένα κοινό πλαίσιο εφοδιαστικής αντίληψης, καθόσον δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα, μεταξύ άλλων, στη δημιουργία κοινής διακλαδικής και διυπουργικής εφοδιαστικής υποδομής.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Παρά τις υψηλές δαπάνες για την προμήθεια οπλικών συστημάτων, δεν βλέπουμε σημαντική συμμετοχή της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας. Υπάρχει κάποιο σχέδιο στήριξης του κλάδου;
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΧΑΡΔΑΛΙΑΣ: Είναι αλήθεια ότι η αμυντική μας βιομηχανία απαξιώθηκε κατά τις τελευταίες δεκαετίες για λόγους που σε γενικές γραμμές είναι ευρέως γνωστοί. Θα σας πω όμως ότι κατά τα τελευταία τρία χρόνια καταβάλλεται συστηματική προσπάθεια για την αντιστροφή της κατάστασης. Για αυτό άλλωστε επιμείναμε, κατά τις διαπραγματεύσεις που προηγήθηκαν της υπογραφής της πρόσφατης ελληνογαλλικής αμυντικής συμφωνίας, στη συμπερίληψη ενός άρθρου ειδικά για την προώθηση της συνεργασίας μεταξύ των αμυντικών βιομηχανιών Ελλάδας και Γαλλίας.
Επιπλέον, σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ελλάδα αποτελεί μια από τις πρωτοπόρους χώρες της Μόνιμης Διαρθρωμένης Συνεργασίας (PESCO) και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Άμυνας (EDF), μέσω των οποίων ελληνικές εταιρίες θα έχουν τη δυνατότητα να συμμετάσχουν σε ευρωπαϊκά προγράμματα ανάπτυξης αμυντικών υλικών.
Είναι σαφές ότι για την κυβέρνησή μας η ενίσχυση της εθνικής αμυντικής βιομηχανίας αποτελεί βασική προτεραιότητα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πότε θα ληφθεί απόφαση για την απόκτηση των τεσσάρων νέων κορβετών για το Πολεμικό Ναυτικό; Θα ναυπηγηθούν σε ελληνικά ναυπηγεία;
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΧΑΡΔΑΛΙΑΣ: Εκτιμώ ότι στο προσεχές χρονικό διάστημα θα ληφθούν οι τελικές αποφάσεις για την απόκτηση νέων μονάδων επιφανείας αυτού του μεγέθους και τον εκσυγχρονισμό μέσης ζωής των τεσσάρων φρεγατών ΜΕΚΟ, πάντα σε συνεννόηση με τη στρατιωτική ηγεσία κι αφού ληφθεί υπόψη η τελική εισήγηση του Πολεμικού Ναυτικού.
Αυτό που πρέπει να τονισθεί είναι ότι τα προαναφερόμενα προγράμματα έχουν κοστολογηθεί και ενταχθεί στο δημοσιονομικό μας σχεδιασμό. Η ιδιαίτερα περίπλοκη κατάσταση που επικρατούσε για πάρα πολλά χρόνια στα ελληνικά ναυπηγεία, δείχνει να φτάνει στη λύση της και ασφαλώς αυτά θα συμπεριλαμβάνονται στο σχεδιασμό ναυπήγησης των νέων σκαφών. Το θέμα είναι όχι μόνο να σου αναθέτουν έργο, αλλά και αυτό να υλοποιείται εντός του χρονοδιαγράμματος που δεσμεύεσαι.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Υπάρχει αναγκαιότητα ταχύτερης στροφής σε επαγγελματικό στρατό για να χειριστεί τα νέα οπλικά συστήματα όταν θα παραληφθούν;
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΧΑΡΔΑΛΙΑΣ: Δεν είναι στις προθέσεις μας να μεταβάλλουμε τη γενικότερη προσέγγιση που μας χαρακτηρίζει ως υπουργείο Εθνικής Άμυνας ως προς τον ρόλο και την αποστολή του στρατιωτικού προσωπικού, επαγγελματιών και στρατευσίμων.
Ωστόσο, είναι αληθές ότι τη δεκαετία του 2010, λόγω των γνωστών δημοσιονομικών περιορισμών των μνημονίων, υπήρξε δραστική μείωση των προσλήψεων στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας. Η κυβέρνησή μας, με πρωτοβουλίες εμβληματικού χαρακτήρα θα έλεγα, εργάζεται για να καλύψει τα κενά που δημιουργήθηκαν. Έχει ήδη ξεκινήσει και βρίσκεται σε εξέλιξη, η ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού των Ενόπλων Δυνάμεων κατά 15.000 άτομα σε ορίζοντα πενταετίας, όπως και η αύξηση των εισακτέων στις Στρατιωτικές Σχολές. Σκοπός μας είναι η διατήρηση ενός άριστα εκπαιδευμένου στρατεύματος, αποτελούμενου από στρατεύσιμους και επαγγελματίες, οι οποίοι θα εκπαιδευτούν κατάλληλα ώστε να χειρίζονται τα νέα εξελιγμένα συστήματα.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ο υπουργός Εθνικής Άμυνας είπε στη Βουλή ότι ενισχύσαμε επαρκώς το Πολεμικό Ναυτικό και την Πολεμική Αεροπορία και ότι τώρα ήρθε η σειρά του Στρατού Ξηράς. Ποιες είναι οι εξοπλιστικές προτεραιότητες;
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΧΑΡΔΑΛΙΑΣ: Ο Στρατός Ξηράς δεν μένει πίσω στα δικά του εξοπλιστικά προγράμματα. Ήδη έχουν ενεργοποιηθεί προγράμματα υποστήριξης για όλα τα πτητικά μέσα (CH-47D και NH-90), ενώ προχωρά και η ένταξη στις δομές του, 1.200 τεθωρακισμένων Μ-1117, που παραχωρήθηκαν από τις αμερικανικές Ένοπλες Δυνάμεις. Επιπρόσθετα, βρίσκεται σε εξέλιξη η ενεργοποίηση πολλών επιπλέον προγραμμάτων που θα οδηγήσουν στην αξιοποίηση των υφιστάμενων οπλικών συστημάτων και την απόκτηση νέων δυνατοτήτων για το Στρατό Ξηράς.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πως κρίνετε τις συνεχείς υπερπτήσεις τουρκικών μαχητικών πάνω από κατοικημένα ελληνικά νησιά; Πόσο πιθανό είναι να κλιμακωθεί η κατάσταση στο Αιγαίο όπως το καλοκαίρι του 2020;
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΧΑΡΔΑΛΙΑΣ: Ως Ελλάδα, διαχρονικά επιθυμούμε και εργαζόμαστε για την ειρήνη και θέλουμε την Τουρκία φίλη και σύμμαχο, αλλά εναπόκειται στην Τουρκία να επιλέξει τις βασικές παραμέτρους της εξωτερικής της πολιτικής, η οποία θα είναι συμβατή με τις επιταγές του Διεθνούς Δικαίου και την κατίσχυση των Διεθνών Συνθηκών.
Στις τελευταίες συναντήσεις τόσο σε επίπεδο πρωθυπουργού όσο και σε υπουργικό επίπεδο, το κλίμα έδειξε ότι ήταν θετικό στην κατεύθυνση της μείωσης των εντάσεων μεταξύ μας. Και οι δύο πλευρές φάνηκε να συμφωνούν για ένα ήρεμο καλοκαίρι στο Αιγαίο. Δυστυχώς, από εκεί και πέρα η Τουρκία συνεχίζει την επιθετική της ρητορική και τη συνήθη συμπεριφορά της και πρακτική. Θα πρέπει, λοιπόν, να είναι ξεκάθαρο στους γείτονες μας ότι επιθυμούμε την ειρήνη και τη συνεννόηση, αλλά απέναντι σε πρακτικές «τρομοκράτη» της ευρύτερης περιοχής θα προβάλλουμε την αποτρεπτική μας ετοιμότητα, το υψηλό ηθικό και αίσθημα καθήκοντος των στελεχών μας των Ενόπλων Δυνάμεων. Ας αντιληφθούν όλοι, σύμμαχοι και μη, ότι για εμάς κάθε νησί, κάθε μικρόνησος, κάθε βραχονησίδα μας είναι και μία πατρίδα και έχουμε χρέος να τη διαφυλάξουμε ακέραια, όποτε και αν χρειαστεί.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Τι έχετε προτείνει να αλλάξει στην καθημερινή λειτουργία των Ενόπλων Δυνάμεων, με βάση όσα έχετε αποκομίσει από τις επισκέψεις σας σε μονάδες και σχηματισμούς από τις 31 Αυγούστου έως και σήμερα;
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΧΑΡΔΑΛΙΑΣ: Ξέρετε, θεωρώ το σημαντικότερο προνόμιο της έως τώρα θητείας μου ως υφυπουργού Εθνικής Άμυνας, τη δυνατότητα που μου έχει δοθεί να διατρέξω την εθνική επικράτεια προκειμένου να ενημερωθώ για την αποστολή, το έργο και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει το προσωπικό μας και κυρίως να μπορώ να είμαι πραγματικά χρήσιμος στο πλευρό του. Και χρησιμοποιώ τη λέξη «προνόμιο», γιατί ο επαγγελματισμός, το υψηλό φρόνημα και η προσήλωση στο καθήκον που αντίκρισα στις γυναίκες και τους άνδρες των Ενόπλων Δυνάμεών μας, καθώς και στο πολιτικό προσωπικό μας, ήταν πραγματικά εντυπωσιακά και συγκινητικά.
Σε όλες τις περιπτώσεις είχα ειλικρινείς συζητήσεις τόσο με τους επικεφαλής των κλιμακίων όσο και με τους στρατεύσιμούς μας. Αφουγκράστηκα τις ανησυχίες, τις καθημερινές εμπειρίες και τις αγωνίες τους. Θέλω να γνωρίζουν ότι όλες -και εννοώ όλες- οι παρατηρήσεις και τα ζητήματα που τους απασχολούν όχι μόνο καταγράφηκαν και λαμβάνονται υπόψη στον σχεδιασμό του υπουργείου Εθνικής Άμυνας, αλλά και σε πολλά από αυτά δόθηκαν ήδη λύσεις. Σε κάθε περίπτωση, βέβαια, η εξασφάλιση της αποτελεσματικότερης εσωτερικής λειτουργίας, η βελτίωση της καθημερινότητας των στελεχών μας, αλλά και πιο σύνθετα ζητήματα που απαιτούν νομοθετικές πρωτοβουλίες βρίσκονται στο επίκεντρο του προγραμματισμού μας. Αυτό αποτελεί την ελάχιστη υποχρέωση της Πολιτείας σε όσους φυλάττουν Θερμοπύλας, και αυτή είναι εξάλλου και η ξεκάθαρη εντολή που έχουμε πάρει από τον πρωθυπουργό της χώρας, Κυριάκο Μητσοτάκη.