Κάθε φορά που ανεβαίνω στο Βήμα ενώ η συζήτηση αφορά τα εθνικά μας θέματα, μου έρχεται στο μυαλό η προτροπή του εθνικού μας ποιητή: «Το έθνος πρέπει να μάθει να θεωρεί εθνικό ό,τι είναι αληθινό». Θαρρώ πως και σήμερα αυτή η προτροπή πρέπει να καθοδηγεί τη σκέψη, πρέπει να καθοδηγεί τον λόγο και πρέπει να καθοδηγεί και την πράξη μας.
Επιτρέψτε μου μάλιστα να προσθέσω ότι η ιστορία απέδειξε πως κάθε φορά που το εθνικό γινόταν αντικείμενο ψεύδους και κομματικής εκμετάλλευσης και η εθνικοφροσύνη αντικείμενο πολιτικής και προσωπικής δημοπρασίας, μόνο δεινά συσσωρεύονταν τόσο μέσα όσο και έξω από την πατρίδα.
Έχουμε πολλά στα οποία διαφωνούμε στην εξωτερική πολιτική και θα τα πω, θα εξηγήσω τη στάση μας. Όμως μπορούμε να μη διαφωνούμε στα αυτονόητα, στα δεδομένα, στο τι πράττει το κάθε κόμμα, το τι ψηφίζει, να μην αποκόπτουμε φράσεις των πολιτικών μας αντιπάλων για να δημιουργούμε εντυπώσεις, να μη θολώνουμε τα νερά σε κριτική που ασκείται, όπως αυτή που σας έκανα σε άσχετη συζήτηση, λέγοντας ότι έχετε δώσει 5 δισεκατομμύρια απευθείας αναθέσεις σε κλειστούς διαγωνισμούς και είπατε: «Είναι και τα Rafale μέσα;». Λες και δεν ξέρατε ότι δεν είναι!
Σήμερα αποκόπτετε μια φράση, ενώ δεν μπορεί να υπάρχει διαφωνία στο ότι η άμυνα της χώρας δεν μπορεί να σταθεί από μόνη της αν δεν υπηρετεί μια συγκροτημένη πολιτική ασφάλειας και μια συγκροτημένη εξωτερική πολιτική και μας είπατε ότι καταψηφίσαμε τη συμφωνία με την Ιταλία την οποία υπερψηφίσαμε και ότι καταψηφίσαμε τη συμφωνία με την Αίγυπτο στην οποία εκφραστήκαμε επί της αρχής θετικά, μετά με ενστάσεις πολύ συγκεκριμένες και ψηφίσαμε «Παρών».
Τα δεδομένα μην τα αμφισβητούμε, διαφορετικά δεν έχει νόημα να συζητάμε σε επίπεδο Εθνικού Κοινοβουλίου λες και μιλάμε σε επίπεδο φοιτητικού αμφιθεάτρου, ιδιαίτερα για τα ζητήματα της εξωτερικής πολιτικής.
Σας άκουσα με πολύ μεγάλη προσοχή να κάνετε ιδιαίτερη αναφορά στο κύμα της ακρίβειας, επιμένοντας σε μια πολιτική η οποία αφήνει απροστάτευτη σήμερα την ελληνική κοινωνία που χειμάζεται, επικαλούμενος ότι δεν θα πάμε ξανά στα ελλείμματα και στην πολιτική της διεθνούς αναξιοπιστίας. Σας ακούει αυτά να τα λέτε σήμερα -που έχει σκαρφαλώσει στο 6,2% ο πληθωρισμός, στο υψηλότερο σκαλί εδώ και μια εικοσιπενταετία- ό Έλληνας πολίτης που δεν έχει να πληρώσει το ρεύμα του και τα λέτε αυτά την ώρα που ψηφίζετε 7 δισεκατομμύρια για εξοπλισμούς και μας λέτε ότι δεν θα γυρίσουμε στα ελλείμματα!
Αναρωτιέμαι, κύριε Μητσοτάκη: Δεν έχετε διδαχθεί τίποτε από την πρόσφατη ιστορία του τόπου; Σήμερα για τις εξοπλιστικές δαπάνες του τόπου 7 δισεκατομμύρια, χωρίς να μένει ούτε ένα ευρώ στην Ελληνική Αμυντική Βιομηχανία!
Τι μπορεί να σκέφτεται, λοιπόν, αυτός ο πολίτης, αυτός ο άνθρωπος που δεν έχει να πληρώσει τους λογαριασμούς του, όταν σας βλέπει και σήμερα και άλλες φορές από αυτό εδώ το Βήμα να οικειοποιείστε την αγορά εξοπλισμών που γίνονται με χρήματα του ελληνικού λαού και να φτιάχνετε και κομματικό σποτάκι όπου, αντί για το εθνόσημο, παρουσιάζετε το κομματικό σας έμβλημα στα φτερά των αεροσκαφών που πληρώνει από τους κόπους και τις θυσίες του ο Έλληνας φορολογούμενος, λες και πληρώθηκαν από το κομματικό σας ταμείο;
Τι μπορεί να σκέφτεται ένας πολίτης όταν βιώνει αυτήν την τρομακτική ενεργειακή κρίση που έχει μετατραπεί σε μια πρωτοφανή κρίση ακρίβειας και όταν παρακολουθεί και βλέπει ότι η Ελλάδα εν μέσω μιας σφοδρής ρωσονατοϊκής κρίσης διαπραγματεύεται με τη Ρωσία την τιμή του φυσικού αερίου και το προμηθεύεται 30% ακριβότερα από ό,τι η γειτονική Βουλγαρία; Και κάθε μέρα ακούμε και μια αρνητική δήλωση από Ρώσους αξιωματούχους για τη δική σας απόφαση σε σχέση με την Αλεξανδρούπολη που δεν την έχετε φέρει ακόμα στη Βουλή.
Κανείς, κύριε Μητσοτάκη, δεν αμφιβάλλει για τη σημασία που έχει η ενίσχυση της αποτρεπτικής δύναμης της χώρας και ειδικά μετά από τόσα χρόνια στασιμότητας λόγω των μνημονίων και της κρίσης και ειδικά δεδομένης της τουρκικής επιθετικότητας. Και ξέρετε πολύ καλά ότι το πρώτο μεγάλο εξοπλιστικό πρόγραμμα που προχώρησε μετά από μια δεκαετία στη χώρα και παρά το γεγονός ότι ακόμη τότε δεν είχαμε εξέλθει της μνημονιακής επιτήρησης ήταν η αναβάθμιση των F-16 που έγινε επί κυβερνήσεως ΣΥΡΙΖΑ. Αλλά σε μια χώρα που πριν μια δεκαετία βυθίστηκε στην οικονομική κρίση, εν μέσω σκανδάλων και εξοπλιστικών προγραμμάτων δισεκατομμυρίων, σε μια χώρα που και σήμερα βρίσκεται σε ασταθές οικονομικό περιβάλλον είναι ύβρις να κομπάζετε για εξοπλιστικές δαπάνες και να αντιγράφετε τις συνταγές του χθες που μας οδήγησαν στη δημοσιονομική εκτροπή και στη χρεοκοπία και την ίδια στιγμή να επικαλείστε υπευθυνότητα και σύνεση. Είναι και θράσος να κουνάτε το δάχτυλο σε εμάς επειδή δεν δεχόμαστε να σας δώσουμε λευκή επιταγή για να διαχειριστείτε τις αμυντικές δαπάνες χωρίς προγραμματισμό, χωρίς διαφάνεια και εκτός των προβλεπόμενων θεσμικών διαδικασιών.
Και μιας λοιπόν και με προκαλέσατε και με ρωτήσατε, θέλω να είμαι απόλυτα σαφής για τις θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία. Στηρίζουμε σταθερά, με συνέπεια και με εθνική ευθύνη τον εξοπλισμό της χώρας βάσει της λογικής της επαρκούς άμυνας και στο πλαίσιο ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού και προγραμματισμού για την ενίσχυση της αποτρεπτικής ικανότητας των Ενόπλων μας Δυνάμεων. Στο πλαίσιο αυτό υπερψηφίζουμε την αγορά των φρεγατών, μια αγορά άλλωστε που προτεραιοποιήσαμε και διαπραγματευτήκαμε εμείς ως κυβέρνηση, παρ’ όλους τους πολύ σοβαρούς δημοσιονομικούς περιορισμούς που είχαμε τότε και που εσείς ευτυχώς δεν έχετε σήμερα.
Ταυτόχρονα, όμως, θεωρούμε απαράδεκτο ότι δεν υπάρχει -επαναλαμβάνω- καμία δέσμευση για συμμετοχή της ελληνικής βιομηχανίας στο πρόγραμμα των φρεγατών, όπως δεν υπάρχει και σε σχέση με τα Rafale. Θεωρούμε απαράδεκτο το γεγονός ότι η συντήρηση για τις φρεγάτες έχει προβλεφθεί μόνο για τα τρία πρώτα χρόνια αξιοποίησής τους και μάλιστα πάλι χωρίς συμμετοχή της Ελληνικής Αμυντικής Βιομηχανίας. Και θεωρούμε πολύ προβληματικό ότι δεν υπάρχει καμία μεταφορά τεχνογνωσίας και ότι δεν εξασφαλίζονται σε όλες τις φρεγάτες κρίσιμες επιχειρησιακές δυνατότητες που χρειάζεται το Πολεμικό Ναυτικό. Καταθέτουμε τις ενστάσεις μας, αλλά είμαστε απολύτως σαφείς σε ό,τι αφορά τη στήριξη αυτού του προγράμματος, γιατί αυτό σημαίνει για εμάς αξιόπιστη και υπεύθυνη αντιπολιτευτική στάση.
Είναι ένα πρόγραμμα -σας θυμίζω, κύριε Μητσοτάκη- το οποίο εσείς ακυρώσατε το καλοκαίρι του 2020 -ή κάνω λάθος- εν μέσω της κρίσης του «Oruc Reis», του τουρκικού ερευνητικού πλοίου, όταν είχε φτάσει μάλιστα οκτώ ναυτικά μίλια από τη Ρόδο και έξι ναυτικά μίλια από το Καστελόριζο. Και σας θυμίζω, κύριε Μητσοτάκη, πως εν μέσω αυτής της κρίσης, ακριβώς επειδή είχατε ακυρώσει την αγορά των φρεγατών για λόγους που ποτέ δεν μας εξηγήσατε τι έγινε τότε και τι έγινε μετά, και τονίζατε δημόσια και στις κατ’ ιδίαν επαφές μας ότι ο μόνος τρόπος να ενισχύσουμε την αμυντική και διπλωματική μας θέση ήταν η αγορά των δεκαοκτώ Rafale, εμείς τότε καλή τη πίστει και παρά το γεγονός ότι επί τεσσεράμισι χρόνια που ήμουν πρωθυπουργός δεν είχα ποτέ δεχθεί αντίστοιχη εισήγηση από τα επιτελεία για την αγορά Rafale, εν τούτοις υπερψηφίσαμε την αγορά τους.
Είναι απαράδεκτο, όμως, κύριε Μητσοτάκη, να εκμεταλλεύεστε αυτήν τη στάση ευθύνης που επέδειξε και επιδεικνύει η Αξιωματική Αντιπολίτευση και να απαιτείτε από την Αντιπολίτευση, από την Αξιωματική Αντιπολίτευση, από το ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία λευκή επιταγή. Είναι απαράδεκτο να περιμένετε ότι σε οποιαδήποτε μεταστροφή σας και σε οποιαδήποτε απόφασή σας εμείς θα ψηφίζουμε και θα στηρίζουμε χωρίς κριτήρια, όπως η απόφασή σας για την αγορά έξι επιπλέον πολεμικών αεροσκαφών, που την έμαθαν όλοι -όχι μονάχα εμείς, αλλά και τα γενικά επιτελεία- από τις οθόνες στις τηλεοράσεις τους, όταν αποφασίσατε να την ανακοινώσετε εκτός θεσμικών διαδικασιών από το βήμα της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης, χωρίς να έχετε στα χέρια σας καμία εισήγηση, χωρίς κανέναν προγραμματισμό, χωρίς καμία συνεννόηση.
Αλλά πέρα από τη διαδικασία, εμείς εδώ έχουμε και επί της ουσίας ενστάσεις. Τη στιγμή που έχουμε ενισχύσει την Πολεμική μας Αεροπορία με την αναβάθμιση των F-16 και την αγορά των δεκαοκτώ Rafale, τη στιγμή που η Τουρκία έχει εξαιρεθεί από το πρόγραμμα των F-35, δεν κατανοούμε τη σκοπιμότητα επιπλέον έξι αεροσκαφών με κόστος 1 δισεκατομμύριο ευρώ για τον Έλληνα φορολογούμενο. Όπως δεν κατανοούμε -και το λέω για άλλη μια φορά ήρεμα, απλά και κατανοητά, χωρίς εντάσεις- αυτήν την επιμονή σας σε μια σκανδαλώδη σύμβαση για το Κέντρο Αεροπορικής Εκπαίδευσης στην Καλαμάτα που θα ξεπεράσει τα 2 δισεκατομμύρια ευρώ.
Κοιτάξτε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, με τα δισεκατομμύρια του ελληνικού λαού, με τα χρήματα του ελληνικού λαού που με πολύ μεγάλους κόπους και θυσίες έχει τη δυνατότητα ενός αποθέματος για να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες στις οποίες βρίσκεται η οικονομία -η διεθνής και η ελληνική- δεν μπορεί να παίζουμε. Δεν παραγνωρίζουμε την ανάγκη της αμυντικής θωράκισης, δεν παραγνωρίζουμε τη σημασία της ενίσχυσης της αποτρεπτικής ικανότητας των Ενόπλων Δυνάμεων, αλλά 3 δισεκατομμύρια ευρώ επιπλέον είναι 3 δισεκατομμύρια ευρώ επιπλέον, 1,5% του ΑΕΠ. Σταματήστε, λοιπόν, να μετατρέπετε την εθνική άμυνα σε αντικείμενο μικροκομματικής εκμετάλλευσης. Σταματήστε την ίδια στιγμή που δίνετε τα αντίθετα σήματα από αυτό εδώ το Βήμα, ότι δήθεν δεν θέλετε τα ελλείμματα και να γίνει ξανά η χώρα αντικείμενο οπισθοδρόμησης, να φλερτάρετε με πρακτικές του παρελθόντος που μας οδήγησαν στη δημοσιονομική εκτροπή, την ώρα μάλιστα –επαναλαμβάνω- που βρισκόμαστε σε μια πρωτοφανή διεθνή ενεργειακή οικονομική κρίση. Και κυρίως σε αυτά τα κρίσιμα θέματα, κύριε Μητσοτάκη, σταματήστε να αποπροσανατολίζετε τον ελληνικό λαό και να λέτε ανακρίβειες και μέσα στο Κοινοβούλιο σχετικά με τις δαπάνες.
Τον Οκτώβρη, στη συζήτηση για την κύρωση της ελληνογαλλικής συμφωνίας, αν δεν κάνω λάθος, σας έθεσα αυτά τα ερωτήματα, δηλαδή αν αντέχουμε δημοσιονομικά. Θυμάστε τι μου απαντήσατε τότε; Σας ρώτησα αν αντέχουμε και επιπλέον Rafale και φρεγάτες. Μου απαντήσατε ότι αντέχουμε, διότι τα Rafale θα πληρωθούν το 2021-2022, την περίοδο για την οποία υπάρχει ρήτρα διαφυγής και, άρα, δεν έχουμε υποχρεώσεις για δημοσιονομικά πλεονάσματα, ενώ οι φρεγάτες θα αρχίσουν να αποπληρώνονται από το 2025 και μετά. Αυτό μου είπατε. Το καταθέτω στα Πρακτικά.
Και διαβάζουμε στη Σύμβαση που εσείς φέρατε ότι οι φρεγάτες δεν θα αποπληρωθούν από το 2025 και μετά, αλλά από φέτος. Μιλάμε 1.168.000.000 ευρώ μέσα στο 2022, όπου εσείς λέτε ότι δεν υπάρχουν δημοσιονομικά περιθώρια για να ενισχύσουμε τους συμπολίτες μας οι οποίοι δεν έχουν να πληρώσουν τους λογαριασμούς του ρεύματος και άλλο ένα δισεκατομμύριο –σχεδόν μισό και μισό- το 2023 και το 2024!
Μη μου ξαναπείτε, λοιπόν, μετά, όταν ζητάμε να στηρίξετε την ελληνική κοινωνία που χειμάζεται από την ακρίβεια, ότι εμείς είμαστε ανεύθυνοι και δεν λογαριάζουμε τις δημοσιονομικές δυνατότητες της χώρας και τον εθνικό στόχο της επενδυτικής βαθμίδας, τόσο εσείς, όσο και όσοι αρθρογραφούν λαλίστατοι το τελευταίο διάστημα περί αυτών, διότι δεν μπορεί να είμαστε –όπως το λέει ο λαός μας- ακριβοί στα πίτουρα και φτηνοί στο αλεύρι!
Και για να μην παρεξηγηθώ, δεν υποστηρίζω να μην προχωρήσουμε λελογισμένα σε αναγκαίους εξοπλισμούς, προκειμένου να προχωρήσουμε σε κοινωνικές δαπάνες. Υποστηρίζω σύνεση και υπευθυνότητα, ώστε να πράξουμε με σχέδιο και λελογισμένα και τα δύο, αλλά όχι να αφήνουμε την ελληνική κοινωνία απροστάτευτη, να φέρνουμε εδώ 7 δισεκατομμύρια και να λέμε και από πάνω ότι δεν θα γυρίσουμε στα ελλείμματα!
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, είναι αληθές ότι διανύουμε μία εξαιρετικά δύσκολη περίοδο ανακατατάξεων και συγκρούσεων σε παγκόσμιο και περιφερειακό επίπεδο. Η ένταση με τη Ρωσία επιδεινώνεται και ο κίνδυνος ενός ρωσοουκρανικού πολέμου γίνεται ολοένα και μεγαλύτερος. Και βλέπουμε ότι αυτές οι εξελίξεις δεν είναι μακριά μας, είναι κοντά μας. Μάλιστα, χθες, ένας ή δύο ομογενείς από την ελληνική κοινότητα της Ουκρανίας σκοτώθηκαν και άλλοι δύο τραυματίστηκαν κοντά στη γραμμή επαφής με την ανατολική Ουκρανία.
Πέραν, λοιπόν, των ειλικρινών συλλυπητηρίων μας στις οικογένειές τους, οφείλουμε όλοι μας να είμαστε απολύτως σαφείς σε αυτές τις κρίσιμες στιγμές. Στηρίζουμε σταθερά και ακλόνητα την ειρήνη και τη διπλωματία απέναντι στην πολεμική ρητορική και τον εθνικισμό. Στηρίζουμε με αποφασιστικότητα το διεθνές δίκαιο, την εδαφική ακεραιότητα και κυριαρχία της Ουκρανίας και την ανάγκη για εφαρμογή των Συμφωνιών του Μινσκ. Στηρίζουμε την επιστροφή στις διαπραγματεύσεις, με κεντρικό ρόλο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για μία πανευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφάλειας και ελέγχου εξοπλισμών, που θα συμπεριλαμβάνει και τη Ρωσία και θα βασίζεται στις αρχές του ΟΑΣΕ και στην Ευρωπαϊκή Χάρτα Ασφαλείας. Πρέπει να γίνει το παν για να στηρίξουμε ενεργά την ελληνική κοινότητα της Ουκρανίας στις δύσκολες στιγμές που περνά.
Θαρρώ, όμως, πως δεν αρκούν μόνο αυτές οι θέσεις για την ειρήνη και το διεθνές δίκαιο για τη στήριξη των Ελλήνων ομογενών. Ειδικά σε τέτοιες στιγμές καλούμαστε να απαντήσουμε όλες οι πολιτικές δυνάμεις ποια είναι η θέση της Ελλάδας σε αυτές τις κρίσιμες παγκόσμιες και περιφερειακές εξελίξεις. Ποια είναι η θέση της Ελλάδας στον κόσμο; Πώς την οραματιζόμαστε; Ποια είναι η θέση της Ελλάδας στην Ευρώπη και στην περιοχή μας;
Σε παλαιότερη συζήτηση πάλι στη Βουλή για τα εθνικά θέματα, από αυτό εδώ το Βήμα, κύριε Μητσοτάκη, μου απαντήσατε ευθέως με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο για το πώς εσείς οραματίζεστε τη θέση της Ελλάδας. Σας είχα πει ότι εμείς δεν θέλουμε την Ελλάδα να είναι προκεχωρημένο φυλάκιο της Δύσης και μου απαντήσατε «Ναι, η Ελλάδα είναι το τελευταίο φυλάκιο της Δύσης προς Ανατολάς. Το λέει η γεωγραφία, το επιβεβαιώνει η ιστορία, το σφραγίζει ο πολιτισμός της». Αυτά μου είπατε «mot à mot».
Ε, λοιπόν, ξέρετε, αυτή είναι μία βασική στρατηγική μας διαφορά. Κι έρχομαι τώρα στις διαφωνίες μας, στις πολιτικές διαφωνίες μας, στις διαφορές στρατηγικής, που ίσως είναι σημαντικότερες από τις διαφορές μας κατά κάποια δισεκατομμύρια ευρώ για τις εξοπλιστικές δαπάνες.
Για εσάς, κύριε Μητσοτάκη, αυτός εδώ ο τόπος είναι το τελευταίο φυλάκιο της Δύσης προς Ανατολάς. Για εμάς οφείλει να είναι ένας ευρωπαϊκός πυλώνας ειρήνης, σταθερότητας και ασφάλειας στην περιοχή μας. Για εσάς, η γεωγραφία και ο πολιτισμός μας επιβάλλει να είμαστε μια ασπίδα της υπόλοιπης Ευρώπης απέναντι στις ευθύνες της που δεν αναλαμβάνει, ο σκληρός φύλακας, πότε συνοριοφύλακας, πότε δεσμοφύλακας που καθησυχάζει την υπόλοιπη Ευρώπη ότι θα κάνει αντί γι’ αυτήν τη βρώμικη δουλειά απέναντι σε ανθρώπους που αφήνουν πίσω τους τον πόλεμο και τη φτώχεια, για να μπορούν κάποιοι σε κάποια ευρωπαϊκά σαλόνια να μιλάνε για ευρωπαϊκές αξίες και ανθρωπισμό.
Για εμάς, η γεωγραφία μας και ο πολιτισμός μας επιβάλλουν να προστατεύσουμε τις ανθρώπινες αξίες όσο περισσότερο μπορούμε, ακόμα και αν έχουν πάψει να είναι ευρωπαϊκές αξίες. Επιβάλλουν να προστατέψουμε τη χώρα μας και τις αξίες μας μαζί. Για εμάς, η γεωγραφία μας και ο πολιτισμός μας επιβάλλουν να διεκδικούμε ενεργά από την υπόλοιπη Ευρώπη, αλλά και από τους σκληρούς και συχνά επιθετικούς γείτονές μας, όσο δύσκολο κι αν είναι, λύσεις που να είναι δίκαιες και αποτελεσματικές, με σεβασμό στην ανθρώπινη ζωή. Επιβάλλουν να στηρίξουμε τις νόμιμες επανεγκαταστάσεις από τρίτες χώρες στην Ευρώπη, για να μειώσουμε τις παράτυπες ροές.
Θυμάμαι πολύ καλά, κύριε Μητσοτάκη, πως απορρίψατε εσείς προσωπικά αυτήν την πρόταση για το Αφγανιστάν, όταν σας την είχε υποβάλει δημόσια ο αείμνηστος Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ο Νταβίντ Σασόλι.
Για εσάς, κύριε Μητσοτάκη, η ιστορία της Ελλάδας επιβεβαιώνει τα οφέλη που έχει να πολεμάνε οι Έλληνες στρατιώτες σε μακρινούς προορισμούς και πολέμους, στο Σαχέλ ή στη Σαουδική Αραβία τώρα, εκτός των διεθνών οργανισμών στους οποίους ανήκει η χώρα, σε πολέμους όπου η κατάσταση επιδεινώνεται ολοένα και περισσότερο και από τους οποίους άλλες δυτικές δυνάμεις αποχωρούν τη μία μετά την άλλη.
Για εσάς, η ιστορία μας επιβάλλει να γίνει ο τόπος μας εφαλτήριο για τις αμερικανικές επιχειρήσεις στη Μαύρη Θάλασσα εν μέσω της σφοδρότερης νατο- ρωσικής κρίσης των τελευταίων δεκαετιών. Για εσάς, η γεωγραφία μας επιβάλλει ο Έλληνας Πρωθυπουργός να διαμηνύει από τους Financial Times, όπως κάνατε τον Νοέμβρη του 2021, ότι προκειμένου να είναι μια αξιόπιστη δύναμη η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να υιοθετήσει επιθετική αποτροπή και να διερευνήσει επιλογές κυρώσεων κατά της Ρωσίας για τη στάση της κατά της Ουκρανίας.
Για εσάς, η γεωγραφία μας επιβάλλει αντί ο Έβρος να αποτελέσει αναπτυξιακή γέφυρα, γέφυρα συνεργασίας για την ευρύτερη περιοχή, να μπει η Αλεξανδρούπολη στην πρώτη γραμμή μιας ολοένα και επιδεινούμενης παγκόσμιας κρίσης.
Για εσάς, η ιστορία επιβάλλει να θεωρούμε οι Έλληνες πως ό,τι είναι καλό για τα συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών είναι καλό και για τα δικά μας συμφέροντα, κι ας βλέπουμε ξανά και ξανά πόσο αποτυχημένη είναι αυτή η στρατηγική. Όπως το είδαμε το 2020 που συναντήσατε περιχαρής τον Πρόεδρο Τραμπ με την πρώτη αναθεώρηση της ελληνοαμερικανικής αμυντικής συμφωνίας στο χέρι, για να ακολουθήσει μετά η σφοδρότερη χρονιά τα τελευταία χρόνια με την Τουρκία, πιο επιθετική από ποτέ, υπό την απόλυτη ανοχή του Προέδρου Τραμπ.
Όπως βλέπουμε και τώρα, που γίνεστε, αν δεν το έχετε συνειδητοποιήσει, ο πρώτος πρωθυπουργός της Μεταπολίτευσης που παραχώρησε ελληνικές εγκαταστάσεις στις αμερικανικές Ένοπλες Δυνάμεις επ’ αόριστον και πριν καν στεγνώσει το μελάνι της συμφωνίας. Δεν την έχετε φέρει καν εδώ στη Βουλή.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν ανακαλέσει τη στήριξή τους στον EastMed, στρατηγικού χαρακτήρα επιλογή για τα εξωτερικά μας συμφέροντα τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια, επικαλούμενες μάλιστα όχι την οικονομική του βιωσιμότητα, τη μη βιωσιμότητα του προγράμματος, αλλά ότι ο αγωγός EastMed προκαλεί εντάσεις στην περιοχή, δημιουργεί εντάσεις με την Τουρκία.
Για μένα, κύριε Μητσοτάκη, και για μας, η ιστορία της Ελλάδας επιβεβαιώνει με τραγικό μάλιστα τρόπο ότι οι σχέσεις μας με τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής μπορούν να προχωρήσουν μπροστά μόνο όταν είναι αμοιβαία επωφελείς και ότι η Ελλάδα πρέπει να σέβεται τις δεσμεύσεις της ως χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ, να προωθεί τον στρατηγικό της διάλογο με τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, αλλά να ακολουθεί σταθερά μια πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική.
Για μένα και για μας η γεωγραφία και η ιστορία μας επιβάλλουν οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις να ενεργοποιούνται εκτός Ελλάδας αποκλειστικά και μόνο στο πλαίσιο διεθνών οργανισμών στους οποίους ανήκουμε.
Για εσάς και την παράταξή σας ενδεχομένως η ιστορία να διδάσκει ότι η αναβλητική διπλωματία εξασφαλίζει ψήφους στο εσωτερικό της χώρας.
Για εμάς και για τη δημοκρατική παράταξη της χώρας η ιστορία διδάσκει ότι η αναβλητική διπλωματία υποθηκεύει το μέλλον της Ελλάδας.
Για εμάς η γεωγραφία, η ιστορία, ο πολιτισμός μας επιβάλλουν η Ελλάδα να χρησιμοποιεί το διεθνές δίκαιο όχι μόνο για να προστατεύει τα κυριαρχικά της δικαιώματα, αλλά και για να επιδιώκει ενεργά την ειρηνική λύση των διαφορών της με τους γείτονές της.
Με δυο λόγια θα το πω, κύριε Μητσοτάκη, για την προοδευτική παράταξη του τόπου η εξωτερική πολιτική της Ελλάδας αντικατοπτρίζεται στη Συμφωνία των Πρεσπών.
Για εσάς η εξωτερική πολιτική της Ελλάδας αντικατοπτρίζεται στην επ’ αόριστον παραχώρηση της Αλεξανδρούπολης στους Αμερικανούς.
Για σας εξωτερική πολιτική είναι μια αμυντική συμφωνία στην οποία δίνετε «γη και ύδωρ», ώστε ξένα αεροσκάφη, όχι ελληνικά, να επιχειρούν σε πολεμικές αντιπαραθέσεις.
Για εμάς εξωτερική πολιτική είναι μια συμφωνία που εξασφαλίζει ότι ελληνικά αεροσκάφη, Rafale και F-16, θα επιχειρούν πάνω από τον εναέριο χώρο της Βόρειας Μακεδονίας. Αυτή είναι η διαφορά μας.
Επιτρέψτε μου να έρθω και στον πιο σκληρό πυρήνα των διαφορών μας που αφορούν τις σχέσεις μας με την Τουρκία.
Σήμερα ο κ. Ερντογάν είναι στα Εμιράτα, σε λίγες εβδομάδες θα υποδεχθεί τον Ισραηλινό πρόεδρο. Πριν λίγο καιρό υποδεχόταν τον Ισπανό πρωθυπουργό, έχει ήδη συναντήσει τον Αμερικανό πρόεδρο δύο φορές και πάει λέγοντας. Είμαι σίγουρος ότι δεν μπορεί να υπάρχει πια κανένας σε αυτήν την Αίθουσα, ούτε ένας βουλευτής ή βουλεύτρια, που να μην προέβλεπε ότι η Τουρκία θα επιχειρούσε να αποκαταστήσει σταδιακά τις σχέσεις της με τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, τις μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες, τις χώρες της περιοχής.
Εγκαίρως σας είχαμε προειδοποιήσει ότι το δόγμα της δήθεν απομόνωσης της Τουρκίας θα κατέρρεε, ότι ο προσχηματικός διάλογος με την Τουρκία μπορεί να σας βόλευε πολιτικά, αλλά θα απέβαινε στο τέλος σε βάρος της Ελλάδας.
Εγκαίρως είχαμε προειδοποιήσει ότι η Ελλάδα είχε πολύ περισσότερα να κερδίσει συνδιαμορφώνοντας τη διπλωματική αρχιτεκτονική στην περιοχή της είτε συνδέοντας, όπως είχαμε προτείνει, την αναθεώρηση της τελωνειακής ένωσης Ευρωπαϊκής Ένωσης - Τουρκίας με την υποβολή συνυποσχετικού για την προσφυγή στη Χάγη για την υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ, είτε προωθώντας τους όρους μας για τη συμμετοχή της Τουρκίας σε μια διάσκεψη της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Ανατολική Μεσόγειο και στο Φόρουμ Φυσικού Αερίου του Καΐρου.
Εγκαίρως είχαμε υπογραμμίσει ότι η εκλογή Μπάιντεν έπρεπε να αξιοποιηθεί όχι για το πρόσκαιρο όφελος ενός ήρεμου καλοκαιριού ή για κάποιες φιλικές δηλώσεις, αλλά για να πιεστεί η Τουρκία να απομακρυνθεί από τις μαξιμαλιστικές τις θέσεις και να δεσμευθεί σε έναν ουσιαστικό διάλογο με την Ελλάδα, με σαφείς βεβαίως τις ελληνικές κόκκινες γραμμές γύρω από τις απαράδεκτες αξιώσεις της Τουρκίας για δήθεν «γκρίζες ζώνες» και αποστρατικοποιημένα νησιά στο Αιγαίο ή τη διασύνδεση κυριαρχίας με την αποστρατικοποίηση.
Πιστεύω ότι κανείς μας δεν έχει αυταπάτες μας ότι μπορεί να βρεθεί σύντομα προοπτική λύσης με την Τουρκία. Μπορούν, όμως, και οφείλουμε αυτό να το παλεύουμε να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για έναν όχι προσχηματικό, αλλά ουσιαστικό διάλογο, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε κάποια ύφεση στις σχέσεις μας, που θα βοηθούσε να αποφύγουμε νέες κούρσες εξοπλισμών, νέες κρίσεις και νέες εθνικιστικές εξάρσεις.
Αυτό όμως απαιτεί πολιτική βούληση. Tην πολιτική βούληση που είχαν στην ιστορία του τόπου πρωθυπουργοί της Ελλάδας που δεν δίστασαν να αναμετρηθούν με την ιστορία και να βάλουν τις ελληνοτουρκικές σχέσεις σε μια τροχιά διαλόγου σε δύσκολες στιγμές μετά από εξίσου δύσκολες ή πολύ χειρότερες συγκυρίες από τη σημερινή, πολύ χειρότερες κρίσεις από αυτή που είχαμε με το τουρκικό ερευνητικό, το «Oruc Reis». Ήταν πρωθυπουργοί που ήξεραν ότι το πρόταγμα της ελληνικής ιστορίας και του ελληνικού πολιτισμού δεν είναι ένα ελληνικό κράτος που θα αποτελεί το τελευταίο φυλάκιο της Δύσης προς ανατολάς, αλλά ένα κράτος που θα ξεπερνάει τον εαυτό του και θα πηγαίνει την Ελλάδα και τους Έλληνες πιο μπροστά και πιο ψηλά.
Δυστυχώς, κύριε Μητσοτάκη, αποδείξατε και αποδεικνύετε κάθε μέρα πόσο απέχετε από αυτούς τους πρωθυπουργούς και αποδεικνύετε και τον κίνδυνο που φέρνετε παραμένοντας ως πρωθυπουργός της χώρας και με υποχρεώνετε για δεύτερη φορά -και κλείνω με αυτό- από αυτό εδώ το Βήμα να επαναλάβω τα λόγια του Ελευθέριου Βενιζέλου: «Ο πολιτικός πρέπει να έχει το χάρισμα να βλέπει πρωτύτερα απ’ ό,τι βλέπουν οι άλλοι, καθώς αν δεν έχει το χάρισμα αυτό, είναι αδύνατον να μην οδηγήσει την πατρίδα του σε συμφορά και στην καταστροφή».
Δυστυχώς, κύριε Μητσοτάκη, αποδεικνύετε ότι εσείς δεν έχετε αυτό το χάρισμα και το μόνο που πετύχατε δυόμισι χρόνια τώρα είναι να μετατραπείτε από ένας φημισμένος τεχνοκράτης σε έναν διαχειριστή της συμφοράς. Εύχομαι και ελπίζω αυτή η συμφορά να μείνει στα θέματα της πανδημίας, της κλιματικής κρίσης, της οικονομίας και να μην υπεισέλθει και στα εθνικά μας θέματα. Σε κάθε περίπτωση, όσο γρηγορότερα φύγετε, τόσο το καλύτερο για τον ελληνικό λαό.