Υποτίθεται ότι η σύνθετη ονομασία «Βόρεια Μακεδονία», που παραπέμπει σε γεωγραφικό προσδιορισμό, υπήρξε ο μείζων συμβιβασμός των Πρεσπών και, κατά κάποιες εγχώριες ελίτ, «επιτυχία» της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Υποτίθεται ότι η νέα ονομασία περιελήφθη στο αναθεωρημένο Σύνταγμα της χώρας κατόπιν αιτήματος της Ελλάδας, προκειμένου αυτή να ισχύει erga omnes – «έναντι όλων».
- Από τον Μανώλη Κοττάκη
Εσχάτως δε, μετά και τις ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις στη γείτονα -παραίτηση του κυρίου Ζάεφ από την πρωθυπουργία-, ακούμε το επιχείρημα ότι θα ήταν βαριά οπισθοδρόμηση τυχόν καταγγελία της Συμφωνίας των Πρεσπών από τη μία ή την άλλη πλευρά, καθώς τα Σκόπια θα ήταν ελεύθερα εφεξής να χρησιμοποιούν το όνομα «Μακεδονία» σκέτο. Καθώς, με βάση το κείμενο των Πρεσπών, δεν είναι δυνατές η αναβίωση της ενδιάμεσης συμφωνίας και η επίκληση της ονομασίας «Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας». Ολα τα παραπάνω «υποτίθεται». Υπάρχει όμως και κάτι το οποίο δεν «υποτίθεται», αλλά συμβαίνει. Τα Σκόπια δεν έχουν μπει στο ΝΑΤΟ ως «Βόρεια Μακεδονία», όπως πιστεύουμε εδώ στην Ελλάδα τα τελευταία τρία χρόνια, αλλά ως «Μακεδονία»! Σκέτο.
Η στήλη μας είναι σε θέση να γνωρίζει -και η πληροφορία της δεν επιδέχεται αμφισβήτηση- ότι στο στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ, όταν συνεδριάζουν οι εθνικοί αντιπρόσωποι μπροστά από τον ανώτατο αξιωματικό που εκπροσωπεί τη γειτονική χώρα, δεν υπάρχει η ταμπέλα με τη συντομογραφία «NM» (Νοrth Macedonia), αλλά η ταμπέλα με τη συντομογραφία «MKD» (Macedonia).
Στις διεθνείς διασκέψεις, αντιθέτως, όπου μετέχουν πρέσβεις, υπουργοί και βεβαίως ηγέτες χωρών-μελών του ΝΑΤΟ, τα προσχήματα τηρούνται. Τα Σκόπια ονομάζονται «Βόρεια Μακεδονία». Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες της εφημερίδας μας, στις διαμαρτυρίες της ελληνικής στρατιωτικής αντιπροσωπίας για την εμμονή στη χρησιμοποίηση του ονόματος «Μακεδονία», η απάντηση που εδόθη τόσο από τους επιτελείς της συμμαχίας όσο και από εκπροσώπους της γείτονος είναι ότι, με διασταλτική ερμηνεία της Συνθήκης των Πρεσπών, και δη συγκεκριμένων άρθρων, οι συντομογραφίες είναι δυνατόν να διατηρούνται, πλην των τηλεφωνικών αριθμών, των πινακίδων αυτοκινήτων και των τηλεοπτικών μεταδόσεων των ποδοσφαιρικών αγώνων και στις κλειστές συνεδριάσεις του στρατιωτικού σκέλους του ΝΑΤΟ!
Δεν χρειάζεται λοιπόν να ακυρωθεί η Συμφωνία των Πρεσπών για να επιστρέψουμε στο όνομα «Μακεδονία» – έχουμε ήδη επιστρέψει, αλλά δεν το γνωρίζουμε! Πέραν αυτών υπάρχει και το ζήτημα του Συντάγματος. Το ζήσαμε άλλωστε το καλοκαίρι και με την ονομασία της Εθνικής Σκοπίων στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα. Κανείς δεν έχει απαντήσει επίσης μέχρι τώρα στους υπαινιγμούς που έχει αφήσει στο βιβλίο του ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς ότι το Σύνταγμα των Σκοπίων δεν τροποποιήθηκε σε όλο του το εύρος, ώστε να απαλειφθούν οι πάνω από 100 αναφορές του ονόματος «Μακεδονία» στο corpus του, αλλά στην πραγματικότητα αναρτήθηκαν δύο κείμενα αναθεωρημένου Συντάγματος στο διαδίκτυο! Ενα με αλλαγές και ένα χωρίς. Βεβαίως, όλα αυτά δεν σημαίνουν ότι δεν έχει βάση ο προβληματισμός που ακούμε από σοβαρούς ανθρώπους ότι η Ελλάς πρέπει να «αγκαλιάσει» τα Σκόπια, την ώρα που αυτά αισθάνονται ότι απειλούνται από τη Βουλγαρία και την Αλβανία, εντός των οποίων αναπτύσσεται μείζον μεγαλοϊδεατισμός. Προβληματισμός που δικαιώνει πλήρως όσα έλεγε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής το 1991, όταν προειδοποιούσε ότι ο αλυτρωτισμός μπορεί να πυροδοτηθεί «από συνδυασμούς δυνάμεων». Έχει πράγματι βάση αυτός ο προβληματισμός.
Όπως έχει βάση ο προβληματισμός που λέει ότι «ο νέος ελληνικός πατριωτισμός είναι η κατίσχυσίς μας στα Βαλκάνια». Κατά τούτο, είναι ευτύχημα που ο ηττηθείς Ζάεφ επιρρίπτει τις ευθύνες για τα εμπόδια στην ενταξιακή πορεία των Σκοπίων στην Ε.Ε. στη Βουλγαρία και σε όπισθεν αυτής κρυπτόμενες δυνάμεις (Γερμανία, Γαλλία), πάντως όχι σε εμάς.
Ωστόσο, δεν πρέπει να παραβλέπεται το εξής: Η Ελλάς το έχει κερδίσει αυτό το στοίχημα να μη θεωρείται μέρος του προβλήματος και δεν χρειάζεται να κυρώσει «Πρέσπες 2» για να πείσει τον γειτονικό λαό ότι το εννοεί. Κάθε Σαββατοκύριακο, ακόμη και το προηγούμενο -όπως διαπιστώσαμε ιδίοις όμμασι-, η Θεσσαλονίκη υποδέχεται (παρά τις διαφωνίες των κατοίκων της με τις Πρέσπες) με θέρμη τους χιλιάδες επισκέπτες από το γειτονικό κράτος.
Οι οποίοι την ονομάζουν «Παρίσι των Βαλκανίων». Οσα δεν καταφέρνει η διπλωματία τα επιτυγχάνουν οι λαοί μόνοι τους. Άλλοθι, λοιπόν, δεν υπάρχουν. Αφού η οικονομία έχει αλλάξει τον ρου της Ιστορίας, η πολιτική πρέπει να διεκδικεί τον σεβασμό των συμπεφωνηθέντων. Και, σε ακραίες περιπτώσεις, όταν δεν τηρούνται, τότε και μόνον τότε να αφίσταται από αυτές.