Ανάσα για χιλιάδες φορολογουμένους αποτελεί η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας με την οποία κρίνεται αντισυνταγματική η επιβολή φόρων και προστίμων με την έκδοση της καταλογιστικής πράξης και όχι με την κοινοποίηση στον ενδιαφερόμενο.
Το ζήτημα έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στις περιπτώσεις που συνδυάζεται με τον χρόνο παραγραφής του δικαιώματος του Δημοσίου να καταλογίσει φόρους και πρόστιμα σε φορολογουμένους στην κυριολεξία την τελευταία ημέρα της παραγραφής.
Εδώ και πολλά χρόνια οι εφορίες όλης της χώρας λαμβάνουν εντολές δέκα ημέρες πριν από τη λήξη του έτους από τη φορολογική διοίκηση να διεκπεραιώσουν δεκάδες χιλιάδες υποθέσεις, οι οποίες παραγράφονται στην πενταετία. Οι υπάλληλοι εργάζονται ακόμα και Σαββατοκύριακα προκειμένου να εκδώσουν τις καταλογιστικές πράξεις, καθώς μέχρι πρότινος υπήρχε ο φόβος της επιβολής κυρώσεων σε όσους δεν τα κατάφερναν. Επί της ουσίας, οι εφορίες την 31η Δεκεμβρίου βεβαίωναν φόρους και πρόστιμα, τα οποία όμως κοινοποιούσαν στους φορολογουμένους το έτος που ακολουθούσε συνήθως εντός των πρώτων 20 ημερών του Ιανουαρίου. Οι φορολογούμενοι απαντούσαν ότι το δικαίωμα καταλογισμού φόρων και προστίμων είχε παραγραφεί, με αποτέλεσμα να ξεκινούν δικαστικές διαμάχες σε αρκετές περιπτώσεις, ενώ σε άλλες οι φορολογούμενοι βρίσκονταν προ εκπλήξεως καλούμενοι να πληρώσουν σημαντικά ποσά στην εφορία.
Το θέμα αυτό επιλύει πλέον το Συμβούλιο της Επικρατείας, το οποίο με τις αποφάσεις 616 και 618 της Ολομέλειας κρίνει ότι είναι αντισυνταγματικές και άρα ανίσχυρες οι προβλέψεις του νόμου του 2014, που όριζαν ότι η παραγραφή για επιβολή φόρων και προστίμων από το Δημόσιο διακόπτεται μόλις εκδοθεί η καταλογιστική πράξη της αρμόδιας αρχής, δηλαδή μόλις καταλογιστεί το πρόστιμο ή ο φόρος. Αντί της έκδοσης της καταλογιστικής πράξης ως έναρξη της παραγραφής ορίζεται, σύμφωνα με τις αποφάσεις της Ολομέλειας του ΣτΕ, η κοινοποίηση στον ενδιαφερόμενο της καταλογιστικής πράξης για πρόστιμα και φόρους.
Το θέμα αν και μοιάζει τυπικό έχει ενδιαφέρον για χιλιάδες που χρωστούν φόρους και πρόστιμα και τους ενδιαφέρει από πότε προσμετρείται η διακοπή της παραγραφής για το Δημόσιο. Δηλαδή, ακόμα και αν το Δημόσιο εκδώσει την τελευταία ημέρα του έτους την καταλογιστική πράξη, εφόσον αυτή δεν κοινοποιηθεί την ίδια μέρα, θεωρείται ότι έχει παραγραφεί εφόσον βέβαια συντρέχουν ταυτόχρονα οι διατάξεις της νομοθεσίας περί πενταετούς παραγραφής.
Στην απόφαση αναφέρονται τα εξής:
Διακοπή προθεσμίας παραγραφής του δικαιώματος του Δημοσίου να επιβάλει φόρους και πρόστιμα (άρθρο 72 παρ. 11 εδ. γ Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας – ν. 4174/2013).
Η διάταξη του άρθρου 72 παρ. 11 εδ. γ του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν. 4174/2013), η οποία προστέθηκε με το άρθρο πρώτο υποπαρ. Δ.2 περ. 18β του ν. 4254/2014 και ορίζει ότι η προβλεπόμενη από κείμενες διατάξεις ουσιαστικού φορολογικού δικαίου, που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ΚΦΔ, προθεσμία παραγραφής του δικαιώματος του Δημοσίου να επιβάλει φόρους και πρόστιμα διακόπτεται με την έκδοση των οικείων καταλογιστικών πράξεων, είναι ανίσχυρη ως αντικείμενη στις αρχές της φανερής δράσης της Διοίκησης και της ασφάλειας του δικαίου και, ως εκ τούτου, μη εφαρμοστέα, με αποτέλεσμα να εφαρμόζονται οι προϊσχύουσες του άρθρου 36 του ΚΦΔ διατάξεις περί παραγραφής, οι οποίες παγίως προέβλεπαν ως προϋπόθεση διακοπής της προθεσμίας παραγραφής της φορολογικής αξίωσης του Δημοσίου την εντός της οικείας προθεσμίας κοινοποίηση της καταλογιστικής πράξης.