Του Κώστα Στούπα
Πριν από λίγες μέρες η Ελλάδα δανείστηκε για 10 χρόνια περί τα 3,5 δισ. ευρώ με επιτόκιο που τελικά διαμορφώθηκε κάτω από το 1%.
Κατά το ρεπορτάζ της ημέρας που έκλεισε το βιβλίο προσφορών: "Η ζήτηση από την πρώτη ώρα ήταν ισχυρή και ξεπέρασε τελικά τα 29 δισ. ευρώ, επίπεδο που αποτελεί ρεκόρ, με την Ελλάδα να αντλεί τελικά 3,5 δισ. ευρώ…" Τούτο δεν είναι φυσιολογικό για χώρα η οποία από την άποψη της σχέσης χρέους ΑΕΠ και δυναμικής της οικονομίας θα μπορούσε να περιγραφεί σαν χώρα "ζόμπι"...
Η παράδοξη αυτή κατάσταση όμως δεν παύει να αποτελεί ένα "παράθυρο" ευκαιρίας για χώρες όπως η Ελλάδα για την αναχρηματοδότηση όσο το δυνατόν μεγαλύτερου μέρους του τεράστιου χρέους με ιδιαίτερα ευνοϊκά επιτόκια...
Επί της ουσίας οι αγορές δανείζουν μια χρεοκοπημένη υπόθεση με επιτόκια Γερμανίας και τούτο γιατί υπάρχει μια Κεντρική Τράπεζα η οποία με την εγγύηση οικονομιών όπως της Γερμανίας κρατάει το βασικό επιτόκιο σε αρνητικό επίπεδο και αγοράζει χρέος επιχειρήσεων και κρατών χωρίς η ισοτιμία του ευρώ να υπόκειται υποτίμησης όπως π.χ. της τουρκικής λίρας.
Αυτά βέβαια αρκετοί τα επισημαίνουν εδώ και αρκετά χρόνια αλλά η διατήρηση της παράδοξης κατάστασης τείνει να μεταπείσει και τους "σκεπτικιστές" της υπόθεσης πως τελικά ο "γάιδαρος" πετάει...
Αυτό που θα μπορούσε να ξυπνήσει την παγκόσμια οικονομία από την παρούσα μέθη και να φέρει χώρες, επιχειρήσεις και νοικοκυριά προ μιας οδυνηρής πραγματικότητας είναι ένα χρηματιστηριακό κραχ για το οποίο οι συνθήκες μοιάζουν όσο ποτέ άλλοτε ώριμες.
Χαρακτηριστικό της ωριμότητας της κατάστασης είναι η αύξηση της συχνότητας σκηνών κερδοσκοπικής φρενίτιδας όπως αυτές που ζήσαμε την περασμένη εβδομάδα με μετοχές σαν της Gamespot κλπ οι οποίες θυμίζουν συμπτώματα "φούσκας" στην τελευταία φάση πριν το σκάσιμο.
Αυτό είδαμε την εβδομάδα που πέρασε, με το αλαλάζον πλήθος επίδοξων κερδοσκόπων να εφορμά στην Wall Street με κεφάλαια ως επί το πλείστον προερχόμενα από τα επιδόματα που μοιράζουν αφειδώς οι κυβερνήσεις λόγω επιδημίας τα οποία πολλαπλασιάζονται με δάνεια από τους ωκεανούς ρευστότητας με αρνητικά επιτόκια που δημιουργούν οι Κεντρικές Τράπεζες.
H κατάσταση αυτή δεν είναι καινούργια αλλά κλιμακώνεται σταδιακά εδώ και αρκετά χρόνια. Οι τιμές που έχουν όλο και περισσότερες μετοχές είναι εξωπραγματικές σε σχέση με τις μελλοντικές προσδοκίες των εταιρειών και την κατάσταση της οικονομίας.
Απλά αυτό που έγινε την περασμένη εβδομάδα είναι πως το αλαλάζον πλήθος άρχισε να βάζει σαν στόχο κερδοσκοπίας και μετοχές εταιρειών με ανύπαρκτο παρόν και μέλλον.
Αρχίζει πλέον και γίνεται πασίδηλο πως οι αγορές διάγουν την ύστερη φάση μιας επικής "φούσκας" το σκάσιμο της οποίας θα έχει δραματικές επιπτώσεις στην πραγματική οικονομία, την πολιτική και κοινωνική σταθερότητα και τις γεωπολιτικές ισορροπίες.
Μερικά από τα χαρακτηριστικά μιας χρηματιστηριακής αγοράς σε κατάσταση "φούσκας" είναι:
- Οι μαζικές αγορές ιδίων μετοχών από τις εταιρείες (έχει προηγηθεί τα τελευταία 2-3 χρόνια).
- Οι εκτοξεύσεις των νεοεισηγμένων μετοχών στην πρώτη μέρα της διαπραγμάτευσης (έχει λάβει χώρα τους τελευταίους μήνες το 2020)
- Οι φρενήρεις εξαγορές εισηγμένων εταιρειών ως οχήματα εισαγωγής (έχει γίνει το 2020)
- Η πεποίθηση εκατομμυρίων ανθρώπων που δεν είχαν ασχοληθεί ποτέ με το χρηματιστήριο πως τους επόμενους μήνες θα γίνουν πλούσιοι από αυτό (δεκάδες εκατομμύρια νεόκοποι επενδυτές έχουν εισρεύσει στις αγορές)
- Η προθυμία ασχέτων με το αντικείμενο όπως αστρολόγων, πορνοστάρς, ανέργων, οικοδόμων να κερδίσουν δημοσιότητα ή χρήματα δίνοντας συμβουλές για μετοχές που θα εκτοξευθούν προσεχώς (αποτελεί πλέον σύνηθες φαινόμενο...).
Όλα τα παραπάνω συμβαίνουν τους τελευταίους μήνες στα αμερικάνικα και διεθνή χρηματιστήρια και αυτό αποτελεί ένα στοιχείο που υποστηρίζει πως βρισκόμαστε κοντά στο τέλος του κύκλου που ξεκίνησε το 2009.
Το γεγονός πως το επόμενο κραχ στα χρηματιστήρια είναι πιθανό να είναι επικών διαστάσεων, θυμίζοντας περισσότερο εκείνο του 1929 και όχι αυτά των τελευταίων δεκαετιών, έχει να κάνει:
Με το ύψος του χρέους που έχει συσσωρευτεί και εκτοξευθεί μετά την πανδημία. Το παγκόσμιο συνολικό χρέος βρίσκεται στο πάνω από το 300% του ΑΕΠ το υψηλότερο επίπεδο όλων των εποχών.
Με τα επιτόκια που είναι μηδενικά ή αρνητικά με συνέπεια οι Κεντρικές Τράπεζες να μην διαθέτουν τα συνήθη όπλα μείωσης των επιτοκίων να ανακόψουν την ορμή της ύφεσης και της πτώσης των αγορών.
Η κατάχρηση των προγραμμάτων ποσοτικής χαλάρωσης την τελευταία δεκαετία ενδέχεται να πλήξει την αξιοπιστία των νομισμάτων, γεγονός που θα έχει γεωπολιτικές συνέπειες.
Σε όλα τα παραπάνω αν προσθέσουμε και τις συνέπειες της επιδημίας στην οικονομία αλλά και τις συμπεριφορές εκατοντάδων εκατομμυρίων θα έχουμε μια εικόνα για απρόβλεπτες εξελίξεις.
πηγή:https://www.capital.gr/o-kostas-stoupas-grafei/3522527/oi-exelixeis-ginontai-aprobleptes