Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έλαβε μέρος σήμερα σε διαδικτυακή συζήτηση στο πλαίσιο του συνεδρίου «Europe 2021». Τη συζήτηση συντόνισε η επικεφαλής του τμήματος διεθνών ειδήσεων της εφημερίδας Handelsblatt, Nicole Bastian, ενώ συμμετείχε και ο Thomas Enders, Πρόεδρος του Γερμανικού Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής και πρώην διευθύνων σύμβουλος της Airbus. Παρενέβη επίσης ο ανταποκριτής της Handelsblatt στην Αθήνα, Gerd Höhler, ο οποίος βρίσκεται στη χώρα μας από το 1979.
Μεταφέροντας ερωτήσεις του κοινού η Nicole Bastian ρώτησε τον Πρωθυπουργό πως θα χαρακτήριζε σήμερα τις σχέσεις Ελλάδας – Γερμανίας σήμερα και ποια είναι τα αισθήματα που επικρατούν σήμερα στην Ελλάδα αναφορικά με το συνολικό ευρωπαϊκό εγχείρημα.
Απαντώντας ο Πρωθυπουργός σημείωσε:
Κυριάκος Μητσοτάκης: Νομίζω ότι η σχέση έχει βελτιωθεί σημαντικά. Ήταν μια δύσκολη σχέση κατά την περίοδο της κρίσης. Καμία αμφιβολία ως προς αυτό. Πιστεύω όμως ότι μπορεί να βελτιωθεί ακόμα περισσότερο και ότι θα πρέπει να αλλάξει το αφήγημα. Νομίζω πως θα πρέπει να μιλήσουμε για εγχειρήματα, κοινού ενδιαφέροντος. Δεν θα πρέπει πια να μας ενώνει μια σχέση οφειλέτη-πιστωτή. Θα πρέπει να έχουμε μια σχέση εποικοδομητική, μια σχέση αμοιβαία επωφελή όταν μιλάμε για τις οικονομικές παραμέτρους αυτής της σχέσης.
Έπειτα υπάρχει και η παράμετρος της εξωτερικής πολιτικής, που είναι σαφώς πιο περίπλοκη. Και θα είμαι απόλυτα ειλικρινής ως προς αυτό. Ένα μέρος των πολιτών στην Ελλάδα πιστεύει πως η Γερμανία δεν μας στήριξε όσο θα έπρεπε στις διαφορές μας με την Τουρκία. Γνωρίζω καλά πως η Καγκελάριος έπαιξε πολύ εποικοδομητικό ρόλο στην προσπάθειά της να μεσολαβήσει. Χαίρομαι που η σχέση (με την Τουρκία) έχει βελτιωθεί, αλλά πάντα επιζητούμε την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη από όλες τις χώρες όταν υπερασπιζόμαστε αυτό που θεωρούμε ως μια σωστή θέση. Και νομίζω ότι έχουμε δίκιο να διεκδικούμε την επίλυση της μιας βασικής διαφοράς μας με την Τουρκία, η οποία είναι η οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών μας, βάσει του Διεθνούς Δικαίου.
Σε ό,τι αφορά τις σχέσεις της ΕΕ με την Τουρκία υπάρχουν δύο επιλογές. Ελπίζουμε σε μια εποικοδομητική σχέση, αλλά αν τα πράγματα δεν κινηθούν στην σωστή κατεύθυνση θα πρέπει να υπάρξουν συνέπειες εκ μέρους της ΕΕ προς την Τουρκία. Είναι ενθαρρυντικό το γεγονός ότι υπήρξε μια βελτίωση της κατάστασης τον τελευταίο μήνα που ξεκίνησαν οι διερευνητικές επαφές, αλλά δεν είμαι αφελής. Θέλω να δω συνέπεια σε αυτή την συμπεριφορά εκ μέρους της Τουρκίας.
Nicole Bastian: Ποιου είδους υποστήριξη θα θέλατε από την Γερμανία;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Πολλές από αυτές τις συζητήσεις λαμβάνουν χώρα σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και το Συμβούλιο έχει κινηθεί προς τη σωστή κατεύθυνση. Κάποιες φορές θα ανέμενα ακόμη ισχυρότερη στήριξη αλλά συνολικά καταφέραμε να επισημάνουμε το γεγονός ότι οι σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας, οι διαφορές Ελλάδας – Τουρκίας επηρεάζουν τις σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Ανατολική Μεσόγειος είναι ζωτικής σημασίας για την ασφάλεια της ΕΕ. Προφανώς η Τουρκία είναι σημαντικός εταίρος, και θα πρέπει να είναι και στο μεταναστευτικό, αλλά σε ό,τι αφορά τις παραβιάσεις της εθνικής μας κυριαρχίας και των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων, αναμένουμε από όλους τους ευρωπαίους εταίρους μας ενιαία προσέγγιση και αλληλεγγύη χωρίς προϋποθέσεις.
Παίρνοντας τον λόγο, ο Thomas Enders σημείωσε ότι το ευρύτερο πρόβλημα είναι ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν ακολουθεί συνεκτικές και ξεκάθαρες πολιτικές απέναντι στην Τουρκία και ότι η Τουρκία δεν είναι αυτή που ήταν πριν από 10 ή 20 χρόνια, είναι μια χώρα που εμπλέκεται όλο και περισσότερο στη γειτονιά της, στη μέση Ανατολή, στον Καύκασο, στη Βόρεια Αφρική κλπ. Στο πλαίσιο αυτό, ο Thomas Enders μίλησε για την ανάγκη να υπάρξει συνοχή στη στάση της ΕΕ έναντι της Τουρκίας, και η οποία εκτιμά ο ίδιος ότι απουσιάζει αυτή τη στιγμή. Στη συνέχεια ο Πρωθυπουργός ανέφερε:
Κυριάκος Μητσοτάκης: Είπαμε πως η Ευρώπη θα πρέπει να επιδείξει την γεωπολιτική της ισχύ και να μην είναι απλώς μια οικονομική δύναμη. Θα πρέπει να ενισχύσουμε με ουσιαστικό περιεχόμενο το ζήτημα αυτό (την γεωπολιτική ισχύ). Έχουμε μια ευκαιρία. Προετοιμάζουμε μια έκθεση. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προετοιμάζει μια έκθεση για την Τουρκία η οποία θα συζητηθεί στις 25 και 26 Μαρτίου στη Σύνοδο Κορυφής. Όπως γνωρίζετε σε αυτή την έκθεση θα πρέπει να συνοψίσουμε όλες τις επιλογές μας ως προς την Τουρκία.
Δεν είμαι υπέρμαχος της επιβολής κυρώσεων, αλλά η απειλή κυρώσεων θα πρέπει να είναι αξιόπιστη. Αν δεν είναι αξιόπιστη, τότε δεν θα φέρει αποτελέσματα. Πιστεύω πως όντως κάναμε ένα βήμα στη σωστή κατεύθυνση και πιστεύω πως ένας από τους λόγους που η Τουρκία έκανε ένα βήμα πίσω και είναι πλέον πιο εποικοδομητική σχετίζεται με το γεγονός ότι αντιλήφθηκαν πως ακόμη και αν ο ρυθμός είναι αργός, η Ευρώπη κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση.
Και αν θέλεις να αποτελείς γεωπολιτική δύναμη κάποιες φορές ίσως και να πρέπει να αποδεχτείς το γεγονός πως μπορεί να υποστείς και οικονομική ζημιά. Για παράδειγμα, οι ΗΠΑ αποφάσισαν να επιβάλλουν κυρώσεις στην Τουρκία. Αποφάσισαν να μην πουλήσουν F-35 στην Τουρκία. Αυτό είναι μεγάλο πλήγμα για τις ΗΠΑ και για τον αμυντικό τομέα των ΗΠΑ, αλλά αποφάσισαν να κινηθούν έτσι γιατί πίστευαν ότι αυτή είναι η σωστή κατεύθυνση. Δεν μπορούμε να δεχτούμε πως η Τουρκία αγόρασε και χρησιμοποιεί S-400 που κατασκευάζονται από τη Ρωσία και θα αγοράσει και αεροσκάφη F-35.
Δεν μπορεί να έχουν και την πίτα ολόκληρη και τον σκύλο χορτάτο. Η Γερμανία σχεδιάζει να εξάγει επιθετικά υποβρύχια στην Τουρκία. Αυτό είναι ένα ζήτημα που μας ανησυχεί. Προηγμένης τεχνολογίας επιθετικά υποβρύχια. Απλά θεωρώ πως υπάρχουν εργαλεία και μέσα που μπορούν να αξιοποιηθούν αν κάποια χώρα θέλει να επιδείξει ισχύ, γεωπολιτική ισχύ, και όχι απλώς να αποτελεί μια οικονομική δύναμη. Κάποιες φορές είναι σαν να έχουμε δύο χέρια, εκ των οποίων το ένα είναι πολύ μυώδες, σαν αυτό ενός παίκτη του τένις, και αυτό είναι η οικονομική μας δύναμη. Και έπειτα υπάρχει το άλλο χέρι, που συμβολίζει την γεωπολιτική μας ισχύ, που είναι κάπως αδύναμο. Θα ήθελα λοιπόν να δω και τα δύο χέρια, να έχουν το ίδιο μέγεθος και τον ίδιο όγκο.
Κλείνοντας τη συζήτηση ο Πρωθυπουργός απάντησε στην ερώτηση της Nicole Bastian για τις σχέσεις της ΕΕ με τη Ρωσία και την Κίνα.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Πιστεύω ότι πρέπει να είμαστε σταθεροί στις θέσεις μας όσον αφορά το ζήτημα του Navalny, καταδικάζοντας απερίφραστα αυτό που συμβαίνει. Και πράγματι πιστεύω ότι οι κυρώσεις, όταν εφαρμόζονται συστηματικά, συνεπάγονται κόστος. Πρέπει να εφαρμοστούν με έξυπνο τρόπο.
Η Κίνα είναι ένα πολύ πιο σύνθετο θέμα. Πιθανότατα απαιτεί μία εντελώς ξεχωριστή συζήτηση. Η Κίνα είναι ένας εμπορικός εταίρος, αλλά θα μπορούσαμε να την αντιληφθούμε και ως στρατηγικό αντίπαλο. Υποστηρίζω να προχωρήσουμε με την προσέγγιση που αφορά τις επενδύσεις αλλά αυτό δεν πρέπει να μας υποχρεώνει να παραμένουμε σιωπηλοί για ζητήματα που ειναι ζωτικού ενδιαφέροντος για εμάς.