Νέα οδυνηρή οικονομική ήττα υπέστη το Υπουργείο οικονομικών, με την 319/2020 απόφαση της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, που ακύρωσε ως παράνομη, την αίτηση αναίρεσης, που είχε υποβάλει στις 24-5- 2017 ο τότε Υπουργός οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος, με την οποία ζητούσε την διαγραφή της 305/2017 οριστικής απόφασης του ΙΙ Τµήµατος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία καταργούσε ως παράνομη, την διαφορετική μεταχείριση μεταξύ ανδρών και γυναικών, σχετικά με τα συνταξιοδοτικά όρια ηλικίας.
Η παραπάνω οριστική απόφαση του Δικαστηρίου, αφενός μεν αναγκάζει το Κράτος να αλλάξει τον υπάρχοντα νόμο, που προβλέπει την δυσμενή διάκριση, σα βάρος των ανδρών, αφετέρου δε, θα δημιουργήσει σοβαρά οικονομικά συνταξιοδοτικά προβλήματα, καθώς ο ανδρικός εργαζόμενος πληθυσμός, θα μπορεί να συνταξιοδοτείται νωρίτερα και να λαμβάνει, χωρίς την ποινή της χρονικής καθυστέρησης, την προβλεπόμενη σύνταξη
Δείτε τα επίμαχα σημεία της τελεσίδικης απόφασης
Απόφαση 319/2020
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ∆ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΤΟ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕ∆ΡΙΟ ΣΕ ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΠΡΩΤΗ ΣΥΝΘΕΣΗ
Συνεδρίασε δηµόσια στο ακροατήριό του, στις 18 Απριλίου 2018, µε την εξής σύνθεση :
Ανδρονίκη Θεοτοκάτου, Πρόεδρος, Ιωάννης Σαρµάς και Αγγελική Μαυρουδή, Αντιπρόεδροι, Γεώργιος Βοΐλης, Μαρία Αθανασοπούλου, Ευαγγελία - Ελισάβετ Κουλουµπίνη, Σταµάτιος Πουλής, ∆ηµήτριος Πέππας, Στυλιανός Λεντιδάκης, Βιργινία Σκεύη (εισηγήτρια), Βασιλική Σοφιανού, ∆έσποινα Τζούµα, Ευφροσύνη Παπαθεοδώρου, Κωνσταντίνος Παραθύρας, Αργυρώ Μαυροµµάτη, Κωνσταντίνος Κρέπης και Γεωργία Παπαναγοπούλου, Σύµβουλοι.
Επίσης µετείχαν οι Σύµβουλοι Βασιλική Προβίδη, Ασηµίνα Σακελλαρίου, Ευαγγελία Σεραφή, Ειρήνη Κατσικέρη και Νεκταρία ∆ουλιανάκη, ως αναπληρωµατικά µέλη.
Γραµµατέας η Ελένη Αυγουστόγλου.
Γενικός Επίτροπος Επικρατείας : Αντώνιος Νικητάκης,
Επίτροπος Επικρατείας, κωλυοµένης της Γενικής Επιτρόπου της Επικρατείας στο Ελεγκτικό Συνέδριο, Χρυσούλας Καραµαδούκη.
Για να δικάσει την από 24.5.2017 (αριθµ. κατάθ. …/2017) αίτηση του Ελληνικού ∆ηµοσίου, νοµίµως εκπροσωπουµένου από τον Υπουργό Οικονοµικών, ο οποίος παραστάθηκε δια του Νοµικού Συµβούλου του Κράτους Νικολάου Καραγιώργη.
Κατά του … … του …, κατοίκου … (οδός ... αρ. ...), ο οποίος παραστάθηκε δια δηλώσεως του άρθρου 133 παρ. 2 του Κώδικα ∆ιοικητικής ∆ικονοµίας του πληρεξουσίου δικηγόρου του Παναγιώτη Γιαννόπουλου (Α.Μ. ∆.Σ.Α. 16922).
Με την αίτηση αυτή επιδιώκεται η αναίρεση της 305/2017 απόφασης του ΙΙ Τµήµατος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
Κατά τη συζήτηση που ακολούθησε το ∆ικαστήριο άκουσε:
Το Νοµικό Σύµβουλο του Κράτους, ο οποίος ζήτησε να γίνει δεκτή η αίτηση αναίρεσης και Τον Επίτροπο της Επικρατείας στο Ελεγκτικό Συνέδριο, ο οποίος ανέπτυξε προφορικά την από 18.4.2018 γνώµη του και πρότεινε την απόρριψη της αίτησης αναίρεσης.
Μετά τη δηµόσια συνεδρίαση το ∆ικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη, µε παρόντα τα τακτικά µέλη που έλαβαν µέρος στη συζήτηση της υπόθεσης, .........
Αφού µελέτησε τα σχετικά έγγραφα και Σκέφθηκε σύµφωνα µε το νόµο, Αποφάσισε τα εξής:
1. Η υπό κρίση αίτηση του Ελληνικού ∆ηµοσίου για αναίρεση της 305/2017 οριστικής απόφασης του ΙΙ Τµήµατος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, για Απόφαση 319/2020 την οποία δεν απαιτείται κατά νόµο η καταβολή παραβόλου (βλ. άρθρο 73 παρ. 1 του Κώδικα Νόµων για το Ελεγκτικό Συνέδριο που κυρώθηκε µε το άρθρο πρώτο του ν. 4129/2013), ασκήθηκε νοµοτύπως και εµπροθέσµως και πρέπει να γίνει τυπικά δεκτή και να εξετασθεί περαιτέρω ως προς τη βασιµότητά της.
2. Με την αναιρεσιβαλλόµενη απόφαση κρίθηκαν, µεταξύ άλλων, τα εξής:
α) Η διάταξη του άρθρου 56 παρ. 1 περ. β΄ του Κώδικα Πολιτικών και Στρατιωτικών Συντάξεων, όπως ίσχυε πριν από την αντικατάστασή της, από 1.1.2011, µε το ν. 3865/2010, µε την οποία θεσπίζεται για τις υπαλλήλους µε ανήλικο τέκνο, οι οποίες συµπληρώνουν 25ετή συντάξιµη υπηρεσία µέχρι 31.12.2010, µικρότερο όριο ηλικίας συνταξιοδότησης (συγκεκριµένα το 50 έτος της ηλικίας τους) έναντι των ανδρών υπαλλήλων, συνιστά δυσµενή διάκριση εις βάρος των τελευταίων µε µόνο κριτήριο το φύλο τους, η οποία δεν δικαιολογείται από λόγους γενικότερου κοινωνικού ή δηµοσίου συµφέροντος ή από λόγους που ανάγονται στην ανάγκη µεγαλύτερης προστασίας των γυναικών σε θέµατα µητρότητας, γάµου και οικογένειας ή σε καθαρά βιολογικές διαφορές που επιβάλλουν τη λήψη ιδιαίτερων µέτρων υπέρ αυτών, ....
β) η διάκριση αυτή αντίκειται στην αρχή της ισότητας που κατοχυρώνεται στο άρθρο 4 του Συντάγµατος, ιδιαίτερη εκδήλωση της οποίας συνιστά κατά τη παράγραφο 2 του οικείου άρθρου η αρχή της ίσης µεταχείρισης των δύο φύλων, καθώς και στο άρθρο 141 της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης που απαγορεύει κάθε διάκριση µεταξύ ανδρών και γυναικών όσον αφορά στην αµοιβή τους, στην έννοια της οποίας εµπίπτει και η καταβαλλόµενη στους δηµοσίους υπαλλήλους, λόγω της σχέσης που τους συνδέει µε τον εργοδότη τους, σύνταξη και
γ) προς αποκατάσταση της ίσης µεταχείρισης των δύο φύλων, πρέπει να τύχουν εφαρµογής και στους άνδρες υπαλλήλους µε ανήλικο τέκνο, οι οποίοι θεµελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωµα µέχρι 31.12.2010, τα ηλικιακά όρια συνταξιοδότησης ως ισχύουν για τις γυναίκες.
Με βάση τις ανωτέρω παραδοχές, έγινε δεκτή έφεση του ήδη αναιρεσίβλητου, πρώην δηµοσίου υπαλλήλου, πατέρα ενός τέκνου γεννηθέντος το έτος 1994, κατά της …/2015 πράξης του ∆ιευθυντή Κανονισµού και Εντολής Πληρωµής Πολιτικών Συντάξεων του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, µε την οποία κανονίστηκε σ’ αυτόν µηνιαία σύνταξη βάσει της από έτη 31-5-5 συνολικής συντάξιµης υπηρεσίας του (από 20.12.1984 έως 18.5.2015, οπότε αποχώρησε λόγω παραιτήσεως), ορίστηκε δε αυτή πληρωτέα από 4.7.2024, ηµεροµηνία συµπλήρωσης του 65ου έτους της ηλικίας του, κατά τα οριζόµενα στο άρθρο 6 παρ. 2 περ. β΄ του ν. 3865/2010.
Ειδικότερα, έγινε δεκτό ότι, εφόσον ο αναιρεσίβλητος στις 20.12.2009 είχε συµπληρώσει 25ετή συντάξιµη υπηρεσία, θεµελιώνοντας, ως εκ τούτου, συνταξιοδοτικό δικαίωµα µετά την 1.1.1998 και πριν από την 31.12.2010, το δε 50ό έτος της ηλικίας του στις 4.7.2009, είχε δε, κατά την ηµεροµηνία θεµελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώµατος (20.12.2009), ανήλικο τέκνο, έπρεπε προς αποκατάσταση της αρχής της ισότητας, να εφαρµοστεί και στην περίπτωσή του, το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης (50ο έτος) ως ισχύει για τις γυναίκες υπαλλήλους κατά το άρθρο 56 παρ. 1 περ. β΄ του Συνταξιοδοτικού Κώδικα σε συνδυασµό µε την παράγραφο 11 του άρθρου 6 του ν. 3865/2010.
Ως εκ τούτου, µεταρρυθµίστηκε η εκκληθείσα πράξη κανονισµού συντάξεως ως προς το χρόνο έναρξης καταβολής της σύνταξης του ήδη αναιρεσίβλητου και ορίστηκε αυτή πληρωτέα από την εποµένη της ηµεροµηνίας τερµατισµού της συντάξιµης Απόφαση 319/2020 υπηρεσίας του, δηλαδή από 19.5.2015 (βλ. άρθρο 56 παρ. 5 του Κώδικα Πολιτικών και Στρατιωτικών Συντάξεων).
3. Το αναιρεσείον Ελληνικό ∆ηµόσιο επιδιώκει την αναίρεση της ανωτέρω απόφασης προβάλλοντας ότι:
α) κατ’ εσφαλµένη ερµηνεία και πληµµελή εφαρµογή των διατάξεων του άρθρου 56 παρ. 1 περ. β΄ του Συνταξιοδοτικού Κώδικα, έγινε δεκτό ότι εισάγεται µε αυτές αδικαιολόγητη ευµενέστερη ρύθµιση ως προς τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης των γυναικών υπαλλήλων σε σχέση µε τους άνδρες υπαλλήλους, µε συνέπεια την επέκταση, για λόγους ισότητας των δύο φύλων, της οικείας ρύθµισης και στους τελευταίους, αφού δεν πρόκειται, κατά τους ισχυρισµούς του αναιρεσείοντος, για αδικαιολόγητη εξαίρεση από κάποιον κανόνα, ώστε µε τον παραµερισµό της εξαίρεσης να ανακύψει έδαφος εφαρµογής του κανόνα αυτού και στην αποκλεισθείσα κατηγορία, αλλά για θετικό µέτρο υπέρ των γυναικών, που επιτρέπεται κατ’ άρθρο 116 παρ. 2 του Συντάγµατος για λόγους που ανάγονται στην ανάγκη µεγαλύτερης προστασίας της γυναίκας σε θέµατα µητρότητας, γάµου και οικογένειας,
β) η επέκταση της διάταξης του άρθρου 56 παρ. 1 περ. β΄ του Συνταξιοδοτικού Κώδικα και στους άνδρες υπαλλήλους µε ανήλικο τέκνο, αντίκειται στο άρθρο 93 παρ. 4 του Συντάγµατος, το οποίο προβλέπει ότι τα δικαστήρια υποχρεούνται να µην εφαρµόζουν νόµο που αντίκειται στο Σύνταγµα και όχι να επεκτείνουν την εφαρµογή νόµων σε κατηγορίες για τις οποίες δεν υφίσταται σχετική νοµοθέτηση και
γ) εσφαλµένα δέχθηκε η αναιρεσιβαλλοµένη ότι συντρέχει περίπτωση εφαρµογής του άρθρου 141 της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αφού αυτό ρητώς αναφέρεται σε αµοιβή για εργασία και όχι σε σύνταξη
∆. Στην υπό κρίση υπόθεση, όπως προκύπτει από την αναιρεσιβαλλόµενη απόφαση, ο αναιρεσίβλητος, πρώην δηµόσιος υπάλληλος, ο οποίος αποχώρησε από την υπηρεσία στις 18.5.2015 και του κανονίστηκε σύνταξη πληρωτέα από 4.7.2024, ηµεροµηνία συµπλήρωσης του 65ου έτους της ηλικίας του, στις 20.12.2009 είχε συµπληρώσει 25ετή συντάξιµη υπηρεσία και ήταν πατέρας ενός τέκνου γεννηθέντος το έτος 1994, ενώ στις 4.7.2009 είχε συµπληρώσει το 50ο έτος της ηλικίας του.
Με βάση τα πραγµατικά αυτά περιστατικά το δικάσαν Τµήµα έκρινε ότι έπρεπε, προς αποκατάσταση της αρχής της ισότητας, να εφαρµοστεί και στην περίπτωσή του το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης (50ο έτος), όπως ίσχυε για τις γυναίκες υπαλλήλους κατ’ άρθρο 56 παρ. 1 περ. β΄ του Συνταξιοδοτικού Κώδικα, πριν την αντικατάστασή του από την παρ. 2 περ. β του άρθρου 6 του ν. 3865/2010, χωρίς να προβεί, όπως όφειλε, σε µια in concreto στάθµιση των συγκεκριµένων συνθηκών υπό τις οποίες τελούσε ο αναιρεσίβλητος σε σχέση µε την ανατροφή του τέκνου του.
Η κρίση δε αυτή της αναιρεσιβαλλόµενης απόφασης, σύµφωνα και µε όσα προεκτέθηκαν, δεν είναι νόµιµη και θα έπρεπε η απόφαση αυτή να αναιρεθεί και να γίνει δεκτή η κρινόµενη αίτηση.
13. Κατόπιν των ανωτέρω, η υπό κρίση αίτηση αναιρέσεως πρέπει να απορριφθεί, ενώ κατ’ εκτίµηση των περιστάσεων της υπόθεσης, το ∆ικαστήριο κρίνει ότι πρέπει να απαλλαγεί το ηττώµενο Ελληνικό ∆ηµόσιο από την υποχρέωση καταβολής της δικαστικής δαπάνης ........
Για τους λόγους αυτούς
Απορρίπτει την αίτηση του Ελληνικού ∆ηµοσίου για αναίρεση της 305/2017 απόφασης του ΙΙ Τµήµατος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
Και, Απαλλάσσει το Ελληνικό ∆ηµόσιο από την υποχρέωση καταβολής της δικαστικής δαπάνης του αναιρεσίβλητου.
Κρίθηκε και αποφασίστηκε στην Αθήνα, στις 20 Μαρτίου 2019.
Η ΠΡΟΕ∆ΡΟΣ
ΑΝ∆ΡΟΝΙΚΗ ΘΕΟΤΟΚΑΤΟΥ
Η ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ
ΒΙΡΓΙΝΙΑ ΣΚΕΥΗ
Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΕΛΕΝΗ ΑΥΓΟΥΣΤΟΓΛΟΥ
∆ηµοσιεύθηκε σε έκτακτη δηµόσια συνεδρίαση, στις 4 Μαρτίου 2020.
Ο ΠΡΟΕ∆ΡΟΣ
ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΑΡΜΑΣ
Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΕΛΕΝΗ ΑΥΓΟΥΣΤΟΓΛΟΥ