Της Βενετίας Σοφίας Βελονάκη
Πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), αφορά σε προσφυγή γονέων, που διεγράφη το παιδί τους από βρεφονηπιακό σταθμό διότι δεν είχε εμβολιαστεί. Ενώ η απόφαση απαντά σε συγκεκριμένου περιεχομένου προσφυγή, προσεγγίζει μέρος ενός επίκαιρου και επίμαχου ζητήματος σχετικά με την υποχρεωτικότητα των εμβολιασμών. Η οποιαδήποτε γενίκευση και συσχέτιση με τον επερχόμενο εμβολιασμό για τον κορoνοϊό, απαιτεί εξαιρετική προσοχή και μελέτη αφενός του υφισταμένου νομικού πλαισίου, αφετέρου της πραγματικότητας που διαμορφώνουν τα επιδημιολογικά και κοινωνικοοικονομικά δεδομένα.
Με την απόφασή του το ΣτΕ αναγνωρίζει ως νόμιμο τον περιορισμό του δικαιώματος ελεύθερης πρόσβασης του παιδιού σε βρεφονηπιακό σταθμό συνεπεία μη αιτιολογημένης άρνησης εμβολιασμού του σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών. Δέχεται ότι ο υποχρεωτικός εμβολιασμός συνιστά παρέμβαση στη σωματική και ψυχική κατάσταση του ατόμου, η οποία όμως μπορεί να είναι συνταγματικά ανεκτή, εφόσον προβλέπεται από ειδική νομοθεσία, που βασίζεται σε επιστημονικά δεδομένα και εφόσον δεν είναι δυσανάλογη για την επίτευξη ατομικής και συλλογικής υγείας. Συγχρόνως, αναγνωρίζει την εγγενή πιθανότητα βλαπτικού αποτελέσματος ενός εμβολιασμού, όπως άλλωστε κάθε ιατρικής και νοσηλευτικής πράξης, αλλά θεωρεί αυτή ως μικρή έναντι της πιθανότητας ευεργετικού αποτελέσματος για τον ίδιο τον εμβολιαζόμενο, αλλά και για το σύνολο. Προβλέπει τη δυνατότητα εξαίρεσης, αν υπάρχει ιατρική αντένδειξη. Με την απόφαση αυτή αναγνωρίζεται ότι το εμβόλιο γίνεται για ατομικό και για συλλογικό όφελος, μάλιστα επικαλείται την αρχή της ισότητας, με τη λογική ότι οι αρνητές του εμβολιασμού απολαμβάνουν την προστασία, που ο εμβολιασμός των άλλων επέφερε. Το τελευταίο αυτό αποτελεί τη βάση απόρριψης αιτιάσεων περί αντισυνταγματικότητας της άρνησης εγγραφής μη εμβολιασμένου παιδιού σε βρεφονηπιακό σταθμό.
Εν προκειμένω, έχουμε αποδοχή ενός μερικού περιορισμού εντελώς συγκεκριμένου δικαιώματος του ατόμου. Με άλλα λόγια, το παιδί δεν πληρούσε μια από τις προϋποθέσεις φοίτησης στο βρεφονηπιακό σταθμό, γι΄ αυτό και περιορίστηκε το συγκεκριμένο δικαίωμά του. Να σημειωθεί ότι πρόκειται για φοίτηση σε βρεφονηπιακό σταθμό και όχι σε νηπιαγωγείο, η φοίτηση στο οποίο είναι υποχρεωτική. Οποιαδήποτε γενίκευση περιορισμών είναι αυθαίρετη, για παράδειγμα η άρνηση της φοίτησης μη εμβολιασμένου παιδιού στην υποχρεωτική εκπαίδευση, προσκρούει στο θεμελιώδες συνταγματικό δικαίωμα της παιδείας (άρθρο 16 Συντάγματος), για τον περιορισμό του οποίου δεν υπάρχει οποιαδήποτε νομοθετική επιφύλαξη.
Ο νόμος 4675/2020 προβλέπει ότι, με Υπουργική Απόφαση προσδιορίζεται η κάθε επιμέρους δράση διεύρυνσης ή επικαιροποίησης του Εθνικού Προγράμματος Εμβολιασμών υπέρ της υγείας των πολιτών, με την καθιέρωση των ενδεδειγμένων επιστημονικά εμβολίων, ανά νόσημα, ηλικία και φύλο. Με το νόμο αυτό δεν καθίσταται υποχρεωτική η συμμόρφωση στο εμβολιαστικό πρόγραμμα, αλλά αναγνωρίζεται ως υποχρέωση του Κράτους στα πλαίσια της πρόληψης, προστασίας και βελτίωσης της υγείας του πληθυσμού (άρθρο2). Ωστόσο κατ’ εξαίρεση, σε περιπτώσεις εμφάνισης κινδύνου διάδοσης μεταδοτικού νοσήματος, που ενδέχεται να έχει σοβαρές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία, μπορεί να επιβάλλεται, με απόφαση του Υπουργού Υγείας, υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού. Η υποχρεωτικότητα αποφασίζεται ως έκτακτο και προσωρινό μέτρο προστασίας της δημόσιας υγείας για συγκεκριμένη ομάδα του πληθυσμού (άρθρο4).
Το ερώτημα είναι κατά πόσο η Απόφαση του ΣτΕ αποτελεί οδηγό σχετικά με την εφαρμογή του εμβολισμού για κορονοϊό. Πόσο αναγκαία, σε τι έκταση και με ποιο τρόπο είναι εφαρμόσιμη η υποχρεωτικότητα εμβολιασμού που προβλέπεται από το νόμο 4675/2020;
πηγή:https://www.capital.gr/me-apopsi/3503139/i-arnisi-emboliasmou-einai-dikaioma-alla-oxi-xoris-sunepeies