Α. Για τον κορονοϊό
Ολόκληρη η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα νέο, μεγάλο, δεύτερο κύμα κορονοϊού. Σε πολλές χώρες παρατηρείται δραματική αύξηση κρουσμάτων, διασωληνωμένων και θανάτων. Αυξάνονται τα μέτρα προστασίας και -σε κάποιες περιπτώσεις, όπως η Ιρλανδία- φτάνουν στα όρια του lockdown. Η χώρα μας, χάρη στην τήρηση των μέτρων από την συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών, εξακολουθεί να παραμένει σε καλύτερη επιδημιολογική κατάσταση σε σχέση με πολλές άλλες. Τις τελευταίες, όμως, ημέρες υπάρχει -ιδίως μάλιστα σε συγκεκριμένες περιοχές- ανησυχητική αύξηση κρουσμάτων. Παρατηρείται επίσης σημαντική πτώση του μέσου όρου της ηλικίας των ανθρώπων που προσβάλλονται από τον κορονοϊό.
Πανελλαδικά ο μέσος όρος ηλικίας των νοσούντων είναι τα 37 έτη, ενώ στη Θεσσαλονίκη μόλις τα 28. Αυτό το γεγονός επιβεβαιώνει ότι βασική αιτία της αύξησης των κρουσμάτων είναι ο εφησυχασμός και ο συγχρωτισμός. Βλέπουμε μια εικόνα-επανάληψη της περιόδου Ιουλίου-Αυγούστου. Όπου οι νεότερες ηλικίες φαίνεται να επέστρεψαν στην κανονικότητα προ κορονοϊού. Με αποτέλεσμα, είτε από κόπωση στην τήρηση των μέτρων, είτε από χαλάρωση, να βλέπουμε πολλά κρούσματα σε νεότερες ηλικίες, οι οποίοι είναι χωρίς συμπτώματα. Ασυμπτωματικοί οι ίδιοι, χωρίς να το γνωρίζουν, μεταφέρουν τον ιό στις οικογένειες και τους οικείους τους.
Έχουμε πει όμως ότι ο εχθρός αυτός είναι αόρατος. Και πρέπει όλοι να συμπεριφερόμαστε σαν να έχουμε τον ιό και να φοβόμαστε να μην τον μεταδώσουμε και γίνουμε άθελά μας, εστία διασποράς στην κοινότητα. Πάνω απ’ όλα, δεν νοείται καμία αμέλεια και δεν δικαιολογείται οποιαδήποτε ανευθυνότητα. Και βέβαια, είναι απαράδεκτο να γίνεται συνειδητή, προσχεδιασμένη παραβίαση των μέτρων. Γιατί είναι συνειδητή και προσχεδιασμένη η παραβίαση των μέτρων, που γίνεται με οργάνωση πάρτυ σε χώρους υγειονομικού ενδιαφέροντος με πελάτες ορθίους, χωρίς την τήρηση των αποστάσεων και της χωρητικότητας, ή σε χώρους που θα έπρεπε να είναι κλειστοί μετά τις 12 τα μεσάνυχτα. Η τιμωρία αυτών θα είναι παραδειγματική. Γιατί η εφήμερη χαρά λίγων, όταν γίνεται εστία διασποράς, μετατρέπεται σε συλλογική θλίψη.
Για αυτό η Κυβέρνηση προχωρά σε δύο επίπεδα:
Πρώτον, απευθύνει έκκληση σε όλους να τηρούν τα υφιστάμενα μέτρα και εντατικοποιεί τους ελέγχους για την εφαρμογή τους.
Δεύτερον, ο Πρωθυπουργός θα απευθυνθεί στις 7 σήμερα το απόγευμα στις Ελληνίδες και στους Έλληνες. Στο μήνυμά του θα τους ενημερώσει για το που βρισκόμαστε σήμερα στη μάχη με τον κορονοϊό και θα ανακοινώσει νέα μέτρα προφύλαξης από αυτόν.
Β. Για τα εθνικά θέματα
Η χθεσινή -όγδοη κατά σειρά- τριμερής συνάντηση κορυφής Ελλάδας, Κύπρου και Αιγύπτου έστειλε ξεκάθαρα μηνύματα. Συνέπεσε άλλωστε με τους κινδύνους που προκαλεί στην Ανατολική Μεσόγειο η ηγεσία της Τουρκίας. Μια ηγεσία που -όπως τόνισε ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης- φαντασιώνεται αυτοκρατορικές πρακτικές και αναπτύσσει επιθετικές δράσεις, από τη Συρία μέχρι τη Λιβύη, από τη Σομαλία μέχρι τον Καύκασο και βέβαια, από το Αιγαίο μέχρι την Κύπρο, όπου αναπτύσσει πειρατικές ενέργειες στη Κυπριακή ΑΟΖ και προκαλεί με το άνοιγμα του παραλιακού μετώπου στην Αμμόχωστο.
Ζωγραφίζει αυθαίρετους χάρτες, υπογράφει άκυρα μνημόνια και ψηφίζει νόμους, παράνομους κατά το Διεθνές Δίκαιο, καθώς αφορούν θέματα τα οποία ρυθμίζονται από διεθνείς οργανισμούς με διεθνείς κανόνες. Παραβιάζει κατάφορα το Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας, αμφισβητεί Διεθνείς Συνθήκες, προσβάλλει αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας των Η.Ε. και της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Κύπρο, δημιουργεί προβλήματα στη Βορειοατλαντική Συμμαχία και υπονομεύει την περιφερειακή ασφάλεια.
Αφού δέχθηκε -όπως τόνισε ο Πρωθυπουργός- την επανέναρξη διερευνητικών συνομιλιών με αποκλειστικό θέμα την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο, η Άγκυρα επέλεξε και πάλι την παραβατικότητα. Αντί για πρόσκληση επαφών προχώρησε στην πρόκληση των πολεμικών σκαφών. Αντί του διαλόγου των λύσεων προτίμησε τον μονόλογο των αμφισβητήσεων. Αντί για γόνιμες συζητήσεις προβάλλει παράνομες απαιτήσεις. Και αντί να μάχεται εναντίον της τρομοκρατίας, όπως υποκριτικά διατείνεται, τροφοδοτεί τρομοκράτες. Με μεταφορά Σύρων μισθοφόρων στη Λιβύη -όπως επισήμανε ο Πρωθυπουργός στη συνάντησή του με τους Προέδρους της Αιγύπτου και της Κύπρου- η Τουρκία διασπείρει τρομοκρατικούς πυρήνες στη Βόρειο Αφρική, απειλώντας την ασφάλεια της Ευρώπης και υπονομεύοντας τελικά την κοινή προσπάθεια, για εξάρθρωση της τρομοκρατίας.
Η Αθήνα -όπως τόνισε ο Πρωθυπουργός- απέναντι σε έναν γείτονα που στρατικοποιεί την διπλωματία, μετατρέπει την διπλωματία σε δικό της δικό της όπλο. Όπως, άλλωστε, ο ίδιος υπογράμμισε και στην τελευταία Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε., η Ελλάδα ζητά από τα ευρωπαϊκά κράτη να μην πωλούν πλέον στρατιωτικό υλικό στην Τουρκία. Ταυτόχρονα, η Ελλάδα ζητά να καταγραφούν παραβιάσεις της συμφωνίας Τελωνειακής Ένωσης Τουρκίας-Ευρωπαϊκής Ένωσης. Διότι δεν γίνεται μια χώρα υποψήφια προς ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, να γεύεται τα οφέλη της ενιαίας αγοράς, την ίδια ώρα που απειλεί τα ανατολικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να αναστατώνει ολόκληρη τη Μεσόγειο. Και επαναλαμβάνουμε ότι αυθαίρετες και παράνομες ενέργειες δεν παράγουν έννομα αποτελέσματα. Δεν δημιουργείται δίκαιο με παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου. Σε κάθε περίπτωση η Ελλάδα έχει τη δύναμη, είναι έτοιμη και αποφασισμένη να προασπίσει την κυριαρχία και τα κυριαρχικά της δικαιώματα.
Σας ευχαριστώ και παρακαλώ για τις ερωτήσεις σας.
Ν. ΑΝΑΝΙΑΔΗΣ: Κύριε Εκπρόσωπε, η νέα Navtex, παράνομη, όπως τη χαρακτηρίζουμε, της Τουρκίας φτάνει στα όρια των έξι μιλίων από το Καστελόριζο. Ποια θα είναι η απάντηση της Ελληνικής Κυβερνήσεως σ’ αυτή την κατάσταση;
ΣΤ. ΠΕΤΣΑΣ: Την απάντησή μας την έχετε ακούσει όλο το προηγούμενο χρονικό διάστημα και φυσικά δεν υπάρχει κανένα θέμα παραβίασης των έξι μιλίων.
ΣΤ. ΜΟΥΡΕΛΑΤΟΥ: Ο Πρωθυπουργός, ακούσαμε και χθες, να επαναλαμβάνει την πρόταση, που έκανε την Παρασκευή στη Σύνοδο Κορυφής, για εμπάργκο πώλησης όπλων από ευρωπαϊκές χώρες προς την Τουρκία. Θα ήθελα να σας ρωτήσω, πώς αυτό το επιχείρημα θα έχει βάση και μήπως είναι ένα πυροτέχνημα, το οποίο επί της ουσίας είναι κενό περιεχομένου.
ΣΤ. ΠΕΤΣΑΣ: Ο Πρωθυπουργός φρόντισε, με αυτή του την τοποθέτηση στο τελευταίο Συμβούλιο Κορυφής, να ενισχύσει την εργαλειοθήκη των μέτρων που ήδη έχει η Ε.Ε. από το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων του Αυγούστου, και με ακόμα ένα καθοριστικό εργαλείο, αυτό του εμπάργκο όπλων, που πλήττει τη γεωπολιτική ισχύ της Τουρκίας και ενδεχομένως θα την αναγκάσει να συμμορφωθεί και να ακολουθήσει τις συστάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Με αυτή την κίνηση που έκανε ο Πρωθυπουργός, στην ουσία άνοιξε έναν δημόσιο διάλογο στην Ευρώπη. Άνοιξε έναν δημόσιο διάλογο, όπως έχετε δει τις τελευταίες ημέρες, όχι μόνο στα Μ.Μ.Ε., αλλά και σε πολιτικό επίπεδο. Για παράδειγμα, το Κόμμα των Πρασίνων στη Γερμανία εξέφρασε τη θέση ότι οι εξαγωγές πολεμικών όπλων στην Τουρκία και ειδικά η παράδοση των υποβρυχίων, που έχουν παραγγελθεί στην ThyssenKrupp, θα έπρεπε να σταματήσουν άμεσα, καθώς το τουρκικό Πολεμικό Ναυτικό απειλεί τα εξωτερικά σύνορα της Ε.Ε. στην Ανατολική Μεσόγειο. Αυτό είναι κάτι πολύ θετικό. Επίσης, πρόσφατα, το γερμανικό Υπουργείο Εξωτερικών δήλωσε ότι η γερμανική Κυβέρνηση δεν έχει εκδώσει νέες άδειες εξαγωγής για κρίσιμους, όπως τους χαρακτηρίζει, εξοπλισμούς, που θα μπορούσε η Τουρκία να χρησιμοποιήσει στο πλαίσιο περιφερειακών στρατιωτικών επιχειρήσεων.
Άρα, αυτές οι δηλώσεις είναι πολύ σημαντικές. Δείχνουν ότι ο δημόσιος διάλογος γι’ αυτό το θέμα, το πολύ σημαντικό για την προστασία των συμφερόντων της Ε.Ε., έχει ανοίξει. Εμείς μετατρέπουμε, αυτή τη στιγμή, τη διπλωματία ως ένα δικό μας όπλο. Και είναι ξεκάθαρο, πλέον, ότι, όταν μπαίνει εμπάργκο σε αμερικανικά αεροσκάφη, που μπορεί να θίγουν ΝΑΤΟϊκά συμφέροντα, δεν μπορεί να μην μπαίνει εμπάργκο σε ευρωπαϊκά υποβρύχια, όταν μπορεί να θίγονται ευρωπαϊκά συμφέροντα. Δεν γίνεται η Ευρώπη να προμηθεύει σφαίρες στην Τουρκία, που μπορούν να στραφούν εναντίον της.
ΝΤ. ΟΣΤΖΑΝ: Για τις διερευνητικές επαφές και γενικώς για τον διάλογο, μήπως υπάρχει μια συνεργασία για να φτάσουμε στο σημείο που συναντήθηκαν οι δύο Υπουργοί Εξωτερικών ή είμαστε πάλι στο σημείο μηδέν; Και μήπως υπάρχει μια σκέψη για μια λύση, όπως ήταν με την Αλβανία, κατευθείαν στη Χάγη;
ΣΤ. ΠΕΤΣΑΣ: Όσον αφορά το δεύτερο, εμείς πάντα -όπως έχουμε πει- επιδιώκουμε την επανέναρξη των διερευνητικών επαφών για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, και αν δεν μπορέσουμε να συμφωνήσουμε μεταξύ μας, τότε, ναι, είναι ανοιχτός ο δρόμος να πάμε και στο Δικαστήριο της Χάγης και να διευθετηθεί αυτή η διαφορά, που εδώ και τόσες δεκαετίες δημιουργεί μια εστία κινδύνου και ανάφλεξης, ανά πάσα στιγμή, στην Ανατολική Μεσόγειο, κάτι που δεν το θέλουμε. Επομένως, ναι, είμαστε έτοιμοι, ανά πάσα στιγμή, να πιάσουμε το νήμα των διερευνητικών επαφών.
Όσον αφορά το αν είναι πρόσφορες οι συνθήκες, αυτή τη στιγμή, με τη διαρκή ανανέωση Navtex στα όρια της κυριαρχίας των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων, δίνεται το αντίθετο μήνυμα από την τουρκική πλευρά, ότι δεν επιθυμεί να καθίσουμε στο τραπέζι για τις διερευνητικές επαφές. Μακάρι να σταματήσει αυτή η συμπεριφορά.
Β. ΣΑΜΑΡΑ: Κύριε Εκπρόσωπε, συμφωνεί η Κυβέρνηση με την ιδεολογικοποίηση, από την πλευρά του κ. Άδωνι Γεωργιάδη, της πανδημίας του κορονοϊού; Ο κ. Γεωργιάδης υποστήριξε ότι η αύξηση των κρουσμάτων οφείλεται στη συγκέντρωση για τη δίκη της Χρυσής Αυγής. Και βρίσκετε λογικό να έγινε μια συγκέντρωση στην Αθήνα και να αυξήθηκαν τα κρούσματα σε Καστοριά, Σέρρες και Θεσσαλονίκη;
ΣΤ. ΠΕΤΣΑΣ: Άκουσα, χθες, τη συνέντευξη του κ. Γεωργιάδη. Αυτό ήταν ένα από τα στοιχεία, τα οποία επισήμανε για την αύξηση των κρουσμάτων. Γιατί και στην Αττική υπήρξε αύξηση των κρουσμάτων τις τελευταίες ημέρες, ιδίως χθες. Δεν συνέδεσε την αύξηση σε όλη την Επικράτεια με το θέμα αυτό. Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι η αύξηση των κρουσμάτων, είτε στη Δυτική Μακεδονία, είτε στην Κεντρική Μακεδονία, ιδιαίτερα στη Θεσσαλονίκη, έχει να κάνει περισσότερο με θέματα εφησυχασμού και χαλάρωσης στην τήρηση των μέτρων γενικότερα στον πληθυσμό. Άρα, είναι διττή η απάντηση: Ναι, χρειάζεται εγρήγορση και όχι εφησυχασμός, όταν υπάρχουν εστίες ενδεχόμενης υπερμετάδοσης, όπως αυτή στην οποία αναφερθήκατε. Από την άλλη, δεν πρέπει να αποσπά αυτό την προσοχή μας, από τη μάχη που δίνουμε σε όλα τα μέτωπα ενάντια στον εφησυχασμό. Επαναλαμβάνω ότι αυτός είναι ο βασικός κίνδυνος.
ΜΑΡ. ΠΑΠΑΔΑΚΗ: Θα ήθελα να επανέλθω στην ερώτηση της κυρίας Μουρελάτου. Αν υπάρχει κάποια αντίδραση από πλευράς Ευρώπης, είτε σχετικά με την τελωνειακή ένωση Ε.Ε.-Τουρκίας -αναφέρομαι στις επιστολές του κ. Δένδια- είτε στην επιστολή που είχε στους ομολόγους του Γερμανίας, Ιταλίας, Ισπανίας. Αναφέρατε και εσείς, για παράδειγμα, την αντίδραση των Πρασίνων στη Γερμανία. Ωστόσο, φαντάζομαι ότι το θέμα με τα υποβρύχια παραμένει, καθώς ήταν μια απόφαση του 2009. Και στο ίδιο, επίσης, πλαίσιο, σήμερα είχαμε μια ανακοίνωση από το τουρκικό ΥΠΕΞ, που, μεταξύ άλλων, απορρίπτει τα αποτελέσματα της χθεσινής τριμερούς και μιλά πάλι για αβάσιμες δηλώσεις που έχουν ως στόχο την Τουρκία και μαξιμαλιστικές θέσεις Ελλάδας και Κύπρου.
ΣΤ. ΠΕΤΣΑΣ: Για το δεύτερο, θέλω να σας παραπέμψω στην προηγούμενη απάντησή μου. Είμαστε έτοιμοι για επανάληψη διερευνητικών επαφών, εάν η άλλη πλευρά πραγματικά το εννοεί και αφήσει τις προκλητικές ενέργειες στην άκρη, προκειμένου να πιάσουμε το νήμα του διαλόγου από εκεί που το αφήσαμε τον Μάρτιο του 2016, για την επίλυση της μιας και μοναδικής διαφοράς μας, που είναι η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών.
Όσον αφορά το θέμα των αντιδράσεων στην Ευρώπη, είναι σχετικά νωρίς για να έχουμε μια καταφατική ή μια άλλη απάντηση που θα μπορούσε να μας οδηγούσε σε περισσότερες συζητήσεις για το θέμα αυτό. Θέσαμε το ζήτημα και με τις επιστολές, στις οποίες αναφερθήκατε. Επίσης, πρέπει πρώτα να ξεκινήσει, από επίπεδο Κομισιόν, ο έλεγχος κατά πόσο υφίστανται παραβιάσεις στη Συνθήκη για την τελωνειακή ένωση Ε.Ε.-Τουρκίας, να καταγραφούν αυτές, να δούμε πόσο σοβαρές ή μη είναι και ανάλογα να δούμε πώς μπορεί να προχωρήσει η Ευρώπη έναντι της Τουρκίας. Και πάντα σε καταληκτικό στάδιο τίθεται και το θέμα της συνολικής αναστολής της τελωνειακής ένωσης, αν φανεί ότι υπάρχουν τόσο μεγάλες και σοβαρές παραβιάσεις, που να το δικαιολογούν. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι η Ε.Ε., αυτή τη στιγμή, είναι μια μεγάλη αγορά για την Τουρκία. Είναι περίπου στο 10% του Α.Ε.Π. της Τουρκίας οι εξαγωγές. Άρα, η Ευρώπη, όταν θέλει να εμφανίζεται στο ύψος των περιστάσεων, πρέπει να αντιλαμβάνεται το μέγεθός της και τι πίεση μπορεί να ασκήσει σε κάποιον, όταν θέλει να ταυτίσει τα δικά της γεωπολιτικά συμφέροντα, τα οικονομικά συμφέροντα και γενικά το όνομά της, με κάτι που προάγει την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή.
Σας ευχαριστώ πολύ.