ΕΠΕΤΕΙΑΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΜΝΗΜΗΣ ΣΕ ΓΡΑΜΜΟ - ΒΙΤΣΙ
30 ΑΥΓ 2020
Η πατρίδα δεν ξεχνά τα παιδιά της που χάρισαν την ζωή τους και πρόσφεραν το αίμα τους σαν αντίδωρο για την ελευθερία της Ελλάδας, την αξιοπρέπεια του λαού και την δημοκρατία. Την Κυριακή, 30/8/2020, η Ε.Α.Α.Σ., αποδεχόμενη την ιστορική κληρονομιά της εθνικής προσφοράς και της θυσίας, διοργάνωσε τα ετήσια μνημόσυνα υπέρ της αναπαύσεως των ψυχών όλων των πεσόντων κατά τις επιχειρήσεις 1946-49 στη Βούρμπιανη και στο Βίτσι.
Σ’ αυτά τα μνημόσυνα παραβρέθηκαν οι Πρόεδρος, Αντιπρόεδρος και μέλη του ΔΣ της Ενώσεως.
Στον Γράμμο, το παρών έδωσαν ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κονίτσης κ.κ. Ανδρέας, ο οποίος χοροστάτησε στο μνημόσυνο, ο βουλευτής της Ελληνικής Λύσης κ. Αντώνιος Μυλωνάκης, ως εκπρόσωπος του κόμματος, ο Αντιπτέραρχος (Ι) κ. Δημητριάδης Παναγιώτης , εκπροσωπώντας την Ε.Α.Α.A., ο Ιερολοχίτης στρατηγός Κωνσταντίνος Κόρκας, που κατέθεσε στεφάνι εκ μέρους της Ένωσης Καταδρομέων & Ιερολοχιτών, οι εκπρόσωποι των συνδέσμων Εφέδρων Αξιωματικών Αθηνών και Ιωαννίνων, εκπρόσωπος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Αποστράτων Αξιωματικών Σωμάτων Ασφαλείας, η Ομοσπονδία Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης ΠΑΟ, η ΝΟΔΕ Ιωαννίνων, ο Πατριωτικός Ελληνικός Σύνδεσμος και εκπρόσωποι του κόμματος Έλληνες για την Πατρίδα.
Η κύρια τελετή έγινε στο ηρώο του χωριού Βούρμπιανη, στον προαύλιο χώρο του ιερού ναού Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Επίσης, επιμνημόσυνες δεήσεις έγιναν στο στρατιωτικό νεκροταφείο του χωριού Πυρσόγιαννη και στο κενοτάφιο των πεσόντων στην Ήπειρο 1940-1949 στο μαυσωλείο της Κόνιτσας.
Στο Βίτσι η επιμνημόσυνη δέηση έγινε στον Ι. Ν. Αγ. Γεωργίου του Ελευθερωτή και Ιωάννου του Βαπτιστή σε υψόμετρο 1850 μέτρων στην οποία παραβρέθηκαν εκπρόσωποι της πολιτικής κίνησης Δημιουργία Ξανά, εκπρόσωποι φορέων και Συλλόγων, ο Σύνδεσμος Εφέδρων Αξκων Νομού Καστοριάς.
Παρακαταθήκη αποτέλεσε η παρουσία του κ. Παπανικολάου Αλέξανδρου, 98 ετών, ενός από τους τελευταίους επιζώντες της αναφερόμενης ιστορικής περιόδου, ο οποίος είχε πολεμήσει στο Γράμμο και το Βίτσι. Απηύθυνε στους συγκεντρωμένους σύντομο ,συγκινητικό και ενωτικό χαιρετισμό που άγγιξε όλους τους παρισταμένους, όπως έγινε εμφανές, από τις εκδηλώσεις συναισθηματικής τους φόρτισης.
Στις εκδηλώσεις έγιναν επιμνημόσυνες δεήσεις, κατατέθηκαν στεφάνια και ο Πρόεδρος της Ε.Α.Α.Σ. στον Γράμμο και ο Αντιπρόεδρος της Ε.Α.Α.Σ. στο Βίτσι εξεφώνησαν τον λόγο που ακολουθεί:
ΠΡΟΣΦΩΝΗΣΗ ΣΤΟ ΓΡΑΜΜΟ – ΒΙΤΣΙ 2020
Κυρίες και κύριοι αγαπητές φίλες και αγαπητοί φίλοι,
Για άλλη μια φορά σήμερα μαζευτήκαμε εδώ στο χώρο όπου πριν από 71 χρόνια παίχτηκε η τελευταία σκηνή ενός μεγάλου νεοελληνικού δράματος, πολύχρονου και αδελφοκτόνου, αιματοβαμμένου και σπαραξικάρδιου, με σοβαρές συνέπειες σε όλα τα επίπεδα ανάλυσής του γεωπολιτικό, εθνικό, κοινωνικό, οικονομικό, πολιτικό, ιστορικό, προσωπικό ανθρώπινο.
Ας ανατρέξουμε σε κύρια ιστορικά γεγονότα:
Το Μάρτιο του ’46 ξεκινά η ένοπλη επίθεση ανταρτικών τμημάτων εναντίον σταθμών Χωροφυλακής και στρατιωτικών μονάδων ανά τη χώρα. Οι επιθέσεις αυτές την επόμενη 3ετία γενικεύονται σε όλη τη χώρα με αντικειμενικό σκοπό την ανατροπή του δημοκρατικού πολιτεύματος της χώρας και την κατάληψη της εξουσίας. Ο ένοπλος αγώνας εντείνεται. Η Κυβέρνηση ανέθεσε στον Ελληνικό Στρατό να αντιμετωπίσει την ανταρσία και αυτός προσπαθώντας να οργανωθεί από τη μια και να αντιμετωπίσει έναν πρωτόγνωρο τρόπο πολέμου, τον ανταρτοπόλεμο, παρουσιάζει μικρά στρατιωτικά αποτελέσματα επί 2ετία και μόνον το ’49, οπότε την αρχιστρατηγία αναλαμβάνει ο Στρατάρχης Παπάγος, εκπονείται πλήρες επιχειρησιακό σχέδιο συντονισμένης εμπλοκής όλων των ΕΔ που προέβλεπε διεξαγωγή Επιχειρήσεων σε τρεις φάσεις:
1ηΦάση: Οριστική εκκαθάριση τη Χώρας από Νότο προς Βορρά.
2αΦάση: Τελική επίθεση σε ΓΡΑΜΜΟ και ΒΙΤΣΙ, όπου είχε συγκεντρωθεί ο όγκος των αντιπάλων δυνάμεων.
3ηΦάση: Εκκαθάριση ΑΝ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ και ΘΡΑΚΗΣ.
Μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 1949 ολοκληρώθηκε η 1η Φάση και το σύνολο των δυνάμεων που θα μετείχαν στις Επιχειρήσεις της 2ης Φάσης είχαν συγκεντρωθεί στους προβλεπόμενους χώρους, όπου εκπαιδεύονταν κυρίως για επίθεση εναντίον ισχυρώς οργανωμένης τοποθεσίας και σε νυκτερινές ενέργειες.
Για την 2η Φάση, την τελική επίθεση στην τοποθεσία ΓΡΑΜΜΟΥ – ΒΙΤΣΙ, είχε συνταχθεί το Σχέδιο ΠΥΡΣΟΣ, το οποίο προέβλεπε:
Με τονΠΥΡΣΟ Α΄: Παραπλανητική ενέργεια κατά του Βορ. ΓΡΑΜΜΟΥ, με Διοικητή τον
Αντγο Θρασύβουλο Τσακαλώτο.
Με τονΠΥΡΣΟ Β΄: Κυρία επίθεση κατά του ΒΙΤΣΙ με το Β΄ΣΣ, το οποίο διοικούσε ο Αντγος Μανιδάκης Στυλιανός.
Με τονΠΥΡΣΟ Γ΄: Μετά την κατάληψη του ΒΙΤΣΙ, μεταφορά των δυνάμεων και επίθεση για κατάληψη του ΓΡΑΜΜΟΥ.
Ο ΠΥΡΣΟΣ Α΄, άρχισε την Ν. 1/2 Αυγούστου του 1949 και ολοκληρώθηκε στις 8 Αυγούστου.
Ακολούθησε η Κυρία Ενέργεια προς το ΒΙΤΣΙ, ο «ΠΥΡΣΟΣ Β΄», που άρχισε στις 10 Αυγούστου και ολοκληρώθηκε στις 16 Αυγούστου με πλήρη επιτυχία.
Τέλος στις 24 Αυγούστου αρχίζει η Τρίτη επιχείρηση (ΠΥΡΣΟΣ Γ΄), η οποία ολοκληρώθηκε με εξαιρετική επιτυχία στις 29 Αυγούστου του 1949.
Το Σχέδιο ΠΥΡΣΟΣ, χαρακτηρίζεται ως ένα από τα πιο πλήρη στρατιωτικά σχέδια στη σύγχρονη στρατιωτική ιστορία, όπως εκ του αποτελέσματος απεδείχθη. Με την εθνική νίκη στον ΓΡΑΜΜΟ και στο ΒΙΤΣΙ, φθάσαμε στο τέλος της πιο σκοτεινής περιόδου της σύγχρονης Ελληνικής ιστορίας. Η περίοδος αυτή πήγε την Πατρίδα μας πολλά χρόνια πίσω και έληξε αφού μετέβαλε την Ελλάδα σε απέραντο νεκροταφείο με τις απώλειες και τις υλικές ζημιές να είναι πολύ μεγαλύτερες από αυτές του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Ο αδελφοκτόνος αυτός πόλεμος άφησε βαθιά διχαστικά σημάδια στους Έλληνες, την Κοινωνία και την πολιτική για δεκαετίες μέχρις ότου η Ελληνική Πολιτεία αγκάλιασε τους πλανεμένους αντιπάλους της και κήρυξε την ανάγκη συμφιλίωσης. Κύριοι πρωταγωνιστές του δράματος έδωσαν τα χέρια, η πολιτική ζωή του τόπου εξομαλύνθηκε και η κοινωνία ειρήνευσε.
Παρ’ όλα αυτά συνέβη το παράδοξο. Μεγάλη μερίδα των ηττημένων προσπάθησε να δικαιολογήσει τον αγώνα της ξαναγράφοντας την ιστορία, οργανώνοντας εκδηλώσεις και τελετές, ωραιοποιώντας τον αγώνα της, καταδικάζοντας ως “γιορτές μίσους” τις καθιερωμένες τελετές των νικητών και πετυχαίνοντας τελικά την αποχή της επίσημης Πολιτείας από αυτές. Από την άλλη, μεγάλη μερίδα από την πλευρά των νικητών ένιωσε αυτή την αποχή ως ιεροσυλία, ένιωσε αδικημένη από τις εξελίξεις, ένιωσε ότι ο νικητής στο πεδίο χάνει στο δημόσιο λόγο και στις ομιλίες που εκφωνούνται κάθε χρόνο είναι εμφανής αυτή η πικρία και η προσπάθεια να επανατοποθετηθεί η ιστορική και πολιτική πραγματικότητα. Αμφότερες οι πλευρές ξαναχρησιμοποιούν τις εκφράσεις που κατά κόρον έδωσαν ο ένας στον άλλο τότε συντηρώντας το διχαστικό κλίμα.
Μέσα στη διαμορφωθείσα πραγματικότητα και όταν η επίσημη Πολιτεία άρχισε να απέχει από τις εκδηλώσεις που η ίδια είχε καθιερώσει στους χώρους των αγώνων της στο Γράμμο και το Βίτσι, η Ε.Α.Α.Σ. πήρε τη σκυτάλη και συνέχισε να αποδίδει τον επιβαλλόμενο φόρο τιμής στους μαχητές του Ελληνικού Στρατού, παρότι διάφοροι δημοσιολογούντες ακόμη και τώρα προσπαθούν να την λοιδορήσουν και να την ταυτίσουν με ακραίους πολιτικούς κύκλους αμαυρώνοντας την προσπάθεια και αλλοιώνοντας το νόημα.
Οι αρχαίοι πρόγονοί μας τελούσαν τους Μαραθώνιους αγώνες επί αιώνες μετά την ένδοξη μάχη στο Μαραθώνα προς τιμή των 192 οπλιτών-πολιτών που θυσίασαν τη ζωή τους στην αντιμετώπιση του Ασιάτη εισβολέα
Και ο Περικλής στον πασίγνωστο επιτάφιο λόγο του αναφερόμενος στην επιμνημόσυνη τελετή δημηγορεί τότε προς τους συναθροισθέντες συμπολίτες του και οροθετεί στους αιώνες το πρακτέο με τη φράση:
“… Εγώ δε τολμώ να πιστεύω πως άνδρες που δοξάστηκαν με τα έργα τους, με έργα μόνο θα ταίριαζε να τιμηθούν, έργα όπως η δημόσια αυτή ετοιμασία που βλέπετε εδώ …”
Αυτή την περίοδο η Πατρίδα αντιμετωπίζει τη σοβαρότερη εξωτερική επιβουλή από το 1974. Ο Τουρκικός αναθεωρητισμός έχει εκδηλώσει ξεκάθαρα τις επιδιώξεις του και η στρατιωτική αντιπαράθεση παρουσιάζεται όλο και περισσότερο σαν μια ορατή πιθανότητα. Και αν δεν είναι τώρα θα είναι στο άμεσο μέλλον μιας και δεν φαίνεται ότι η Τουρκία θα αλλάξει σκοπούς. Δεν είναι δυνατόν μπροστά σε μια τέτοια κατάσταση να συντηρούμε στο εσωτερικό της χώρας μας οποιοδήποτε διχαστικό απομεινάρι. Στο κάτω κάτω η νίκη του Ελληνικού Στρατού στο πεδίο το 1949 έδωσε τη νίκη στη Δημοκρατία που σήμερα όλοι μας χαιρόμαστε και ο τότε αγώνας της Ελληνικής Πολιτείας δικαιώθηκε ιστορικά. Όλο και περισσότεροι έγκριτοι ιστορικοί παρουσιάζουν τα γεγονότα, ξεκαθαρίζουν τα σφάλματα και αποδίδουν τις πολιτικές και ιστορικές ευθύνες εκεί που πρέπει. Ο δικαιωμένος λοιπόν νικητής δεν έχει κάτι να φοβάται, ούτε επιτρέπεται να αντιμετωπίζει την ιστορία συμπλεγματικά.
Το ΔΣ της Ε.Α.Α.Σ. εφέτος για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια αποφάσισε να προσκαλέσει τους επίσημους φορείς του Κράτους, πολιτειακή, πολιτική και στρατιωτική ηγεσία με ιδιαίτερη επιστολή στην οποία παρουσίαζε τον πραγματικό χαρακτήρα των εκδηλώσεων αναφέροντας συγκεκριμένα:
“Πριν από 71 χρόνια στις κακοτράχαλες πλαγιές του Γράμμου, έληξε μια από τις χειρότερες περιόδους της σύγχρονης Ελληνικής ιστορίας. Η Ελληνική Πολιτεία κάλεσε χιλιάδες παιδιά της να αμυνθούν ιερών και οσίων και αυτά “τοις κείνων ρήμασι πειθόμενοι” θυσίασαν νιάτα, αρτιμέλεια ακόμη και τη ζωή τους πολεμώντας αδέλφια τους.
Η Ε.Α.Α.Σ. θεωρεί ότι για να έχουμε το ηθικό δικαίωμα να προσκαλούμε και στο μέλλον τα παιδιά μας σε ανάλογους αγώνες, οφείλουμε να τιμούμε τους πιστούς του παρελθόντος.
Γι’ αυτό θα τελέσουμε μνημόσυνο υπέρ της αναπαύσεως των ψυχών όλων των πεσόντων κατά τις επιχειρήσεις 1946-49 την Κυριακή 30 Αυγούστου 2020 και ώρα 10.30 π.μ. στη Βούρμπιανη Κονίτσης.
Η Παρουσία σας θα αποτελέσει ιδιαίτερη τιμή”.
Σήμερα βρισκόμαστε εδώ όχι για να μισήσουμε, αλλά για να τιμήσουμε.
Σήμερα δεν γιορτάζουμε νίκες, θρηνούμε για τον αδελφοκτόνο αλληλοσπαραγμό και όλα του τα θύματα.
Σήμερα δεν θριαμβολογούμε, απλά ευγνωμονούμε τους μαχητές του τότε, που μας χάρισαν το ευτυχές για το Έθνος αποτέλεσμα εκείνων των αγώνων, και που η ίδια η Ιστορία σήμερα τους δικαιώνει.
Σήμερα ευχόμαστε ποτέ ξανά να μη ζήσουμε οι Έλληνες τέτοιο κακό.
Τιμούμε, λοιπόν, αυτούς που έπεσαν ηρωικά, πειθόμενοι τοις ρήμασι της Ελληνικής Πολιτείας, ακολουθώντας το παράδειγμα του αείμνηστου Σγου Καρούσου ανάβουμε το κεράκι μας και προσευχόμαστε για την ανάπαυση των ψυχών όλων των πεσόντων αδελφών μας, ακόμη και των πλανεμένων και ελπίζουμε ότι οι υπαίτιοι του αλληλοσπαραγμού θα αναγνωρίσουν επίσημα το σφάλμα τους, ώστε να πάψει επιτέλους η Ύβρις, να επέλθει η Νέμεσις και να μπορούμε όλοι μαζί πραγματικά γαληνεμένοι να βρισκόμαστε σ’ αυτά τα χώματα κάθε χρόνο, να θυμόμαστε, να τιμούμε, να δακρύζουμε για το κακό και να βροντοφωνάζουμε “ποτέ ξανά”.
Εκ του Γραφείου Δημοσίων Σχέσεων ΕΑΑΣ