Tου Χρήστου Μαζανίτη
Ήταν Νοέμβριος του 2008 όταν η Ελλάδα, μέσω της υδρογραφικής υπηρεσίας – σταθμός Ηρακλείου Κρήτης έδωσε άδεια στο ερευνητικό πλοίο RV Med Surveyor, να διεξάγει έρευνες εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, νότια του Καστελλόριζου.
Η τουρκική υδρογραφική υπηρεσία – σταθμός Αττάλειας εξέδωσε αντι-NAVTEX με την οποία όχι μόνο δεν αναγνώριζε την αρμοδιότητα της ελληνικής υδρογραφικής υπηρεσίας αλλά δεν αναγνώριζε και την ελληνική υφαλοκρηπίδα.
Η Τουρκία δεν έμεινε στα τηλεγραφήματα ούτε και τα λόγια. Έστειλε την φρεγάτα TCG Gelibolu (F493) που απείλησε να βυθίσει το Med Surveyor. Η Ελλάδα έστειλε την φρεγάτα Νικηφόρος Φωκάς. Δεν έμεινε απλά στις προειδοποιήσεις δια ασυρμάτου αλλά προχώρησε πολλά στάδια μπαίνοντας ανάμεσα στα δύο πλοία. Δεν έγινε απλά ασπίδα του ερευνητικού αλλά στοχοποίησε με ραντάρ πυρός την τουρκική φρεγάτα. Το επεισόδιο έληξε μόλις το ερευνητικό πλοίο ολοκλήρωσε την αποστολή του. Οι Τούρκοι απομακρύνθηκαν και η ελληνική φρεγάτα το ίδιο.
Τον Οκτώβριο του 2018 η Τουρκία έστειλε το ερευνητικό πλοίο Barbaros χωρίς να έχει λάβει την σχετική άδεια από την Ελλάδα για έρευνες μες στην ελληνική υφαλοκρηπίδα νότια του Καστελλόριζου.
Μάλιστα αγνοώντας κάθε ελληνική προειδοποίηση η Τουρκία έστειλε στην αρχή δύο και μετά τέσσερα συνοδευτικά ναυτικά μέσα, εκ των οποίων τρεις φρεγάτες και ένα υποβρύχιο.
Και πάλι απέναντί τους βρέθηκε η Φρεγάτα Νικηφόρος Φωκάς. Ο κυβερνήτης του Barbaros όχι μόνο δεν έμεινε αμέτοχος στις κλήσεις διά ασυρμάτου του κυβερνήτη της Νικηφόρος Φωκάς αλλά με περίσσιο θράσος την καλούσε να εγκαταλείψει τα τουρκικά ύδατα!
Οι εντολές που έδωσε ο τότε Αρχηγός ΓΕΕΘΑ, Ευάγγελος Αποστολάκης ήταν σαφείς: “μπλοκάρετέ το”. Όπερ και εγένετο.
Ο κυβερνήτης της Νικηφόρος Φωκάς έκανε ελιγμούς που έδειξε το μεγαλείο της ελληνικής ναυτοσύνης. Δεν πτοήθηκε από τα “τζαρτζαρίσματα” με τα τουρκικά πλοία αλλά έφτασε σε απόσταση σχεδόν 30 μέτρων μπροστά από το Barbaros και να το απειλήσει ευθέως με βύθιση. Το απότομο κράτημα και ανάποδα ολοταχώς που έδωσε εντολή ο κυβερνήτης του Barbaros για να αποφύγει την σύγκρουση είχε ως συνέπεια να μπερδευτούν τα αγόμενα (σ.σ. ηχοβολιστικά καλώδια, με τα οποία νωρίτερα έκανε παρέαση κροτάλων επιδεικτικά) και να πάθει πολύ μεγάλη ζημιά. Εκεί το “παιχνίδι” τελείωσε. Οι Τούρκοι συνειδητοποίησαν ότι η Ελλάδα είναι αποφασισμένη να πάει σε κατακόρυφη κλιμάκωση με ότι αυτό συνεπάγεται. Χρειάστηκε η επέμβαση αμερικανικών πλοίων προκειμένου οι Τούρκοι να αποσυρθούν και η ελληνική αποφασιστικότητα να δώσει την θέση της στην αναμονή, παραμένοντας στα όρια της Ελληνικής με την Κυπριακή ΑΟΖ.
Στις 31 Ιανουαρίου 2020 είχαμε ακόμη ένα επεισόδιο μες στην ελληνική υφαλοκρηπίδα με την Φρεγάτα Νικηφόρος Φωκάς να υψώνει και πάλι τείχος αποτροπής απέναντι στην τουρκική προκλητικότητα. Αυτή τη φορά ήταν το ερευνητικό Oruc Reis, που λόγω κακοκαιρίας βγήκε από την κυπριακή ΑΟΖ και εισήλθε στην ελληνική, ενώ πραγματοποιούσε έρευνες. Για περίπου 14 ώρες οι σχέσεις Ελλάδας και Τουρκίας έφθασαν και πάλι στο κόκκινο με την ελληνική πλευρά να δείχνει για ακόμη μια φορά την αποφασιστικότητα της.
Με αφορμή τις τελευταίες navtex από την τουρκική υδρογραφική υπηρεσία Αττάλειας, Νότια της Ρόδου και της Κρήτης, αλλά και την τουρκική ΤΡΑΟ να εκδίδει δήθεν άδειες για έρευνες σε απόσταση αναπνοής από Κάρπαθο και Κρήτη, το ΓΕΕΘΑ έχει ήδη εκπονήσει απάντηση επί διαφορετικών σεναρίων.
Σε κάθε περίπτωση, οι τρεις παραπάνω περιπτώσεις του πρόσφατου παρελθόντος αποτελούν έναν καλό οδηγό - ένα σοβαρό προηγούμενο για το μέλλον. Επιπλέον αυτό που επισημαίνουν με νόημα γνωστές του θεάτρου των θερμών κρίσεων αλλά και του επιχειρησιακού πεδίου «όσες απειλές επί χάρτου και αν εκδώσουν οι Τούρκοι, γνωρίζουν καλά ότι απέναντι τους δεν θα έχουν απλά έναν αποφασισμένο Στόλο αλλά και ένα φυσικό αεροπλανοφόρο... την Κρήτη! Με ότι αυτό συνεπάγεται!».
Όπως μας εξηγούσαν, αυτό το τελευταίο το γνωρίζουν καλά οι Τούρκοι Επιτελείς και γι’ αυτό ίσως εξηγείται η επιμονή της Τουρκίας να εξοπλίσει και να στηρίξει στρατιωτικά τις δυνάμεις του Φαγιεζ Αλ Σάρατζ, στην Λιβύη, σε μία προσπάθεια διατήρησης της κυριαρχίας στο στρατηγικής σημασίας αεροδρόμιο Αλ Ουατιγια, από το οποίο πιστεύουν ότι θα μπορούν επιχειρησιακά να στηρίξουν οποιαδήποτε δραστηριότητα νότια της Κρήτης.