Η χώρα μας πρόσφατα αντιμετώπισε δύο μεγάλες προκλήσεις, την ασύμμετρη απειλή στον Έβρο και στα νησιά του Αιγαίου, και την πανδημία COVID-19. Όπως όλα δείχνουν μέχρι σήμερα τις αντιμετώπισε με επιτυχία. Μπορείτε να μας πείτε περισσότερα για τη συμβολή των Ενόπλων Δυνάμεων σε αμφότερες τις προκλήσεις;
Θα ξεκινήσω από την αρχή του ερωτήματός σας, υπογραμμίζοντας ότι δεν ήταν απλά προκλήσεις. Ήταν επιθέσεις. Στον Έβρο είχαμε μία τουρκική επίθεση. Το χαρακτηριστικό που ορίζει μία επίθεση είναι η δήλωση περί αυτής από ένα κράτος. Στον Έβρο είχαμε ακριβώς τις δηλώσεις του προέδρου και του υπουργού εξωτερικών της Τουρκίας, ότι ανοίγει τα σύνορά της την επομένη της πολύνεκρης επίθεσης που δέχτηκαν οι τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις στο Ιντλίμπ, στις 27 Φεβρουαρίου, με τουλάχιστον 33 νεκρούς. Λίγες ώρες αργότερα είχαμε τις δηλώσεις ότι η Τουρκία δεν θα ανεχτεί πλέον την κατάσταση και αμέσως μετά βρεθήκαν οι χιλιάδες μετανάστες στον Έβρο. Είχαμε μία ενορχηστρωμένη, κατευθυνόμενη επίθεση κατά της Ελλάδας, μια εργαλειοποίηση των μεταναστευτικών ροών με την πλήρη στήριξη ενός κράτους, της Τουρκίας. Ο τουρκικός κρατικός μηχανισμός μετέφερε τους μετανάστες με στρατιωτικά οχήματα ή νοικιασμένα λεωφορεία στον Έβρο, εκεί τους παραλάμβαναν Τούρκοι αστυνομικοί και στρατοχωροφύλακες, τους οδηγούσαν συντεταγμένα στο ποτάμι και εκεί γινόταν με πλήρη οργάνωση η επίθεση. Αυτή ακριβώς την τουρκική επίθεση, και όχι απλώς πρόκληση, κληθήκαμε ως χώρα να αντιμετωπίσουμε. Κάποιοι επίσης χρησιμοποιούν, εσφαλμένα για αυτή μας την αντίδραση, τον όρο αποτροπή. Δεν επρόκειτο για αποτροπή αλλά για απαγόρευση.
Απαγόρευση στην επίθεση και όχι αποτροπή στην πρόκληση; Εξηγήστε μας την διαφορά.
Επιτρέψτε μου να κάνω μια παρένθεση. Από τη «διαχείριση» των μεταναστευτικών ροών που υπήρχε ως πολιτική της προηγούμενης κυβέρνησης, δηλαδή όταν οι άνθρωποι αυτοί έρχονταν, τους παραλαμβάναμε, τους εγκαθιστούσαμε στις δομές, τους διοχετεύαμε στην ενδοχώρα και πολλά άλλα, η σημερινή κυβέρνηση εφάρμοσε την αποτροπή. Και όταν η αποτροπή δεν ήταν πλέον αρκετή, εφαρμόσαμε την απαγόρευση, η οποία και πέτυχε. Όταν ανέλαβε η σημερινή κυβέρνηση, ο Πρωθυπουργός ανακοίνωσε ξεκάθαρα τη νέα πολιτική του στο θέμα σε σχέση με τρία διαφορετικά ακροατήρια: τους Τούρκους με τους μετανάστες, την Ευρώπη και το εσωτερικό ακροατήριο, δηλαδή τους Έλληνες πολίτες που για την κυβέρνηση είναι και το σημαντικότερο.
Ήταν μια σειρά μέτρων που έδειχναν ότι το πλαίσιο είχε πλέον αλλάξει σε όλο του το φάσμα. Εφαρμόζονται με επιτυχία νέες διαδικασίες ασύλου, έγιναν και συνεχίζονται προσλήψεις προσωπικού, φτιάχτηκε νέος νόμος που ελέγχει τις ΜΚΟ ώστε να γνωρίζουμε τα εισοδήματα, τις κατευθύνσεις, τους στόχους και τις δράσεις τους. Συγκροτήθηκε ο ΕΝΦΕΣ, ο Ενιαίος Φορέας Επιτήρησης Συνόρων για τον αποτελεσματικότερο συντονισμό της εθνικής προσπάθειας, συγκροτήθηκε επίσης φορέας διαχείρισης των ασυνόδευτων παιδιών. Ο ελληνικός λαός είδε τον Φεβρουάριο τα πρώτα αποτελέσματα αυτής της νέας πολιτικής και φυσικά δεν θα είναι τα τελευταία.
Υπήρξε ουσιαστική εμπλοκή των Ενόπλων Δυνάμεων που συνέδραμαν στο έργο της αστυνομίας και της συνοριοφυλακής;
Στις 28 Φεβρουαρίου, με την τουρκική επίθεση σε εξέλιξη, ο Έβρος δέχθηκε 9.458 άτομα που προσπάθησαν να περάσουν σε ελληνικό έδαφος και δεν πέρασαν. Δεν τους αποτρέψαμε απλά, τους το απαγορεύσαμε. Αντιλαμβάνεστε ότι αυτό δεν ήταν τυχαίο, αλλά για να γίνει χρειάστηκε μεθοδική, αναλυτική και άρτια προετοιμασία, προγραμματισμός και υλοποίηση με εμμονή και επιμονή.
Εκείνη την εποχή υλοποιήθηκε και συνεχίζεται με εξαιρετική επιτυχία η διυπηρεσιακή συνεργασία. Ήταν μια μετεξέλιξη της διακλαδικής συνεργασίας που υπήρχε ήδη στις Ένοπλες Δυνάμεις υπό ένα νέο σχήμα, το διυπηρεσιακό: στο πλαίσιο «Στρατός-Ναυτικό-Αεροπορία» προστέθηκε η Ελληνική Αστυνομία και η Ελληνική Ακτοφυλακή. Είχαμε πλέον κοινά περίπολα, διάθεση μέσων επιτήρησης, συνδυασμένες διαδικασίες. Αυτό ήταν το απτό αποτέλεσμα που είδε ο ελληνικός λαός. Έγινε αναδιάταξη προσωπικού και μέσων, όπου διαπιστώθηκαν επικαλύψεις. Υπήρχαν για παράδειγμα τομείς στους οποίους περιπολούσαν μέσα και προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων και διέθετε αντίστοιχα μέσα και στελέχη η Αστυνομία και το Λιμενικό. Με την έναρξη της συνεργασίας μας η επικάλυψη αυτή μειώθηκε στο ελάχιστο. Αυξήσαμε κατακόρυφα τη διάθεση μέσων: ένα ελικόπτερο στον βόρειο τομέα του Έβρου, ένα στον νότιο και από ένα ελικόπτερο στη Μυτιλήνη, τη Χίο, τη Σάμο και την Κω, πλωτά σκάφη, μη επανδρωμένα αεροχήματα και drones. Αξιοποιήσαμε όμως κυρίως το «καλύτερο οπλικό σύστημα» που θεωρούμε ότι έχουμε στις Ένοπλες Δυνάμεις: τον άνθρωπο. Προωθήσαμε στον Έβρο ειδικές δυνάμεις με κατάλληλο εξοπλισμό, όπως και η Αστυνομία προώθησε ειδικά τμήματα, τις ρίξαμε στη μάχη απέναντι στην τουρκική επίθεση και εφαρμόσαμε την απαγόρευση που προανέφερα.
Δεν ήταν όμως μόνο αυτό. Πήραμε και άλλα μέτρα για τη γενικότερη ενίσχυση της ανθρώπινης παρουσίας και των μονάδων στον Έβρο και των νησιών, τροποποιώντας τη διαδικασία κατάταξης, ώστε να αυξηθεί κατά 40% το ποσοστό των νέων οπλιτών που τοποθετήθηκαν σε αυτές. Με τον σωστό προγραμματισμό και την άρτια προετοιμασία ήμασταν έτοιμοι για να αντιμετωπίσουμε την τουρκική επίθεση στις 28 Φεβρουαρίου. Αυτό που –ψευδώς– ισχυρίστηκε ο Τούρκος πρόεδρος και ο υπουργός εξωτερικών ότι 134.000 άτομα πέρασαν τα σύνορα της Ελλάδας ήταν ακριβώς αυτό που σχεδίαζαν να κάνουν, αλλά απέτυχαν. Τους σταματήσαμε. Τους το απαγορεύσαμε. Πιστεύω ότι πέραν του ουσιαστικού αποτελέσματος ήταν και μια μεγάλη έκπληξη για την τουρκική ηγεσία, που τα προηγούμενα χρόνια μας «μετρούσε» και είχε υποτιμήσει τις δυνατότητές μας.
Ήταν όμως και μια «έκπληξη» για την Ευρώπη που βρέθηκε με την ηγεσία της στον Έβρο; Έστειλε δυνάμεις και μέσα. Ήταν αρκετή η παρουσία της έστω και σημειολογικά;
Θα τονίσω ότι η Ευρώπη στήριξε την προσπάθειά μας στον Έβρο όταν κατάλαβε ότι η Ελλάδα ήταν αποφασισμένη να φυλάξει τα σύνορά της. Τότε πείσαμε την Ευρώπη και είδατε πως μεταστράφηκε η στάση της μέσα σε λίγα εικοσιτετράωρα. Εκεί που μας είχε αφήσει να διαχειριστούμε μόνοι μας το πρόβλημα, όταν είδε ότι εφαρμόσαμε στην πράξη το συνταγματικό δικαίωμα της προάσπισης των συνόρων μας, την επόμενη ημέρα οι Ευρωπαίοι ηγέτες ήταν στο πλευρό του Έλληνα Πρωθυπουργού, στα ελληνικά αλλά και ευρωπαϊκά σύνορα. Ήταν μια τεράστια επιτυχία που πρέπει να γίνει αντιληπτή από όλους. Τι ακολούθησε; Τις αμέσως επόμενες ημέρες είκοσι δύο χώρες έστειλαν αντιπροσώπους τους, δυνάμεις και μέσα, στο ποτάμι. Αν και είναι ίσως γνωστό, θέλω να κρατήσω από όλα αυτά την απάντηση που έδωσαν τα μέλη του αυστριακού αστυνομικού κλιμακίου στους Τούρκους αστυνομικούς όταν ρωτήθηκαν τι κάνουν στον Έβρο, τόσο μακριά από τη χώρα τους. Η αποστομωτική απάντηση των Αυστριακών αστυνομικών ήταν ότι «Εδώ είναι τα σύνορά μας!». Αυτό το κερδίσαμε ως Ελλάδα.
Πείσαμε τους Ευρωπαίους ότι υπερασπίζουμε εθνικά και ευρωπαϊκά σύνορα. Η ίδια στάση στη θάλασσα είχε ως αποτέλεσμα δώδεκα χώρες να στείλουν πλοία, οχήματα, εναέρια μέσα και ηλεκτρο-οπτικά συστήματα επιτήρησης για να ελέγχουμε τις θαλάσσιες ζώνες και τις ακτές. Όλη αυτή η συνδρομή –και το τονίζω γιατί είναι πολύ σημαντικό– την κερδίσαμε με τη στάση μας. Επίσης σημαντικό είναι ότι από πλευράς του Πρωθυπουργού υπήρξε σαφής και ξεκάθαρη πολιτική εντολή, που μας έδωσε την ευκαιρία και έγινε η βάση για να αναπτύξουμε την πρωτοβουλία μας. Ήταν το νέο μοντέλο διακυβέρνησης, το οποίο υποσχέθηκε ο Πρωθυπουργός την ημέρα της ορκωμοσίας της νέας κυβέρνησης, αλλά αποδείχθηκε στην πράξη και δεν έμεινε απλώς στα λόγια. Αποδείχθηκε τόσο στη μεταναστευτική κρίση όσο και στην υγειονομική κρίση.
Η μεταναστευτική κρίση όμως δεν έχει τελειώσει. Περιμένουμε δεύτερη τουρκική επίθεση, για να χρησιμοποιήσουμε τα λόγια σας;
Στο ανώτατο επίπεδο διαμόρφωσης στρατηγικής των Ενόπλων Δυνάμεων έχουμε βγάλει τα συμπεράσματά μας από όσα έγιναν. Διατηρούμε την υπερηφάνεια η οποία προέρχεται από την εμπιστοσύνη που ένιωσε ο ελληνικός λαός για το τι κάναμε και σχεδιάζουμε τις ενέργειές μας για την επόμενη ημέρα, με την ίδια μεθοδικότητα και επιμονή της προετοιμασίας που σας προανέφερα. Άλλωστε, η Τουρκία το έχει ήδη εξαγγείλει με δηλώσεις πολιτικών της και η επόμενη μέρα θα είναι σκληρότερη. Γι’ αυτόν τον λόγο αναλύουμε όλους τους τομείς, επισημαίνουμε περιπτώσεις όπου ίσως υπήρξαν κάποια κενά και τα καλύπτουμε.Αποδειχθήκαμε ευέλικτοι στην πράξη και φυσικά προετοιμαζόμαστε να το επαναλάβουμε.
Να περάσουμε στη δεύτερη κρίση, ή για να χρησιμοποιήσουμε την αναλογία που προαναφέρατε, τη δεύτερη επίθεση, της πανδημίας COVID-19, που για τις Ένοπλες Δυνάμεις ήταν «εντός και εκτός» των τειχών. Πώς εξελίχθηκε η αντίδραση για έναν Οργανισμό που έπρεπε να φροντίσει τον εαυτό του αλλά και να συνδράμει την ελληνική κοινωνία στην κρίση;
Ένας οργανισμός όπως οι Ένοπλες Δυνάμεις, όπως και μια κυβέρνηση με υψηλό αίσθημα ευθύνης, δεν σταματά να σχεδιάζει για την επόμενη ημέρα κάτω από οποιαδήποτε κατάσταση σε εξέλιξη. Υπάρχει πάντοτε τόσο το κακό σενάριο όσο και το χειρότερο δυνατό να συμβεί, δηλαδή μεσούσης μιας κρίσης να υπάρξει μία δεύτερη σοβαρότερη από την πρώτη. Αγώνας σε δύο μέτωπα, αν θέλετε. Το «αποτύπωμα» των Ενόπλων Δυνάμεων είναι περίπου 130.000. Αυτοί είναι οι άνθρωποι που φορούν στολή, που όπως όλοι ο Έλληνες έπρεπε να προστατευθούν ώστε μαζί με τις οικογένειες τους να παραμείνουν υγιείς, ένα σύνολο εξακοσίων ή επτακοσίων χιλιάδων, που φυσικά αλληλοεπιδρούν με το σύνολο της κοινωνίας. Ταυτόχρονα όμως δεν σταμάτησε και το καθήκον να «φυλάττουμε Θερμοπύλες» ώστε η Ελλάδα, να παραμένει ασφαλής. Πολύ δύσκολη ισορροπία αλλά εκ του αποτελέσματος φαίνεται ότι την επιτύχαμε. Πήραμε μια σειρά μέτρων αμέσως μετά τις οδηγίες του Πρωθυπουργού, που αποφασίστηκαν σε σύσκεψη με τον Υπουργό, τον κ. Παναγιωτόπουλο. Δεν ήταν εύκολα. Το αντίθετο, ήταν μέτρα σκληρά και θα σας πω μερικά από αυτά. Κλείσαμε όλες τις εξελικτικές σχολές των Ενόπλων Δυνάμεων και η λειτουργία τους μετέπεσε σε διαδικτυακή, διακόψαμε τη λειτουργία όλων των στρατιωτικών σχολών και οι μαθητές τους παρέμειναν εντός των σχολών για δυόμισι μήνες με το σημαντικό αποτέλεσμα να μην έχουμε κανένα κρούσμα ανάμεσά τους, μεταφέραμε την κατάταξη των νεοσυλλέκτων ένα μήνα αργότερα.
Τροποποιήσαμε την αντίστοιχη διαδικασία που βρισκόταν σε εξέλιξη και οι ορκωμοσίες δεν έγιναν παρουσία γονέων και συγγενών. Ίσως τους στερήσαμε το δικαίωμα να καμαρώσουν τα παιδιά τους, αλλά το τίμημα είναι μικρό μπροστά στην προστασία της υγείας όλων. Οι νεοσύλλεκτοι δεν πήραν την καθιερωμένη άδεια, που βεβαίως θα λάβουν όταν έλθει η ώρα να απολυθούν. Κλείσαμε όλες τις λέσχες και η λειτουργία τους περιέπεσε σε παραλαβή φαγητού, όπως όλοι οι χώροι εστίασης. Κλείσαμε τους βρεφονηπιακούς σταθμούς μας και όλα τα στρατιωτικά καταστήματα, τις στρατολογικές υπηρεσίες και τα μουσεία και η εξυπηρέτηση του κοινού γινόταν μέσω διαδικτύου. Τα μέτρα όμως ήταν πολύ περισσότερα. Αναστάλθηκαν όλες οι άδειες στο εξωτερικό, ακυρώθηκε η συμμετοχή σε διεθνείς ασκήσεις και αναβλήθηκαν οι μεταβάσεις αξιωματικών σε διεθνείς επιτροπές. Όλα τα πλοία που εκτελούσαν υπηρεσία σκοπούν διατάχθηκαν να αποφεύγουν την αποβίβαση μελών του πληρώματος στα λιμάνια στα οποία «έπιαναν».
Από την άλλη οι Ένοπλες Δυνάμεις προσέφεραν στην κοινωνία με διάφορους τρόπους: γιατρούς, νοσηλευτές και υλικά, πολλά από τα οποία όπως μάσκες και απολυμαντικά κατασκευάστηκαν στα στρατιωτικά εργοστάσια. Δεν πρέπει επίσης να παραλείψω και το γεγονός ότι το ΝΙΜΤΣ, το Νοσηλευτικό Ίδρυμα Μετοχικού Ταμείου Στρατού, διατέθηκε ως ένα από τα νοσοκομεία αναφοράς στην μάχη κατά την πανδημίας του κορονοϊού.
Πόσο όμως επηρέασε και επηρεάζει η πανδημία το αξιόμαχο και την ετοιμότητα των Ενόπλων Δυνάμεων;
Θα σας δώσω ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα που νομίζω ότι αντικατοπτρίζει με τον καλύτερο τρόπο την πραγματικότητα. Την 1 Μαΐου είχαμε την τραγική απώλεια του καναδικού ελικοπτέρου στη διάρκεια ΝΑΤΟϊκής δραστηριότητας. Το ελικόπτερο κατέπεσε στο δυτικό Ιόνιο, εντός του FIR Ρώμης. Η υγειονομική κρίση όμως στην Ιταλία ήταν τόσο μεγάλη που η γειτονική χώρα δεν είχε τη δυνατότητα να ανταποκριθεί με μέσα έρευνας-διάσωσης. Ζητήθηκε από εμάς και φυσικά, παρά την απόσταση, ανταποκριθήκαμε άμεσα με ελικόπτερο του Πολεμικού Ναυτικού που σηκώθηκε από το Κοτρώνι. Πήγε να βοηθήσει πετώντας πάνω από 250 μίλια και τελικά βοήθησε και μας ευχαρίστησε γι’ αυτό θερμά ο Καναδός Υπουργός Άμυνας. Είναι άλλο ένα παράδειγμα της ορθότητας των μέτρων που πήραμε έγκαιρα στην υγειονομική κρίση και διατηρήσαμε ακέραια την ετοιμότητα των Ενόπλων μας Δυνάμεων. Αυτά που έγιναν δεν είναι τα αυτονόητα και τονίζω ότι άλλες χώρες που δεν πήραν αντίστοιχα ή αρκετά γρήγορα μέτρα, είδαν ως αποτέλεσμα τις ένοπλες δυνάμεις τους να νεκρώνουν.
Είχαμε όμως και την ακύρωση του ΗΝΙΟΧΟΥ, μιας πολύ σημαντικής άσκησης της Πολεμικής Αεροπορίας.
Πράγματι ο ΗΝΙΟΧΟΣ είναι μια πολύ σημαντική άσκηση που προσφέρει πολλά, λόγω των διεθνών συμμετοχών, και δεν έγινε. Θα γίνει μόλις και οι άλλες χώρες που μετέχουν θα μπορούν να έρθουν στην Ελλάδα. Σκεφτείτε όμως ότι εμείς κάνουμε δέκα ΗΝΙΟΧΟΥΣ κάθε μέρα και το σημαντικό είναι ότι έχουμε τη δυνατότητα και το κάνουμε ανά πάσα ώρα και στιγμή. Η Τουρκία, που προβαίνει καθημερινά σε προκλήσεις με παραβάσεις και παραβιάσεις, έχει δύο αεροπλάνα και δύο πληρώματα που βγαίνουν στο Αιγαίο και αυτό είναι όλο. Εμείς σηκωνόμαστε όποτε θέλουμε από οπουδήποτε θέλουμε και μπορούμε, όπως προ ημερών, να έχουμε δραστηριότητες με πάνω από εξήντα αεροπλάνα στον αέρα. Αυτό δείχνει την αποτελεσματικότητα των μέτρων έναντι της υγειονομικής κρίσης αλλά κυρίως το υψηλό επίπεδο επιχειρησιακής ετοιμότητάς μας, αποτέλεσμα της επίπονης και συνεχούς εκπαίδευσης.
Το επόμενο ερώτημά μας αφορά τα μακροχρόνια αποτελέσματα της υγειονομικής κρίσης, το πλήγμα στην ελληνική οικονομία και το πώς αυτό επηρεάζει την κυβερνητική πολιτική στην Άμυνα και τις Ένοπλες Δυνάμεις.
Η απάντησή μου δεν μπορεί παρά να ξεκινήσει από αυτό που δήλωσε ο Πρωθυπουργός την πρώτη στιγμή που ανέλαβε την εξουσία, πριν από έναν χρόνο, ότι απόλυτη προτεραιότητα της κυβέρνησής είναι η πρόοδος, η ευημερία και η προκοπή της χώρας μέσα από ένα νέο μοντέλο διακυβέρνησης με μετρήσιμα αποτελέσματα. Η Άμυνα αποτελεί ένα αναπόσπαστο κομμάτι της πολιτικής για την επίτευξη αυτών των στόχων. Αν δεν υπάρχει ικανότητα άμυνας και ασφάλεια, η ευημερία της χώρας είναι ανύπαρκτη. Η κυβέρνηση αντιλαμβάνεται τις ανάγκες και το δείχνει έμπρακτα μέσα από μια σειρά προγραμμάτων που επιδιώκει (φρεγάτες, ανακατασκευή των F-16 κ.ά.). Θυμίζω ότι το πρόγραμμα της προηγούμενης κυβέρνησης προέβλεπε για την τριετία 2019-2021 περίπου 530 εκατομμύρια ευρώ ετησίως. Αυτό εφαρμόζεται, αλλά ταυτόχρονα προσπαθούμε για περισσότερα. Άρα, όχι μόνο δεν υπάρχει περικοπή αλλά υπάρχει ενίσχυση για τα προγράμματα που σας προανέφερα και πολλά άλλα. Ουσιαστική ενίσχυση προέρχεται και από κονδύλια ευρωπαϊκών προγραμμάτων για συστήματα διττού σκοπού. Η Ελλάδα, αντιμετωπίζοντας το μεταναστευτικό πρόβλημα, αναγκάζεται να χρησιμοποιήσει μέσα των Ενόπλων της Δυνάμεων για αυτόν τον σκοπό, μέσα όμως που υφίστανται φθορές και καταπονήσεις ή αναγκαιούν αναβάθμισης ώστε να γίνουν αποτελεσματικότερα. Πάρτε για παράδειγμα τα σκάφη Magna. Αναλώνουν μεγάλο μέρος του χρόνου χρήσης τους συνδράμοντας στις αυξημένες ανάγκες έρευνας-διάσωσης στο Αιγαίο, λόγω μεταναστευτικών ροών. Με δεδομένο πλέον τον διττό σκοπό τους, είναι απαραίτητη η χρήση των ευρωπαϊκών κονδυλίων ώστε να μην υποβαθμιστεί η συνεισφορά τους στην εθνική άμυνα. Το ίδιο ισχύει για ελικόπτερα, ηλεκτρο-οπτικό εξοπλισμό επιτήρησης, μη επανδρωμένα αεροσκάφη και άλλα μέσα που σήμερα χρησιμοποιούμε όλο και περισσότερο, ακριβώς για να προστατεύσουμε τα ευρωπαϊκά σύνορα! Ειδικά για τα ηλεκτρο-οπτικά να αναφέρω ότι χρηματοδοτούμε και με την βοήθεια ευρωπαϊκών κονδυλίων την αναβάθμιση όλων των συστημάτων στον Έβρο και τα νησιά. Μεταπίπτουμε από επιτήρηση της μεθορίου και των ακτών στα τέσσερα χιλιόμετρα σε απομακρυσμένη επιτήρηση στα 22 χιλιόμετρα, σε μια διττή πάντα χρήση. Είναι αναφαίρετο δικαίωμά μας να υπερασπίσουμε τα σύνορά μας που σε αυτή τη μεριά της Ευρώπης ταυτίζονται με τα ευρωπαϊκά σύνoρα.
Σχετικά με την Αμυντική Βιομηχανία, τομέα με χρόνια προβλήματα θα θέλαμε να μας πείτε για δύο προγράμματα που γνωρίζουμε ότι προωθούνται, αυτό του Εθνικού Τυφεκίου και του Εθνικού Οχήματος.
Η αμυντική βιομηχανία έχει δύο συνιστώσες, τις 160 περίπου εταιρίες του ιδιωτικού τομέα που δραστηριοποιούνται αποκλειστικά, εν μέρει ή παράλληλα με το αντικείμενο και τις εταιρίες του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Ο χώρος, όπως είπατε, έχει χρόνια προβλήματα που όλοι γνωρίζουμε και για την επίλυσή τους σε ό,τι αφορά τις δημόσιες εταιρίες πραγματοποιούνται συνεχείς συσκέψεις με τη συμμετοχή συναρμόδιων υπουργών και πολλές άλλες μικρότερες, εξετάζοντας προτάσεις και λύσεις. Έχουν γίνει βήματα αλλά απομένουν και πολλά άλλα.
Οι ενέργειες που έχουμε αναλάβει για δύο θέματα, το Εθνικό Όχημα και το Εθνικό Τυφέκιο θα συμβάλουν προς αυτήν την κατεύθυνση. Είναι ένα όραμα πάνω στο οποίο δουλεύουμε, όπως σε όλα τα θέματα, με μεγάλο πάθος, και επιμονή να τα υλοποιήσουμε, ακριβώς επειδή οι ηγεσίες κρίνονται εκ του αποτελέσματος.
Στο τυφέκιο εγώ ξεκίνησα την καριέρα μου με το M1. Θα θυμάστε ότι για σύντομο χρονικό διάστημα –και όχι καθολικά– είχαμε περάσει στο FN και μετά στο G3. Θαυμάσιο όπλο, μας υπηρέτησε πιστά και θα συνεχίσει να μας υπηρετεί στο μέλλον, με αναβαθμίσεις που υλοποιούμε. Ήδη μονάδες του Έβρου και των νησιών διαθέτουν αναβαθμισμένο G3. Το ίδιο συμβαίνει και με το όχημα και αναφέρομαι σε τροχαίο υλικό όλων των κατηγοριών. Τα νεότερα οχήματα που διαθέτουμε, εκτός ειδικών περιπτώσεων, είναι τα Mercedes που είχαμε παραλάβει τον Ιανουάριο του 1987, δηλαδή έχουν κλείσει και αυτά σχεδόν 30ετία. Το πρόγραμμα για το όχημα γενικής χρήσης σε διάφορες εκδόσεις θα αλλάξει όλο το υλικό από τα διοικητικά έως τα φορτηγά μεταφοράς, ένα μεγάλο στόλο που αριθμεί σήμερα πάνω από 8.000 οχήματα. Επιπλέον, τόσο το Εθνικό Όχημα όσο και το Εθνικό Τυφέκιο, θα είναι διυπηρεσιακά. Δηλαδή θα καλύψουν όλες τις ανάγκες, όχι μόνο των τριών Κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων αλλά και κρατικών υπηρεσιών, όπως η Αστυνομία, το Λιμενικό, η Πυροσβεστική (για το όχημα), κ.ά. Το Τυφέκιο φυσικά θα έχει παραλλαγές και πολλαπλά διαμετρήματα ώστε να καλύψει αντίστοιχες ανάγκες. Σημειώνω ότι δεν υπάρχει πρότερη δέσμευση σε ό,τι αφορά το διαμέτρημα, αλλά τα τεχνικά και άλλα επιχειρησιακά χαρακτηριστικά θα καθοριστούν από το ΓΕΕΘΑ σε συνεργασία με τα Επιτελεία. Επί του θέματος βλέπουμε ότι πολλές χώρες έχουν επιλέξει το 5,56 ως διαμέτρημα, ενώ άλλες έχουν επιστρέψει στο 7,62 και κάποιες έχουν υιοθετήσει άλλα διαμετρήματα. Πιθανότατα θα υιοθετήσουμε ένα ελαφρύτερο και ένα βαρύτερο διαμέτρημα για όλο το φάσμα των εφαρμογών. Ειδικές Δυνάμεις και κάποιες μονάδες ταχείας αντίδρασης θα εξοπλιστούν με όπλα μικρότερου διαμετρήματος και άλλες, που θέλουν να εκμεταλλευτούν χαρακτηριστικά όπως μεγαλύτερο βεληνεκές και υψηλότερη φονικότητα, θα στραφούν προς το μεγαλύτερο.
Προχωρούμε με ταχείς ρυθμούς και είμαστε μέσα στο χρονοδιάγραμμα παρά τα προβλήματα, κάποια από τα οποία προέρχονται ακόμη και από την πανδημία.
Ποιο είναι το πλαίσιο των προγραμμάτων και τα χρονοδιαγράμματα;
Να σας πω προηγουμένως ότι φυσικά θέλουμε τόσο το όχημα όσο και το τυφέκιο να κατασκευαστούν στην Ελλάδα. Επιδιώκουμε επίσης το όλο πρόγραμμα να είναι ολιστικό και η συμφωνία να περιλαμβάνει και το υπάρχον υλικό, με επιλογές όπως αναβάθμισή-πώλησή του ή εκσυγχρονισμός-περαιτέρω αξιοποίησή του. Αντιλαμβάνεστε ότι υπάρχουν χιλιάδες οχήματα και δεκάδες χιλιάδες τυφεκίων που δεν μπορούμε να τα χαρακτηρίσουμε ως άχρηστα την επόμενη ημέρα. Στην αξιοποίησή τους με έναν από τους τρόπους που προανέφερα θα υπάρχει εμπλοκή της εγχώριας βιομηχανίας και ελληνικών εταιριών. Τέτοια προγράμματα, λόγω κόστους και όγκου, έχουν βάθος δεκαετίας, που εξυπηρετεί ρεαλιστικά και την αποπληρωμή τους.
Να συμπληρώσω επίσης, ότι το τυφέκιο είναι στενά και άρρηκτα συνδεδεμένο με την εξάρτηση και τον ατομικό εξοπλισμό του μαχητή, που επίσης θα αλλάξουν ριζικά.
Υπάρχει και μια άλλη σελίδα των εξοπλισμών, η πρόσκτηση μεταχειρισμένου/πλεονάζοντος υλικού. Θα υπάρξει συνέχεια σε προηγούμενες προσπάθειες; Στη θητεία σας ως Α/ΓΕΣ είχατε για παράδειγμα κομβικό ρόλο στην προμήθεια ελικοπτέρων από τις ΗΠΑ.
Τα αποτελέσματα μας δικαίωσαν! Με 46 εκατομμύρια δολάρια αποκτήσαμε υλικό που η πραγματική του αξία ξεπερνά τα 580 εκατομμύρια δολάρια.
Θα υπάρξει συνέχεια;
Συνέχεια υπάρχει ήδη. Έχουμε άριστες σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες, τις καλύτερες που είχαμε ποτέ και όλα τα Επιτελεία παρακολουθούν συνεχώς το υλικό που αποδεσμεύουν σχεδόν καθημερινά. Από εκεί και ύστερα έχουμε θεσπίσει διαδικασίες με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Κατ’ αρχάς το σημαντικότερο είναι η κατάσταση του υλικού που διατίθεται για πώληση από τις αμερικανικές Ένοπλες Δυνάμεις. Είναι σε χρήση, είναι σε μακρά αποθήκευση; Αυτό μας επιτρέπει να αποφασίσουμε αξιοποιώντας στο μέγιστο τα χρήματα από το υστέρημα που μας εμπιστεύεται ο ελληνικός λαός. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα που πιστεύω ότι γνωρίζουν όλοι οι αναγνώστες σας. Διαπραγματευτήκαμε την απόκτηση 15 Chinook. Τα χρήματα για την αγορά των ελικοπτέρων υπήρχαν, αλλά τελικά πήραμε μόνο δέκα. Αυτό που συνέβη ήταν ότι η επιτροπή που τα επιθεώρησε δεν βρήκε πέντε ακόμη ελικόπτερα σε καλή κατάσταση που να μπορούσαμε να τα αξιοποιήσουμε, όπως και τα πρώτα δέκα. Υπήρχε μεγάλη ζήτηση από αμερικανικές πολιτείες που ήθελαν τότε ελικόπτερα στην μετά τον τυφώνα «Κατρίνα» εποχή, για πολιτική προστασία και είχαν προτεραιότητα έναντι ξένων χωρών. Δεν παίρνουμε ό,τι μας δίνουν, αλλά τα δέκα ελικόπτερα που πήραμε τότε ενίσχυσαν την επιχειρησιακή μας ετοιμότητα τα τελευταία χρόνια. Υπάρχει μια σειρά κριτηρίων με βάση τα οποία αποφασίζουμε, όπως η κατάσταση στην οποία βρίσκεται το υλικό, η δαπάνη για την αξιοποίησή του και το πόσα χρόνια θα συνεχίζουν να υποστηρίζονται και να μας εξυπηρετούν. Αν θέλουμε κάτι για δέκα ή δεκαπέντε χρόνια, δεν θα πάρουμε υλικό που οι Αμερικανοί δεν θα υποστηρίζουν πάνω από τρία ή πέντε, όσο δελεαστικό και αν φαίνεται.
Τα Kiowa τα πήραμε διότι η προοπτική υποστήριξης τους είναι για 15 χρόνια.
Υπήρξε και μια άλλη επιτυχία που τότε σχεδόν κανείς δεν αντιλήφθηκε. Αποκτήσαμε και τα ανταλλακτικά τους σε ποσότητες που όχι μόνο θα μας εξυπηρετήσουν στον προσδόκιμο χρόνο ζωής των δικό μας ελικοπτέρων, αλλά μας δίνουν μόχλευση να εξυπηρετήσουμε και ανάγκες άλλων χρηστών, όπως η Κροατία και η Τυνησία. Αποτελεί μια επιπλέον διάσταση γεωπολιτικής στρατηγικής που είναι ελάχιστα γνωστή. Οι Αμερικανοί εμπιστευθήκαν το επίπεδο τεχνικής υποστήριξης και συντήρησης του Ελληνικού Στρατού, των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων. Το επίπεδο αυτό είναι παγκοσμίως γνωστό. Να σας αναφέρω ότι η λέσχη Leopard του άρματος, στην οποία μετέχουν όλες οι χώρες-χρήστες, ανέδειξε ότι τα ελληνικά άρματα είναι τα καλύτερα συντηρημένα παγκοσμίως. Το ίδιο ισχύει και για τα MLRS. Η κοινοπραξία που ασχολείται στη NSPA, τον NATOϊκό φορέα προμηθειών και συντήρησης, λέει ότι τα ελληνικά συστήματα MLRS βρίσκονται στην καλύτερη κατάσταση από αντίστοιχα οπουδήποτε στον κόσμο.
Αυτός είναι ο λόγος που τα οπλικά μας συστήματα μακροημερεύουν και είναι συνεχώς διαθέσιμα, επιτρέποντάς μας να είμαστε πάντα σε ετοιμότητα και πάντα αποτελεσματικοί. Αυτό είναι το άμεσο αποτέλεσμα της πραγματικότητας ότι εκτός από άριστους χειριστές, έχουμε και εξαιρετικό τεχνικό προσωπικό, αλλά και του γεγονότος ότι κάποιοι αποφάσισαν σωστά πριν χρόνια και κράτησαν την αυτάρκεια της συντήρησής μας: ο Στρατός Ξηράς έχει τα δικά του στρατιωτικά εργοστάσια, η Αεροπορία έχει τα δικά της κέντρα επισκευών και το Ναυτικό τις αντίστοιχες υποδομές στους ναυστάθμους.
Η προμήθεια μεταχειρισμένων οπλικών συστημάτων για όλους τους Κλάδους θα συνεχιστεί. Είμαστε σε συνεχή επαφή με τις αρμόδιες αμερικανικές υπηρεσίες, αλλά θα γίνει με τις προϋποθέσεις που προανέφερα ώστε να λειτουργήσουν ως παράγοντες ενίσχυσης της δυνατοτήτων μας και ως πολλαπλασιαστές ισχύος με το μικρότερο δυνατό οικονομικό αντίκρισμα.
Ευχαριστούμε για τον χρόνο σας και την ενημέρωση που μπορούμε να μεταφέρουμε στους αναγνώστες μας.
Θα ήθελα να κλείσω αυτή τη συνομιλία μας με την εξής σκέψη αναφορικά με την αντιμετώπιση των δύο παράλληλων κρίσεων που περάσαμε, από τις οποίες ο ελληνικός λαός κέρδισε υπερηφάνεια. Εκείνο που πρέπει να εξαχθεί ως συμπέρασμα είναι η αισιοδοξία. Αντιμετωπίσαμε δύο κρίσεις από τις οποίες βγήκαμε νικητές, με ουσιαστικό και μετρήσιμο αποτέλεσμα και αντιμετωπίζουμε την επόμενη ημέρα, που δεν θα είναι εύκολη, με αισιοδοξία και όρεξη για δουλειά.