Του Κώστα Στούπα
Η Ελλάδα βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή σε σχέση με την Τουρκία η έκβαση της οποίας θα σημαδέψει τις εξελίξεις στη χώρα για πολλά χρόνια.
Η δημογραφική δυναμική της Τουρκίας τις τελευταίες δεκαετίες την έχει καταστήσει μια περιφερειακή οικονομική και στρατιωτική δύναμη η οποία αναζητά ανάλογο ρόλο στις διεθνείς εξελίξεις και κυρίως στις εξελίξεις στη Ν.Α. Μεσόγειο...
Μέχρι την περασμένη δεκαετία που κυριαρχούσαν οι "κεμαλιστές" στόχος της Τουρκίας ήταν η στενότερη πρόσδεση στην Ε.Ε. και τη Δύση. Η άνοδος του Ερντογάν εξέφρασε τη στροφή που συντελούνταν σταδιακά στην τουρκική κοινωνία προς το ισλάμ, στα πλαίσια μιας γενικότερης στροφής των περισσότερων μουσουλμανικών κοινωνιών.
Ως επακόλουθο της στροφής αυτής η Τουρκία του Ερντογάν προσπαθεί να αυξήσει την επιρροή σε μια σειρά μουσουλμανικές χώρες οι περισσότερες από τις οποίες ήταν κτήσεις της οθωμανικής αυτοκρατορίας.
Τα αποτελέσματα μέχρι τώρα είναι πενιχρά στη Λιβύη και τη Συρία και τα οφέλη μοιάζουν προς το παρόν να είναι λιγότερα από το πολιτικό και οικονομικό κόστος.
Το οικονομικό κόστος της στρατιωτικής παρουσίας στη Λιβύη και τη Συρία ξεπερνά τα 10 δισ. ευρώ ενώ οι κινήσεις της έχουν δημιουργήσει σοβαρές αντισυσπειρώσεις χωρών που δεν διστάζουν να δημοσιοποιούν πρωτοβουλίες αμυντικής συνεργασίας όπως είναι οι κοινές ασκήσεις στρατιωτικών μονάδων.
Τους τελευταίους μήνες γίνεται όλο και περισσότερο φανερό πως ο επόμενος στόχος μπορεί να είναι η Ελλάδα. Η Τουρκία δεν θα καταφέρει ποτέ να γίνει περιφερειακός παίκτης ισχύος αν δεν επιβληθεί και "δορυφοροποιήσει" γύρω της χώρες όπως η Ελλάδα, η Αίγυπτος, το Ισραήλ κλπ που προσπαθούν να την υποκαταστήσουν ή να φαλκιδεύσουν τον περιφερειακό της ρόλο.
Αν κοιτάξει κάποιος το ισοζύγιο στρατιωτικής ισχύος της Ελλάδας και της Τουρκίας θα διαπιστώσει πως η γειτονική χώρα υπερτερεί σε σχεδόν όλους τους τομείς αριθμητικά. Αυτό δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη πως το αποτέλεσμα μιας αναμέτρησης είναι δεδομένο, αλλά είναι κάτι που πρέπει να λαμβάνουμε σοβαρά υπόψη.
Η Ελλάδα τα τελευταία 20 χρόνια έχει παραμελήσει εμφανώς τα εξοπλιστικά της προγράμματα, ενώ υπάρχουν φόβοι πως το κλίμα αναξιοκρατίας, κομματοκρατίας και πελατοκρατίας δεν έχει αφήσει τις ένοπλες δυνάμεις αλώβητες.
Παρ’ όλα αυτά η Ελλάδα έχει οργανωμένες ένοπλες δυνάμεις και όχι μπουλούκια ατάκτων σαν αυτά εναντίον των οποίων επικρατούν οι Τούρκοι στη Λιβύη και τη Συρία.
Όμως ακόμη και ρεαλιστικά αισιόδοξοι αναλυτές εκτιμούν πως η ισχύς της Ελλάδας μπορεί να επιφέρει μέχρι και υπολογίσιμες ζημιές στην τουρκική στρατιωτική μηχανή και οικονομία.
Αν σε μια αναμέτρηση εμπλακούν και άλλες δυνάμεις γιατί νιώθουν πως μετά την "τακτοποίηση" της Ελλάδας θα έρθει και η σειρά τους, τα δεδομένα αλλάζουν. Όσοι διαβάζουν ιστορία γνωρίζουν όμως πως κατά τις περιόδους "θερμών" αναμετρήσεων οι συμμαχίες αλλάζουν μέρα με την ημέρα ανάλογα με τη διαμόρφωση του ισοζυγίου κόστους-οφέλους για καθέναν από τους εμπλεκόμενους.
Εκτός της Γαλλίας που η άνοδος της Τουρκίας απειλεί τη δική της επιρροή στην ευρύτερη περιοχή, η Ελλάδα δεν πρέπει να είναι σίγουρη για τη βοήθεια που θα λάβει από εταίρους και συμμάχους.
Η Τουρκία είναι πολύτιμη για τη Δύση τόσο γιατί βρίσκεται στο "μαλακό υπογάστριο" της Ρωσίας, όσο και γιατί αποτελεί βραχίονα της Δύσης στη Μέση Ανατολή. Κυρίως όμως η Τουρκία είναι απαραίτητη γιατί είναι στρατιωτικά ισχυρή και συμπληρωματική στις ευρωπαϊκές οικονομίες.
Τούτο σημαίνει πως την πρώτη και κρίσιμη φάση μιας εμπλοκής με την Τουρκία θα πρέπει να την αντιμετωπίσουμε με τις δικές μας δυνάμεις.
Για τούτο χρειάζεται ρεαλισμός και κυρίως όπως έγινε και με την επιδημία το πολιτικό προσωπικό, να αφήσει τους ειδικούς να σχεδιάσουν και να εκτελέσουν το μέγεθος και την έκταση της αντίδρασης.
Υπάρχει μια πολυπληθής δυστυχώς κατηγορία "τουρκοφάγων" που θεωρούν χωρίς κανένα τεκμήριο πως μια θερμή πρόκληση από την Τουρκία θα είναι ευκαιρία για την Ελλάδα να επιβάλει τους όρους της.
Κατά έναν παράδοξο τρόπο οι "τουρκοφάγοι" είναι και "τουρκολάγνοι" καθώς αναμηρυκάζουν με θαυμασμό κάθε εξοπλιστική είδηση που προπαγανδίζει το καθεστώς Ερντογάν προς χειραγώγηση της εγχώριας κοινής γνώμης.
Υπάρχει και μια κατηγορία που πιστεύει πως αν υποχωρήσουμε και μοιράσουμε τις διαφορές η ένταση με την Τουρκία θα τελειώσει. Η Τουρκία δεν θέλει μερίδιο, θέλει να έχει τον αποκλειστικό λόγο στην κατανομή ισχύος της περιοχής.
Όσες φορές η χώρα ακολούθησε τους "θερμοκέφαλους" υπέστη πανωλεθρίες. Το ίδιο και όταν επέλεξε καλύτερα φέσι τούρκικο παρά τιάρα παπική…
Η Ελλάδα δεν πρέπει να αφήσει την Τουρκία να δημιουργήσει τετελεσμένα με βάση το "Τουρκο-Λιβυκό" σύμφωνο. Θα είναι μια αρχή υποχωρήσεων χωρίς τέλος.
Η Ελλάδα θα πρέπει να συνεχίσει να κάνει γνωστό πως η απάντηση δεν θα αφορά μόνο την περιοχή όπου θα επιχειρηθούν να δημιουργηθούν τετελεσμένα.
Η Τουρκία είναι ισχυρότερη στρατιωτικά αλλά δεν είναι άτρωτη απέναντι στην ελληνική ισχύ.
Το καθεστώς της Τουρκίας θα πρέπει να γνωρίζει πως το κόστος που θα κληθεί να πληρώσει, θα αφορά όλο το μέτωπο που εφάπτονται οι δύο χώρες και άρα μπορεί να είναι μεγαλύτερο από την απώλεια μια-δυο μονάδων που θα εμπλακούν σε ένα θερμό επεισόδιο.
Τούτο έχει αρχίσει να γίνεται φανερό πλέον από τις δηλώσεις και προσεγγίσεις των επιτελείων των δυο χωρών. Για να έχει ελπίδες την επόμενη μιας πρόκλησης τετελεσμένων η Ελλάδα θα πρέπει να πετύχει ένα πολλαπλό ισχυρό πλήγμα.
Φυσικά το κόστος μιας αναμέτρησης θα είναι τεράστιο για τις οικονομίες των δυο χωρών. Η μεγαλύτερη ζημιά όμως θα αφορά το κοινωνικό και πολιτικό "τραύμα" που θα υποστεί η κοινωνία που θα χρειαστεί να διαχειριστεί μια ήττα…
Πέραν την αναβάθμισης της στρατιωτικής ισχύος η Ελλάδα οφείλει να επεξεργαστεί και να προσαρμόσει στις σύγχρονες συνθήκες το διπλωματικό δόγμα με το οποίο Έλληνες όπως ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος δίπλα σε μαχητές όπως ο Κολοκοτρώνης και ο Καραϊσκάκης πέτυχαν την υποστήριξη των διεθνών δυνάμεων στη διάλυση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας και την ελληνική ανεξαρτησία.
Αυτό που κατάφερε ο Μαυροκορδάτος ήταν να πείσει την Αγγλία και μέσω αυτής τις άλλες μεγάλες δυνάμεις πως τους είναι χρησιμότερη μια ανεξάρτητη μικρότερη αλλά καλύτερα ελεγχόμενη Ελλάδα παρά η Οθωμανική ισχύς…
Το αδύνατο σημείο της Τουρκίας σε σχέση με τη Δύση είναι η ισχύς και το μέγεθός της τα οποία δεν της επιτρέπουν να ταυτιστεί πλήρως με τα συμφέροντα της Δύσης, όπως μπορεί η Ελλάδα.