■ Οι αλλαγές που φέρνει η ακύρωση του νόμου Κατρούγκαλου από το ΣτΕ■ Ποιοι θα δουν αυξήσεις μετά την αναπροσαρμογή των ποσοστών αναπλήρωσης που θα ορίσει το υπό επεξεργασία Ασφαλιστικό
■ Πόσα θα δοθούν σε αναδρομικά και από πότε
Από τον
Νάσο Χατζητσάκο
Νάσο Χατζητσάκο
Σε νέα διαδικασία επανυπολογισμού θα μπουν μέσα στους πρώτους μήνες του 2020 περίπου 2.600.000 παλιές (προ νόμου Κατρούγκαλου) και νέες κύριες συντάξεις, καθώς και 1.200.000 επικουρικές, με βάση τις αποφάσεις που έλαβε πρόσφατα η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) και τα αναπροσαρμοσμένα ποσοστά αναπλήρωσης που θα καθιερωθούν με τον νέο ασφαλιστικό νόμο (θα κατατεθεί στη Βουλή μέχρι το τέλος του χρόνου).
Με τις αποφάσεις που δόθηκαν στις 4 Οκτωβρίου 2019 από το ΣτΕ, οι ανώτατοι δικαστές έκριναν ως αντισυνταγματικό τον επανυπολογισμό που έγινε στις επικουρικές στα μέσα του 2016 (τόσο λόγω απουσίας αναλογιστικής μελέτης που να τεκμηρίωνε την ανάγκη περικοπής τους όσο και για τον άδικο τρόπο με τον οποίο έγινε «κουρεύοντας» δραματικά τα ποσά που λαμβάνουν οι δικαιούχοι, ειδικά του τ. ΙΚΑ - ΕΤΕΑΜ).
Επίσης, η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας έκρινε ότι είναι εκτός συνταγματικού πλαισίου τα ποσοστά αναπλήρωσης με τα οποία υπολογίστηκαν εκ νέου οι παλαιές κύριες συντάξεις στα τέλη του 2018 (εξαιτίας των αδικιών που παρουσιάζονται για όσους έχουν πολλά έτη ασφάλισης).
Με βάση τα δεδομένα αυτά, ήδη τα αρμόδια κυβερνητικά στελέχη εξετάζουν την αναπροσαρμογή των ισχυόντων ποσοστών αναπλήρωσης για τις κύριες, καθώς και ένα τροποποιημένο, σε σχέση με το υφιστάμενο, σύστημα υπολογισμού των επικουρικών.
Τι σημαίνει αυτό; Το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο, με τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν στον νόμο Κατρούγκαλου βάσει των αποφάσεων του ΣτΕ, αναμένεται να κατατεθεί προς ψήφιση στη Βουλή μέχρι τα τέλη του 2019.
Αμέσως μετά -και το αργότερο εντός δύο τριών μηνών- εκτιμάται ότι τόσο όλες οι παλαιές και οι νέες κύριες συντάξεις όσο και το σύνολο των -προ του νόμου 4387/2016 - επικουρικών θα περάσουν ξανά από τη διαδικασία του επανυπολογισμού.
Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, αυξήσεις στα ποσοστά αναπλήρωσης για τις κύριες συντάξεις από 2% έως 7% κατ' ανώτατο όριο θα αποδοθούν σε όσους έχουν από 30 έως και 42 έτη ασφάλισης. Για τους υπολοίπους, με λιγότερα έτη ασφάλισης, οι αναπροσαρμογές θα είναι οριακές ή ακόμη και αρνητικές, αφού δεν αποκλείεται να μειωθούν τα ποσοστά αυτά για όσους έχουν από 20 έτη ασφάλισης και κάτω.
Φυσικά, για τη συντριπτική πλειονότητα των παλαιών συνταξιούχων οι όποιες μικρές προς τα πάνω αναπροσαρμογές θα καλυφθούν από την προσωπική διαφορά, η οποία θα περιοριστεί. Αυτό σημαίνει ότι οι εν λόγω απόμαχοι της εργασίας δεν θα δουν τα ποσά που ήδη λαμβάνουν να αυξάνονται. Όμως, θα περιοριστεί μέσα από τον επικείμενο, νέο επανυπολογισμό το επισφαλές τμήμα της σύνταξής τους (αυτό το οποίο αποτελεί την προσωπική διαφορά).
Πραγματικές αυξήσεις μεν, οριακές δε, ενδέχεται να δουν παλαιοί συνταξιούχοι με περισσότερα από 35 με 40 έτη ασφάλισης, οι οποίοι κατέβαλλαν προσαυξημένες εισφορές κατά τη διάρκεια του εργασιακού βίου τους, είτε επειδή είχαν παράλληλη ασφάλιση και 13ο και 14ο μισθό είτε επειδή υπάγονταν στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα ή επειδή απασχολούνταν σε ΔΕΚΟ ή τράπεζες. Ανάλογες αναπροσαρμογές θα έχουν μέσα από τον νέο επανυπολογισμό και νέοι συνταξιούχοι (άτομα τα οποία συνταξιοδοτήθηκαν μετά τις 13 Μαΐου 2016, δηλαδή μετά την έναρξης ισχύος των διατάξεων του νόμου Κατρούγκαλου) με αντίστοιχα ασφαλιστικά δεδομένα.
Μέσα από τον επανυπολογισμό των επικουρικών, μικρές αυξήσεις αναμένεται να δουν και περισσότεροι από 200.000 παλαιοί δικαιούχοι, κυρίως του τ. ΙΚΑ - ΕΤΕΑΜ. Οπως όλα δείχνουν, τα ποσά που λαμβάνουν δεν πρόκειται να επιστρέψουν στα επίπεδα που ήταν πριν από το «κούρεμα» του 2016. Ωστόσο, θα βελτιωθούν έστω και ελάχιστα σε σχέση με το ύψος στο οποίο κυμαίνονται σήμερα.
Οι δικαιούχοι τόσο κύριων όσο και επικουρικών συντάξεων, οι οποίοι θα δουν πραγματικές -και όχι πλασματικές, λόγω της προσωπικής διαφοράς- αυξήσεις, θα δικαιωθούν αναδρομικά για τη χρονική περίοδο από τις 4 Οκτωβρίου 2019 και μετά. Σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες, οι επιστροφές θα γίνουν μέσα από πολλές μηνιαίες δόσεις, με υπηρεσιακούς παράγοντες του υπουργείου Εργασίας να μην αποκλείουν ότι μπορεί, ανάλογα με το ποσό των αναδρομικών στον κάθε συνταξιούχο, να φτάσει έως και τις 60.