Τρία σενάρια επεξεργάζεται το υπουργείο Εργασίας για τις αυξήσεις στις νέες συντάξεις προκειμένου να διορθωθούν οι αδικίες του νόμου Κατρούγκαλου. Και τα τρία οδηγούν σε υψηλότερες νέες συντάξεις που θα λειτουργήσουν ως κίνητρο προς τους εργαζομένους για την παραμονή στην ασφάλιση περισσότερα χρόνια με πλήρη απασχόληση.
Η τελική απόφαση, σύμφωνα με πληροφορίες, θα ληφθεί μετά την αναμενόμενη απόφαση του ΣτΕ για τον νόμο Κατρούγκαλου, με στόχο το νέο σύστημα υπολογισμού των συντάξεων να εφαρμοστεί από το νέο έτος.
Η αλλαγή των ποσοστών αναπλήρωσης είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας για τη συνταγματικότητα του νόμου Κατρούγκαλου, στην οποία θα υπάρχει τελική γνωμοδότηση για τον επανυπολογισµό των παλαιών συντάξεων, κύριων και επικουρικών, την ενοποίηση όλων των Ταµείων σε έναν ασφαλιστικό οργανισµό, τον υπολογισμό των εισφορών των ελεύθερων επαγγελµατιών με βάση το εισόδημά τους, το ύψος και τον υπολογισµό των νέων συντάξεων κ.ά.
Ως γνωστόν, ο νόμος Κατρούγκαλου που τέθηκε σε ισχύ το 2016 δημιουργεί ανισότητες μεταξύ των ασφαλισμένων, πριμοδοτώντας όσους επιλέγουν να εισφοροδιαφεύγουν, καθώς δεν παρέχει κίνητρο ασφάλισης πέραν των 20 ετών.
Το στοιχείο της ανταποδοτικότητας μεταξύ παροχής και ετών ασφάλισης θα αντιμετωπιστεί με αναλογικότερους και δικαιότερους συντελεστές αναπλήρωσης. Ετσι στο τραπέζι βρίσκεται η επανεξέταση των βασικών ρυθμίσεων, κυρίως η αποκατάσταση της αναλογικότητας στις συντάξεις, με βελτιώσεις στα ποσοστά αναπλήρωσης πρωτίστως για όσους έχουν πάνω από 35 έως 40 έτη εργασίας, ώστε το τελικό ποσό σύνταξης να αντανακλά σε καλύτερη αναπλήρωση του μισθού.
Σήµερα η αναπλήρωση στη 15ετία µόνο για το τµήµα της ανταποδοτικής είναι στο 11,55%, στην 20ετία στο 15,87%, στην 25ετία στο 20,68%, στην 30ετία στο 26,37%, στην 35ετία στο 33,81% και στη 40ετία στο 42,80%. Για παράδειγµα, µε συντάξιµες αποδοχές 1.500 ευρώ και 39 χρόνια ασφάλισης, η ανταποδοτική σύνταξη σήµερα είναι 612 ευρώ. Με µια αύξηση της αναπλήρωσης κατά δύο ποσοστιαίες µονάδες, η ανταποδοτική σύνταξη διαµορφώνεται περίπου στα 642 ευρώ.
Τα τρία σενάρια
Τα τρία σενάρια που εξετάζει το υπουργείο Εργασίας με στόχο να ενισχυθεί η ανταποδοτικότητα των συντάξεων είναι τα εξής:
- Να αυξηθούν οι συντελεστές υπολογισμού της ανταποδοτικής σύνταξης οριζόντια από το 28ο έτος ασφάλισης και μετά κατά 5%, 8% ή 10%.
- Να αλλάξουν μεν οι συντελεστές, αλλά με βαθμιαία μεγαλύτερη αύξηση για όσους έχουν από 35 ή 37 έτη εργασίας και πάνω, ώστε να επιβραβεύονται με καλύτερη σύνταξη, λόγω παραμονής τους στην εργασία και καταβολής μεγαλύτερων εισφορών. Σε αυτή την περίπτωση, τα οφέλη περιορίζονται κατεξοχήν για όσους ξεπερνούν τα 35 έτη ασφάλισης και ενδέχεται σε αυτά τα χρόνια (35-42 έτη) η αύξηση των συντελεστών να αποβεί μεγαλύτερη του 10%. Οι αυξήσεις των συντάξεων εκτιμώνται έως και 50 ευρώ, κατά μέσο όρο, για όσους πρόκειται να συνταξιοδοτηθούν με 35 έτη και με μισθούς από 1.200 ως 1.500 ευρώ, ενώ για όσους έχουν πάνω από 40 έτη και μισθούς 1.800 ευρώ η αύξηση στη σύνταξη ενδέχεται να φθάσει ως και 80 με 85 ευρώ, κατά μέσο όρο.
- Να αυξηθεί κλιμακωτά η εθνική σύνταξη χωρίς να αλλάξει η ανταποδοτική σύνταξη.
Από τις συνταξιοδοτήσεις μετά τον Μάιο του 2016, όταν τέθηκε σε εφαρμογή ο νόμος Κατρούγκαλου, καταγράφεται δραματική μείωση των νέων συντάξεων και ένα ανταποδοτικά άδικο νέο σύστημα, όπου όσοι έχουν πληρώσει περισσότερες εισφορές λαμβάνουν τελικά μικρότερες συντάξεις. Χαρακτηριστικό είναι το παρακάτω παράδειγμα: δημόσιος υπάλληλος πανεπιστημιακής εκπαίδευσης με μέσο συντάξιμο μισθό 1.700 ευρώ θα μπορούσε να συνταξιοδοτηθεί στα 60½ έτη ηλικίας, με 35 έτη ασφάλισης, έχοντας πληρώσει εισφορές 142.800 ευρώ. Η σύνταξή του θα ήταν της τάξης των 1.235 ευρώ (μεικτά). Πλέον, έπειτα από επίσης 35 χρόνια, έχοντας όμως συμπληρώσει το 62ο έτος της ηλικίας του, θα λάβει σύνταξη 961 ευρώ (μεικτά). Επειτα από 40 έτη ασφάλισης, οι εισφορές θα φθάσουν τα 163.200 ευρώ και η σύνταξη με το παλαιό σύστημα τα 1.358 ευρώ, ενώ με το νέο τα 1.112 ευρώ.
Σύμφωνα με το Ενιαίο Δίκτυο Συνταξιούχων, ο ίδιος νόμος δημιούργησε σοβαρές αδικίες και ανισότητες. Ετσι, τα επίσημα στοιχεία καταδεικνύουν ότι «με τον νόμο Κατρούγκαλου καταγράφονται αδικίες εις βάρος ασφαλισμένων που καταβάλλουν μεγάλες εισφορές επί πολλά χρόνια, προς όφελος άλλων που έχουν μικρότερη ασφαλιστική συνεισφορά».