της Έφης Μπάσδρα
Ψηφίστηκε και είναι οριστικό. Πανεπιστημιακό άσυλο τέλος. Τέλος στη μορφή που είχαν για χρόνια μπαχαλάκηδες και όλοι όσοι πίστευαν ότι τα πανεπιστήμια είναι ένα ξέφραγο αμπέλι.
Από σήμερα λοιπόν ο χώρος των πανεπιστημίων θα αντιμετωπίζεται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που αντιμετωπίζεται κάθε δημόσιος χώρος.
Αν κάποιος παρακολουθούσε τη συζήτηση στη Βουλή θα καταλάβαινε ότι δεν υπήρχαν και πολλά επιχειρήματα για την μη κατάργηση του. Ακόμη και ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας δεν επιχειρηματολόγησε με ακρίβεια γιατί ακριβώς θα έπρεπε να διατηρηθεί.
Και αφού τελειώσαμε με το άσυλο θα πρέπει να πάμε παρακάτω. Ποιο είναι αυτό; Μία συνολική προσέγγιση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και αναβάθμιση των ελληνικών πανεπιστημίων. Γιατί παρά τα όσα διθυραμβικά ειπώθηκαν από τον Αλέξη Τσίπρα για τις κατατάξεις των ελληνικών δημόσιων πανεπιστημίων, η αλήθεια πάντα κρύβεται στις λεπτομέρειες. Και αυτές διηγούνται κάπως διαφορετικά την ιστορία. Γιατί ναι μεν κάποιες σχολές, ελάχιστες, βρίσκονται πολύ ψηλά στις διεθνείς κατατάξεις, οι περισσότερες όμως «πάσχουν». Οι νησίδες αριστείας στα ελληνικά πανεπιστήμια δεν σώζουν την κατάσταση και τα μεγάλα προβλήματα απαιτούν λύσεις.
Οι αιώνιοι φοιτητές, η βάση του 10, η εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, η πρακτική άσκηση, η επαγγελματική κατάρτιση και μαθητεία, προβλήματα δεκαετιών συσσωρευμένα που απαιτούν λύση.
Η τύχη των εθνών εξαρτάται από την εκπαίδευση των νέων, είπε κάποτε ο Αριστοτέλης. Χώρες όπως η Φινλανδία, η Ν. Κορέα, η Σιγκαπούρη άνθισαν κυριολεκτικά όταν επένδυσαν στη βελτίωση των συστημάτων εκπαίδευσης τους. Το 5,5% του εργασιακά ενεργού και υψηλά εκπαιδευμένου ανθρώπινου δυναμικού της χώρας έχει εκπατριστεί. Έτυχε να βρεθώ σε παρέα νεαρών «εμιγκρέδων» από τη Βοστόνη που γύρισαν πίσω για διακοπές. Όλοι τους πετυχημένοι γιατροί, μηχανικοί, πληροφορικάριοι με εταιρείες, ωραίοι τύποι που αγαπούν την Ελλάδα, χαίρονται τις ομορφιές της και τον καλό καιρό, προτιμούν όμως «να επιστρέφουν στον δικό τους παράδεισο που όλα δουλεύουν», όπως είπε κάποιος. Όλοι τους ήδη ανερχόμενα μέλη της εκεί κοινωνίας. Μια δική μας χαμένη γενιά;
Εξαρτάται. Οι περισσότεροι έφυγαν για λόγους έλλειψης αξιοκρατίας και πραγματικών ευκαιριών. Τουλάχιστον αυτό δείχνουν οι έρευνες. Ο γυρισμός θα είναι δύσκολος και όσο περνάει ο καιρός γίνεται ολοένα και δυσκολότερος. Όχι όμως και τόσο πεσιμιστικό αφού οι νέες τεχνολογίες εκμηδενίζουν τις αποστάσεις και αλλάζουν τις εργασιακές πρακτικές.
Και εδώ μαλώνουμε ακόμη για το άσυλο. Και προσπαθούμε να βρούμε «ευφυείς» λεκτικά τρόπους για να διατηρήσουμε ένα «κάτι» χωρίς καμία πλέον υπόσταση και σημασία. Ξιφουλκούμε αν η έρευνα και τεχνολογία θα πρέπει να ανήκει στο παιδείας και όχι στο ανάπτυξης. Λες και αυτό είναι ο «εκλυτικός παράγοντας» για την εκτόξευση της στη χώρα μας. Αδικούμε υπέρμετρα το ανθρώπινο δυναμικό μας. Πολλές φορές πιστεύω με πρόθεση...
Ακριβώς ένα μήνα τώρα μία νέα κυβέρνηση, ένας σοβαρός πρωθυπουργός και ένα σχέδιο έτοιμο από καιρό έχει αρχίσει να εφαρμόζεται. Αιχμή του δόρατος ή τουλάχιστον από τις κύριες στοχεύσεις της κυβέρνησης, η παιδεία. Έργο δύσκολο. Το αισιόδοξο της υπόθεσης, η υποστήριξη των πολιτών, των πανεπιστημιακών, των ανθρώπων της εκπαίδευσης και μένει να αποδειχθεί αν είναι και των φοιτητών και των μαθητών. Των άμεσα ενδιαφερομένων δηλαδή.
Ίσως τον Σεπτέμβρη κάποιοι από αυτούς λίγο πριν την απόφαση για μία ακόμη κατάληψη, αναρωτηθούν «Και τώρα τι θα γίνουμε χωρίς άσυλο»;
Ποτέ το άσυλο δεν ήταν η λύση. Μία χίμαιρα ήταν που ευτυχώς χθες μας τελείωσε..
Από σήμερα λοιπόν ο χώρος των πανεπιστημίων θα αντιμετωπίζεται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που αντιμετωπίζεται κάθε δημόσιος χώρος.
Αν κάποιος παρακολουθούσε τη συζήτηση στη Βουλή θα καταλάβαινε ότι δεν υπήρχαν και πολλά επιχειρήματα για την μη κατάργηση του. Ακόμη και ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας δεν επιχειρηματολόγησε με ακρίβεια γιατί ακριβώς θα έπρεπε να διατηρηθεί.
Και αφού τελειώσαμε με το άσυλο θα πρέπει να πάμε παρακάτω. Ποιο είναι αυτό; Μία συνολική προσέγγιση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και αναβάθμιση των ελληνικών πανεπιστημίων. Γιατί παρά τα όσα διθυραμβικά ειπώθηκαν από τον Αλέξη Τσίπρα για τις κατατάξεις των ελληνικών δημόσιων πανεπιστημίων, η αλήθεια πάντα κρύβεται στις λεπτομέρειες. Και αυτές διηγούνται κάπως διαφορετικά την ιστορία. Γιατί ναι μεν κάποιες σχολές, ελάχιστες, βρίσκονται πολύ ψηλά στις διεθνείς κατατάξεις, οι περισσότερες όμως «πάσχουν». Οι νησίδες αριστείας στα ελληνικά πανεπιστήμια δεν σώζουν την κατάσταση και τα μεγάλα προβλήματα απαιτούν λύσεις.
Οι αιώνιοι φοιτητές, η βάση του 10, η εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, η πρακτική άσκηση, η επαγγελματική κατάρτιση και μαθητεία, προβλήματα δεκαετιών συσσωρευμένα που απαιτούν λύση.
Η τύχη των εθνών εξαρτάται από την εκπαίδευση των νέων, είπε κάποτε ο Αριστοτέλης. Χώρες όπως η Φινλανδία, η Ν. Κορέα, η Σιγκαπούρη άνθισαν κυριολεκτικά όταν επένδυσαν στη βελτίωση των συστημάτων εκπαίδευσης τους. Το 5,5% του εργασιακά ενεργού και υψηλά εκπαιδευμένου ανθρώπινου δυναμικού της χώρας έχει εκπατριστεί. Έτυχε να βρεθώ σε παρέα νεαρών «εμιγκρέδων» από τη Βοστόνη που γύρισαν πίσω για διακοπές. Όλοι τους πετυχημένοι γιατροί, μηχανικοί, πληροφορικάριοι με εταιρείες, ωραίοι τύποι που αγαπούν την Ελλάδα, χαίρονται τις ομορφιές της και τον καλό καιρό, προτιμούν όμως «να επιστρέφουν στον δικό τους παράδεισο που όλα δουλεύουν», όπως είπε κάποιος. Όλοι τους ήδη ανερχόμενα μέλη της εκεί κοινωνίας. Μια δική μας χαμένη γενιά;
Εξαρτάται. Οι περισσότεροι έφυγαν για λόγους έλλειψης αξιοκρατίας και πραγματικών ευκαιριών. Τουλάχιστον αυτό δείχνουν οι έρευνες. Ο γυρισμός θα είναι δύσκολος και όσο περνάει ο καιρός γίνεται ολοένα και δυσκολότερος. Όχι όμως και τόσο πεσιμιστικό αφού οι νέες τεχνολογίες εκμηδενίζουν τις αποστάσεις και αλλάζουν τις εργασιακές πρακτικές.
Και εδώ μαλώνουμε ακόμη για το άσυλο. Και προσπαθούμε να βρούμε «ευφυείς» λεκτικά τρόπους για να διατηρήσουμε ένα «κάτι» χωρίς καμία πλέον υπόσταση και σημασία. Ξιφουλκούμε αν η έρευνα και τεχνολογία θα πρέπει να ανήκει στο παιδείας και όχι στο ανάπτυξης. Λες και αυτό είναι ο «εκλυτικός παράγοντας» για την εκτόξευση της στη χώρα μας. Αδικούμε υπέρμετρα το ανθρώπινο δυναμικό μας. Πολλές φορές πιστεύω με πρόθεση...
Ακριβώς ένα μήνα τώρα μία νέα κυβέρνηση, ένας σοβαρός πρωθυπουργός και ένα σχέδιο έτοιμο από καιρό έχει αρχίσει να εφαρμόζεται. Αιχμή του δόρατος ή τουλάχιστον από τις κύριες στοχεύσεις της κυβέρνησης, η παιδεία. Έργο δύσκολο. Το αισιόδοξο της υπόθεσης, η υποστήριξη των πολιτών, των πανεπιστημιακών, των ανθρώπων της εκπαίδευσης και μένει να αποδειχθεί αν είναι και των φοιτητών και των μαθητών. Των άμεσα ενδιαφερομένων δηλαδή.
Ίσως τον Σεπτέμβρη κάποιοι από αυτούς λίγο πριν την απόφαση για μία ακόμη κατάληψη, αναρωτηθούν «Και τώρα τι θα γίνουμε χωρίς άσυλο»;
Ποτέ το άσυλο δεν ήταν η λύση. Μία χίμαιρα ήταν που ευτυχώς χθες μας τελείωσε..