Του Δ. Κατσαγάνη
Σε εκκρεμότητα παραμένει και μετεκλογικά η υπόθεση των "αναδρομικών" των συνταξιούχων.
Και αυτό γιατί ακόμα εκκρεμεί η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας σε σχέση με τη συνταγματικότητα ή μη του νόμου Κατρούγκαλου, ο οποίος "ενσωμάτωσε" τις αποφάσεις του ΣτΕ αναφορικά με τις περικοπές του 2011-2012. Αν κριθεί συνταγματικός ο νόμος Κατρούγκαλου, τότε το κόστος της επιστροφής των αναδρομικών ανέρχεται κοντά σε 3,5 δισ. ευρώ, ενώ αν κριθεί αντισυνταγματικότητας θα είναι έως και τετραπλάσιο, δηλαδή άνω των 12 δισ. ευρώ.
Στην πρώτη περίπτωση (αναδρομικά 3,5 δισ. ευρώ) εξετάζονται από την κυβέρνηση σενάρια σταδιακής καταβολής. Σύμφωνα με όσα δήλωσε ο υπουργός Εργασίας, Γιάννης Βρούτσης στην εφημερίδα ''Ελεύθερος Τύπος'' της περασμένης Κυριακής, πρόθεση της κυβέρνησης είναι να επιστραφούν στους συνταξιούχους ποσά από μειώσεις που κρίθηκαν αντισυνταγματικές από το ΣτΕ, στο πλαίσιο όμως των "δημοσιονομικών αντοχών της οικονομίας''.
Στη δεύτερη (αναδρομικά 12 δισ. ευρώ) εκτιμάται από αρμόδια στελέχη ως εξαιρετικά δύσκολη η διαχείριση του θέματος.
Πιο αναλυτικά, η υπόθεση των "αναδρομικών" αφορά στις επιστροφές των περικοπών τις οποίες υπέστησαν οι συντάξεις την περίοδο 2011-2012 και τις οποίες διεκδικούν κοντά 2,5 εκατομμύρια συνταξιούχων.
Η διεκδίκηση των συνταξιούχων αυτή βασίζεται στο γεγονός ότι τον Ιούνιο του 2015, το Συμβούλιο της Επικρατείας, εν μέσω της τότε εντεινόμενης πολιτικής –οικονομικής κρίσης (αδιέξοδο στις διαπραγματεύσεις κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ –θεσμών, το οποίο οδήγησε έπειτα στο δημοψήφισμα, στα capital controls κλπ.) έκρινε (μετά από σχετικές προσφυγές) ως αντισυνταγματικές τις προαναφερθείσες μειώσεις.
Ωστόσο, το Μάιο του 2016 τέθηκε σε ισχύ, αφού τον ψήφισε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, ο ασφαλιστικός νόμος Κατρούγκαλου, ο οποίος "ενσωμάτωσε" τις αποφάσεις που έλαβε ο ΣτΕ τον Ιούνιο του 2015 περί αντισυνταγματικότητας των περικοπών του 2011-12.
Έτσι, προέκυψε ένα χρονικό, 10μηνης διάρκειας "κενό" μεταξύ του Ιουλίου του 2015 (δηλαδή τον επόμενο μήνα από την απόφαση του ΣτΕ) και του Απριλίου του 2016 (δηλαδή του μήνα πριν την έναρξη ισχύος του νόμου Κατρούγκαλου), κατά τον οποίο είχαν κριθεί μεν αντισυνταγματικές οι μειώσεις που είχαν ισχύσει από το 2011-2012, αλλά δεν είχε τεθεί σε ισχύ (πχ αναδρομικά από τον Ιούλιο του 2015) ο νόμος Κατρούγκαλου.
Από την άποψη αυτή, "γεννήθηκε" το ζήτημα της καταβολής των μειώσεων που υπέστησαν οι συνταξιούχοι για το προαναφερθέν 10μηνο.
Το δημοσιονομικό κόστος επιστροφής των περικοπών για το διάστημα αυτό ανέρχεται σε 3,5 δισ. ευρώ και αντιστοιχεί στο 12% της ετήσιας δημόσιας δαπάνης για συντάξεις.
Ωστόσο, μετά την έναρξη ισχύος του νόμου Κατρούγκαλου, υπήρξαν εναντίον του προσφυγές στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Οι αποφάσεις του εκκρεμούν ακόμα και σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες αναμένονται εντός του ερχόμενου Φθινοπώρου.
Αν ο νόμος Κατρούγκαλου κριθεί από το ΣτΕ συνταγματικός, τότε τίθεται ζήτημα επιστροφής μόνο των μειώσεων τις οποίες υπέστησαν οι συντάξεις το προαναφερθέν 10μηνο μεταξύ Ιουλίου 2015-Απριλίου 2016, ενώ θα συνεχίσουν να ισχύουν οι μειώσεις στις συντάξεις τις οποίες αιτήθηκαν οι ασφαλισμένοι μετά το Μάιο του 2016, οπότε τέθηκε σε ισχύ ο νόμος Κατρούγκαλου (δηλαδή στις λεγόμενες "νέες συντάξεις"). Έτσι, η νυν κυβέρνηση της ΝΔ θα μπορέσει να προβεί σε σταδιακές αλλαγές στο ασφαλιστικό, ειδικά στο πεδίο των συντάξεων (πχ αύξηση ποσοστών αναπλήρωσης).
Επίσης, θα συνεχίσει να ισχύει ο επανυπολογισμός των καταβληθεισών κατά το Μάιο του 2016 συντάξεων (δηλ. των "παλιών" συντάξεων), μαζί και η μη εφαρμογή των περικοπών των αρνητικών προσωπικών διαφορών, αλλά και η καταβολή σταδιακών αυξήσεων στις συντάξεις με θετική προσωπική διαφορά.
Αν, όμως, ο νόμος Κατρούγκαλου κριθεί αντισυνταγματικός, τότε τίθεται θέμα επιστροφής των μειώσεων τις οποίες υπέστησαν οι "παλιές" συντάξεις από τον Ιούλιο του 2015 έως και το μήνα (πχ τον ερχόμενο Οκτώβριο) κατά τον οποίο θα εκδοθεί η αναμενόμενη απόφαση του ΣτΕ αναφορικά με το ν. Κατρούγκαλου.
Και αυτό γιατί, στην υποθετική περίπτωση, που κριθεί αντισυνταγματικός ο ν. Κατρούγκαλου θα καταστεί αντισυνταγματική και η "ενσωμάτωση" των αποφάσεων του ΣτΕ του Ιουνίου του 2015 με τις οποίες κρίθηκαν αντισυνταγματικές οι περικοπές του 2011-2012 (για την περίοδο μετά τον Ιούνιο του 2015).
Έτσι γεννάται, κατά πρώτον θέμα επιστροφής των μειώσεων της περασμένων 4 ετών (2015 -2019), γεγονός που συνιστά δημοσιονομικό κόστος άνω των 11-12 δισ. ευρώ, δηλαδή από το 1/3 της ετήσιας δαπάνης των ταμείων για συντάξεις.
Έτσι γεννάται, κατά πρώτον θέμα επιστροφής των μειώσεων της περασμένων 4 ετών (2015 -2019), γεγονός που συνιστά δημοσιονομικό κόστος άνω των 11-12 δισ. ευρώ, δηλαδή από το 1/3 της ετήσιας δαπάνης των ταμείων για συντάξεις.
Κατά δεύτερον, στην ίδια υποθετική περίπτωση (σ.σ. αντισυνταγματικότητας του ν. Κατρούγκαλου) τίθεται ζήτημα επαναφοράς των συντάξεων στο προ του 2011-2012. Κάτι τέτοιο θα εκτίνασσε την τρέχουσα ετήσια συνταξιοδοτική δαπάνη πάνω από 20%, φτάνοντας σε επίπεδο πάνω από τα 35 δισ. ευρώ έναντι 29 δισ. ευρώ που είναι φέτος.
Κατά τρίτον, θα έμπαινε ζήτημα ακύρωσης και των περικοπών τις οποίες έχουν υποστεί και οι "νέες" συντάξεις μετά το Μάιο του 2016 βάσει του ν. Κατρούγκαλου. Παράλληλα, επίσης, θα έμπαινε, άμεσα θέμα ενός ριζικά νέου ασφαλιστικού νόμου που θα ενσωμάτωνε και τις δύο αποφάσεις του ΣτΕ, δηλαδή τόσο εκείνες του 2015, όσο και εκείνες που αναμένονται φέτος.