Του Σάκη Μουμτζή
Έχουν γραφτεί χιλιάδες βιβλία ιστορικών, που πρόσκεινται στην Αριστερά, για το πώς ηττήθηκε ο ΔΣΕ. Από την άλλη πλευρά, ο συγγραφικός όγκος που εξιστορούσε πώς νίκησε ο Εθνικός Στρατός ήταν, συγκριτικά, πολύ μικρός.
Μέσα στις λίγες λέξεις ενός άρθρου, θα προσπαθήσω να παραθέσω συνοπτικά τους λόγους για τους οποίους ο Εθνικός Στρατός επικράτησε στον γενικευμένο Εμφύλιο πόλεμο 1947-1949.
1. Ο Ελληνικός λαός δεν επιθυμούσε να ζήσει κάτω από κομμουνιστικό καθεστώς. Τα βιώματα του από την περίοδο της Εαμοκρατίας 1943-44 ήταν τραυματικά.
Με απλά λόγια δεν επιθυμούσε να δίνει ένα μέρος των κόπων του στο Κόμμα, δεν επιθυμούσε για να μετακινηθεί να παίρνει άδεια από το Κόμμα, δεν επιθυμούσε κάθε πτυχή της καθημερινότητος του να τελεί υπό τον έλεγχο του Κόμματος.
Και τέλος, και το πιο σημαντικό, έβλεπε καθημερινά να εξαφανίζονται οικεία πρόσωπα, για μόνο τον λόγο ότι δεν ήταν αρεστά στο Κόμμα. Η αγωνία τους ήταν μήπως έρθει και η δική τους η σειρά.
Οι πολίτες τότε δεν είχαν πληροφόρηση για την μεγάλη Τρομοκρατία της δεκαετίας του 1930 στην Σοβιετική Ενωση, ούτε βέβαια είχαν το θεωρητικό υπόβαθρο για να απορρίψουν την μαρξιστικη θεωρία.
Απλώς, αυτό που βίωναν καθημερινά την περίοδο 1943-44 –κυρίως στην ύπαιθρο—ήταν ξένο με τις συνήθειες και τις παραδόσεις τους.
Έτσι, στον γενικευμένο Εμφύλιο πόλεμο η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών—συνειδητά—γνώριζε τι δεν ήθελε. Γι΄αυτό, όταν οι δυνάμεις του ΔΣΕ καταλάμβαναν μια πόλη αντιμετωπιζόταν ως επιδρομείς και όχι ως απελευθερωτές. Οι κάτοικοι αυτών των πόλεων κρυβόταν στα υπόγεια τους και δεν έβγαιναν στους δρόμους να καλωσορίσουν τους αντάρτες.
2. Άμεση συνέπεια αυτού του γεγονότος ήταν και η απρόσκοπτη κατάταξη των νέων στις τάξεις του Εθνικού Στρατού. Θα μπορούσαν, με δεδομένο πως γνώριζαν ότι πηγαίνουν να πολεμήσουν, να αποφύγουν με διάφορους τρόπους την στράτευση. Δεν το έπραξαν.
Περίπου 290.000 νέοι κατάταχθηκαν και πολέμησαν με τον Εθνικό Στρατό κατά των κομμουνιστών και νίκησαν. Από αυτούς περίπου το 10% πέρασε από την Μακρόνησο-- λόγω των φρονημάτων τους- για την προστασία της ομοιογένειας και της πειθαρχίας του Εθνικού Στρατού, εν καιρώ πολέμου.
3. Σημαντικό ρόλο στην νίκη του Εθνικού Στρατού είχε και η πολιτική ηγεσία της πατρίδος μας που, ξεπερνώντας τις ιστορικές αντιθέσεις της, ομονόησε απέναντι στον κοινό εχθρό.
Είναι γνωστό, πως πρωθυπουργός στο μεγαλύτερο μέρος του Εμφυλίου πολέμου ήταν ο αρχηγός των Φιλελευθέρων Θ.Σοφούλης, ο οποίος και ηγήθηκε κυβερνήσεων Εθνικής Ενότητος.
Μέσα από αυτό το πλατύ κυβερνητικό σχήμα εκφραζόταν το 85-90% του Ελληνικού λαού. Αυτή ακριβώς η διάταξη των πολιτικών δυνάμεων προσδιόρισε και το πολίτευμα της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας μετά την λήξη του εμφυλίου, στην οποία βρήκαν θέση αμέσως και οι εκπρόσωποι των ηττημένων.
Κατά παγκόσμιο ιστορικό παράδοξο, τον Ελληνικό εμφύλιο δεν τον ακολούθησε ένα δικτατορικό καθεστώς, αλλά μια κοινοβουλευτική δημοκρατία, με περιορισμούς και αποκλεισμούς για ένα κομμάτι των ηττημένων.
4. Λέγεται πως σημαντικό ρόλο στην νίκη του Εθνικού Στρατού έπαιξε η Αμερικανική βοήθεια. Αυτό, αναμφίβολα, είναι αληθές. Εν μέρει, όμως. Γιατί όσο συνετέλεσε η Αμερικανική βοήθεια στην λήξη του πολέμου, άλλο τόσο συνετέλεσε η βοήθεια των σοσιαλιστικών χωρών προς τον ΔΣΕ, στην έναρξη του.
Να υπενθυμίσω στον αναγνώστη, πως τον Απρίλιο του 1947, που άρχισαν ουσιαστικά οι γενικευμένες συγκρούσεις, η παρατακτή δύναμη του ΔΣΕ ήταν περίπου ισοδύναμη με την αντίστοιχη του Εθνικού Στρατού.
Εν κατακλείδι, η Αμερικανική βοήθεια ήρθε να βοηθήσει την προσπάθεια της συντριπτικής πλειοψηφίας των Ελλήνων πολιτών, η πατρίδα τους να μην γίνει μια κομμουνιστική χώρα.
Τελικά, σε έναν εμφύλιο πόλεμο, ο σημαντικότερος παράγοντας που καθορίζει την έκβαση του είναι η θέληση των πολιτών.
Και στην Ελλάδα ήταν γνωστό τι δεν ήθελε η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων.