Στα ενημερωτικά αυτά σημειώματα οι συνταξιούχοι θα δουν με ποιο τρόπο και σε ποια έκταση άλλαξε το μεικτό ποσό της σύνταξής τους
Έρχονται τα «ραβασάκια» για τις νέες συντάξεις σε 1,7 εκατομμύρια συνταξιούχους. Τα 3 πεδία SOS του νέου εκκαθαριστικού και τι πρέπει να προσέξουν οι δικαιούχοι.
Εντός του Σεπτεμβρίου, πιθανότατα το πρώτο 15ήμερο, αναμένεται να εκδοθούν και αποσταλούν τα ενημερωτικά εκκαθαριστικά των νέων επανυπολογισμένων συντάξεων σε 1,7 εκατομμύρια συνταξιούχους.
Μπαίνει έτσι τέλος στην αγωνία των παλαιών συνταξιούχων, που θα δουν αναλυτικά τι εισπράττουν από 1η Ιανουαρίου 2019. Η πλειοψηφία των παλαιών συντάξεων, δηλαδή όσες καταβάλλονταν έως 12 Μαίου του 2016, έχουν επανυπολογιστεί με βάση τον τύπο του νόμου Κατρούγκαλου και αποδίδονται από τον Ιανουάριο στη βάση της εξίσωσης εθνική σύνταξη συν ανταποδοτική σύνταξη συν προσωπική διαφορά. Οι περισσότεροι συνταξιούχοι λαμβάνουν στην τσέπη το ίδιο καταβαλλόμενο καθαρό ποσό (εκτός από περίπου 600.000 οι οποίοι έχουν δει αύξηση) μετά την κατάργηση των μειώσεων του 2019. Ωστόσο κανείς δεν έχει λάβει ενημερωτικά σημειώματα με το αποτέλεσμα του επανυπολογισμού και τα νέα μεικτά ποσά.
Εκτός επανυπολογισμού έχουν τεθεί δια νόμου οι 600.000 συντάξεις του πρώην ΟΓΑ και οι συντάξεις των υπαλλήλων της Τράπεζας της Ελλάδος.
Επίσης, ο επανυπολογισμός δεν έχει ολοκληρωθεί για ορισμένες ειδικές κατηγορίες συντάξεων, κυρίως λόγω έλλειψης ηλεκτρονικών αρχείων και δεδομένων ασφάλισης ή άλλων προβλημάτων. Σύμφωνα με ειδικούς μάλιστα, ο επανυπολογισμός δεν αποκλείεται να αποδειχθεί εν τέλει αδύνατος για κάποιες από αυτές τις συντάξεις.
Για την πλειοψηφία όμως, δηλαδή για 1,7 εκατομμύρια δικαιούχους, τα εκκαθαριστικά βρίσκονται προ των πυλών. Στα ενημερωτικά αυτά σημειώματα οι συνταξιούχοι θα δουν με ποιο τρόπο και σε ποια έκταση άλλαξε το μεικτό ποσό της σύνταξής τους, καθώς το καθαρό που μπαίνει στην τσέπη έχει μείνει για όλους το ίδιο (εκτός από αυτούς για τους οποίους αυξήθηκε).
Το ethnos.gr με την βοήθεια ειδικών αποκρυπτογραφεί τις πληροφορίες των εκκαθαριστικών ώστε οι
συνταξιούχοι να γνωρίζουν τι πρέπει να προσέξουν στα ενημερωτικά σημειώματα που θα λάβουν.
1. Εθνική σύνταξη
Το βασικό ποσό της νέας σύνταξης είναι η εθνική σύνταξη η οποία είναι 384 ευρώ για όλους όσοι συνταξιοδοτήθηκαν με 20ετία ασφάλισης και πάνω. Το πλήρες ποσό της εθνικής σύνταξης δηλαδή τα 384 ευρώ δικαιούνται όσοι συνταξιοδοτούνται με τουλάχιστον 20 έτη ασφάλισης και παράλληλα έχουν 40 έτη μόνιμης και νόμιμης διαμονής στην Ελλάδα πριν από την αίτηση συνταξιοδότησης. Το ποσό της εθνικής σύνταξης μειώνεται ως εξής:
α) 2% για κάθε έτος που υπολείπεται των 20 ετών ασφάλισης και μέχρι τα 15 έτη ασφάλισης, οπότε ανέρχεται σε 345,60 ευρώ. Ειδικότερα :
- >. Για 15 έτη ασφάλισης το πλήρες ποσό της εθνικής σύνταξης είναι 345,60 ευρώ
- >. Για 16 έτη ασφάλισης 353,28 ευρώ
- >. Για 17 έτη ασφάλισης 360,96 ευρώ
- >. Για 18 έτη ασφάλισης 368,64 ευρώ
- >. Για 19 έτη ασφάλισης 376,32 ευρώ
- >. Από 20 έτη ασφάλισης και πάνω 384,00 ευρώ.
β) στις περιπτώσεις καταβολής μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος (6% για κάθε έτος που υπολείπεται του ορίου ηλικίας πλήρους συνταξιοδότησης, κατ’ ανώτατο 30%) ή μειωμένης σύνταξης λόγω αναπηρίας. Προσοχή όσοι έχουν αποχωρήσει με πρόωρη – μειωμένη σύνταξη λόγω γήρατος σε μικρότερο όριο ηλικίας από το πλήρες, τότε το πλήρες ποσό της εθνικής σύνταξης (384 ευρώ) μειώνεται κατά 6% για κάθε έτος που υπολείπεται του πλήρους, με ανώτατο ποσοστό 30%, υπάρχει δηλαδή ανώτατο πλαφόν μείωση στα 115,2 ευρώ. Επίσης όσοι έχουν αποχωρήσει με δυο πλήρεις κύριες συντάξεις θα δουν μόνο μία εθνική πλήρη σύνταξη στον επανυπολογισμό. Όσοι ελάμβαναν δυο μειωμένες κύριες συντάξεις δικαιούνται το ποσό της εθνικής σύνταξης που αντιστοιχεί σε κάθε μία αλλά το άθροισμά τους δεν μπορεί να ξεπερνάει τα 384€ (πλήρες ποσό εθνικής σύνταξης).
2. Ανταποδοτική σύνταξη
Το ποσό της εθνικής σύνταξης συμπληρώνεται από το ποσό της ανταποδοτικής, το ύψος της οποίας εξαρτάται από τις εισφορές που είχε πληρώσει ο συνταξιούχος στον βίο του ως ασφαλισμένος. Ειδικότερα το ποσό της ανταποδοτικής υπολογίζεται με βάση τις συντάξιμες αποδοχές, το χρόνο ασφάλισης και τα ετήσια ποσοστά αναπλήρωσης. Για τον επανυπολογισμό ελήφθησαν υπόψη οι συντάξιμες αποδοχές με τις οποίες είχε συνταξιοδοτηθεί ο κάθε ασφαλισμένος σε τιμές 2016.
Ειδικότερα :
- >. Για τις συντάξεις των δημοσίων υπαλλήλων ελήφθη υπόψη ο συντάξιμος μισθός επί του οποίου κανονίστηκε η σύνταξη, όπως αυτός είχε διαμορφωθεί τον Μάιο του 2016 με βάση τους κανόνες αναπροσαρμογής των συντάξιμων αποδοχών του Δημοσίου.
- >. Για τις συντάξεις του ιδιωτικού τομέα ελήφθη υπόψη ο συντάξιμος μισθός επί του οποίου υπολογίστηκε η καταβληθείσα σύνταξη. Στις περιπτώσεις που ο συντάξιμος μισθός συνδέεται με ασφαλιστικές κατηγορίες ή με ασφαλιστικές κλάσεις (π.χ. στο ΙΚΑ) ή με τεκμαρτά ποσά, τότε ελήφθη υπόψη η τρέχουσα τιμή της κατηγορίας ή της κλάσης στις 31/05/2016. Στις υπόλοιπες περιπτώσεις, ο συντάξιμος μισθός ελήφθη σε τρέχουσες τιμές με χρήση των ποσοστών αναπροσαρμογής των συντάξεων όλων των ετών που έχουν μεσολαβήσει από την ημερομηνία συνταξιοδότησης ως τον Μάιο του 2016.
- >. Για τις συντάξεις των μηχανικών ελήφθη υπόψη το ποσό της ανώτατης προβλεπόμενης κύριας σύνταξης για 45 έτη ασφάλισης, όπως είχε διαμορφωθεί τον Μάιο του 2016 (1.146,32€). Για την Ειδική Προσαύξηση ελήφθη υπόψη το ανώτατο ποσό για 45 έτη ασφάλισης(1.524,60€). Ως ασφάλιστρο της Ειδικής Προσαύξησης ελήφθη υπόψη το 12%.
- >. Για τους υγειονομικούς ελήφθη υπόψη η ανώτατη προβλεπόμενη κύρια σύνταξη για 39 έτη ασφάλισης (1.562,10€). Ως ασφάλιστρο για τον Κλάδο Μονοσυνταξιούχων του ΤΣΑΥ ελήφθη υπόψη 10%
- >. Για τους δικηγόρους του πρώην ΕΤΑΑ ελήφθη υπόψη η ανώτατη προβλεπόμενη κύρια σύνταξη για 40 έτη ασφάλισης (1.232,09€).
Επί του συντάξιμου μισθού όπως αυτός προκύπτει υπολογίστηκαν τα κλιμακωτά ποσοστά αναπλήρωσης του νόμου Κατρούγκαλου, ανάλογα με τα χρόνια ασφάλισης.
3. Προσωπική διαφορά
Η διαφορά που προκύπτει ανάμεσα στο καταβλητέο ποσό προ φόρου πριν τον Μάιο του 2016 και το ποσό προ φόρου που προκύπτει από τον επανυπολογισμό (μετά την εισφορά ασθενείας και τις κρατήσεις ΑΚΑΓΕ) είναι η «προσωπική διαφορά». Μετά την ακύρωση των περικοπών του 2019, η προσωπική διαφορά διατηρείται ως «μαξιλάρι» για τις παλιές συντάξεις. Το άθροισμα της εθνικής και ανταποδοτικής σύνταξης όπως και της προσωπικής διαφοράς είναι το νέο ποσό της σύνταξης που λαμβάνει ο συνταξιούχος από 1/1/2019. Οικογενειακά επιδόματα – τέκνων, συζύγου – που ελάμβαναν ως συνταξιοδοτική παροχή μερικές κατηγορίες συνταξιούχων έχουν συμπεριληφθεί μέσα στην προσωπική διαφορά.
Για όσους συνταξιούχους ο επανυπολογισμός και η αναπροσαρμογή της σύνταξης είχαν θετικό πρόσημο – επειδή το νέο επανυπολογισμένο ποσό προέκυψε μεγαλύτερο – προβλέπεται αύξηση σε πέντε δόσεις.
Ειδικότερα, γι αυτή την κατηγορία συνταξιούχων ο νόμος προβλέπει απόδοση της αύξησης σε πέντε ετήσιες δόσεις αρχής γενομένης από φέτος. Για όσους συνταξιούχους ο επανυπολογισμός είχε αρνητικό πρόσημο – επειδή το νέο επανυπολογισμένο ποσό προέκυψε μικρότερο – προβλέπεται διατήρηση της προσωπικής διαφοράς και «πάγωμα» της σύνταξης. Γι αυτή την κατηγορία, που είναι και η πλειοψηφία, ο νόμος προβλέπει ότι το ποσό της προσωπικής διαφοράς θα συμψηφίζεται με τις γενικότερες αυξήσεις που προβλέπεται να δίνονται στις συντάξεις από το 2023 και μετά με βάση την εξέλιξη του ΑΕΠ και του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή.
Στο μεταξύ, ο υπουργός Εργασίας, Γιάννης Βρούτσης τόνισε χθες πως ο επανυπολογισμός δεν έχει ολοκληρωθεί για 223.000 παλαιές συντάξεις. Φαίνεται πως πρόκειται κυρίως για ασφαλισμένους σε Ταμεία με ειδικές διατάξεις στα καταστατικά τους, για τις οποίες δεν υπάρχει αντιστοίχιση σε διατάξεις του νόμου Κατρούγκαλου καθώς και περιπτώσεις για τις οποίες απαιτούνταν συγκεκριμένα δεδομένα ασφάλισης που δεν ήταν διαθέσιμα ή άλλες προβληματικές περιπτώσεις
Για παράδειγμα:
- >. συντάξεις άγαμων θυγατέρων (το ποσό μπορεί να αλλάζει κάθε έτος ανάλογα με το εισόδημα, ενώ δεν υπάρχει πρόβλεψη και στον νόμο Κατρούγκαλου).
- >. συντάξεις πρ. ΝΑΤ για τις οποίες δεν υπάρχουν στοιχεία ηλεκτρονικά παρά μόνο σε φακέλους. Για τον επανυπολογισμό τους πρέπει να
- >. αναζητηθούν στοιχεία από ναυτικά φυλλάδια και ναυτολόγια πλοίων, καθώς ο ασφαλιστικός χρόνος προσαυξάνεται με διαφορετικό συντελεστή ανάλογα τον τύπο του πλοίου (ποντοπόρο, επικίνδυνου φορτίου, πετρελαιοφόρο κλπ).
- Διεθνείς συντάξεις με χρόνο στο εξωτερικό. Για τις χώρες με τις οποίες υπάρχει διακρατική ασφαλιστική σύμβαση, πρέπει να επιβεβαιώσει το Ταμείο του εξωτερικού στοιχεία όπως το είδος της ασφάλισης, συντάξιμο μισθό, μέσο όρο αποδοχών κλπ.
- >. Περιπτώσεις παλαιών συντάξεων – κυρίως πριν το 1980 – από πρώην ειδικά ταμεία (π.χ. ΔΕΚΟ, τραπεζών) λόγω έλλειψης αρχείων και δεδομένων ασφάλισης. Σε αυτή την κατηγορία φέρονται να ανήκουν πάνω από 20.000 συντάξεις του πρ. ΤΣΑΥ, 15.000 συντάξεις ΔΕΗ, 10.000 συντάξεις του πρ. ΗΣΑΠ – ΤΣΕΑΠΓΣΟ κ.α.
- >. ορισμένες ειδικές κατηγορίες συντάξεων χηρείας και ορφανικές οι περισσότερες ΑμεΑ (δίνονταν δύο δικαιώματα -χήρα και παιδί- σε μία σύνταξη, δηλαδή ένα ποσό).