Τον κίνδυνο ενός νέου ισχυρού πλήγματος για την ελληνική οικονομία, λόγω της μη αξιοποίησης αλλά και της κακοδιαχείρισης των ευρωπαϊκών κονδυλίων, επισημαίνει σε επιστολή του προς την ελληνική κυβέρνηση ο Γιοχάνες Χαν, Ευρωπαίος επίτροπος, αρμόδιος για τη διεύρυνση που τις τελευταίες εβδομάδες έχει αναλάβει και το χαρτοφυλάκιο της περιφερειακής πολιτικής που κατείχε η Κορίνα Κρέτσου η οποία έχει αποχωρήσει από την Κομισιόν.
Με ιδιαίτερη έμφαση ο Ευρωπαίος Επίτροπος επιρρίπτει μεγάλες ευθύνες στην προηγούμενη κυβέρνηση για τις χαμηλές επιδόσεις στην απορρόφηση των κονδυλίων, ζητώντας παράλληλα άμεση δράση από τη σημερινή κυβέρνηση.
Η επιστολή, με ημερομηνία 31 Ιουλίου, που εστάλη στη νέα πολιτική ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης, επισημαίνει τους πέντε τομείς στους οποίους η χώρα μας καταγράφει ιδιαίτερα αρνητικές επιδόσεις, με αποτέλεσμα να τίθενται νέα μεγάλα εμπόδια στην προσπάθεια ανάκαμψης της εγχώριας οικονομίας.
Τα ευρωπαϊκά κονδύλια που κινδυνεύουν να χαθούν οριστικά ξεπερνούν τα 2 δισεκατομμύρια ευρώ, μόνο για τους δύο από τους πέντε προβληματικούς τομείς που επισημαίνονται στους παραλήπτες της επιστολής, τον υπουργό Ανάπτυξης Άδωνι Γεωργιάδη και τον υφυπουργό Ιδιωτικών Επενδύσεων και ΣΔΙΤ, Γιάννη Τσακίρη.
Η φρασεολογία που χρησιμοποιείται από τον Γ. Χαν είναι χαρακτηριστική του έντονου προβληματισμού που υπάρχει στις Βρυξέλλες για τον κίνδυνο της οριστικής απώλειας των κοινοτικών κονδυλίων από την Ελλάδα. «Θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας ορισμένες σκέψεις αναφορικά με την τρέχουσα προγραμματική περίοδο 2014-2020 και τις προετοιμασίες για την επόμενη, 2021-2027.
Η Ελλάδα ήταν μία από τις χώρες-μέλη με την καλύτερη απόδοση στην εφαρμογή των συγχρηματοδοτούμενων επιχειρησιακών προγραμμάτων. Φοβάμαι ότι η Ελλάδα χάνει αυτήν τη δυναμική», σημειώνει στην επιστολή του ο Ευρωπαίος επίτροπος. Παραθέτοντας τους λόγους που καθιστούν απόλυτα υπαρκτό τον κίνδυνο απώλειας κονδυλίων, ο αξιωματούχος της Κομισιόν κάνει λόγο για μεγάλες καθυστερήσεις, ενώ επισημαίνει πως η νέα κυβέρνηση πρέπει να αναλάβει δράση επειγόντως. «Η επιβράδυνση (σ.σ.: στην αξιοποίηση των κονδυλίων) οφείλεται σε μια σειρά θεμάτων.
Έργα που ξεκίνησαν νωρίς στην προγραμματική περίοδο ή είχαν ετοιμαστεί από την προηγούμενη περίοδο παρείχαν σημαντικές χρηματοδοτικές ευκαιρίες, οι οποίες όμως πλέον δεν υπάρχουν. Από την άλλη, νέα έργα καθυστερούν να φτάσουν στη φάση της εφαρμογής τους.
Συνεπώς, η επιτυχής συνέχιση και η κατάληξη των εγχειρημάτων που βρίσκονται σε εξέλιξη απαιτούν έναν αριθμό επειγουσών δράσεων τους επόμενους μήνες».
Η ανησυχία της Κομισιόν για την κωλυσιεργία στην αξιοποίηση των χρηματοδοτήσεων της Ε.Ε. αναλύεται σε πέντε τομείς που περιλαμβάνονται στην επιστολή Χαν. Οι αναλυτικές αναφορές γίνονται για τις καθυστερήσεις στην υλοποίηση προγραμμάτων όπως το «Εξοικονομώ ΙΙ», τη λανθασμένη διαχείριση των αστικών απορριμμάτων, την αποτυχία υλοποίησης έργων για την ψηφιακή μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης και για τις μεταφορές των εμπορευμάτων (logistics).
Επιπλέον, θίγοντας ένα ζήτημα με πολλές προεκτάσεις, ο Ευρωπαίος επίτροπος καταγράφει και τις δυσλειτουργίες που προκύπτουν από τις μεγάλες εκπτώσεις με τις οποίες κατασκευαστικές εταιρείες κερδίζουν τους διαγωνισμούς για τα έργα στην Ελλάδα.
Σημαντικό, ωστόσο, είναι και το γεγονός ότι ο Γ. Χαν αναφέρει ότι ο κίνδυνος για την απώλεια των χρηματοδοτήσεων σε όλους αυτούς τους τομείς έχουν επισημανθεί ξανά στην Αθήνα και συγκεκριμένα στην έκθεση της Κομισιόν για την Ελλάδα, που ολοκληρώθηκε τον Φεβρουάριο του 2019. «Στη βάση της προηγούμενης εμπειρίας του 2014-2020, μια πλήρης αναθεώρηση του συστήματος προγραμματισμού, διαχείρισης και εφαρμογής πρέπει να είναι στην κορυφή της ατζέντας, σε συμφωνία με το τελευταίο σκέλος του Παραρτήματος Δ, στη φετινή έκθεση για την Ελλάδα. Θα πρέπει από κοινού να προσπαθήσουμε ώστε να επιτύχουμε τον πιο αποτελεσματικό διαχωρισμό των αρμοδιοτήτων για τον προγραμματισμό, τη διαχείριση και την υλοποίηση των κονδυλίων της Ε.Ε.», σημειώνεται στην επιστολή προς την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης.
Τα προγράμματα χρηματοδότησης
Ακατανόητες χαρακτηρίζει ο Γ. Χαν τις καθυστερήσεις στην έναρξη και στην υλοποίηση των συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων της Ε.Ε. που έχουν στόχο την άμεση αύξηση της ρευστότητας στην ελληνική αγορά.
Ο Αυστριακός αξιωματούχος της Κομισιόν στέκεται σε τρία συγκεκριμένα προγράμματα, όπου «καταγράφονται σημαντικές καθυστερήσεις, που στερούν από την πραγματική οικονομία μια σημαντική πηγή ρευστότητας», όπως γράφει στην επιστολή του. Το πρώτο που αναφέρεται είναι το «Εξοικονόµηση Κατ’ Οίκoν ΙΙ», το οποίο ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2018, αν και η πρώτη φάση του ίδιου προγράµµατος είχε ξεκινήσει ήδη από το 2011.
Επίσης, ο Γ. Χαν αναφέρεται και στο «Επιχειρηµατικότητα ΙΙ», που προβλέπει την εκταµίευση περίπου 950 εκατ. ευρώ για την Ελλάδα, αφορά τις µικροµεσαίες επιχειρήσεις και άρχισε να υλοποιείται µόλις τον περασµένο Μάρτιο, αλλά και στο Ταµείο Υποδοµών, που αφορά τη χρηµατοδότηση περιβαλλοντικών έργων µε 450 εκατ. ευρώ και ξεκίνησε το καλοκαίρι του 2018. «Αυτές οι καθυστερήσεις είναι δύσκολο να γίνουν κατανοητές, από τη στιγµή που τα τρία προγράµµατα αποτελούν συνέχεια χρηµατοδοτικών εργαλείων που ήδη υπήρχαν την περίοδο 2007-2013», επισηµαίνεται στην επιστολή.
1 δισ. ευρώ στα… σκουπίδια
Η αδυναµία της Ελλάδας να διαχειριστεί τα απορρίµµατά της και η έλλειψη οποιασδήποτε ουσιαστικής πολιτικής για να λυθεί το πρόβληµα προκαλούν τη µεγαλύτερη ανησυχία του Ευρωπαίου επιτρόπου. Στην επιστολή του ο Γ. Χαν τονίζει ότι η χώρα µας κινδυνεύει να… πετάξει στα σκουπίδια κονδύλια ύψους 1 δισ. ευρώ.
Σύµφωνα µε τον επίτροπο, η κατάσταση µε τα απορρίµµατα στην Ελλάδα είναι κρίσιµη και απαιτεί την άµεση αντίδραση της ελληνικής κυβέρνησης. «Η διαχείριση των στερεών αποβλήτων απαιτεί επείγουσα δράση. Κάποιες φέρειες, όπως η ∆υτική Μακεδονία και η Ηπειρος, έχουν λύσει το πρόβληµα των απορριµµάτων µε την πολύ άµεση εφαρµογή επιτυχηµένων προγραµµάτων Σ∆ΙΤ.
Σε άλλες περιφέρειες, ωστόσο, στην Αττική, στην Πελοπόννησο, στα Ιόνια Νησιά και στο Νότιο Αιγαίο, η κατάσταση παραµένει κρίσιµη», τονίζεται στην επιστολή. Πράγµατι, σύµφωνα µε τα στοιχεία της Κοµισιόν, στη χώρα µας το 82% των απορριµµάτων καταλήγει σε χωµατερές, ενώ ο µέσος όρος στην Ε.Ε. είναι µόλις 24%.
Αυτό συµβαίνει λόγω έλλειψης υποδοµών διαχείρισης των απορριµµάτων. Τα λεφτά υπάρχουν, όµως δεν αξιοποιούνται. «Κατά προσέγγιση, 1 δισ. ευρώ είναι ακόµα διαθέσιµο για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων, όµως µέχρι στιγµής δεν έχει προταθεί ούτε ένα ουσιαστικό έργο στις περιφέρειες που έχουν περισσότερη ανάγκη. Αυτό προκαλεί τον κίνδυνο όχι µόνο να χαθούν κονδύλια, αλλά και να συνεχιστεί ο παράνοµος τρόπος διαχείρισης των απορριµµάτων», γράφει ο Γ. Χαν.
Η πρακτική των εργολάβων
Αµφιβολίες για την επιτυχή ολοκλήρωση πολλών συγχρηµατοδοτούµενων δηµόσιων έργων εκφράζει ο Ευρωπαίος επίτροπος, λόγω των πολύ µεγάλων εκπτώσεων που προσφέρουν οι εργολάβοι κατά τη διαδικασία των διαγωνισµών.
Ο Γ. Χαν χαρακτηρίζει αυτές τις εκπτώσεις «υπέρµετρες» και τονίζει ότι η πρακτική αυτή ενέχει τον κίνδυνο να επιβαρυνθεί ακόµα και ο κρατικός Προϋπολογισµός. «Τέτοιες εκπτώσεις δηµιουργούν προβλήµατα, διότι πολλά έργα εµφανίζονται να είναι στην πραγµατικότητα πολύ φθηνότερα από ό,τι αναµενόταν, κάτι που δηµιουργεί την ανάγκη να συµπεριληφθούν επιπλέον έργα στον προγραµµατισµό», εξηγείται στην στολή, στην οποία περιγράφεται και το αρνητικό «ντόµινο» που δύναται να προκληθεί στην ελληνική οικονοµία.
«Το κύριο ρίσκο, ωστόσο, είναι ότι τα έργα που συµβασιοποιούνται µε υπέρµετρες εκπτώσεις ενδέχεται να µην µπορέσουν να υλοποιηθούν µε τα ποσά που έχουν οριστεί στις συµβάσεις, κάτι που µπορεί να οδηγήσει σε µεγάλους αριθµούς µη ολοκληρωµένων έργων και υψηλών επιπρόσθετων δαπανών, οι οποίες θα επιβαρύνουν τον εθνικό Προϋπολογισµό».
Αναδιάρθρωση των logistics
Ο Γ. Χαν αναλύει στην επιστολή του τη µεγάλη αναπτυξιακή προοπτική που υπάρχει ειδικά για τ - ην Ελλάδα από τον εκσυγχρονισµό και τη δηµιουργία νέων υποδοµών για την εφοδιαστική αλυσίδα και τις µεταφορές των εµπορευµάτων.
∆εν παραλείπει, όµως, να σηµειώσει ότι σε αυτόν τον τοµέα οι καθυστερήσεις των ελληνικών κυβερνήσεων είναι απαράδεκτες. Σύµφωνα µε τον επίτροπο, θα πρέπει να αναδιαρθρωθεί «εκ θεµελίων» ο τρόπος λειτουργίας των υπηρεσιών και των οργανισµών του ελληνικού ∆ηµοσίου που έχουν στην αρµοδιότητά τους τα logistics.
«Η περαιτέρω ανάπτυξη του τοµέα των logistics (ειδικά µέσω της ναυτιλίας και των σιδηροδρόµων) θεωρείται από όλες τις σχετικές έρευνες µια µεγάλη ευκαιρία για την ελληνική οικονοµία.
Συνεπώς, οι σοβαρές τεχνικές ελλείψεις και οι απαράδεκτες καθυστερήσεις στην υλοποίηση σιδηροδροµικών έργων στον τοµέα των logistics απαιτούν την εκ θεµελίων αναδιάρθρωση των οργάνων που εµπλέκονται στην υλοποίηση τέτοιων έργων».
Απαράδεκτες καθυστερήσεις
«Ο ψηφιακός τοµέας και η πολιτική ηλεκτρονικής διακυβέρνησης αποτελούν κλειδί για τον εκσυγχρονισµό της οικονοµίας, τη δηµόσια διοίκηση και την παροχή καλύτερων υπηρεσιών στους πολίτες και στις επιχειρήσεις.
Και εδώ, περίπου 1 δισ. ευρώ είναι διαθέσιµο για τη δηµιουργία των απαραίτητων ευρυζωνικών υποδοµών και την εγκαθίδρυση ηλεκτρονικών υπηρεσιών», τονίζεται από τον Γ. Χαν.
Στην επιστολή, ο ψηφιακός εκσυγχρονισµός της λειτουργίας του ∆ηµοσίου είναι - µαζί µε τα απορρίµµατα - ο δεύτερος από τους πέντε τοµείς ανησυχίας όπου αναφέρεται ο ακριβής αριθµός των κονδυλίων που κινδυνεύουν να χαθούν.
Χωρίς περιστροφές, ο Ευρωπαίος επίτροπος σηµειώνει ότι το έργο στην Ελλάδα για την ψηφιακή πολιτική είναι στην ουσία µηδενικό. «Μέχρι τώρα σχεδόν κανένα από αυτά τα έργα, όπως το έργο για τις υποδοµές επιτάχυνσης της ευρυζωνικότητας, το οποίο σχεδιάζεται εδώ και πολύ καιρό, δεν έχει υποβληθεί για χρηµατοδότηση από την Ε.Ε.», καταλήγει η επιστολή.
πηγή:http://www.enikos.gr/economy/667402/epistoli-kolafos-apo-tis-vryxelles-1-dis-evro-sta-skoupidia