Σε δόσεις από 36 έως 60 μήνες θα καταβληθούν τα κουτσουρεμένα αναδρομικά στους συνταξιούχους με βάση το επικρατέστερο σενάριο που επεξεργάζεται ο ΕΦΚΑ και αφορά την καταβολή τους για διάστημα ενός δεκαμήνου. Πρόκειται για τα αναδροµικά του 10µήνου το οποίο µεσολαβεί ανάµεσα στην απόφαση-βόµβα του ΣτΕ τον Ιούνιο του 2015 και στην ψήφιση του νόµου Κατρούγκαλου τον Μάιο του 2016. Αφορούν ποσά που κυµαίνονται από 660 έως 7.000 ευρώ.
Πάντως οριστικές αποφάσεις θα ληφθούν από τη νέα κυβέρνηση και αφού εκδοθεί η αναμενόμενη απόφαση του ΣτΕ. Επισημαίνεται ότι η Νέα Δημοκρατία έχει δεσμευτεί ότι θα εφαρμόσει τις αποφάσεις τής Δικαιοσύνης για τα αναδρομικά των συνταξιούχων, ενώ η σημερινή κυβέρνηση αρνήθηκε και αρνείται να επαναφέρει τα κομμένα δώρα και να δώσει πολιτική λύση στο μείζον αυτό ζήτημα που καταταλαιπωρεί όλους τους συνταξιούχους που χάνουν χρόνο και χρήμα.
Η απόφαση του ΣτΕ
Το κλειδί των αναδρομικών βρίσκεται στο αν θα κριθεί συνταγματικός ο νόμος Κατρούγκαλου στα άρθρα του επανυπολογισμού των παλαιών συντάξεων. Η σημαντικότερη απόφαση του ΣτΕ κατά του νόμου Κατρούγκαλου δεν έχει ακόμη εκδοθεί, καθυστερεί σημαντικά (εκδικάστηκε στις 4/10/2017) και αναμένεται εντός των προσεχών μηνών.
Αν βγει συνταγματικός ο νόμος, τότε τα αναδρομικά περιορίζονται για το διάστημα από Ιούνιο 2015 ώς Μάιο 2016. Για το διάστημα αυτό, η κυβέρνηση θα υποχρεωθεί να επιστρέψει χρήματα σε 2,5 εκατ. συνταξιούχους, γιατί υπάρχει η προηγούμενη απόφαση του ΣτΕ που επισημαίνει ότι από τον Ιούνιο του 2015 κρίθηκαν αντισυνταγματικές και θα έπρεπε να μην επιβάλλονται οι μειώσεις των νόμων 4051/2012 και 4093/2012 σε κύριες/και επικουρικές συντάξεις, ενώ και τα δώρα που καταργήθηκαν (με τον Ν. 4093/12) θα πρέπει να επιστραφούν.
Σε αυτή την περίπτωση (συνταγματικός ο νόμος Κατρούγκαλου) δεν ακυρώνονται οι διεκδικήσεις των συνταξιούχων για τα έτη από το 2016 έως και το 2018 τουλάχιστον, διότι μέσα στο διάστημα αυτό οι παράνομες μειώσεις συνεχίστηκαν να επιβάλλονται και φυσικά δώρα δεν επεστράφησαν στις συντάξεις. Η διαφορά είναι όμως ότι για το διάστημα αυτό (2016 - 2018) οι συνταξιούχοι για να πάρουν αναδρομικά θα πρέπει να έχουν κινηθεί δικαστικά με αγωγές, τις οποίες δεν μπορεί να ακυρώσει το ΣτΕ, διότι και με τον νόμο Κατρούγκαλου οι συνταξιούχοι είχαν τις παράνομες μειώσεις.
Τα αναδρομικά για αυτά τα δυόμισι έτη επιπλέον (Μάιος 2016 - Δεκέμβριος 2018 τουλάχιστον) κλειδώνονται μόνο με δικαστικές αποφάσεις για τους δεκάδες χιλιάδες συνταξιούχους μέχρι στιγμής που τα έχουν διεκδικήσει με αγωγές κατά του ΕΦΚΑ και του ΕΤΕΑΕΠ. Όσοι προσφύγουν θα έχουν δικαίωμα για επιπλέον αναδρομικά αυτής της περιόδου κοντά στα 3,7 δισ. ευρώ.
Τα αναδρομικά για αυτά τα δυόμισι έτη επιπλέον (Μάιος 2016 - Δεκέμβριος 2018 τουλάχιστον) κλειδώνονται μόνο με δικαστικές αποφάσεις για τους δεκάδες χιλιάδες συνταξιούχους μέχρι στιγμής που τα έχουν διεκδικήσει με αγωγές κατά του ΕΦΚΑ και του ΕΤΕΑΕΠ. Όσοι προσφύγουν θα έχουν δικαίωμα για επιπλέον αναδρομικά αυτής της περιόδου κοντά στα 3,7 δισ. ευρώ.
Πόσα θα πάρουν
Τα ποσά των αναδρομικών από τις μειώσεις των νόμων 4051 και 4093 που τα δικαστήρια αναγνωρίζουν ως δικαίωμα επιστροφής υπέρ των συνταξιούχων είναι:
- Από 10 ώς και 100 ευρώ τον μήνα για τις επικουρικές ΙΚΑ, ΔΕΚΟ, τραπεζών και Δημοσίου που κυμαίνονταν μεταξύ 230 και 655 ευρώ ώς το 2012. Οι αντισυνταγματικές αυτές μειώσεις που επιστρέφονται μέσω δικαστηρίων επιβλήθηκαν με τον νόμο 4051, είναι σε ποσοστό 10% για επικουρικές από 200 ως 250 ευρώ, 15% από τα 250 ως τα 300 ευρώ και 20% από τα 300 ευρώ και άνω και μπήκαν μετά τις δύο περικοπές που είχαν προηγηθεί από τους νόμους 3986 και 4024 του 2011. Αυτές οι μειώσεις (Ν. 4051/2012) είναι από 10 ως 100 ευρώ τον μήνα ανάλογα με το ποσό που λαμβάνει και το Ταμείο που ανήκει κάθε συνταξιούχος και μπήκαν από τον Μάιο του 2012 και μετά. Αυτό το «ψαλίδι» έκρινε ως αντισυνταγματικό το Συμβούλιο της Επικρατείας τον Ιούνιο του 2015 και πλέον (2018) τα δικαστήρια αρχίζουν να δικαιώνουν τους συνταξιούχους που έκαναν αγωγές για τα αναδρομικά τους.
- Από 2 ευρώ τον μήνα ώς 70 ευρώ τον μήνα για τις μειώσεις 12% στις κύριες συντάξεις με τον νόμο 4051 στο τμήμα που υπερβαίνει τα 1.300 ευρώ. Η μείωση επιβάλλεται μέχρι και σήμερα αφού πρώτα αφαιρεθούν από τη μεικτή σύνταξη οι περικοπές της ΕΑΣ (Ν. 4001/11) και του νόμου 4024 (περικοπή 20% σε τμήμα άνω των 1.200 ευρώ). Η μείωση 4051 στις κύριες είναι αντισυνταγματική και την επιστρέφουν τα δικαστήρια.
- Από 46 έως και 272 ευρώ τον μήνα για τις μειώσεις του νόμου 4093 στις κύριες συντάξεις ή στο άθροισμα κύριων και επικουρικών συντάξεων ή και μερισμάτων που υπερβαίνον τα 1.000 ευρώ. Η μείωση είναι 5% ως 10% αν το άθροισμα είναι από 1.000 ώς 1.500 ευρώ, 10% ώς τις 2.000 ευρώ, 15% αν το άθροισμα είναι ώς 3.000 ευρώ και 20% για άθροισμα συντάξεων άνω των 3.000 ευρώ.
- Από 10 ώς και 100 ευρώ τον μήνα για τις επικουρικές ΙΚΑ, ΔΕΚΟ, τραπεζών και Δημοσίου που κυμαίνονταν μεταξύ 230 και 655 ευρώ ώς το 2012. Οι αντισυνταγματικές αυτές μειώσεις που επιστρέφονται μέσω δικαστηρίων επιβλήθηκαν με τον νόμο 4051, είναι σε ποσοστό 10% για επικουρικές από 200 ως 250 ευρώ, 15% από τα 250 ως τα 300 ευρώ και 20% από τα 300 ευρώ και άνω και μπήκαν μετά τις δύο περικοπές που είχαν προηγηθεί από τους νόμους 3986 και 4024 του 2011. Αυτές οι μειώσεις (Ν. 4051/2012) είναι από 10 ως 100 ευρώ τον μήνα ανάλογα με το ποσό που λαμβάνει και το Ταμείο που ανήκει κάθε συνταξιούχος και μπήκαν από τον Μάιο του 2012 και μετά. Αυτό το «ψαλίδι» έκρινε ως αντισυνταγματικό το Συμβούλιο της Επικρατείας τον Ιούνιο του 2015 και πλέον (2018) τα δικαστήρια αρχίζουν να δικαιώνουν τους συνταξιούχους που έκαναν αγωγές για τα αναδρομικά τους.
- Από 2 ευρώ τον μήνα ώς 70 ευρώ τον μήνα για τις μειώσεις 12% στις κύριες συντάξεις με τον νόμο 4051 στο τμήμα που υπερβαίνει τα 1.300 ευρώ. Η μείωση επιβάλλεται μέχρι και σήμερα αφού πρώτα αφαιρεθούν από τη μεικτή σύνταξη οι περικοπές της ΕΑΣ (Ν. 4001/11) και του νόμου 4024 (περικοπή 20% σε τμήμα άνω των 1.200 ευρώ). Η μείωση 4051 στις κύριες είναι αντισυνταγματική και την επιστρέφουν τα δικαστήρια.
- Από 46 έως και 272 ευρώ τον μήνα για τις μειώσεις του νόμου 4093 στις κύριες συντάξεις ή στο άθροισμα κύριων και επικουρικών συντάξεων ή και μερισμάτων που υπερβαίνον τα 1.000 ευρώ. Η μείωση είναι 5% ως 10% αν το άθροισμα είναι από 1.000 ώς 1.500 ευρώ, 10% ώς τις 2.000 ευρώ, 15% αν το άθροισμα είναι ώς 3.000 ευρώ και 20% για άθροισμα συντάξεων άνω των 3.000 ευρώ.
Συντάξεις χηρείας
Στην αναμονή για να περάσουν οι βελτιώσεις
Σε αναμονή βρίσκονται περίπου 45.000 δικαιούχοι για να λάβουν τις αυξημένες συντάξεις χηρείας μετά τις αλλαγές που έγιναν με τον πρόσφατο νόμο. Αιτία είναι τα τεχνικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η σχετική πλατφόρμα με την οποία υπολογίζονται εκ νέου οι περίπου 45.000 τέτοιες περιπτώσεις δικαιούχων. Το αποτέλεσμα, βέβαια, είναι για δεύτερο σερί μήνα να είναι δύσκολο, να καταβληθούν οι συντάξεις αυτές, με τις αυξήσεις που αναλογούν, κατά περίπτωση
Πάντως βάσει νόμου, τα αναδρομικά ξεκινούν από τις συντάξεις Ιουνίου. Μάλιστα, υπάρχουν κάποιες περιπτώσεις δικαιούχων, που δικαιούνται διπλής αύξησης, καθώς το νέο ποσοστό (70% αντί 50%) της σύνταξης θα υπολογιστεί επί την παλαιά παροχή του θανόντα, χωρίς αυτή να έχει επανυπολογιστεί με βάση τον νόμο Κατρούγκαλου.
Πάντως βάσει νόμου, τα αναδρομικά ξεκινούν από τις συντάξεις Ιουνίου. Μάλιστα, υπάρχουν κάποιες περιπτώσεις δικαιούχων, που δικαιούνται διπλής αύξησης, καθώς το νέο ποσοστό (70% αντί 50%) της σύνταξης θα υπολογιστεί επί την παλαιά παροχή του θανόντα, χωρίς αυτή να έχει επανυπολογιστεί με βάση τον νόμο Κατρούγκαλου.
Επισημαίνεται ότι ο πρόσφατος νόμος 4611/2019 που ψηφίστηκε εντός του Μαΐου και πήρε ΦΕΚ στις 17/5 καταργεί το όριο ηλικίας των 55 ετών και ορίζει ότι οι συντάξεις λόγω θανάτου συνταξιούχου ή ασφαλισμένου θα καταβάλλονται στους επιζώντες συζύγους ανεξάρτητα από την ηλικία τους ακόμη και μετά την παρέλευση της 3ετίας. Παράλληλα, αυξάνεται το ποσοστό αναπλήρωσης που δικαιούνται οι χήρες / χήροι από τη σύνταξη του θανόντα σε 70% από 50%. Αυτό σημαίνει αύξηση κατά 40% του δικαιούμενου ποσού για όλους.