ΠΟΛΙΤΙΚΟΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ. ΡΟΛΟΙ ΚΑΙ ΕΥΘΥΝΕΣ.
Με αφορμή την πρόσφατη παραίτηση του Αρχηγού των Γαλλικών ΕΔ
στρατηγού Βιλιέρ, ίσως, επί τέλους, είναι καιρός το κράτος μας να εστιάσει με
υπευθυνότητα στο ιδιαίτερα σημαντικό θέμα των πολιτικοστρατιωτικών σχέσεων (το
οποίο δεν αφορά πρόσωπα αλλά είναι δομικού χαρακτήρος), με αποκλειστικό γνώμονα
τα εθνικά συμφέροντα.
Η πρωτοκαθεδρία της πολιτικής και ο πολιτικός έλεγχος των ΕΔ
είναι αυτονόητος για κάθε πολίτη με σώας τας φρένας αλλά και για κάθε στέλεχος των
ΕΔ, το οποίο γαλουχείται ανάλογα εδώ και δεκαετίες και ενστερνίζεται
ενσυνείδητα την εν λόγω αρχή. Πρότυπο της συντριπτικής πλειοψηφίας των Ελλήνων
πολιτών αποτελούν αμετάκλητα οι ευνομούμενες Δημοκρατίες Δυτικού τύπου, ενώ
παραμένει πάντοτε μία ισχνή κοινωνική μειοψηφία η οποία αντλεί τα οράματά της
από γραφικά κράτη της Λατινικής Αμερικής, της Αφρικής και της Ασίας και η οποία
θα υιοθετούσε κάθε μορφής και αποχρώσεως ολοκληρωτισμό ως το σωτήριο πολίτευμα
της χώρας (στο όνομα πάντοτε του λαού…).
Η επιβαλλόμενη αποτελεσματική συνεργασία πολιτικής και
στρατιωτικής ηγεσίας (ιδιαίτερα σε κρίση και σε πόλεμο), απαιτεί μακρά και
ουσιαστική καλλιέργεια από τον καιρό της ειρήνης, λόγω διαφοροποιήσεως
αφετηριών, προσεγγίσεων, αντιλήψεων, γνωστικής και εμπειρικής υποδομής κ.λπ.
των δύο πλευρών. Σε κάθε περίπτωση η επιβαλλόμενη πολιτική πρωτοκαθεδρία είναι
αδιανόητο να εκφυλίζεται σε κομματικοποίηση των ΕΔ, σε ευνοιοκρατία ή και σε
μετατροπή των στρατιωτικών σε «δημοσίους υπαλλήλους» (με την κακή έννοια), άνευ
δυνατότητος αναλήψεως πρωτοβουλιών και υπό το πρόσχημα του «συνδρόμου της
επταετίας», το οποίο έχει παρέλθει πλέον ανεπιστρεπτί. Φαινόμενα σαν και αυτά
είναι ιδιαίτερα επιζήμια και δυστυχώς αυτοί που τα διαπράττουν (πολιτικοί και
στρατιωτικοί), γνωρίζουν ότι δεν υπηρετούν τα εθνικά αλλά απλώς τα ιδιοτελή
τους συμφέροντα.
Ο πολιτικός έλεγχος των ΕΔ, δεν απαλλάσσει την στρατιωτική
ηγεσία από την ευθύνη των έργων (ειρήνης, κρίσεως, πολέμου) τα οποία έχει
επωμισθεί στα πλαίσια της αποστολής των ΕΔ.
Τα εν λόγω έργα των ΕΔ καθορίζονται από την πολιτική ηγεσία, στα πλαίσια των Εθνικών
Συμφερόντων και της Εθνικής Στρατηγικής, έναντι των απειλών και προκλήσεων
άμυνας και ασφάλειας της χώρας.
Η στρατιωτική ηγεσία οφείλει να εναρμονίζει την δομή των ΕΔ (σχήμα
διοικήσεως και οργανώσεως, ποσότητα, ποιότητα και ποικιλία μέσων, Δόγμα,
εκπαίδευση κ.λπ.), με τα έργα τα οποία αναθέτει η Πολιτεία στις ΕΔ, με ένα
αποδεκτό ποσοστό ρίσκου, μέσω της εκάστοτε Στρατιωτικής Στρατηγικής.
Εάν η εναρμόνιση αυτή, της δομής ΕΔ, με τα ανατεθέντα έργα, έναντι συγκεκριμένων απειλών και προκλήσεων άμυνας και ασφάλειας, υφ’ οιανδήποτε Στρατιωτική Στρατηγική, δημιουργεί μη αποδεκτό ρίσκο (π.χ. οι τύχες της χώρας βασίζονται σε παιγνίδι «ρωσικής ρουλέτας»), τότε η στρατιωτική ηγεσία οφείλει να το επισημάνει στην πολιτική της ηγεσία.
Η τελευταία θα πρέπει ή να αυξήσει τα διαθέσιμα μέσα (επίτευξη ουσιαστικής εθνικής αποτροπής), ή να επιτύχει (λίαν αμφίβολη περίπτωση) την διασφάλιση των υπαρξιακών και ζωτικών συμφερόντων με εξωτερική εξισορρόπηση (μέσω συμμάχων) ή να μεταβάλει κατάλληλα την αποστολή και τα έργα των ΕΔ (π.χ. λιγότερο απαιτητικά αλλά με κίνδυνο «εκπτώσεων», σε ζωτικά συμφέροντα).
Εάν η εναρμόνιση αυτή, της δομής ΕΔ, με τα ανατεθέντα έργα, έναντι συγκεκριμένων απειλών και προκλήσεων άμυνας και ασφάλειας, υφ’ οιανδήποτε Στρατιωτική Στρατηγική, δημιουργεί μη αποδεκτό ρίσκο (π.χ. οι τύχες της χώρας βασίζονται σε παιγνίδι «ρωσικής ρουλέτας»), τότε η στρατιωτική ηγεσία οφείλει να το επισημάνει στην πολιτική της ηγεσία.
Η τελευταία θα πρέπει ή να αυξήσει τα διαθέσιμα μέσα (επίτευξη ουσιαστικής εθνικής αποτροπής), ή να επιτύχει (λίαν αμφίβολη περίπτωση) την διασφάλιση των υπαρξιακών και ζωτικών συμφερόντων με εξωτερική εξισορρόπηση (μέσω συμμάχων) ή να μεταβάλει κατάλληλα την αποστολή και τα έργα των ΕΔ (π.χ. λιγότερο απαιτητικά αλλά με κίνδυνο «εκπτώσεων», σε ζωτικά συμφέροντα).
Εάν παρά τις ιεραρχικού (δεοντολογικού) τύπου επισημάνσεις (ανακολουθίας
μέσων και έργων) της στρατιωτικής ηγεσίας, η πολιτική ηγεσία εξακολουθεί να
αδρανεί, καθιστώντας έτσι επισφαλή την προάσπιση ζωτικών συμφερόντων άμυνας και
ασφάλειας της χώρας, τότε η τεχνοκρατικά αρμόδια Στρατιωτική Ηγεσία οφείλει δια της παραιτήσεώς της να καταστήσει
γνωστό το πρόβλημα στον Ελληνικό λαό, διαφορετικά η σιωπή της ισοδυναμεί με
αποδοχή των δεδομένων, γεγονός που την καθιστά συνυπεύθυνη.
Το εκπαιδευμένο και υψηλού φρονήματος έμψυχο δυναμικό των ΕΔ,
το οποίο αναμένεται ότι θα πράξει το καθήκον του με όποια μέσα και αν διαθέτει,
δεν είναι δυνατόν να ισοσταθμήσει τυχόν σημαντική διαφορά υλικής ισχύος
(ποσότητα, ποιότητα και ποικιλία μέσων,
συστημάτων, όπλων, υλικού, υποδομών, υποστηρίξεως), ως προς τις εκάστοτε
απειλές και προκλήσεις, κατά την εκτέλεση
των έργων του.
Αν και τα υπαρξιακά ή και ζωτικά συμφέροντα της Γαλλίας δεν
απειλούνται άμεσα από συγκεκριμένη στρατιωτική απειλή, ο Γάλλος Αρχηγός ΕΔ
παραιτήθηκε όταν η πολιτική ηγεσία του ζήτησε συγκριμένο ποσό περικοπών από τις
ΕΔ, καθ’ όσον έκρινε ότι η αποτελεσματική εκτέλεση των έργων που έχει αναθέσει
η Πολιτεία στις γαλλικές ΕΔ, δεν συμβαδίζει
με τις εν λόγω περικοπές, υφ’ οιανδήποτε ακολουθητέα Στρατιωτική
Στρατηγική.
Το παράδειγμά του ελπίζω να προβληματίσει και να εμπνεύσει κάθε
στρατιωτική ηγεσία η οποία ούσα μόνη αρμόδια για την στρατιωτική εκτίμηση
καταστάσεως και σχετική εισήγηση, ενδεχομένως αμφιταλαντεύεται ως προς το «δέον
γενέσθαι».
Η χώρα μας ευρίσκεται υπό καθεστώς οικονομικής κρίσεως σε μία
ιδιαίτερα ασταθή γειτονιά και αντιμετωπίζει σημαντικές και απτές απειλές και
προκλήσεις άμυνας και ασφάλειας σε έναν συγκεκριμένο γεωγραφικό χώρο.
Στο
πλαίσιο αυτό θα πρέπει οι ενέργειες της πολιτικής ηγεσίας να αποδεικνύουν έμπρακτα
ότι έχει κατανοήσει στον απαιτούμενο βαθμό πως η χώρα απειλείται, ενώ οι
ενέργειες της στρατιωτικής ηγεσίας θα πρέπει να διασφαλίζουν την αποτελεσματική
αντιμετώπιση κρίσεων και πολέμου, καθώς και ότι οι ΕΔ δεν θα καταστούν «αποδιοπομπαίος
τράγος», δεχόμενες σιωπηρώς από τον καιρό της ειρήνης τυχόν σημαντική
ανισομέρεια και ασυμβατότητα έργων και διαθεσίμων μέσων, έναντι των απειλών και
προκλήσεων.
Τέλος ο τρίτος και κυρίαρχος πυλώνας των Ελλήνων πολιτών θα πρέπει με
ωριμότητα και αφού συνειδητοποιήσει ότι απειλούνται οι ζώντες αλλά και οι
αγέννητοι Έλληνες, να προασπίσει το πρωταρχικό και αναφαίρετο δικαίωμά του στην
άμυνα και την ασφάλεια της πατρίδος του, με την δυναμική πολύπλευρη σχετική συμμετοχή του, στα πλαίσια του δημοκρατικού μας πολιτεύματος
και κρίνοντας ανάλογα αυτούς οι οποίοι φιλοδοξούν να τον κυβερνήσουν, όχι επί
των εξαγγελιών τους αλλά επί των πεπραγμένων και εκ του αποτελέσματος.
Σ. Αργουζής
Γ Γ ΕΛ.Ι.Σ.ΜΕ.