Ήταν ανήμερα του Δεκαπενταύγουστου, το 1940. Στην Τήνο γιορταζόταν με λαμπρότητα το Πάσχα του καλοκαιριού. Πλήθος κόσμου ήταν στην προκυμαία αναμένοντας τη λιτάνευση της ιερής εικόνας της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Έξω από το λιμάνι βρισκόταν και το ελαφρύ καταδρομικό του ελληνικού πολεμικού ναυτικού «Έλλη», συμμετέχοντας στο γιορτασμό της ημέρας. Περίπου στις 8.30 το πρωί ένα υποβρύχιο, που βρισκόταν σε κατάδυση, εξαπολύει τρεις τορπίλες κατά του ελληνικού πλοίου, απ’ τις οποίες η μία πέτυχε το στόχο και οι άλλες δύο εξερράγησαν στην προκυμαία του λιμανιού. Μετά από μια ώρα περίπου η «Έλλη» βυθιζόταν. Από την ύπουλη επίθεση βρήκαν το θάνατο 9 ναύτες και άλλοι 24 τραυματίστηκαν. Ήταν στην ουσία οι πρώτοι Έλληνες νεκροί του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Την επομένη οι εφημερίδες γράφουν ότι το υποβρύχιο που επιτέθηκε στο ελληνικό πλοίο ήταν άγνωστο. Αυτή ήταν η εντολή της κυβέρνησης Μεταξά, που φυσικά γνώριζε ότι η επίθεση ήταν από την Ιταλία. Όπως υποψιάζονταν όλοι οι Έλληνες… Μέχρι την κήρυξη του πολέμου από την ιταλική φασιστική κυβέρνηση, το υποβρύχιο παρέμενε «άγνωστο». Δυο μέρες μετά, στις 30 Αυγούστου 1940, όλες οι λεπτομέρειες της επίθεσης δόθηκαν στη δημοσιότητα… Την επίθεση είχε κάνει το ιταλικό υποβρύχιο «Ντελφίνο», με κυβερνήτη τον Αϊκάρντι.
Η ιταλική κυβέρνηση ουδέποτε ομολόγησε επισήμως την επίθεση στην «Έλλη». Όμως το 1945 ο τότε πρεσβευτής της Ιταλίας στην Αθήνα, κόμης Εμμανουέλε Γκράτσι, σε άρθρο του σε ιταλική εφημερίδα, αλλά και στα απομνημονεύματά του, παραδέχτηκε ότι ήταν ιταλικό υποβρύχιο, το οποίο πήρε την εντολή για την επίθεση από τον Γενικό Διοικητή Δωδεκανήσου, Ντε Βέκι. Μάλιστα ο Γκράτσι σύνδεε την επίθεση με τον ίδιο τον Μουσολίνι, με τον οποίο είχε απευθείας επαφές ο Ντε Βέκι. Ο τότε Ιταλός πρέσβης προσπάθησε να δώσει και εξήγηση για την εντολή της επίθεσης, που επέδιδε στον ίδιο τον Ιταλό δικτάτορα. Πιθανόν να οφειλόταν σε δική του τηλεγραφική του αναφορά από την Αθήνα, στο ιταλικό υπουργείο Εξωτερικών, δύο ημέρες πριν, στις 13 Αυγούστου, κατά την οποία ο Γκράτσι βεβαίωνε ότι η ελληνική κυβέρνηση (σύμφωνα με άποψη του Ι. Μεταξά) δεν μπορεί να λάβει θέση εναντίον της Αγγλίας που ήδη κυριαρχούσε στην Ανατολική Μεσόγειο. Το τηλεγράφημα αυτό, πάντα κατά τον Γκράτσι, ίσως να διάβασε ο Μουσολίνι δίνοντας αμέσως εντολή στον Ντε Βέκι να αποδείξει στον Μεταξά «ποιος είχε πράγματι την κυριαρχία της Ανατολικής Μεσογείου».
Δημοσιεύουμε το πρωτοσέλιδο της εφημερίδας «Ασύρματος» της 16ης Αυγούστου 1940 που αναφέρεται στο γεγονός, αλλά και δύο φωτογραφίες που υπάρχουν στα αρχεία της Υπηρεσίας Ιστορίας Στρατού. Η μία απεικονίζει το πλοίο και η άλλη δείχνει τη στιγμή της έκρηξης μιας εκ των ιταλικών τορπιλών στην προβλήτα του λιμανιού της Τήνου. Ήταν η μια από τις δύο οι οποίες δεν βρήκαν το στόχο τους. Η «Έλλη» διακρίνεται στα δεξιά της φωτογραφίας.
πηγή:http://www.candianews.gr/2014/08/15/fotografia-ntokoumento-o-torpilismos-tis-ellis-ton-dekapentavgousto-tou-1940/
Ο τορπιλισμός της "Έλλης" - YouTube
https://www.youtube.com/watch?v=Jm2nMlL8S0I