Τόσα χρόνια θέλαμε την Ευρώπη να αναλαμβάνει τη φύλαξη των εξωτερικών της συνόρων, άρα και των δικών μας. Κανονικά θα έπρεπε να ανοίγουμε σαμπάνιες και πλήθη επενδυτών να συρρέουν τώρα στη χώρα, αφού βγαίνει από τη μέση ένα αγκάθι ετών. Αλλά δεν είναι έτσι ακριβώς. Ίσως μας διαφεύγουν και πάλι ορισμένες μικρές λεπτομέρειες…
Δεν είναι κακό να αναλάβει η ευρωπαϊκή ακτοφυλακή τη φύλαξη των εξωτερικών συνόρων μας. Ήταν κάτι που ζητούσαμε οι ίδιοι επί σειρά ετών, όταν θέλαμε να δείξουμε στην Ευρώπη ότι η απειλή της ασφάλειας μας από την Τουρκία είχε επιπτώσεις και στην Οικονομία μας. Ούτε και οι κοινές περιπολίες με την Τουρκία είναι πρόβλημα, καθώς οι προσφυγικές ροές μπορούν να ελεγχθούν μόνο με συνεργασία. Προς τι, λοιπόν, οι όποιες αντιδράσεις;
Το πρόβλημα είναι ότι η κυβέρνηση Τσίπρα και με αφορμή το προσφυγικό καλείται να κλείσει άρον-άρον όλα τα εθνικά θέματα. Είναι η χειρότερη εποχή για να συμβεί κάτι τέτοιο, ακριβώς λόγω της κακής οικονομικής μας κατάστασης. Δεν είμαστε σε θέση ούτε καν να ασκήσουμε βέτο και δεν μπορούμε να στηρίξουμε οικονομικά οποιαδήποτε προσπάθεια έμπρακτης υποστήριξης των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων. Κι όλα αυτά συμβαίνουν για δύο λόγους: Εξαιτίας της κρίσης και μιας ακατανόητης πολιτικής δεκαετιών.
Οι ελληνικές κυβερνήσεις ακολουθούσαν επί σειρά δεκαετιών μία πολιτική στρουθοκαμηλισμού σε σχέση με τα εθνικά θέματα. Δεν θέλησαν να δώσουν λύσεις και προτίμησαν μία «λογική φλου» σε όλα. Ναι μεν μπορούμε να επεκτείνουμε τα χωρικά μας ύδατα, για παράδειγμα, από τα 6 μίλια, αλλά δεν το κάναμε. Το ότι δεν το τολμήσαμε επί τόσες δεκαετίες να εκμεταλλευτούμε τις δυνατότητες που μας έδινε το διεθνές δίκαιο δημιουργεί πολλά ερωτήματα μεταξύ των συνομιλητών μας σε διάφορους οργανισμούς. Πιστεύουν ότι το γεγονός αυτό ενισχύει κατά κάποιο τρόπο τις θέσεις των αντιπάλων μας. Είναι σαν να έχει καταπατήσει ένας γείτονας τη μισή μας αυλή κι εμείς να μην τολμούμε να μετακινήσουμε το σύρμα. Έπειτα από 25 χρόνια το δικαστήριο μπορεί να αποφασίσει σε βάρος μας. Το παράδειγμα είναι σίγουρα υπεραπλουστευμένο και δεν ισχύει 100%, αλλά ο χρόνος δεν λειτουργεί υπέρ μας.
Δεν ενεργήσαμε όλα αυτά τα χρόνια, επειδή δεν θέλαμε να δημιουργήσουμε προβλήματα στην περιοχή, επειδή μας το ζητούσαν επιτακτικά οι μεγάλες δυνάμεις, επειδή δεν είχαμε τη στρατιωτική ισχύ για να επιβάλλουμε το δίκιο μας. Η ουσία είναι ότι μέχρι σήμερα τα έχουμε αφήσει όλα στο φλου, όπως συνήθως κάνουμε με σχεδόν όλα τα πράγματα που επηρεάζουν σοβαρά τη ζωή μας και την πορεία αυτής της χώρας. Πιθανότατα να μην μπορούσαμε να κάνουμε αλλιώς. Δυστυχώς για μας, όμως, η αλήθεια είναι ότι δεν θελήσαμε να κάνουμε αλλιώς. Ακόμη και σε περιόδους που η Ελλάδα ήταν πραγματικά ισχυρή και οι αντίπαλοί μας βρισκόντουσαν σε εμφανή αδυναμία.
Το επικίνδυνο, λοιπόν, δεν είναι ότι έρχονται οι Ευρωπαίοι να αναλάβουν τη φύλαξη των εξωτερικών μας συνόρων, αλλά ότι δεν έχουμε καθορίσει εδώ και καιρό ποια ακριβώς είναι αυτά τα εξωτερικά μας σύνορα. Κι εκ των πραγμάτων εναποθέτουμε στην Ευρώπη να καθορίσει αυτή για λογαριασμό μας σε έναν μελλοντικό χρόνο τα εξωτερικά μας σύνορα. Όταν όμως η Ευρώπη διαπραγματευτεί με την Τουρκία, τα εξωτερικά μας σύνορα θα είναι ένα από τα θέματα που θα μπουν εκείνη την ώρα στο τραπέζι. Παζάρι θα γίνει και στο παζάρι αυτό δεν είναι μόνο τα σύνορα τα οποία θα διαπραγματευτεί η Ευρώπη με την Τουρκία. Κάτι θα δώσει η Ευρώπη και κάτι θα πάρει. Σωστά μαντεύετε…
Αλλά εδώ μιλάμε για φύλαξη και μάλιστα σε ένα χάρτη που θα το διαβάζουν διαφορετικά οι Ευρωπαίοι, διαφορετικά οι Τούρκοι και διαφορετικά εμείς. Σε ποια όρια επιχειρεί η κάθε δύναμη; Κι εν πάση περιπτώσει, εδώ μιλάμε για φύλαξη. Το αμέσως επόμενο στάδιο είναι η προστασία. Τι θα κάνει, δηλαδή, η ενιαία ευρωπαϊκή δύναμη, αν οι Τούρκοι αποφασίσουν να κατασκηνώσουν σε ένα νησί; Θα πουν ότι αυτό είναι εκτός των αρμοδιοτήτων μας. Και τι θα μπορούν να κάνουν οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις, όταν η ανάληψη της φύλαξης των συνόρων μας από τους Eυρωπαίους θα τις έχουν στην πράξη απονευρώσει;
Υπάρχει κι ένα ακόμη σημείο που αξίζει της προσοχής μας. Η εμπλοκή της Ευρώπης σε θέματα ασφάλειας δημιουργεί βάσιμα ερωτήματα για την τύχη μιας ολόκληρης βιομηχανίας που κοστίζει δισεκατομμύρια στην ελληνική οικονομία: Ενενήντα χιλιάδες άνδρες και γυναίκες εργάζονται σήμερα στις ένοπλες δυνάμεις και η χώρα παραδοσιακά είναι ένας από τους καλύτερους πελάτες των εταιρειών όπλων!
Ακόμη και σήμερα που βιώνουμε συνθήκες χρεοκοπίας, η Ελλάδα ξοδεύει ολόκληρους ΕΝΦΙΑ για να συντηρεί οπλικά συστήματα αμφίβολης αποτελεσματικότητας. Όλο αυτό το πολιτικοστρατιωτικό σύμπλεγμα που ασχολείται σήμερα με την ασφάλεια της χώρας, στον βαθμό που ασχολείται, πλήττεται από τις εξελίξεις. Θα μπορούσαμε να βάλουμε στο τραπέζι των συζητήσεων τις δαπάνες αυτές που ήδη κάνουμε και να έχουμε στο τέλος πολιτικά οφέλη. Να πούμε δηλαδή στους Ευρωπαίους: «Θέλετε να την πείτε ευρωπαϊκή ακτοφυλακή; Να την πείτε έτσι, αλλά θα την αναλάβουμε εμείς, γιατί εμείς μπορούμε καλύτερα. Και για να το κάνουμε αυτό και να σας βγάλουμε από μπελάδες, εσείς θα μας δώσετε εκείνο». Αλλά στο τέλος ούτε αυτό θα κάνουμε. Όπως δεν το κάναμε στο παρελθόν! Είμαστε ικανοί να αναλάβουμε το κόστος, να συνεχίσουμε να επιβαρύνουμε τον προϋπολογισμό μας με τεράστια ποσά και να μην κερδίσουμε το παραμικρό. Ανέκαθεν προσφέραμε τα πάντα στους συμμάχους μας και δεν διεκδικούσαμε κάτι ουσιαστικό ως αντάλλαγμα. Ήμασταν σε όλα μας γενναιόδωροι ή απλά οπαδοί του φλου! Ό,τι πάει και όπως έρθει…
Θα περιμένουμε να δούμε τι ακριβώς θα αποφασίσει η Ευρώπη για όλα αυτά τα θέματα. Συνήθως στις λεπτομέρειες κρύβεται ο διάβολος και έτσι χρειάζεται να εξετάσουμε όλες τις ενότητες και υποενότητες των κειμένων που θα προκύψουν. Από την άλλη, σε μία χώρα που εδώ και δεκαετίες κυριαρχεί ο λαϊκισμός, αρχίζουμε σιγά - σιγά να καταλαβαίνουμε τις συνέπειες. Το ότι έχουν έρθει όλοι οι λογαριασμοί μαζεμένοι ήταν επίσης αναμενόμενο! Οι άλλοι δεν λειτουργούν με βάση το «δεν βαριέσαι, αδελφέ». Σε αντίθεση με εμάς, έχουν και στρατηγική και σχέδιο και συμμάχους.
Επειδή ακριβώς διαπραγματεύονται κάθε φορά. Τα πάντα! Δεν είναι στη σφαίρα του φλου…
Θανάσης Μαυρίδης