Ποια επαγγέλματα έχουν ζήτηση
Πώς µπορεί ένας νέος να σχεδιάσει το επαγγελµατικό του µέλλον σε µια χώρα
που γνωρίζει την ύφεση επί µία εξαετία; Πώς θα πολλαπλασιάσει τις πιθανότητες
να βρει δουλειά όταν ακούει για 1,2 εκατοµµύρια ανέργους, εκ των οποίων
οι 400.000 κάτω των 29 ετών; Με ποια εφόδια θα πρέπει να εξοπλιστεί ώστε
να αρχίσει να φτιάχνει εγκαίρως ένα ελκυστικό βιογραφικό και σε ποιον κλάδο
θα κατευθυνθεί ώστε αυτό που του αρέσει να κάνει να του εξασφαλίσει
ταυτόχρονα και τα προς το ζην;
Απαντήσεις, αν και δύσκολες λόγω µνηµονίων και οικονοµικής κρίσης, υπάρχουν.
Σε καµία χώρα η ύφεση δεν διαρκεί για πάντα. ∆εν υπάρχει αγορά εργασίας που
να µη δηµιουργεί ευκαιρίες απασχόλησης και καλά αµειβόµενες θέσεις.
Τι χρειάζεται; Σωστή καταγραφή των «θέλω» και των «µπορώ» του κάθε παιδιού,
απόκτηση δεξιοτήτων που «αγοράζουν» οι υποψήφιοι εργοδότες, αλλά και µια
σωστή πρόβλεψη για το ποιοι κλάδοι θα τραβήξουν το κάρο της ανάπτυξης στο
προσεχές µέλλον. Ολες οι έρευνες για τις προοπτικές της ελληνικής οικονοµίας
συγκλίνουν στο ότι ορισµένοι κλάδοι θα ξεχωρίσουν µέσα στην επόµενη δεκαετία,
δηµιουργώντας θέσεις εργασίας. Σε ποιους πέφτουν τα «φώτα»;
που γνωρίζει την ύφεση επί µία εξαετία; Πώς θα πολλαπλασιάσει τις πιθανότητες
να βρει δουλειά όταν ακούει για 1,2 εκατοµµύρια ανέργους, εκ των οποίων
οι 400.000 κάτω των 29 ετών; Με ποια εφόδια θα πρέπει να εξοπλιστεί ώστε
να αρχίσει να φτιάχνει εγκαίρως ένα ελκυστικό βιογραφικό και σε ποιον κλάδο
θα κατευθυνθεί ώστε αυτό που του αρέσει να κάνει να του εξασφαλίσει
ταυτόχρονα και τα προς το ζην;
Απαντήσεις, αν και δύσκολες λόγω µνηµονίων και οικονοµικής κρίσης, υπάρχουν.
Σε καµία χώρα η ύφεση δεν διαρκεί για πάντα. ∆εν υπάρχει αγορά εργασίας που
να µη δηµιουργεί ευκαιρίες απασχόλησης και καλά αµειβόµενες θέσεις.
Τι χρειάζεται; Σωστή καταγραφή των «θέλω» και των «µπορώ» του κάθε παιδιού,
απόκτηση δεξιοτήτων που «αγοράζουν» οι υποψήφιοι εργοδότες, αλλά και µια
σωστή πρόβλεψη για το ποιοι κλάδοι θα τραβήξουν το κάρο της ανάπτυξης στο
προσεχές µέλλον. Ολες οι έρευνες για τις προοπτικές της ελληνικής οικονοµίας
συγκλίνουν στο ότι ορισµένοι κλάδοι θα ξεχωρίσουν µέσα στην επόµενη δεκαετία,
δηµιουργώντας θέσεις εργασίας. Σε ποιους πέφτουν τα «φώτα»;
Τεχνολογία, πληροφορική και επικοινωνίες
Ενας προγραµµατιστής µε 2-3 χρόνια προϋπηρεσία µπορεί να αµείβεται ακόµη και
µε το διπλάσιο του βασικού µισθού. Οι ετήσιες αµοιβές ενός αναλυτή µπορεί να
ξεπερνούν τις 40-50.000 ευρώ ετησίως, ενώ µια αγγελία που «ανεβαίνει» µπορεί
να δέχεται έως και 45% λιγότερα βιογραφικά από τον µέσο όρο της αγοράς.
Ακόµη και στην Ελλάδα, ο κλάδος της πληροφορικής είναι ίσως ο µοναδικός στον
οποίο ο εργαζόµενος µπορεί να έχει το... πάνω χέρι έναντι του εργοδότη,
εξασφαλίζοντας τη δυνατότητα να παζαρέψει µε αξιώσεις τις αποδοχές του.
Πέρα από τις όποιες ευκαιρίες απασχόλησης µπορούν να προκύψουν από τις
συνεχιζόµενες επενδύσεις στον κλάδο, η πληροφορική ενσωµατώνει και άλλα
πλεονεκτήµατα: η γλώσσα προγραµµατισµού είναι διεθνής και η τηλε-εργασία
εύκολη. Αρα, κάλλιστα µπορεί να διεκδικήσει κάποιος δουλειά και εκτός Ελλάδας,
χωρίς να είναι απαραίτητη η µετεγκατάσταση.
µε το διπλάσιο του βασικού µισθού. Οι ετήσιες αµοιβές ενός αναλυτή µπορεί να
ξεπερνούν τις 40-50.000 ευρώ ετησίως, ενώ µια αγγελία που «ανεβαίνει» µπορεί
να δέχεται έως και 45% λιγότερα βιογραφικά από τον µέσο όρο της αγοράς.
Ακόµη και στην Ελλάδα, ο κλάδος της πληροφορικής είναι ίσως ο µοναδικός στον
οποίο ο εργαζόµενος µπορεί να έχει το... πάνω χέρι έναντι του εργοδότη,
εξασφαλίζοντας τη δυνατότητα να παζαρέψει µε αξιώσεις τις αποδοχές του.
Πέρα από τις όποιες ευκαιρίες απασχόλησης µπορούν να προκύψουν από τις
συνεχιζόµενες επενδύσεις στον κλάδο, η πληροφορική ενσωµατώνει και άλλα
πλεονεκτήµατα: η γλώσσα προγραµµατισµού είναι διεθνής και η τηλε-εργασία
εύκολη. Αρα, κάλλιστα µπορεί να διεκδικήσει κάποιος δουλειά και εκτός Ελλάδας,
χωρίς να είναι απαραίτητη η µετεγκατάσταση.
Τουρισµός
Οι εκτιµήσεις (ΣΕΒ-McKinsey) µιλούν για δηµιουργία τουλάχιστον 200.000 θέσεων
εργασίας µέσα στην επόµενη δεκαετία και τα αλλεπάλληλα ρεκόρ στις αφίξεις
αφήνουν περιθώρια αισιοδοξίας για επιβεβαίωση της πρόβλεψης. Εκτός από το
θετικό ισοζύγιο που καταγράφει η Εργάνη του υπουργείου Εργασίας (σ.σ. αυτό
δείχνει ότι οι προσλήψεις είναι περισσότερες από τις απολύσεις σε επίπεδο έτους),
πλεονέκτηµα θεωρείται και το γεγονός ότι ο κλάδος δίνει ευκαιρίες απασχόλησης
σε νέους χωρίς εργασιακή εµπειρία. Οι πιθανότητες εξεύρεσης δουλειάς είναι
περισσότερες, καθώς «µια αγγελία τουρισµού λαµβάνει 50% λιγότερα βιογραφικά
από τον µέσο όρο στην αγορά εργασίας», όπως σηµειώνει ο διευθύνων
σύµβουλος του kariera.gr Αλέξανδρος Φουρλής. Η εργασιακή εµπειρία πληρώνεται
καλά στον κλάδο, ενώ για τις θέσεις χαµηλής εξειδίκευσης οι αµοιβές κινούνται
στα επίπεδα των εκάστοτε συλλογικών συµβάσεων.
εργασίας µέσα στην επόµενη δεκαετία και τα αλλεπάλληλα ρεκόρ στις αφίξεις
αφήνουν περιθώρια αισιοδοξίας για επιβεβαίωση της πρόβλεψης. Εκτός από το
θετικό ισοζύγιο που καταγράφει η Εργάνη του υπουργείου Εργασίας (σ.σ. αυτό
δείχνει ότι οι προσλήψεις είναι περισσότερες από τις απολύσεις σε επίπεδο έτους),
πλεονέκτηµα θεωρείται και το γεγονός ότι ο κλάδος δίνει ευκαιρίες απασχόλησης
σε νέους χωρίς εργασιακή εµπειρία. Οι πιθανότητες εξεύρεσης δουλειάς είναι
περισσότερες, καθώς «µια αγγελία τουρισµού λαµβάνει 50% λιγότερα βιογραφικά
από τον µέσο όρο στην αγορά εργασίας», όπως σηµειώνει ο διευθύνων
σύµβουλος του kariera.gr Αλέξανδρος Φουρλής. Η εργασιακή εµπειρία πληρώνεται
καλά στον κλάδο, ενώ για τις θέσεις χαµηλής εξειδίκευσης οι αµοιβές κινούνται
στα επίπεδα των εκάστοτε συλλογικών συµβάσεων.
Ενέργεια και πράσινη τεχνολογία
Η «έκρηξη» που παρατηρήθηκε τα τελευταία χρόνια στη ζήτηση για την
εγκατάσταση των φωτοβολταϊκών δεν έφερε αντίστοιχη αύξηση στον αριθµό των
θέσεων εργασίας. Ο προβληµατισµός για τις δυνατότητες του κλάδου να
προσφέρει διεξόδους απασχόλησης ενισχύεται τόσο εξαιτίας της καθυστέρησης
στην απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας όσο και εξαιτίας της περιορισµένης
ανάπτυξης της εγχώριας βιοµηχανίας. Προοπτικές υπάρχουν και το στοίχηµα είναι
κατά πόσο στο άµεσο µέλλον το άνοιγµα της αγοράς θα µπορέσει να οδηγήσει στη
σύσταση αρκετών επιχειρήσεων οι οποίες θα ανταγωνίζονται τη ∆ΕΗ στο κοµµάτι
της παροχής υπηρεσιών ηλεκτρικής ενέργειας.
εγκατάσταση των φωτοβολταϊκών δεν έφερε αντίστοιχη αύξηση στον αριθµό των
θέσεων εργασίας. Ο προβληµατισµός για τις δυνατότητες του κλάδου να
προσφέρει διεξόδους απασχόλησης ενισχύεται τόσο εξαιτίας της καθυστέρησης
στην απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας όσο και εξαιτίας της περιορισµένης
ανάπτυξης της εγχώριας βιοµηχανίας. Προοπτικές υπάρχουν και το στοίχηµα είναι
κατά πόσο στο άµεσο µέλλον το άνοιγµα της αγοράς θα µπορέσει να οδηγήσει στη
σύσταση αρκετών επιχειρήσεων οι οποίες θα ανταγωνίζονται τη ∆ΕΗ στο κοµµάτι
της παροχής υπηρεσιών ηλεκτρικής ενέργειας.
Πρωτογενής τοµέας
Αποδείχθηκε ιδιαίτερα «αµυντικός» κλάδος κατά τη διάρκεια της κρίσης, καθώς
στη γεωργία χάθηκαν ελάχιστες θέσεις εργασίας κατά τη διάρκεια της περιόδου
2009-2014 (µόλις το ένα τρίτο σε σχέση µε το σύνολο της οικονοµίας).
Οι προβλέψεις που ενσωµατώνονται στο νέο Αναπτυξιακό Πρότυπο της χώρας
αναφέρουν ότι οι µισές θέσεις για την περίοδο µέχρι το 2020 θα είναι εκτός των
µεγάλων αστικών κέντρων. Στα «συν» περιλαµβάνεται η διασφάλιση των κ
οινοτικών κονδυλίων για την περίοδο µέχρι το 2020, αλλά και η στενή σύνδεση
µε τη βιοµηχανία τροφίµων, που παραδοσιακά αποτελεί έναν από τους πιο
αµυντικούς τοµείς. Η περιορισµένη αξιοποίηση της τεχνολογίας στον κλάδο αλλά
και η ισχνή προώθηση της οικολογικής και της βιολογικής γεωργίας αποτελούν
αρνητικά στοιχεία για το σήµερα αλλά και ευκαιρίες απασχόλησης για το αύριο.
στη γεωργία χάθηκαν ελάχιστες θέσεις εργασίας κατά τη διάρκεια της περιόδου
2009-2014 (µόλις το ένα τρίτο σε σχέση µε το σύνολο της οικονοµίας).
Οι προβλέψεις που ενσωµατώνονται στο νέο Αναπτυξιακό Πρότυπο της χώρας
αναφέρουν ότι οι µισές θέσεις για την περίοδο µέχρι το 2020 θα είναι εκτός των
µεγάλων αστικών κέντρων. Στα «συν» περιλαµβάνεται η διασφάλιση των κ
οινοτικών κονδυλίων για την περίοδο µέχρι το 2020, αλλά και η στενή σύνδεση
µε τη βιοµηχανία τροφίµων, που παραδοσιακά αποτελεί έναν από τους πιο
αµυντικούς τοµείς. Η περιορισµένη αξιοποίηση της τεχνολογίας στον κλάδο αλλά
και η ισχνή προώθηση της οικολογικής και της βιολογικής γεωργίας αποτελούν
αρνητικά στοιχεία για το σήµερα αλλά και ευκαιρίες απασχόλησης για το αύριο.
Υγεία
Η στενή εξάρτηση του κλάδου από το ∆ηµόσιο (σ.σ. οι περισσότερες προσλήψεις
αφορούν σε νοσοκοµεία κ.λπ.) αλλά και οι πιέσεις στον κλάδο του φαρµάκου
(µειώσεις τιµών, απελευθέρωση επαγγέλµατος κ.λπ.) έχουν προκαλέσει µεγάλη
αβεβαιότητα στον κλάδο, µε αποτέλεσµα να καταγράφεται ακόµη και µαζική
«εξαγωγή µυαλών» στο εξωτερικό, τόσο προς τις ευρωπαϊκές αγορές όσο και
προς τις χώρες του Κόλπου. Αυτό, όµως, δεν σηµαίνει ότι και το άµεσο µέλλον θα
είναι αρνητικό. Η γήρανση του πληθυσµού, η αύξηση του προσδόκιµου ζωής αλλά
και η συνεχιζόµενη αξιοποίηση της τεχνολογίας θα προκαλέσουν ζήτηση για
πολλές ειδικότητες, όπως οι νοσηλευτές γηριατρικής, οι πληροφορικοί της υγείας,
οι ιατροί επείγουσας ιατρικής, οι µοριακοί βιολόγοι, οι κλινικοί γενετιστές κ.ά.
αφορούν σε νοσοκοµεία κ.λπ.) αλλά και οι πιέσεις στον κλάδο του φαρµάκου
(µειώσεις τιµών, απελευθέρωση επαγγέλµατος κ.λπ.) έχουν προκαλέσει µεγάλη
αβεβαιότητα στον κλάδο, µε αποτέλεσµα να καταγράφεται ακόµη και µαζική
«εξαγωγή µυαλών» στο εξωτερικό, τόσο προς τις ευρωπαϊκές αγορές όσο και
προς τις χώρες του Κόλπου. Αυτό, όµως, δεν σηµαίνει ότι και το άµεσο µέλλον θα
είναι αρνητικό. Η γήρανση του πληθυσµού, η αύξηση του προσδόκιµου ζωής αλλά
και η συνεχιζόµενη αξιοποίηση της τεχνολογίας θα προκαλέσουν ζήτηση για
πολλές ειδικότητες, όπως οι νοσηλευτές γηριατρικής, οι πληροφορικοί της υγείας,
οι ιατροί επείγουσας ιατρικής, οι µοριακοί βιολόγοι, οι κλινικοί γενετιστές κ.ά.
Ένα πτυχίο δεν φτάνει
Στερούνται οι νέοι µας «ικανοτήτων» (skills); Ετσι θα είναι αν έτσι νοµίζουν οι
εργοδότες, οι οποίοι στην προκειµένη περίπτωση έχουν το µαχαίρι (τις
προσφερόµενες θέσεις εργασίας) και το πεπόνι (τη δυνατότητα να προσλάβουν).
Ερευνα της McKinsey για την απασχόληση των νέων στην Ελλάδα αλλά και σε
επτά ευρωπαϊκές χώρες έρχεται να δώσει µια διαφορετική οπτική στο πρόβληµα,
µε το ποσοστό της ανεργίας σε νεαρές ηλικίες να παραµένει πεισµατικά
«κλειδωµένο» σε επίπεδα άνω του 50%: «Εργοδότες και εκπαιδευτικοί φορείς
κινούνται σε... παράλληλα σύµπαντα. Ενώ το 79% των παρόχων εκπαίδευσης
πιστεύουν ότι το πτυχίο που προσφέρουν αποτελεί επαρκές εφόδιο για έναν νέο
προκειµένου να µπει στην αγορά εργασίας, µόλις το 23% των εργοδοτών φαίνεται
να συµφωνεί και αναζητεί περισσότερα στοιχεία στο βιογραφικό των υποψηφίων».
εργοδότες, οι οποίοι στην προκειµένη περίπτωση έχουν το µαχαίρι (τις
προσφερόµενες θέσεις εργασίας) και το πεπόνι (τη δυνατότητα να προσλάβουν).
Ερευνα της McKinsey για την απασχόληση των νέων στην Ελλάδα αλλά και σε
επτά ευρωπαϊκές χώρες έρχεται να δώσει µια διαφορετική οπτική στο πρόβληµα,
µε το ποσοστό της ανεργίας σε νεαρές ηλικίες να παραµένει πεισµατικά
«κλειδωµένο» σε επίπεδα άνω του 50%: «Εργοδότες και εκπαιδευτικοί φορείς
κινούνται σε... παράλληλα σύµπαντα. Ενώ το 79% των παρόχων εκπαίδευσης
πιστεύουν ότι το πτυχίο που προσφέρουν αποτελεί επαρκές εφόδιο για έναν νέο
προκειµένου να µπει στην αγορά εργασίας, µόλις το 23% των εργοδοτών φαίνεται
να συµφωνεί και αναζητεί περισσότερα στοιχεία στο βιογραφικό των υποψηφίων».
Είναι σαφές, λοιπόν, ότι οι εργοδότες εκπέµπουν σήµα
κινδύνου. Το 45% των ερωτηθέντων στην έρευνα της
McKinsey απάντησαν ότι η έλλειψη ικανοτήτων ειδικά στις
τάξεις των νέων µπορεί να δηµιουργήσει σοβαρά
προβλήµατα στην προσπάθεια για εύρεση εργασίας.
«Ακόµη εντονότερα φέρονται να αντιµετωπίζουν το
πρόβληµα οι εκπρόσωποι των µικροµεσαίων επιχειρήσεων
», σηµειώνει ο Νίκος Παυλάκος, σύµβουλος επαγγελµατικού προσανατολισµού, ενώ στέκεται σε δύο ακόµη «ευρήµατα»:
Μόνο ο ένας στους τρεις νέους θεωρεί ότι έχει λάβει
επαρκείς γνώσεις επαγγελµατικού προσανατολισµού στη
δευτεροβάθµια εκπαίδευση. Αυτό σηµαίνει ότι οι νέοι
τελειώνουν το λύκειο και στην πραγµατικότητα δεν γνωρίζουν τι ζητούν οι επιχειρήσεις.
επαρκείς γνώσεις επαγγελµατικού προσανατολισµού στη
δευτεροβάθµια εκπαίδευση. Αυτό σηµαίνει ότι οι νέοι
τελειώνουν το λύκειο και στην πραγµατικότητα δεν γνωρίζουν τι ζητούν οι επιχειρήσεις.
Το µεγαλύτερο κενό στην έλλειψη ικανοτήτων
εντοπίζεται στον τοµέα της παροχής υπηρεσιών αλλά και
στον δηµόσιο τοµέα. ∆ηλαδή, στους δύο κλάδους που ακόµη και σήµερα
προσφέρουν τη συντριπτική πλειονότητα των θέσεων εργασίας στην Ελλάδα.
εντοπίζεται στον τοµέα της παροχής υπηρεσιών αλλά και
στον δηµόσιο τοµέα. ∆ηλαδή, στους δύο κλάδους που ακόµη και σήµερα
προσφέρουν τη συντριπτική πλειονότητα των θέσεων εργασίας στην Ελλάδα.
Ποιες είναι, όµως, αυτές οι ικανότητες -πέραν ενός πτυχίου ενδεχοµένως και ενός
µεταπτυχιακού- που µπορούν να εξασφαλίσουν ευκολότερα µια θέση εργασίας;
Ο κατάλογος µακρύς: βασικές µαθηµατικές γνώσεις, ικανότητα χρήσης
ηλεκτρονικών υπολογιστών, επαρκής γραπτή επικοινωνία, καλή γνώση της
Αγγλικής, ακόµη και σωστή χρήση της µητρικής γλώσσας. Πέραν των
«αυτονόητων», ο κατάλογος περιλαµβάνει και τις «παράπλευρες δεξιότητες»
(soft skills στη διεθνή ορολογία), µε την ηγεσία, τη δηµιουργικότητα, την
οµαδική εργασία, την προφορική επικοινωνία, την εργασιακή ηθική αλλά και την
ικανότητα επίλυσης προβληµάτων να αποτελούν τα κυριότερα εξ αυτών.
Ο Αλέξανδρος Φουρλής, διευθύνων σύµβουλος του kariera.gr, προσθέτει ένα
ακόµη επιχείρηµα: «Ειδικές δεξιότητες, όπως είναι η καλή γνώση µιας γλώσσας
των λεγόµενων νέων αγορών (Ρωσικά, Κινεζικά, Τουρκικά, Ινδικά κ.λπ.), ή ακόµη
και τεχνικές δεξιότητες (π.χ. πτυχία µαγειρικής) µπορούν από µόνες τους να
οδηγήσουν στην εξεύρεση µιας θέσης εργασίας».
µεταπτυχιακού- που µπορούν να εξασφαλίσουν ευκολότερα µια θέση εργασίας;
Ο κατάλογος µακρύς: βασικές µαθηµατικές γνώσεις, ικανότητα χρήσης
ηλεκτρονικών υπολογιστών, επαρκής γραπτή επικοινωνία, καλή γνώση της
Αγγλικής, ακόµη και σωστή χρήση της µητρικής γλώσσας. Πέραν των
«αυτονόητων», ο κατάλογος περιλαµβάνει και τις «παράπλευρες δεξιότητες»
(soft skills στη διεθνή ορολογία), µε την ηγεσία, τη δηµιουργικότητα, την
οµαδική εργασία, την προφορική επικοινωνία, την εργασιακή ηθική αλλά και την
ικανότητα επίλυσης προβληµάτων να αποτελούν τα κυριότερα εξ αυτών.
Ο Αλέξανδρος Φουρλής, διευθύνων σύµβουλος του kariera.gr, προσθέτει ένα
ακόµη επιχείρηµα: «Ειδικές δεξιότητες, όπως είναι η καλή γνώση µιας γλώσσας
των λεγόµενων νέων αγορών (Ρωσικά, Κινεζικά, Τουρκικά, Ινδικά κ.λπ.), ή ακόµη
και τεχνικές δεξιότητες (π.χ. πτυχία µαγειρικής) µπορούν από µόνες τους να
οδηγήσουν στην εξεύρεση µιας θέσης εργασίας».
πηγή:kathimerini.gr