Α. Σαμαράς στον Μητσοτάκη: - Μην επεμβαίνεις στις αποφάσεις της δικαιοσύνης, σε βάρος των πολιτών - Στα Εθνικά θέματα τρώμε την μια προσβολή, την μια ταπείνωση, μετά την άλλη! - Είσαι υπεύθυνος για όλα

 

H ομιλία του πρώην πρωθυπουργού, Αντώνη Σαμαρά

«Κυρίες και κύριοι,

Φίλες και φίλοι,

Οι πρόσφατες εκλογές στην Ευρώπη είχαν ασυνήθιστα ιδιαίτερη σημασία.

Η χαμηλή συμμετοχή των ευρωπαίων πολιτών στις κάλπες ακόμη και τώρα, δηλαδή σε μια πολεμική συγκυρία, δείχνει ξεκάθαρα ότι η Ευρώπη είναι πράγματι μπροστά σε σταυροδρόμι. Και ότι οι “καπετάνιοι” της οφείλουν να αντιληφθούν πως βρίσκονται ενώπιον της “ανταρσίας των πληρωμάτων” τους.

Τα χθεσινά αποτελέσματα στη Γαλλία ίσως μάλιστα να είναι η απόδειξη της ανταρσίας.

Εξηγώ:

Μετά από αρκετά χρόνια προσπαθειών φαίνεται ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν συγκινεί τους εθνικούς πληθυσμούς. Όπως φάνηκε και στις Ευρωεκλογές, οι λαοί δεν ψηφίζουν με γνώμονα το ευρωπαϊκό κοινό μέλλον. Επιλέγουν, με εθνικά κριτήρια να αποδοκιμάσουν ή να επιδοκιμάσουν τις κυβερνήσεις τους. Η συμμετοχή στις ευρω-εκλογές -κι ας είναι πάντα χαμηλότερη από αυτήν στις εθνικές εκλογές- αποκτά ιδιαίτερη σημασία. Γιατί η Ευρώπη συμμετέχει σήμερα σε μια ιδιόμορφη πολεμική αναμέτρηση Ρωσίας-Δύσης. Οι ευρωπαίοι πολίτες όμως δεν έχουν την αίσθηση ότι η έκβαση αυτής της αναμέτρησης θα καθορίσει το μέλλον τους. Αντιθέτως αυξάνεται καθημερινά ο προβληματισμός των λαών της Ευρώπης κατά πόσο δηλαδή τα δισεκατομμύρια που ξοδεύονται για την πολεμική ενίσχυση της Ουκρανίας αξίζουν τον κόπο. Όταν μάλιστα όλο και λιγοστεύουν οι διπλωματικές προσπάθειες των ηγετών τους για μια ειρηνική επίλυση της κρίσης. Κι ας γίνεται ο πόλεμος αυτός στην αυλή μας.

Το μεγάλο ζητούμενο για την Ευρώπη υπήρξε πάντα η πολιτική της ανεξαρτησία, ως απόρροια της δημοκρατικής πολιτικής σύγκλισης των λαών της. Σήμερα όμως τι βλέπουμε; Συνεχείς αποκλίσεις και διαφοροποιήσεις που εμποδίζουν την πολιτική της ολοκλήρωση. Διαφοροποιήσεις που ξεκινούν από την αγροτική πολιτική μέχρι και τον πόλεμο στην Ουκρανία, αποκλίσεις που δεν επιτρέπουν την ομόφωνη εκπροσώπηση στην Εξωτερική πολιτική και στην οικονομία. Παλαιότερα τουλάχιστον υπήρξε ο Γάλλο-Γερμανικός άξονας που τραβούσε το κάρο. Σήμερα ούτε αυτός υπάρχει. Άρα η Ευρώπη πρέπει να αποφασίσει εάν θα πάει προς την πολιτική απομόνωση ή την πολιτική ολοκλήρωση.

Δεύτερον, η Ευρώπη πρέπει να αποφασίσει αν θα σεβαστεί τις αξίες της ή θα αφεθεί στην δίνη της καταστροφικής ατζέντας που λέγεται πολιτική ορθότητα και ακραίος δικαιωματισμός. Το πρόσφατο εκλογικό αποτέλεσμα ενίσχυσε τις πολιτικές δυνάμεις που υπεραμύνθηκαν της ταυτότητας, ατομικής, εθνικής κι ευρωπαϊκής. Είναι καθαρό ότι αποδοκιμάστηκε η Woke Ευρώπη, η Ευρώπη της αθρόας λαθρομετανάστευσης, της ακατανόητης ενεργειακής πολιτικής της “πράσινης μετάβασης” με τα ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα, της αποβιομηχάνισης, της ανεργίας, της διατροφικής κρίσης, της λογοκρισίας, και της κοινωνικής αποδιοργάνωσης. Φαινόμενα όπως η προσπάθεια αποπνευματικοποίησης της Ευρώπης, η προσπάθεια αποΧριστιανοποίησής και η ραγδαία «ισλαμοποίησή» της – δείτε την Αγγλία και το Βέλγιο, για παράδειγμα- δεν οδήγησαν σε έναν πιο φιλελεύθερο κόσμο αλλά σε έναν κόσμο μη κοινωνικό, ασύδοτο, ατομικιστικό. Οι λαοί όμως δηλώνουν ότι δεν συμφωνούν. Γι αυτό και υπήρξε Ευρωπαϊκή στροφή προς τα Δεξιά. Από τη Σκανδιναβία μέχρι το Νότο, επικράτησαν οι δεξιές αντιλήψεις. Ετσι, όσα κεντρο-δεξιά κόμματα είχαν προσαρμοστεί έγκαιρα, όχι μόνο επιβίωσαν, αλλά αύξησαν και τα ποσοστά τους, όπως στη Γερμανία. Όσα πάλι παρέμειναν προσηλωμένα στην πολιτική ορθότητα κατέρρευσαν, όπως στην Ιταλία και στη Γαλλία. Και τα νεφελώδη κεντρώα ιδεολογικά σχήματα, όπως εκείνο του Μακρόν, πανηγυρικά ηττήθηκαν . Αυτή ήταν, ξεκάθαρα, η ετυμηγορία των πολιτών της Ευρώπης. Επομένως, η νέα Ευρωπαϊκή ηγεσία πρέπει να πάρει μια απόφαση: Θα επιστρέψει η Ευρώπη στις ρίζες της, όπως αποφάσισαν οι λαοί της, ή θα συνεχιστεί η αποδόμηση ενάντια στη βούληση των εθνών της ;

Τρίτον, η Ευρώπη πρέπει να αποφασίσει πως θα επιλύσει το οξύ δημογραφικό της πρόβλημα, το οποίο μας αφορά κατά μείζονα λόγο. Δυστυχώς οι Ευρωπαίοι πολίτες δεν γοητεύονται πια από τη δημιουργία οικογένειας με πολλά παιδιά. Είναι η οικονομική δυσπραγία η μόνη αιτία; Γιατί οι, πιο φτωχοί, γονείς μας και παππούδες μας δημιουργούσαν οικογένειες με πολλά παιδιά; Δέκα αδέλφια είχε ο δικός μου πατέρας! Πιστεύω ότι το δημογραφικό ζήτημα είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με το αξιακό. Η σημερινή Ευρώπη προωθεί έναν τρόπο ζωής εξαιρετικά ατομικιστικό, που υποσκάπτει συνειδητά την αξία της οικογένειας και των παιδιών. Η ατζέντα αυτή εδράζεται σε μια επίπλαστη “ευδαιμονία”, στην “ατομική καριέρα”, στην επικράτηση του υλικού πολιτισμού έναντι του πνευματικού. Προωθείται η προσωπική απόλαυση ως κύρια αξία σε βάρος της ατομικής θυσίας για το καλό του συνόλου, είτε ως σύνολο εννοούμε την οικογένεια είτε την γειτονιά. Η προτεινόμενη λύση να φέρουμε λαθρομετανάστες, να τους δίνουμε επιδόματα, να γεννήσουν παιδιά τα οποία θα πολιτογραφηθούν Ευρωπαίοι, προφανώς δεν είναι λύση. Αντιθέτως, το θεωρώ απαράδεκτη εργαλειοποίηση φτωχών ανθρώπων, και χείριστο δείγμα εκμετάλλευσης. Επομένως, η Ευρώπη πρέπει να αποφασίσει εάν θα αλλάξει τον τρόπο ζωής της , με πρώτον αυτόν της οικογένειας ή αν θα αφεθεί στη μοίρα της.

Τέταρτον, η Ευρώπη πρέπει να αποφασίσει τι οικονομία επιθυμεί. Η βιομηχανική επανάσταση από την Ευρώπη ξεκίνησε. Σήμερα η παλαιά ατμομηχανή του κόσμου αγκομαχάει. ‘Αγεται και φέρεται από τις διεθνείς παγκόσμιες εξελίξεις, από τη σύγκρουση ΗΠΑ-Ανατολής, κατόρθωσε να γίνει ενεργειακά πλήρως εξαρτώμενη από τη Ρωσία και δείχνει να παρακολουθεί άτολμη τα γεγονότα. Την ώρα που νέοι δρόμοι χαράσσονται στο εμπόριο, νέες οικονομικές δυνάμεις και συμμαχίες αναδύονται, η τεχνολογία αναπτύσσεται ραγδαία κι ανεξέλεγκτα – δείτε την Τεχνητή Νοημοσύνη αυτήν την ώρα για παράδειγμα- η Ευρώπη λείπει. Το μοντέλο ο Ευρωπαϊκός Βορράς να παράγει και ο Ευρωπαϊκός Νότος να καταναλώνει έληξε. Σήμερα Βορράς και Νότος δεν παράγουν σχεδόν τίποτα! Εισάγουν και δεν εξάγουν. Ταυτόχρονα η μετατροπή της Ρωσικής οικονομίας σε “πολεμική οικονομία” σε συνδυασμό με τον επαπειλούμενο πόλεμο δασμών μεταξύ ΗΠΑ-Κίνας, δημιουργεί νέα, δυσμενέστερα οικονομικά δεδομένα. Και πώς ακόμα να αγνοήσεις το τεράστιο χρέος των ΗΠΑ, την ενίσχυση των BRICS, το υπό συζήτηση, στην Ανατολή, ενδεχόμενο δημιουργίας πέραν του δολαρίου νέου αποθετικού νομίσματος, την ανεξαρτητοποίηση του Αραβικού κόσμου από τη Δύση και την αμηχανία, για να το πω κομψά, στη Μέση Ανατολή; Το μίγμα αυτό είναι εκρηκτικό. Επομένως, η Ευρώπη πρέπει να αποφασίσει εάν θα προχωρήσει άμεσα στον ριζικό επανασχεδιασμό της οικονομίας της ή θα μείνει άβουλος παρατηρητής αναμένοντας το μοιραίο.

Κυρίες και κύριοι,

Γι αυτό λέω ότι η Ευρώπη είναι σε σταυροδρόμι. Στο σταυροδρόμι πρέπει να επιλέξεις που θα πας.

Έχω ξαναπεί ότι υπάρχει πρωτόγνωρο έλλειμμα ηγεσίας στην Ευρώπη.

Δεν υπάρχουν οι μεγάλες μορφές, οι προσωπικότητες. Λείπει ένας Κωνσταντίνος Καραμανλής, ένας Ντε Γκωλ, ένας Μιτεράν, ένας Κολ, ένας Γκονζαλεθ.

Ωστόσο, οι λαοί μίλησαν. Πρέπει να γίνουν σεβαστές οι αποφάσεις τους. Κι όχι να αγνοηθούν από ένα διορισμένο διευθυντήριο, ξεκομμένο από την λαϊκή βούληση. Αλλιώς, δυστυχώς, η Ευρώπη θα υπογράψει μόνη της το τέλος της.

Κι έρχομαι στην Ελλάδα.

Η τελευταία δημόσια εμφάνισή μου ήταν στη Βουλή, κατά την ψήφιση του νομοσχεδίου για τον γάμο ομοφύλων. Είχα τότε πει:

“Να προσέχει λοιπόν η κυβέρνηση: Η υπερβολική αυτοπεποίθηση, μπορεί να την οδηγήσει να ξεκοπεί από την πραγματικότητα…

Και από την κοινωνία…”

Επειδή λοιπόν ο πρωθυπουργός δήλωσε ότι έκανε το σωστό με αυτό το νομοσχέδιο, αναρωτιέμαι εάν άκουγε τι του έλεγαν οι βουλευτές μας πριν λίγες ημέρες στη Βουλή. Εάν άκουσε την ψήφο του ελληνικού λαού. Δεν ξέρω ποιους ακούει αλλά ας καταλάβει ότι κάνει λάθος να επιμένει στο λάθος !

Κυρίες και Κύριοι,

Κριτής όλων μας είναι ο ελληνικός λαός. Κι έκρινε. Το ζήτημα είναι ότι δεν έδινε κανείς σημασία από την κυβέρνηση! Για όλα τα θέματα. Ούτε τα όσα είπε ο Κώστας Καραμανλής κυρίως για τα εθνικά μας θέματα. Ούτε εμένα. Με τον Κώστα είμαστε φίλοι και μαζί στη Νέα Δημοκρατία από το 1976. “Γεννηθήκαμε” και μεγαλώσαμε στην Παράταξη. Κι έχουμε περάσει μαζί τα πάντα, με σεβασμό ο ένας για την πορεία του άλλου.

Διερωτήθηκα, λοιπόν, δημοσίως, για τα εθνικά θέματα, “μα τόσο λάθος κάνουμε δύο πρώην πρόεδροι και πρωθυπουργοί;” Κι όχι μόνο δεν άκουγε ποτέ κανείς, αλλά αντιμετωπιστήκαμε με απαξίωση από την κυβέρνηση! Φθάσαμε στο σημείο, στο περιβόητο νομοσχέδιο για τον γάμο, να θέτω συγκεκριμένα ερωτήματα επί της ουσίας, κι όχι μόνο δεν μου απάντησε κανείς αλλά οργανώθηκαν “κενά έδρανα” την ώρα που μιλούσα…

Και συνεχίστηκαν τα πανηγύρια υπουργών, αγκαλιά με ΛΟΑΤΚΙ, στα θεωρεία της Βουλής την ώρα που το ένα τρίτο των βουλευτών της Παράταξής μας δεν το ψήφισε… . Αφήστε και τα γλέντια που ακολούθησαν σε μπαρ αμέσως μετά…

Αφού λοιπόν η κυβέρνηση αντιμετωπίζει έτσι ακόμη και τον πρώην πρωθυπουργό και πρόεδρό της, γιατί να μην σας θεωρήσει ο κόσμος αλαζόνες κύριοι;

Η Ελλάδα είναι λοιπόν σε σταυροδρόμι.

Προσέξτε :

Πρώτον, το πρόσφατο εκλογικό αποτέλεσμα, με την αποχή του κόσμου να φθάνει στο πρωτοφανές 60% , είναι ένα πολύ ισχυρό χαστούκι στο πολιτικό σύστημα. Οι πολίτες θύμωσαν με όλα τα κόμματα. Και τα αποδοκίμασαν, ηχηρά. Η συμπεριφορά αυτή της κοινωνίας προσομοιάζει σε “λευκή απεργία” των πολιτών. Θεωρούνται πια οι εκλογές μάταιες; Σίγουρα η κοινωνία καταλογίζει στην κυβέρνηση, αλλά και στην κεντροαριστερή αντιπολίτευση, αδυναμία κατανόησης κι επίλυσης των προβλημάτων της. Βάσει των εκλογικών αποτελεσμάτων τα δεξιότερα πολιτικά σχήματα και μορφώματα συγκράτησαν μεν τις ψήφους τους, με ελαφρά αύξηση, αλλά δεν απέκτησαν δυναμική. Παρά ταύτα, η πολιτική ανάγνωση των εκλογικών αποτελεσμάτων δείχνει μια νέα πολιτική πραγματικότητα. Οτι δηλαδή σχηματοποιούνται 3 κι όχι 2, πολιτικά “μπλοκ”. Το κεντρο-δεξιό με 28%, το κεντρο-αριστερό με αθροιστικά παρόμοιο ποσοστό, και το υπερδεξιό-λαϊκιστικό πέριξ του 20%. Ποσοστά, όμως, μόνο επί του 40% του λαού που ψήφισε…

Επομένως, ο κινητήριος μοχλός της Μεταπολίτευσης, δηλαδή ο δικομματισμός, φαίνεται σταδιακά να ανατρέπεται και να μετατρέπεται σε πολυκομματισμό. Κάτι φταίει σε αυτό. Η άρνηση να δίνουμε μάχες για ιδέες, η υποχώρηση της πολιτικής σε όφελος της επικοινωνίας και του τικ-τοκ, έχουν δημιουργήσει στον κόσμο την πεποίθηση ότι “όλοι ίδιοι είναι” κι ότι “όλοι οι πολιτικοί νοιάζονται μόνο για τους εαυτούς τους και την τσέπη τους”.

Σκληρό, άδικο, αλλά δυστυχώς αυτή είναι η αίσθηση του κόσμου. Επομένως, το πολιτικό σύστημα καλείται να αναθεωρήσει πλήρως τους όρους της αντιπαράθεσης. Ειδάλλως, προβλέπω, θα καταρρεύσει. Και για να μη συμβεί αυτό απαιτείται η επιστροφή στην πολιτική. Επιστροφή στις ρίζες, επιστροφή στις ιδέες και στις αρχές των κομμάτων και των παρατάξεων. Αμεσα!

Δεύτερον, μετά από το χειρότερο εκλογικό αποτέλεσμα, σε αριθμό ψήφων, στην ιστορία της παράταξης, οι αναφορές σε “αποϊδεολογικοποίηση”, και οι συγκρίσεις με άλλες, τελείως διαφορετικές, εποχές δείχνουν αδυναμία κατανόησης της κρισιμότητας των περιστάσεων και είναι , το λιγότερο, ατυχείς.

Έχει σκεφθεί η κυβέρνηση ότι το περιβόητο “41%” ήταν το αποτέλεσμα του φόβου που προκαλούσε στον ελληνικό λαό η πιθανότητα επιστροφής του ΣΥΡΙΖΑ , όταν οι δημοσκοπήσεις τον έδειχναν πολύ υψηλά στις πρώτες εκλογές του 2023; Έπεσαν έξω οι δημοσκοπήσεις βέβαια… Αλλά όταν κατέρρευσε εκλογικά ο ΣΥΡΙΖΑ κι εξέλιπε αυτός ο φόβος, μετά από έναν μόλις μήνα, στις δεύτερες εκλογές, ξαναπήραμε μεν 41% αλλά χάσαμε 300.000 κόσμο που, ήδη, από τότε αρνήθηκε να μας ξαναψηφίσει…

Εχει γίνει κατανοητό ότι, επειδή μετά τις περυσινές εκλογές υιοθετήσαμε θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ σε σειρά θεμάτων, διαλύθηκε το αντι-ΣΥΡΙΖΑ μέτωπο που χτίσαμε από τη συγκυβέρνηση 2012-2014;

Και μάλιστα ενός ΣΥΡΙΖΑ, που έχει γίνει έξι κομμάτια, και περισσότερο θυμίζει Δελφινάριο παρά κόμμα. Μια Αριστερά αξιοθρήνητη, που ψελλίζει μόνον εντυπωσιακές ανοησίες, μια αριστερά ασύνταχτη πολιτικά με μηδενικό ιδεόγραμμα και παραδομένη στην ακρότητα του δικαιωματισμού και μόνο.

Ακούστε:

Τα κόμματα, εδράζονται σε ιδέες, αρχές και αξίες. Η κεντρο-δεξιά παράταξη, για παράδειγμα, πιστεύει στον Φιλελευθερισμό. Οι ιδέες των κομμάτων είναι εκ φύσεως περιχαρακωμένες.. Προσαρμόζονται μεν αλλά δεν καταργούνται , δεν εκχωρούνται και ούτε ακυρώνονται. Οι ιδέες γοητεύουν τον κόσμο, δημιουργούν όραμα κι ελπίδα, δίνουν προοπτική. Το , δήθεν, “τέλος των ιδεών και της ιστορίας”, διαψεύστηκε παταγωδώς από την ίδια την ιστορία.

Η Νέα Δημοκρατία είχε πάντοτε πόρτες ανοιχτές αλλά όχι πόρτες ιδεολογικά αφύλακτες. Είναι άλλο πράγμα η διεύρυνση και άλλο η μετάλλαξη.

Καλό θα είναι να αναρωτηθούν ορισμένοι εάν για το ιστορικά αρνητικό εκλογικό αυτό αποτέλεσμα για την παράταξη, για το ρεκόρ της αποχής και για την σταθεροποίηση του υπερδεξιού – λαϊκίστικου μπλοκ σε υψηλά ποσοστά, ευθύνεται και η αντίληψη περί αποϊδεολογικοποίησης.

Συνιστά μήπως πολιτική πρόταση το “ούτε Δεξιά, ούτε Κέντρο, ούτε Αριστερά, μόνο μπροστά”; Τί σημαίνει όταν λέμε ότι τα « προβλήματα δεν έχουν χρώμα»; Πώς δεν έχουν; Για παράδειγμα, ο γάμος των ομόφυλων για την Αριστερά είναι «μια χαρά», για εμάς είναι πρόβλημα!

Πως και γιατί δημιουργήθηκε “η μικρότερη και πιο φοβική” Νέα Δημοκρατία όλων των εποχών, σε αυτές τις εκλογές; Μήπως ο ιστορικά μικρότερος αριθμός ψήφων δείχνει ότι το δέντρο, πράγματι, ούτε ψηλώνει, ούτε απλώνεται, ακριβώς διότι αποκόπηκε από τις ρίζες του;

Πως γίνεται όταν όλη η Δύση στρέφεται πιο Δεξιά, ορισμένοι να αναζητούν διαρκώς τους ανεμόμυλους ενός φαντασιακού κέντρου;

Πως μπορεί να λειτουργήσει μια κεντρο-δεξιά παράταξη χωρίς τη Δεξιά, και με ένα κέντρο -“φάντασμα”, που ο καθένας το ορίζει όπως θέλει; Ποιες κοινωνικές συμμαχίες, ποιες παραγωγικές τάξεις, ποιες ομάδες εργαζομένων, θα υπηρετήσουμε τότε; Με βάση και την πρόσφατη εκλογική συμπεριφορά της κοινωνίας, ποιες πολιτικές συμμαχίες θα συνάψει, αν χρειαστεί, η παράταξη, με ποιους, και σε ποια ιδεολογική κατεύθυνση;

Το μοντέλο διακυβέρνησης με την ιδεολογία της παράταξης στο περιθώριο, με το αποκαλούμενο επιτελικό κράτος των 63 μελών του υπουργικού συμβουλίου, με ανακυκλούμενους υπουργούς, -πάμπολλους και πάντα αλάνθαστους εξωκοινοβουλευτικούς- και με τους βουλευτές σχεδόν απαξιωμένους, είναι επιτυχημένο;

Εάν ναι, γιατί λοιπόν αυτή η πολιτική μας εκδοχή αποδοκιμάστηκε από την κοινωνία; Και μάλιστα δίχως πολιτικό αντίπαλο, δίχως Τρόικα κι επιτήρηση, και σε συνθήκες πρωτοφανούς επικοινωνιακής παντοδυναμίας.

Ο ελληνικός λαός εμπιστεύτηκε την κεντρο-δεξιά να τον κυβερνήσει, κι όχι τους ..πολιτικούς “γιατρούς χωρίς σύνορα”. Κι η Ελλάδα απαιτεί πρωτοβουλίες πολιτικής ανασύνταξης κι όχι πολιτικής αποδυνάμωσης. Ώστε να υπάρξει η αίσθηση ασφάλειας, πολιτικής, κοινωνικής, οικονομικής, ατομικής, εθνικής. Αυτή είναι η προϋπόθεση για την επιχειρηματική, παραγωγική, μεταρρυθμιστική, εργασιακή αντεπίθεση που χρειάζεται η πατρίδα.

Θα μου πείτε, “στη Δημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα”. Σωστά. Η επιστροφή στην πολιτική λοιπόν είναι μονόδρομος. Είναι στο χέρι του πρωθυπουργού, είναι ευθύνη του. Όπως και δική μου ευθύνη να το επισημαίνω. Ο καθένας οφείλει να αναλαμβάνει τις ευθύνες του.

Τρίτον, η Ελλάδα άμεσα πρέπει να αποφασίσει εάν θα αντιμετωπίσει τα διαρθρωτικά προβλήματα της οικονομίας της. Το μεγαλύτερο δομικό πρόβλημα είναι η ανυπαρξία ουσιαστικού ανταγωνισμού σε μεγάλο πεδίο της παραγωγικής δραστηριότητας. Έχουν σχηματιστεί καρτέλ κι ολιγοπώλια σε πολλά πεδία, όπως για παράδειγμα στην ενέργεια, στην τηλεφωνία, στα σούπερ-μάρκετ. Αντιθέτως σε πεδία υγιούς ανταγωνισμού και η παραγωγή και οι θέσεις εργασίας αυξάνονται, και οι τιμές ποικίλλουν.

Παράδειγμα επιτυχίας, η αγορά της μικροζυθοποιϊας, η οποία ανθεί σε όλη τη χώρα. Για να επιτευχθεί ο έλεγχος των καρτέλ πρέπει να ενισχυθεί ουσιωδώς η Επιτροπή Ανταγωνισμού και να μετατραπεί σε Σώμα πανίσχυρο κι οργανωμένο. Ο έλεγχος όμως των καρτέλ επιβάλλεται για την αντιμετώπιση της ακρίβειας που ταλανίζει τους πολίτες. Ακρίβεια παντού, στην στέγαση, στα τρόφιμα, στην ενέργεια, στην εκπαίδευση, στο νοικοκυριό συνολικά. Οι φιλελεύθερες παρεμβάσεις δεν γίνονται με τις “μάχες του τελάρου”, “τα καλάθια”, τα “κουπόνια” , τα παρακάλια και την οριζόντια φορολόγηση . Γίνονται μόνο με σκληρή δουλειά, ουσιαστικό διάλογο για τις αιτίες με τους κατ’ εξοχήν ειδικούς της αγοράς. Και με μέτρα ουσίας. Όπως η μείωση του ΦΠΑ, που θυμίζω έγινε επί κυβερνήσεως 2012-2014, κόντρα στις απαιτήσεις της Τρόικα. Και πέτυχε.

Το μήνυμα των πολιτών στις πρόσφατες ευρωεκλογές δεν ήταν να …συνεχιστεί η ασκούμενη πολιτική τρέχοντας ακόμα πιο γρήγορα! Ήταν το ακριβώς αντίθετο, να αλλάξει άμεσα. Πολύ περισσότερο που έχουμε πληθωρισμό κόστους κι όχι ζήτησης, και το δημόσιο χρέος, σε απόλυτους αριθμούς, αυξάνεται. Και το νέο σύμφωνο σταθερότητας έχει ζητήματα. Η Ελλάδα οφείλει άμεσα να αποφασίσει εάν θα μεταρρυθμίσει φιλελεύθερα την οικονομία της, αν θα την “ανοίξει” στη μεσαία τάξη ή αν θα αποδεχτούμε οριστικά ύπαρξη ολιγοπωλίων στην αγορά.

Τέταρτον , η Ελλάδα οφείλει να σημάνει «κόκκινο συναγερμό» για τη δημογραφική μας μαράζωση. Απαιτείται η χάραξη ξεχωριστής πολιτικής, κατά προτεραιότητα, για την ενίσχυση του δημογραφικού. Δεν είναι δυνατόν η κυβέρνηση να πριμοδοτεί με 8.000 ευρώ την αγορά ηλεκτρικού αυτοκινήτου και με 2-3 χιλιάδες τα παιδιά. Ούτε προφανώς λύση είναι οι μετανάστες, νόμιμοι και παράνομοι. Που δεν ενσωματώνονται στην ελληνική κοινωνία και δημιουργούν συνθήκες ανασφάλειας. Η Ελλάδα, επομένως, πρέπει να αποφασίσει ποιες είναι οι προτεραιότητες της για την κοινωνία.

Πέμπτον, η Ελλάδα πρέπει να αποφασίσει εάν θα θωρακίσει τους θεσμούς, και ειδικά τη Δικαιοσύνη. Η οποία ήρθε η ώρα να ανεξαρτητοποιηθεί πλήρως από την εκτελεστική εξουσία. Κι εγώ δικαιούμαι προσωπικά να μιλάω για τη Δικαιοσύνη , μετά τα όσα τράβηξα, μαζί με άλλους συναδέλφους, με την άθλια σκευωρία Νοβάρτις. Και υπομένω ακόμα, καθώς πέντε χρόνια τώρα, επί της δικής μας κυβερνήσεως δηλαδή, δεν μου επιτρέπεται να μάθω ποιοι ήταν επιτέλους οι κουκουλοφόροι ψευδομάρτυρες. Αλλά, το ξαναλέω : θα τους πάω μέχρι τέλους! Και θα αποκαλυφθούν.

Έκτον, τα Εθνικά θέματα. Η εικόνα της χώρας μας είναι αποκαρδιωτική. Τρώμε την μια προσβολή, την μια ταπείνωση, μετά την άλλη! Από τους Σκοπιανούς, τους Αλβανούς και, φυσικά, τους …”φίλους” μας τους Τούρκους. Είναι αδιανόητα όσα συμβαίνουν.

Έχω μιλήσει πολλές φορές:

Για τον διάλογο με τον Πειρατή. Για το ότι ξεχάσαμε να θυμίσουμε σε όλον τον κόσμο τα 50 χρόνια, φέτος, από την τραγωδία της Κύπρου. Πάλι καλά που είδαμε και την Famagusta στην τηλεόραση… Για το λάθος ψήφισμα με το Κόσοβο. Για το “λόμπυ των κατευναστών”. Για την ανακήρυξη ΑΟΖ και θαλάσσιων πάρκων. Για την Αγία Σοφία και τη Μονή της Χώρας. Για το χωρίς καμία λογική «Σύμφωνο περί Φιλίας» με την Τουρκία. Και τι είδαμε μετά το Σύμφωνο; Τον Ερντογάν να ξαναγράφει τα σχολικά βιβλία στην Τουρκία και να διδάσκει τη νεολαία του για την «γαλάζια πατρίδα» τους, δηλαδή ελληνικά εδάφη. Τον Ερντογάν να γίνεται «καλό παιδί» στα μάτια της Δύσης ώστε να πάρει τα F-16. Τις νέες, ευθείες απειλές, του Μπατχτσελί και του Φιντάν, μέχρι και για την Κρήτη. Και ποιοι τα λένε αυτά;; Αυτοί που από τη μια, υποτίθεται, ότι θέλουν να μπουν στην Ευρώπη κι από την άλλη μας απειλούν μαζί με τη Χαμάς!

Οταν εγώ μίλησα, δημόσια και πολύ πριν τις εκλογές, για τον Φρέντυ Μπελέρη και για τον απαράδεκτο Ράμα, υπήρξε σιωπή. Όμως στον Ράμα δώσαμε τελικά χώρο για να κάνει τις συγκεντρώσεις του. Και του δώσαμε ακόμα και το Ζάππειο για να παρουσιάσει σε υψηλούς προσκεκλημένους τους πίνακες και τα γλυπτά του. Πότε; Όταν ο Μπελέρης, με κατηγορίες στημένες , ήταν φυλακισμένος. Και παραμένει φυλακισμένος σήμερα, εκλεγμένο μέλος του Ευρωπαϊκού κοινοβουλίου. Είναι η απόλυτη εικόνα εθνικής αδυναμίας.

Προειδοποίησα και για την ανάγκη σταδιακής απεμπλοκής μας από την επαίσχυντη Συμφωνία των Πρεσπών, την οποία τα Σκόπια από την αρχή δεν τήρησαν, όπως δεν είχαν τηρήσει ούτε την Ενδιάμεση Συμφωνία του Ανδρέα Παπανδρέου.

Γνωρίζω καλά τι σημαίνει η άσκηση πιέσεων από “φίλους”, ασφαλώς για το δικό τους συμφέρον. Και στον Κώστα Καραμανλή ασκήθηκαν, αλλά είπε το “όχι” στο Βουκουρέστι. Και σε εμένα, αλλά το ξέκοψα από την αρχή και δεν επανήλθαν ποτέ.

Είναι λοιπόν η Συμφωνία των Πρεσπών που τροφοδοτεί τον εθνικισμό και τις βλέψεις κάποιων συνδυασμών δυνάμεων στα Βαλκάνια. Αυτή ήταν η σταθερή άποψη και του ιδρυτή μας, Εθνάρχη Κωνσταντίνου Καραμανλή, του Προέδρου της Δημοκρατίας που δακρύζοντας είχε πεί “η Μακεδονία είναι μία και είναι ελληνική”.

Μόλις προχθές, η Σκοπιανή πρόεδρος της Δημοκρατίας Σιλιάνοφσκα διατράνωσε δημοσίως το αλυτρωτικό δόγμα: συναντήθηκε, είπε, με εκπροσώπους των «Παιδιών προσφύγων από τη Μακεδονία του Αιγαίου» και συζήτησε μαζί τους για τους εορτασμούς για τα 75 χρόνια από τον «διωγμό των Μακεδόνων του Αιγαίου». Τι άλλο πρέπει να ακούσουμε για να ξυπνήσουμε επιτέλους;

Έχω μιλήσει, συνεχώς μιλάω για τη Θράκη. Μερικοί τολμούν και με λένε “ακραίο”. Ρωτάω: ήμουν ακραίος όταν ως υπουργός Εξωτερικών στην κυβέρνηση Ζολώτα, το 1989, απέλασα τον Τούρκο Πρόξενο στη Θράκη, με τη σύμφωνη γνώμη των τριών τότε πολιτικών αρχηγών, Μητσοτάκη, Παπανδρέου και Φλωράκη; Αυτή είναι η ακρότητα ή το γεγονός ότι σήμερα το Προξενείο και οι ψευτομουφτήδες αλωνίζουν ανενόχλητοι, προπαγανδίζουν και συμμετέχουν στις εκλογές προκλητικά με “τουρκικό κόμμα”, το οποίο μάλιστα έχει και ..ψευτο-Μακεδόνισσα υποψήφια;

Κι αντί να προβληματιστούν , κι από εμένα και από τον Κώστα Καραμανλή, λοιδορούσαν τις θέσεις μας. Μάλιστα, έφθασαν στο σημείο οι σύγχρονοι …”Κίσινγκερ”, να ειρωνευτούν την σταθερή, πολυδιάστατη, εξωτερική πολιτική της χώρας επί δεκαετίες, ως “πολιτική ακινησίας” και να αντιτάξουν την δική τους δήθεν “κινητικότητα”.

Απ’ ότι καταλαβαίνω , λυπάμαι που θα το πω, αλλά :

Παραμένουμε “πετρωμένοι” στην …”άψογο στάση” , σε όλα τα εθνικά μέτωπα…

Δηλαδή, μένουμε σταθερά “κομιλφό”, μήπως και μας «κακολογήσουν»…!

Αλλά έχουμε και νεότερα: Αληθεύει, κι εάν ναι, ποιος αποφάσισε, και γιατί, την υποστήριξη της Ελλάδος για κορυφαία θέση στον ΟΑΣΕ, στον Φεριντούν Σινιρίογλου; Ποιος είναι; Είναι ο πρωταγωνιστής της “γαλάζιας πατρίδας” και των “γκρίζων ζωνών” των Τούρκων στο Αιγαίο. Μα είμαστε καλά ; Τι μήνυμα είναι αυτό; Και επίσης τι περίεργα πράγματα είναι αυτά που διαβάζω, για εκδίωξη ενός βοσκού από τη βραχονησίδα Σύρνα στην Αστυπάλαια για …οικολογικούς λόγους; Αν δεν έχει παρέμβει ήδη, οφείλει να παρέμβει άμεσα η κυβέρνηση. Γιατί οικονομική δραστηριότητα σε βραχονησίδες σημαίνει ΑΟΖ. Ελπίζω να καταλαβαινόμαστε…

Καλώ τον πρωθυπουργό να αποφασίσει, άμεσα, την αλλαγή της ακολουθούμενης εξωτερικής πολιτικής. Να επιστρέψει στις ιστορικές παρακαταθήκες της Παράταξης. Να ασκήσει βέτο στην Αλβανία. Να προετοιμάσει, μέσω δημιουργίας μιας ισχυρής νομικής και πολιτικής ομάδας εμπειρογνωμόνων, την απεμπλοκή από την εθνικά επικίνδυνη Συμφωνία των Πρεσπών. Να ασκήσει, όπως και η Βουλγαρία, βέτο σε κάθε βήμα των Σκοπίων, τον αλυτρωτισμό των οποίων οφείλουμε να καταγγείλουμε εδώ και τώρα, παντού. Να αναθεωρήσει πλήρως την …”Φιλία” με την Τουρκία, καθιστώντας σαφές στην πράξη ότι δεν εκβιαζόμαστε, δεν απειλούμαστε και δεν φοβόμαστε. Υπάρχουν όρια!

Γι αυτό και δεν υπάρχει καμία περίπτωση νέας εθνικής υποχώρησης και ταπείνωσης, με “Πρέσπες του Αιγαίου”! Δεν είμαστε ένα ηττημένο έθνος. Είμαστε μια υπερήφανη χώρα με πίστη στην Ελευθερία, με αυταπάρνηση κι Εθνική υπερηφάνεια! Οι Έλληνες δεν είμαστε συμβιβασμένο πλήθος, είμαστε Πατριώτες!

Φίλες και φίλοι,

Σε κάθε σταυροδρόμι πρέπει να επιλέξεις έναν δρόμο.

Ανησυχώ βαθιά. Πρέπει η κατάσταση αυτή να διορθωθεί.

Αυτές είναι οι θέσεις μου. Τις οποίες, για να μην έχουμε παρανοήσεις, ποτέ δεν διαπραγματεύτηκα για “μεγάλα αξιώματα”. Κι ούτε πρόκειται…

Γιατί μας κοιτάει από απέναντι και η Ελλάδα, και η Ιστορία.

Λέει ο Παλαμάς:

“Κάλλιο γλύστρα στον δρόμο τον δικό σου

παρά να μείνεις ορθός στο δρόμο του άλλου!”

Το έχω αποδείξει στη διαδρομή μου.

Υπηρετώ την πατρίδα και την παράταξη…

Ημουν, είμαι, και θα είμαι παρών!

Σας ευχαριστώ!»

Σεπτέμβριος1949, μετά την λήξη του συμμοριτοπολέμου: - Οι κομμουνιστές μεταφέρουν βιαίως Έλληνες αιχμαλώτους στην Αλβανία - Οι εκτελέσεις , οι βιασμοί, οι θάνατοι από την πείνα και οι άθλιες συνθήκες διαβίωσης

 Με ένα από τα σχετικά άγνωστα ζητήματα των ελληνοαλβανικών σχέσεων, αυτό των Ελλήνων στρατιωτικών και μη που βρέθηκαν στην Αλβανία μετά τη λήξη του Εμφυλίου ασχολείται ο Σταύρος Γ. Ντάγιος στο συλλογικό βιβλίο «ΜΕΤΑΞΥ ΑΦΟΣΙΩΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΧΥΠΟΨΙΑΣ» των εκδόσεων «αλεξάνδρεια» (επιμέλεια Στράτος Ν.Δορδανάς – Βάιος Καλογρηάς – Νίκος Μαραντζίδης). Ήδη, ο Βασίλης Τσακίρογλου αναφέρθηκε γενικά στο περιεχόμενο του βιβλίου, εμείς σήμερα θα εστιάσουμε στο κεφάλαιο που υπογράφει ο Σταύρος Ντάγιος, άριστος γνώστης των γεγονότων στην Αλβανία στα χρόνια του Χότζα και με πολλές αποκαλύψεις από τα κρατικά αλβανικά αρχεία στο ενεργητικό του. Ο κύριος Ντάγιος έχει γράψει και άλλα βιβλία που έχουμε παρουσιάσει σε άρθρα μας. Τον ευχαριστούμε θερμά που μας έδωσε την άδεια να αντλήσουμε στοιχεία για το σημερινό μας άρθρο από το κεφάλαιο του βιβλίου που έχει γράψει ο ίδιος, καθώς και για τις αδημοσίευτες φωτογραφίες που μας έστειλε.

Πώς βρέθηκαν χιλιάδες Έλληνες αιχμάλωτοι στην Αλβανία;

Μετά τη λήξη του Εμφυλίου βρέθηκαν στην Αλβανία χιλιάδες μαχητές του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΔΣΕ), αυτόμολοι, οικειοθελώς «διαρρεύσαντες», όπως γράφει ο Σταύρος Ντάγιος, «ανταρτόπληκτοι», αλλά και εκατοντάδες αιχμάλωτοι αξιωματικοί και στρατιώτες του Εθνικού Στρατού (ΕΣ), απαχθέντες, άμαχοι και ανήλικα παιδιά που μεταφέρθηκαν εκεί βίαια με εντολή της ηγεσίας του Κ.Κ.Ε. Μάχιμοι και άμαχοι μεταφέρθηκαν στην ενδοχώρα και τακτοποιήθηκαν πρόχειρα. Ο πραγματικός αριθμός τους παραμένει άγνωστος. Ο Iljaz Lumani Αλβανός αξιωματικός για την ασφάλεια της πολιτικής ηγεσίας του Κ.Κ.Ε. κάνει μνεία για 72.230 άτομα, αριθμός υπερβολικός και αυθαίρετος.
Ο Σ. Ντάγιος υπολογίζει ότι συνολικά στην Αλβανία βρίσκονταν περίπου 15.000 Έλληνες στα τέλη του 1949. Ο αριθμός τους δεν ήταν σταθερός και είχε αυξομειώσεις.

Πού εγκαταστάθηκαν οι Έλληνες "πρόσφυγες" στην Αλβανία

Το πρώτο στρατόπεδο συγκέντρωσης για τους Έλληνες «πρόσφυγες» στην Αλβανία λειτούργησε στις αρχές του 1947 (ως τις αρχές του 1951) στο Πεκίν, κοντά στο Ελμπασάν, όπου παρέμειναν έγκλειστοι 170 Έλληνες. Στη συνέχεια μεταφέρθηκαν στη Λούσνια, στο στρατόπεδο του Πλουγκ. Το πρώτο στρατόπεδο αιχμαλωτισθέντων και απαχθέντων στρατιωτικών του Ελληνικού Στρατού λειτούργησε στην τοποθεσία της Βαλίας κοντά στα Τίρανα. Χιλιάδες πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν στο στρατόπεδο του Burell (Μπουρέλι) στον βορρά (επρόκειτο για μαχητές του ΔΣΕ από τον Γράμμο) και άλλοι στο Ελμπασάν, στην κεντρική Αλβανία (μαχητές του ΔΣΕ από το Βίτσι). Εκατοντάδες νοσούντες, τραυματίες και ψυχικά ασθενείς μεταφέρθηκαν στο γεωργικό συνεταιρισμό Βαλίας, ενώ τα νοσοκομεία της Κορυτσάς και της Μοσχόπολης γέμισαν από τραυματίες.

Το γενικό επιτελείο του ΔΣΕ μεταφέρθηκε προσωρινά στο χωριό Dardhe  (Ντάρδε) της Κορυτσάς και στη συνέχεια μεταφέρθηκε κι αυτό στο Μπουρέλι, ενώ το Πολιτικό Γραφείο της Κεντρικής Επιτροπής του Κ.Κ.Ε. εγκαταστάθηκε στα Τίρανα υπό συνθήκες περιορισμού και την άνοιξη του 1950 αναχώρησε οριστικά από την Αλβανία. Υπενθυμίζουμε ότι και ο Νίκος Ζαχαριάδης, μετά την ήττα του ΔΣΕ εγκαταστάθηκε στην Αλβανία (ήταν ο πρώτος σταθμός της «περιπλάνησής» του). Η ηγεσία του Κ.Κ.Ε. εξακολούθησε να πιστεύει σε έναν ακόμα, νέο, γύρο για την κατάκτηση της εξουσίας. Στην απειλή της ελληνικής κυβέρνησης, «Με το χέρι στη σκανδάλη», οι Έλληνες κομμουνιστές απαντούσαν «Με το όπλο παρά πόδα».

Η διαμάχη Χότζα – Ζαχαριάδη και η άποψη της ΕΣΣΔ

Τα κομμουνιστικά κόμματα Ελλάδας και Αλβανίας ήρθαν σε ρήξη το 1949. Ο Χότζα απέστειλε επιστολή στον Στάλιν (αρχές Νοεμβρίου 1949), στην οποία εξέθετε την παραβατική συμπεριφορά των Ελλήνων προσφύγων στην Αλβανία, επισήμαινε ότι οι Έλληνες κομμουνιστές επιθυμούσαν να χρησιμοποιήσουν το αλβανικό έδαφος για τη συνέχιση της, παράνομης, δράσης τους στην Ελλάδα αλλά συγχρόνως οι Έλληνες εγκαλούσαν το Κόμμα Εργασίας της Αλβανίας (ΚΕΑ) ότι είχε διολισθήσει στις θέσεις του Τίτο.

Νίκος Ζαχαριάδης

Μάλιστα, η ηγεσία της Αλβανίας σκόπευε να απελάσει τον Ζαχαριάδη και όλη την ηγεσία του Κ.Κ.Ε. ως ανεπιθύμητους θεωρώντας ότι κινδύνευε ολόκληρη η Αλβανία, ενώ ο Χότζα σκόπευε να απελάσει και όλους τους Έλληνες πρόσφυγες που είχαν καταφύγει στη χώρα του μαζί με όλο τον εξοπλισμό του ΔΣΕ, ακόμα και τους ασυρμάτους. Πρώτα, θα τους περιόριζε σε στρατόπεδα μακριά από την ελληνική μεθόριο όπου θα υπήρχε αυστηρός έλεγχος. Στους ανθρώπους του Ζαχαριάδη είχαν επιβληθεί απαγορευτικά μέτρα εξόδου στην Ελλάδα και εισόδου απ’ αυτή, παρά την αντίδραση του ίδιου.

Εξαίρεση αποτελούσαν όσοι αντάρτες που είχαν απομείνει στην Ελλάδα κατέφευγαν στην Αλβανία ζητώντας άσυλο. Η επιστολή Χότζα (Arkivi Qendror i Shtetit, F. 14/AP, V. 1949, D. 3, Fl. 44: Επιστολή του Ενβέρ Χότζα προς την ΚΕ του ΚΚΣΕ, 1 Νοεμβρίου 1949) ήταν ιδιαίτερα σκληρή. Και μόνο η λέξη «ανεπιθύμητοι» για τους Έλληνες σήμαινε πολλά. Εύστοχα γράφει ο Σ. Ντάγιος: «Εν ολίγοις, η αλβανική ηγεσία θεωρούσε τους αντάρτες ενοχλητικά βαρίδια, οι οποίοι κανένα όφελος δεν απέφεραν στη χώρα».

Εμβέρ Χότζα

Οι συνθήκες κράτησης των Ελλήνων ήταν άθλιες. Ιδιαίτερα το Μπουρέλι χρησιμοποιήθηκε ως κολαστήριο για τη συγκάλυψη των διώξεων των πολιτικών διαφωνούντων με την ηγεσία του Κ.Κ.Ε. Μια έρευνα που έγινε από το Κ.Κ.Ε. κατέληξε στο πόρισμα ότι υπεύθυνοι για τις παρανομίες και τις αυθαιρεσίες που έγιναν εκεί ήταν μικρομεσαία στελέχη του κόμματος και η «κλίκα Τίτο-Ράνκοβιτς». Επρόκειτο για σαθρή δικαιολογία η οποία είχε προβληθεί για να κρύψει τα βασανιστήρια και τους εσωτερικούς διωγμούς.

Ο Ζαχαριάδης είχε δώσει εντολή να εξοντώνονται αλύπητα οι διαφωνούντες με την κομματική γραμμή, οι σλαβόφωνοι και τα φιλογιουγκοσλαβικά στοιχεία. Φυσικά για ένα εγκληματικό σύστημα, όπως αυτό του ΚΕΑ, το συγκεκριμένο ήταν πολύ εύκολο, καθώς και οι αντάρτες ήταν απροστάτευτοι. Πάντως η σοβιετική ηγεσία δεν δέχθηκε ολοκληρωτικά τις αλβανικές αιτιάσεις και συνέστησε στο καθεστώς Χότζα να μην προβαίνει σε αυθαίρετες ενέργειες απελάσεων και να επιτρέπει σε όσους θέλουν, να παραμείνουν και να εργαστούν στην Αλβανία. «Στο υποσυνείδητο της σοβιετικής πολιτικής το ελληνικό ζήτημα δεν είχε λήξει» γράφει ο Σ. Ντάγιος και σημειώνει ότι οι Έλληνες αντάρτες στην Αλβανία, κατά την Ε.Σ.Σ.Δ., εξυπηρετούσαν τους μακροπρόθεσμους σχεδιασμούς της.

Αφίσα του ΔΣΕ

Πάντως από τα μέσα του Σεπτεμβρίου 1949 άρχισε η μαζική αναχώρηση από την Αλβανία: αρχικά έφυγαν τα απαχθέντα παιδιά, έπειτα οι οικογένειες και τέλος, οι αιχμάλωτοι Έλληνες αξιωματικοί και στρατιώτες. Τα ζώα που είχαν μεταφερθεί στην Αλβανία κρατήθηκαν από τις Αρχές της χώρας και πωλήθηκαν σε γεωργικούς συνεταιρισμούς, όπως και όλα τα προσωπικά αντικείμενα όσων έφυγαν από την Αλβανία. Τους επιτράπηκε να μεταφέρουν  μόνο αποσκευές συνολικού βάρους μέχρι δέκα κιλά. Κατά την αναχώρηση των προσφύγων σημειώθηκαν επεισόδια και αψιμαχίες.

Έγιναν συλλήψεις και εκτελέσεις όσων αντιστάθηκαν για εκφοβισμό των υπολοίπων. Η μεταφορά των προσφύγων έγινε με άθλια, παλιά φορτηγά στα λιμάνια του Δυρραχίου και της Αυλώνας και από εκεί με εμπορικά σοβιετικά και ρουμανικά πλοία προς την Πολωνία, τη Ρουμανία και την Ε.Σ.Σ.Δ. Τον Δεκέμβριο του 1949 απομακρύνθηκαν και οι τελευταίοι Έλληνες από την Αλβανία, προς την πολωνική πόλη Γκντίνια. Στη γειτονική μας χώρα παρέμειναν προσωρινά για περίθαλψη μερικές εκατοντάδες μαχητές του ΔΣΕ ως την πλήρη ανάρρωσή τους, άνδρες του ΕΣ, περίπου 500 αιχμάλωτοι προχωρημένης ηλικίας, αλλά και εκατοντάδες άμαχοι κτηνοτρόφοι, κυρίως από την Ήπειρο, που είχαν φύγει για την Αλβανία ως «ανταρτόπληκτοι» μαζί με τα ζώα τους.

Το σχέδιο Ζαχαριάδη-Μπαρτζιώτα για δολιοφθορές στην Ελλάδα

Δεν ήταν όμως μόνο αυτοί. Με εντολή των Ζαχαριάδη και Μπαρτζιώτα παρέμειναν επίσης στην Αλβανία 600 επίλεκτοι καταδρομείς οι οποίοι θα χρησιμοποιούνταν για δολιοφθορές σε ελληνικό έδαφος και ασυρματιστές. Αυτοί μεταφέρθηκαν στον βορρά της Αλβανίας και θα δρούσαν στην Ήπειρο και τη Μακεδονία. Παρέμειναν επίσης 500 Σλαβομακεδόνες στο Μπουρέλι για τον ίδιο λόγο.

Υπολογίζεται ότι όσοι Έλληνες είχαν παραμείνει στην Αλβανία και μπορούσαν να φέρουν όπλα ήταν 1.500-2.000. Σύμφωνα με στοιχεία από την Υπηρεσία Διπλωματικού Ιστορικού Αρχείου (ΥΔΙΑ) του Υπουργείου Εξωτερικών, από την Αλβανία αναχώρησαν 33.000-34.000 Έλληνες. Ως τόποι εκπαίδευσής τους ορίστηκαν η κοιλάδα του Ίσμι στο Ελμπασάν και το Μπουρέλι. 150 έμπιστοι αντάρτες, σύμφωνα με εμπιστευτικούς καταλόγους που έδωσε ο Βασίλης Μπαρτζιώτας, είχαν μεταφερθεί στα γραφεία της αλβανικής Ασφάλειας στους Αγίους Σαράντα, το Αργυρόκαστρο, την Κορυτσά, το Ελμπασάν και την Ερσέκα (κωμόπολη της Αλβανίας κοντά στα σύνορα με την Ελλάδα, στους πρόποδες του Γράμμου), για οργάνωση μικρών ομάδων πληροφοριοδοτών, που θα αναλάμβαναν άμεσα κατασκοπευτική δράση στην Ελλάδα προς όφελος των μυστικών υπηρεσιών της Αλβανίας (!) και του ΔΣΕ.

Μεχμέτ Σέχου

Ο Μπαρτζιώτας («Φάνης»), είχε σχετική πείρα από το 1943, καθώς ήταν από τους οργανωτές της ΟΠΛΑ, ως μέλος της ΚΕ του Κ.Κ.Ε., ενώ ήταν και υπέρμαχος της «σκληρής γραμμής» από το κόμμα. Οι αντάρτες του ΔΣΕ που παρέμειναν στην Αλβανία ήταν αδίστακτοι και ετοιμοπόλεμοι, ικανοί να προκαλέσουν σοβαρές ταραχές στην Ήπειρο και τη Δυτική Μακεδονία και να αποσταθεροποιήσουν τη χώρα μας. Πάντως, οι περισσότεροι δεν ήθελαν να μείνουν στην Αλβανία, αλλά να μεταβούν σε άλλες χώρες του ανατολικού μπλοκ. Για όσο διάστημα παρέμεναν στην Αλβανία θα εργάζονταν και θα γυμνάζονταν. Η εσπευσμένη αναχώρηση των Ελλήνων προσφύγων, η οποία στη συνέχεια δημιούργησε πολλά προβλήματα, έγινε για τους εξής λόγους: για να εξαλειφθεί η απειλή από την Ελλάδα, να δοθεί τέλος στην ελληνική και δυτική προπαγάνδα ότι οι κομμουνιστές ζουν σε βάρος των φτωχών και δύστυχων Αλβανών και για να επιτευχθεί ο διαχωρισμός τιτοϊκών-σταλινικών.

Μετά την αποχώρηση των χιλιάδων Ελλήνων από την Αλβανία και τη μετεγκατάστασή τους σε ανατολικές χώρες, είχαν μείνει όπως αναφέραμε, κυρίως μαχητές του ΔΣΕ που αποτελούσαν την πλειοψηφία και  αιχμάλωτοι άνδρες του Ελληνικού Στρατού. Υπήρχαν επίσης οι άμαχοι και οι κτηνοτρόφοι, οι οποίοι άλλοτε εκλαμβάνονταν ως αντάρτες του ΔΣΕ και άλλοτε ως αιχμάλωτοι. Οι αντάρτες του ΔΣΕ στρατοπέδευσαν στη Λούσνια και οι υπόλοιποι στο Βαλίας, έπειτα στο Σουκθ, στη Λούσνια και αλλού. Οι πρώτοι ονομάστηκαν «δημοκράτες», οι δεύτεροι «μοναρχοφασίστες», ενώ οι ζωοτρόφοι χαρακτηρίστηκαν «βοσκοί» και αφέθηκαν ελεύθεροι, διασκορπισμένοι σε όλη την αλβανική επικράτεια. Αυτοί κατείχαν περίπου 11.000 γιδοπρόβατα. Τέλος, συγκροτήθηκαν και στρατόπεδα εγκλεισμού και καταναγκαστικών έργων, όπου κλείστηκαν οι Έλληνες πολιτικοί πρόσφυγες.

Για τους «δημοκράτες» ενδιαφέρθηκε το Κ.Κ.Ε., για τους λεγόμενους «μοναρχοφασίστες» η ελληνική κυβέρνηση και κάποιες φορές, για λόγους προπαγάνδας και τακτικής, το Κ.Κ.Ε. Η αλβανική παραδοσιακή ιστοριογραφία αποσιώπησε για πολλά χρόνια την ύπαρξη Ελλήνων αιχμαλώτων και απαχθέντων στρατιωτικών ή έδινε ανακριβείς πληροφορίες γι’ αυτούς.

Dag Hammarskjld

«Δημοκράτες» και «μοναρχοφασίστες» σε αλβανικά στρατόπεδα και φυλακές

Οι αλβανικές Αρχές επιδίωκαν τα στρατόπεδα να έχουν αμιγώς «δημοκρατική» ή «μοναρχοφασιστική» πληθυσμιακή σύνθεση, ύστερα κι από αίτημα της ηγεσίας του Κ.Κ.Ε., αλλά αυτό δεν τηρήθηκε. Οι Αλβανοί, μετά την είσοδο των Ελλήνων στη χώρα τους, υποχρέωναν τους αιχμαλώτους να υπογράψουν δηλώσεις μετανοίας με τις οποίες ενοχοποιούσαν την Ελλάδα και διαστρέβλωναν τα αληθινά γεγονότα, σχετικά με τον τόπο και τον τρόπο αιχμαλωσίας τους και τα πραγματικά τους «πιστεύω». Οι περισσότερες δηλώσεις αποσπάστηκαν κάτω από κάθε είδους εκβιασμό και δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Η οργάνωση των εγκλείστων στα στρατόπεδα είχε στρατιωτική δομή. Αυτοί ήταν καταταγμένοι σε ομάδες εργασίας και σιτίζονταν σε κοινές αίθουσες συσσιτίων (menca), πάντα κάτω από την αυστηρή παρακολούθηση των αλβανικών Αρχών.

Οι «δημοκράτες» αντιμετωπίστηκαν ευνοϊκότερα, σε κάποιους μάλιστα επιτράπηκε να ασκήσουν το επάγγελμά τους. Οι στρατοπεδευμένοι είχαν το δικαίωμα να κινούνται μόνο εντός των ορίων της περιφέρειας του στρατοπέδου και μόνο με ειδική άδεια μπορούσαν να μεταβούν σε άλλη περιφέρεια. Αλλά γενικά οι συνθήκες διαβίωσης και των μαχητών του ΔΣΕ ήταν άθλιες. Την άνοιξη του 1952 κλιμάκιο του Κ.Κ.Ε. με τους Ηλία Καρρά και Απόστολο Σπήλιο επισκέφθηκε Έλληνες αντάρτες και αμάχους σε στρατόπεδα συγκέντρωσης στους Αγίους Σαράντα, την Πρεμετή, τη Λούσνια και το Τεπελένι, οι οποίοι είχαν εκφράσει επανειλημμένα παράπονα για τις άθλιες συνθήκες κράτησης, σίτισης και εργασίας. Πολλοί από αυτούς είχαν πεθάνει κάτω από ύποπτες συνθήκες ή είχαν δολοφονηθεί από τους φύλακες, ενώ εκατό κρατούμενοι είχαν προσβληθεί από φυματίωση.

Επίσης αρκετοί προσπάθησαν να δραπετεύσουν, ρισκάροντας την ίδια τους τη ζωή. Ο αντιπρόεδρος της αλβανικής κυβέρνησης Μεχμέτ Σέχου είπε στον Καρρά ότι πολλοί κρατούμενοι ήταν πράκτορες, ενώ 48 άτομα είχαν ήδη καταδικαστεί σε διάφορες ποινές φυλάκισης. Το Κ.Κ.Ε. από την πλευρά του προσπαθούσε να προσηλυτίσει αμάχους και κτηνοτρόφους, μέσω διακίνησης προπαγανδιστικού υλικού, κυρίως της ελληνόφωνης εφημερίδας «Λαϊκό Βήμα», να βρεθούν τρόποι παρακολούθησης του ραδιοφωνικού σταθμού «Ελεύθερη Ελλάδα», αλλά και να βελτιωθούν οι συνθήκες διαβίωσης στα στρατόπεδα.

Μετά την παρέμβαση του Κ.Κ.Ε. το αλβανικό κράτος αύξησε τον μισθό του δεκαπενθήμερου από 150 σε 600 λεκ. Σε ειδική συνεδρίαση το ΠΓ της ΚΕ του Κ.Κ.Ε. αποφάσισε μεταξύ άλλων, να διενεργηθεί γενναία εκκαθάριση μεταξύ υπόπτων και έμπιστων. Η εισαγωγή σε σχολεία ή φροντιστήρια επαγγελματικής κατάρτισης θα γινόταν ύστερα από αυστηρό κομματικό έλεγχο. Οι αλβανικές Αρχές δεν ήθελαν να γίνουν οι επανενώσεις οικογενειών στη χώρα τους αλλά όσοι ήθελαν, μπορούσαν να αναχωρήσουν από την Αλβανία για άλλες χώρες του ανατολικού μπλοκ για να γίνουν οι συνενώσεις εκεί σύμφωνα με ονομαστικούς καταλόγους που είχε κοινοποιήσει το Κ.Κ.Ε. Για επιτήρηση της διαδικασίας αναχώρησης και την επίλυση γενικότερων προβλημάτων πήγε ως απεσταλμένος του Κ.Κ.Ε. στην Αλβανία ο Ορθόδοξος Τοκαλής και έμεινε εκεί ως την άνοιξη του 1954.

Διαπίστωσε ότι η όλη διαδικασία γινόταν εσπευσμένα και ήταν προβληματική. Ο Τοκαλής διαπίστωσε ότι στη μικρή κοινωνία των ανταρτών και των κτηνοτρόφων συνέβαιναν όσα γίνονται σε οποιαδήποτε ανθρώπινη κοινωνία: απειλές, αντιζηλίες, έρωτες, προδοσίες, μοιχείες, παιδιά που εχθρεύονταν τους γονείς τους για τις επιλογές τους κ.λπ. Καθώς η αποστειρωμένη μαρξιστική κοσμοαντίληψη αγνοούσε όλα αυτά, αυτό έδινε το «δικαίωμα» στο Κ.Κ.Ε. να χαρακτηρίζει τον κόσμο αυτό ως εχθρό, να καταδίδει τους ανθρώπους, να τους φυλακίζει, να τους διχάζει και ευτελίζει για να μπορεί τελικά να τους ελέγχει καλύτερα (ΑΣΚΙ, Αρχείο Κ.Κ.Ε., κουτί 124, φάκ. 7/11/23: Επιστολή στον Γαρέφη, 15 Μαΐου 1956).

Τον Φεβρουάριο του 1955 πήγε στην Αλβανία ο Μιχάλης Δαρόγλου («Γαρέφης») που ανακοίνωσε στους Αλβανούς ότι το Κ.Κ.Ε. αποφάσισε τον επαναπατρισμό όλων των προσφύγων. Ήταν αβέβαιο όμως αν η κυβέρνηση Παπάγου θα δεχόταν κάτι τέτοιο καθώς φοβόταν, όχι αδικαιολόγητα, ότι ένα μέρος τους είχε στρατολογηθεί από ξένες υπηρεσίες και αυτό έθετε σε κίνδυνο την εθνική ασφάλεια. Ιδιαίτερα αρνητική ήταν στα αιτήματα των Σλαβομακεδόνων που είχαν ταυτιστεί με τις κομμουνιστικές απόψεις. Θυμίζουμε ότι το νομικό καθεστώς του επαναπατρισμού το άλλαξε η (πρώτη) κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ. Με κοινή απόφαση των Υπουργείων Εξωτερικών και Δημόσιας Τάξης (106841/29-12-1982: «Ελεύθερος επαναπατρισμός και απόδοση ελληνικής ιθαγένειας στους πολιτικούς πρόσφυγες», ΦΕΚ 1983/Β/Ι) ορίστηκε ότι μπορούν να επιστρέψουν στην Ελλάδα όλοι οι Έλληνες το γένος που κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου 1946-1949 και λόγω αυτού κατέφυγαν στην αλλοδαπή ως πολιτικοί πρόσφυγες έστω κι αν αποστερήθηκαν της ελληνικής τους ιθαγένειας».

Επανερχόμενοι στους πρόσφυγες στην Αλβανία, να σημειώσουμε ότι ανάμεσα στους κρατούμενους κομμουνιστές υπήρχαν εξοντώσεις και διωγμοί, είτε φανερά είτε στο παρασκήνιο, τις οποίες οι αλβανικές Αρχές ενθάρρυναν για να εξασφαλίζουν συνεργάτες και πληροφοριοδότες. Υπήρχαν δύο αντίπαλες ομάδες, η μία του Θεοδόση Φίλιου (γραμματέα της κομματικής ομάδας) και η δεύτερη του Γιάννη Φωτάκη, ο οποίος αργότερα εγκαταστάθηκε στην Πολωνία. Η πρώτη ομάδα θεωρούσε ότι τα μέλη της ήταν πιστοί στο Κ.Κ.Ε. και μαχητές του ΔΣΕ ενώ τα μέλη της άλλης ήταν ύποπτοι «μοναρχοφασίστες».

Αντίθετα, τα μέλη της δεύτερης ομάδας αρνούνταν πως ήταν ύποπτοι, πως πρόδωσαν την κομμουνιστική ιδεολογία και είχαν παραβιάσει την κομματική γραμμή, καθώς έφυγαν για τη Γιουγκοσλαβία και στη συνέχεια επέστρεψαν στην Αλβανία. Τα πράγματα έφτασαν στα άκρα τον Μάρτιο του 1952 όταν ο Φωτάκης κατηγορήθηκε για βιασμούς, καταχρήσεις και διασπάθιση κομματικών χρημάτων. Έγινε παρέμβαση των Αλβανών που αποκάλυψε ότι ο ίδιος ο αξιωματικός ασφαλείας του στρατοπέδου Μεχίλι ήταν αναμεμειγμένος στα σκάνδαλα. Συνελήφθη και καταδικάστηκε σε δύο χρόνια φυλάκιση. Γενικότερα στα στρατόπεδα των Ελλήνων συνέβαιναν πολλά γεγονότα που περιγράφει αναλυτικά ο Σταύρος Ντάγιος στο βιβλίο «ΜΕΤΑΞΥ ΑΦΟΣΙΩΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΧΥΠΟΨΙΑΣ». Θα ήταν πραγματικά αδύνατο να τα αναφέρουμε όλα στο σημερινό άρθρο.

Ο επαναπατρισμός από την Αλβανία μετά από ελληνικά διαβήματα και η απαράδεκτη συμπεριφορά του καθεστώτος Χότζα

Από τα χρόνια του Εμφυλίου, η ελληνική κυβέρνηση είχε εκφράσει τις ανησυχίες της για τους Έλληνες στρατιωτικούς στην Αλβανία. Στις 5 Νοεμβρίου 1948 το ελληνικό κοινοβούλιο ενέκρινε ψήφισμα διαμαρτυρίας προς τον πολιτισμένο κόσμο για το εγκληματικό «παιδομάζωμα» και τις απαγωγές των ομήρων παρουσία του Αντιπροέδρου της Βουλής των Λόρδων Τέινχαμ. Την 1η Μαΐου 1949 η ελληνική κυβέρνηση έθεσε το θέμα του επαναπατρισμού των απαχθέντων Ελληνοπαίδων και των ομήρων στον Ο.Η.Ε.

Βασίλης Μπαρτζιώτας

Η διεθνοποίηση του προβλήματος και η εμπλοκή του Ο.Η.Ε. στιγμάτισαν τόσο την Προσωρινή Δημοκρατική Κυβέρνηση όσο και την Αλβανία, που πλέον χαρακτηριζόταν ως «μικρός κακοποιός των Βαλκανίων». Το θέμα όμως δεν διευθετήθηκε. Η Γ.Σ. του Ο.Η.Ε. κάλεσε την Αλβανία να επιτρέψει τον επαναπατρισμό των αιχμαλώτων και των απαχθέντων Ελληνοπαίδων, τα Τίρανα όμως κώφευαν παρά τα συντριπτικά στοιχεία που διέθετε σε βάρος τους η διεθνής κοινότητα. Ακόμα και ο Διεθνής Ερυθρός Σταυρός, την 1/12/1950 διατύπωσε σε ψήφισμα της Γ.Σ. του Ο.Η.Ε. βαριές κατηγορίες εναντίον της Αλβανίας. Στις 17/3/1953 κι ύστερα από πιέσεις της Αθήνας καταδίκασε εκ νέου την Αλβανία που ισχυριζόταν ψευδώς ότι δεν υπήρχαν Έλληνες στο έδαφός της.

Η αλήθεια είναι βέβαια ότι η κατάσταση ήταν περίπλοκη. Η νομική υπηρεσία του ελληνικού ΥΠΕΞ εκτιμούσε ότι τα συγκεκριμένα άτομα δεν μπορούσαν να χαρακτηριστούν «αιχμάλωτοι πολέμου» γιατί Ελλάδα και Αλβανία δεν είχαν εμπλακεί σε πόλεμο μεταξύ 1945-1949 και γιατί η Αλβανία δεν είχε αναγνωρίσει στον ΔΣΕ την ιδιότητα του εμπολέμου. Σύμφωνα με την Αθήνα έπρεπε τα Τίρανα να επιτρέψουν τον επαναπατρισμό των αιχμαλώτων και αμάχων που στα διεθνή αιτήματα της Ελλάδας δεν χαρακτηρίζονταν «αιχμάλωτοι» αλλά «μέλη των ενόπλων δυνάμεων συλληφθέντα υπό των Ελλήνων συμμοριτών». Η Αλβανία ακόμα κι όταν η Ελλάδα παρουσίασε κατάσταση 116 Ελλήνων αξιωματικών που κρατούνταν βίαια και κατά παράβαση του διεθνούς Δικαίου στο έδαφός της αδιαφόρησε.

Στις αρχές Απριλίου 1954 η ελληνική κυβέρνηση θεωρούσε ότι η επιστροφή των ομήρων ήταν απαραίτητη για την εξομάλυνση των σχέσεων με την Αλβανία κάτι που κοινοποίησε και στον Σοβιετικό πρέσβη στην Αθήνα. Οι προσπάθειες απέτυχαν και στις αρχές Φεβρουαρίου 1956 η Ελλάδα απευθύνθηκε στον Γάλλο πρέσβη στα Τίρανα που παρέδωσε στον Αλβανό Υπουργό Δικαιοσύνης Vasil Nathanail μια λίστα με 222 Έλληνες στρατιωτικούς τους οποίους η Αθήνα ζητούσε να αφήσει ελεύθερους η Αλβανία. Την ίδια μέρα, ο Γ.Γ. του Ο.Η.Ε. Σουηδός Νταγκ Χάμαρσκγιολντ (που σκοτώθηκε το 1961 σε ένα περίεργο αεροπορικό δυστύχημα στην Αφρική και τα αίτια του οποίου διερευνώνται ακόμα…) διαβίβασε την ίδια λίστα στο Υπουργείο Εξωτερικών της Αλβανίας.

Τα Τίρανα βλέποντας ότι ο κλοιός σφίγγει γύρω τους και καθώς η αναλυτική έκθεση του Υπουργού Εξωτερικών Behar Shtylla προς το ΠΓ της ΚΕ του ΚΕΑ συμπέραινε ότι η περαιτέρω κράτηση των ομήρων ήταν αδύνατη και δεν απέφερε κανένα όφελος αποφάσισαν να αρχίσουν να απελευθερώνουν σταδιακά τους Έλληνες. Μετά από νέες αμφιταλαντεύσεις, στις 20/8/1956 οι πρώτοι Έλληνες αιχμάλωτοι οδηγήθηκαν στο Δυρράχιο όπου το αρματαγωγό «Αλιάκμων» τους παρέλαβε και τους μετέφερε στον Πειραιά στις 24/8/1956, μετά από επταετή περιπλάνηση σε  διάφορα στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας. Ως τον Σεπτέμβριο του 1960 είχαν επαναπατριστεί 340 αιχμάλωτοι και 486 κτηνοτρόφοι και αυτόμολοι μαζί με τα ζωντανά τους. Για τον συντονισμό του επαναπατρισμού δημιουργήθηκαν κοινές διμερείς επιτροπές. Επικεφαλής της ελληνικής ήταν ο Κρίτων Τσιτίδης. Ο επαναπατρισμός σχεδιάστηκε σταδιακά. Το 1961 στο Τσλιρίμι Φίερι είχαν απομείνει 82 Έλληνες πρόσφυγες, 20 από τους οποίους είχαν νυμφευθεί Αλβανίδες και 17 Ελληνίδες. Υπεύθυνοί τους από το Κ.Κ.Ε. ήταν ο Γιώργος Αργυρόπουλος, ενώ εκ μέρους των Αλβανών ήταν ο Σταύρι Κορτσάρι.
 

Πηγή:
Σταύρος Γ. Ντάγιος, «Έλληνες στρατιωτικοί και στρατιώτες αιχμάλωτοι του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας στην Αλβανία: Παρακολούθηση, καταστολή, επαναπατρισμός (1949-1964)» στο συλλογικό «ΜΕΤΑΞΥ ΑΦΟΣΙΩΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΧΥΠΟΨΙΑΣ», Εκδόσεις αλεξάνδρεια.
Στο βιβλίο αυτό, σε επιμέλεια Στράτου Ν. Δορδανά-Βάιου Καλογρηά και Νίκου Μαραντζίδη υπάρχουν και κείμενα των: Απόστολου Πατελάκη, Βάιου Καλογρηά, Γεώργιου Χρηστίδη, Ιάκωβου Μιχαηλίδη, Κατερίνας Τσέκου, Κωνσταντίνοτ Κατσάνου, Κωνσταντίνου Τσίβου, Μαγκνταλένα Σέμτσυσυν, Μαρίας Μποντίλα, Νίκου Μαραντζίδη, Σταύρου Γ. Ντάγιου, και Στράτου Δορδανά.
Σχετική βιβλιογραφία: ΣΤΑΥΡΟΣ Γ. ΝΤΑΓΙΟΣ, «ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΑΛΒΑΝΙΑ-50 ΧΡΟΝΙΑ ΑΜΟΙΒΑΙΑΣ ΔΥΣΠΙΣΤΙΑΣ», Εκδόσεις Literatus, 2015.
Ευχαριστούμε θερμά τον κύριο Σταύρο Ντάγιο για την άδεια που μας έδωσε να αντλήσουμε στοιχεία από το κείμενό του και τις φωτογραφίες που μας έστειλε.

πηγή:https://www.protothema.gr/stories/article/1514376/ellines-aihmalotoi-kai-apahthedes-apo-ton-dse-stin-alvania-meta-ton-emfulio/

Πρωθυπουργός για τις πυρκαγιές: - Τα δύσκολα είναι ακόμα μπροστά μας - Καλύτερος συντονισμός των Ενόπλων Δυνάμεων, της Αστυνομίας, των Δασικών μας Υπηρεσιών.

 Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, καλή σας μέρα. Η σημερινή μας συνεδρίαση διεξάγεται, δυστυχώς, εν μέσω της αναμέτρησης με τις πυρκαγιές, που και φέτος δοκιμάζουν τη χώρα. Το κράτος είναι «παρόν» από την πρώτη στιγμή σε εκατοντάδες εστίες, σε ολόκληρη την επικράτεια, όμως είχαμε έναν εξαιρετικά δύσκολο Ιούνιο από πλευράς καιρικών συνθηκών, με υψηλή ξηρασία και ασυνήθιστα υψηλούς ανέμους γι’ αυτή την εποχή.

Και θέλω να ξεκινήσω, αγαπητέ Υπουργέ Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, ευχαριστώντας όλα τα στελέχη της πρώτης γραμμής, για την πολύ σπουδαία δουλειά την οποία έκαναν τις τελευταίες μέρες, αλλά προφανώς να επιστήσω και πάλι την προσοχή όλων μας σε ένα καλοκαίρι το οποίο προβλέπεται να είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο.

Αλλά πιστεύω ότι αυτές τις μέρες είδαμε έναν πολύ καλύτερο συντονισμό, είδαμε πολύ έγκαιρη επέμβαση της Πυροσβεστικής, είδαμε για πρώτη φορά τη μεγάλη σημασία των drones για τον έγκαιρο εντοπισμό των πυρκαγιών. Νομίζω ότι είδαμε καλύτερο συντονισμό Αστυνομίας, Αυτοδιοίκησης και εθελοντών και νομίζω το αποτέλεσμα αυτής της προσπάθειας ήταν, παρά τις δύσκολες συνθήκες, οι καμένες εκτάσεις και οι ζημιές να είναι περιορισμένες σε σχέση με το μέγεθος της απειλής.

Αναζήτησα ενδεικτικά τα στοιχεία από τις δύο πολύ δύσκολες πυρκαγιές στην Πάρνηθα και στη Σταμάτα. Σε κάθε μία από τις δύο πυρκαγιές λιγότερα από 1.000 στρέμματα φαίνεται να είναι τα στρέμματα τελικά τα οποία κάηκαν.

Όμως αυτή η μάχη προφανώς και θα διαρκέσει. Μπαίνουμε πια στον σκληρό πυρήνα της αντιπυρικής περιόδου και σίγουρα δεν θα κερδηθεί χωρίς τη συνδρομή και των πολιτών, ιδιαίτερα στο πεδίο της πρόληψης.

Γι’ αυτό αποφασίστηκε από το Υπουργείο Πολιτικής Προστασίας η παράταση της προθεσμίας καθαρισμού των οικοπέδων που εμπίπτουν στην πρόβλεψη του Υπουργείου Πολιτικής Προστασίας. Αναφερόμαστε πρωτίστως στα οικόπεδα τα οποία είναι εντός σχεδίου, εντός ορίων οικισμού.

Παρατείνουμε την προθεσμία για 15 μέρες ακόμα, γιατί μπορεί μεν οι δυνάμεις του κράτους να είναι πιο έτοιμες φέτος, μπορεί το νομικό μας οπλοστάσιο να είναι πιο ισχυρό, όμως τίποτα -αποδεικνύεται αυτό και στην πράξη- δεν είναι πιο χρήσιμο από την έγκαιρη προετοιμασία και τη συμμετοχή του πολίτη στη συλλογική άμυνα απέναντι στους φυσικούς κινδύνους.

Θέλω να τονίσω ότι το μέτρο των καθαρισμών των οικοπέδων εφαρμόζεται για πρώτη φορά στη χώρα μας με αυτόν τον τρόπο. Είναι λογικό, θα έλεγα, να έχει παρουσιάσει κάποιες αρχικές αρρυθμίες, αλλά νομίζω ότι και αυτές οι αδυναμίες δεν μετριάζουν καθόλου τη σημασία τους. Παραπάνω από 500.000 οικόπεδα, για εκτάσεις κάθε μεγέθους, έχουν ήδη δηλωθεί στη σχετική πλατφόρμα. Προφανώς ο σκοπός μας είναι να αυξήσουμε κι άλλο αυτόν τον αριθμό, έστω και αν βρισκόμαστε πια στην καρδιά της αντιπυρικής περιόδου.

Νομίζω ότι και σε συνεργασία με το Υπουργείο Εσωτερικών και με την Τοπική Αυτοδιοίκηση έχουμε δρομολογήσει την αφαίρεση των συσσωρευμένων κλαδιών, ειδικά στις περιοχές της Αττικής, ώστε να μην αποτελούν και αυτά εν δυνάμει εστίες πυρκαγιάς.

Οπότε, κ. Υπουργέ, θα μας μιλήσετε και στη συνέχεια, θα μας παρουσιάσετε στη συνέχεια λίγο πιο αναλυτικά τα στοιχεία, αλλά τονίζω ότι τα δύσκολα είναι ακόμα μπροστά μας και προφανώς αυτό επιβάλλει τον καλύτερο δυνατό συντονισμό μεταξύ όλων των υπηρεσιών: των Ενόπλων Δυνάμεων, της Αστυνομίας, των Δασικών μας Υπηρεσιών. Νομίζω ότι εκεί πράγματι έχουμε κάνει μια πολύ σημαντική τομή, με πολύ καλύτερη παρουσία των δασικών υπαλλήλων στο πεδίο.

Από την πρώτη στιγμή θυμίζω, με δική μας απόφαση οι Δασικές Υπηρεσίες μετακινήθηκαν, η αρμοδιότητά τους μετέπεσε στο Υπουργείο Περιβάλλοντος. Και νομίζω ότι αυτή ήταν μια παρέμβαση η οποία έχει ήδη δείξει ουσιαστικά δείγματα γραφής, αν τη συνδυάσουμε και με τη σημαντική δουλειά που έχει γίνει στο επίπεδο της οργανωμένης πρόληψης από το Υπουργείο, αξιοποιώντας και σημαντικούς πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης.

Το Ταμείο Ανάκαμψης θα αποτελέσει και αυτό αντικείμενο της σημερινής μας συνεδρίασης, καθώς ο Αναπληρωτής Υπουργός κ. Παπαθανάσης θα παρουσιάσει συνολικά την πρόοδο υλοποίησης των έργων που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης. Όπως γνωρίζετε καλά, υπάρχουν πολύ συγκεκριμένα και αυστηρά ορόσημα τα οποία πρέπει να τηρηθούν, αλλά νομίζω ότι είναι καλό, σε επίπεδο Υπουργικού Συμβουλίου, να έχετε όλες και όλοι μια συνολική εικόνα για την πρόοδο των διαδικασιών του Ταμείου Ανάκαμψης, ώστε να γνωρίζετε και ακόμα καλύτερα τη σημασία της επίτευξης των ατομικών οροσήμων για τη συλλογική πρόοδο αυτού του πολύ σημαντικού χρηματοδοτικού εργαλείου.

Θα συζητήσουμε και άλλα θέματα τα οποία αφορούν στην καθημερινότητα, μετά την απόφαση την οποία πήραμε για την έκτακτη φορολόγηση των διυλιστηρίων προκειμένου να στηριχθούν οι πιο αδύναμοι συμπολίτες μας.

Η προσοχή μας στρέφεται στη βελτίωση κρίσιμων λειτουργιών του κράτους. Έχουμε ήδη κάνει μία πρώτη ουσιαστική σύσκεψη με το Υπουργείο Εσωτερικών για το ζήτημα το οποίο ξέρω ότι σας απασχολεί όλους, που δεν είναι άλλο από την επιτάχυνση των διορισμών. Νομίζω ότι έχουμε πια εντοπίσει τις ιστορικές παθογένειες που εμποδίζουν ακόμα την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων, ώστε αυτές να μην γίνονται τελικά άμεσα ορατές στον πολίτη.

Αποφασίζουμε συχνά εμείς στο Υπουργικό Συμβούλιο, κάθε χρόνο, για την ετήσια κατανομή των διορισμών. Στην πράξη, όμως, αυτή η απόφαση, την οποία όλοι μαζί παίρνουμε, υπονομεύεται τελικά από διαδικασίες περίπλοκες, γραφειοκρατικές, χειροκίνητες εν πολλοίς, που δεν αντιστοιχούν ούτε στις ανάγκες, ούτε στα επείγοντα χαρακτηριστικά τους.

Στο πλαίσιο αυτό, ο Υπουργός και η Υφυπουργός Εσωτερικών θα εισηγηθούν μια σειρά από παρεμβάσεις με στόχο να αρθούν τέτοιου είδους εμπόδια. Ουσιαστικά, δηλαδή, φαινόμενα τα οποία οδηγούν είτε στην καθυστέρηση να αναλάβει κάποιος τα καθήκοντά του στο Δημόσιο, είτε να μην εμφανίζεται καν όταν φτάνει η ώρα της επίσημης πρόσληψής του.

Η επιδίωξή μας είναι απλή: να γίνονται όλα πολύ πιο σύντομα. Οι υποψήφιοι -αναφέρω μόνο κάποια ενδεικτικά παραδείγματα των παρεμβάσεων που θα γίνουν- θα δηλώνουν εξ αρχής τη συγκεκριμένη θέση για την οποία ενδιαφέρονται, ώστε να μην την απορρίπτουν εκ των υστέρων. Δικαιολογητικά θα μπορούν να ελέγχονται ψηφιακά, μέσω εσωτερικών διασταυρώσεων και με την υποστήριξη του συναρμόδιου Υπουργείου, αρμόδιου για θέματα ψηφιακών μεταρρυθμίσεων.

Και βέβαια, ο κάθε ενδιαφερόμενος θα μπορεί να κάνει τα χαρτιά του και να περνά τα σχετικά τεστ ανεξάρτητα από το αν εκείνο το διάστημα τρέχει κάποιος σχετικός διαγωνισμός. Είναι σημαντικά βήματα στον εκσυγχρονισμό των διαδικασιών του ΑΣΕΠ.

Τονίζω ότι στηρίζουμε με αυτόν τον τρόπο το Ανώτατο Συμβούλιο Επιλογής Προσωπικού, το οποίο έχει, νομίζω, αποδείξει όλα αυτά τα χρόνια ότι μπορεί να εγγυάται το αδιάβλητο των διαδικασιών. Ο σκοπός μας τώρα, όμως, είναι η επιτάχυνση των σχετικών διαδικασιών και σε αυτή την κατεύθυνση θα κινηθούν οι πρωτοβουλίες τις οποίες θα εισηγηθεί το Υπουργείο.

Για το Ταμείο Ανάκαμψης μίλησα ήδη, θα μοιραστώ μαζί σας μόνο μία ακόμα σκέψη: όσο πιο επιτυχημένη συνολικά είναι η απορρόφηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης, με μετρήσιμα αποτελέσματα τα οποία θα υποστηρίζουν την ανάπτυξη, τη βελτίωση των υποδομών, τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας, τη μείωση των ανισοτήτων, τόσο πιο πολύ θα ενισχύεται και η επιχειρηματολογία μας σε ευρωπαϊκό επίπεδο ότι το Ταμείο Ανάκαμψης δεν πρέπει να είναι απλά ένα μοναδικό εργαλείο το οποίο δημιουργήθηκε μετά τον κορονοϊό, αλλά μπορεί να αποκτήσει και διάδοχο κάποια στιγμή στο μέλλον.

Αλλά για να γίνει αυτό πρέπει όχι μόνο η Ελλάδα, όλες οι χώρες να αποδείξουν σε αυτούς οι οποίοι είναι πιο «φειδωλοί» με αποφάσεις που εμπλέκουν την Ευρωπαϊκή Ένωση συνολικά στη χρηματοδότηση τέτοιων πρωτοβουλιών, ότι πράγματι τέτοιες πρωτοβουλίες μπορούν να πιάνουν ουσιαστικά τόπο.

Γι’ αυτό και νομίζω ότι έχουμε όλοι μία υποχρέωση να ενισχύσουμε τη δουλειά την οποία κάνει ο κ. Παπαθανάσης, ώστε να μην έχουμε καθυστερήσεις και να υλοποιούμε τις μεταρρυθμίσεις και να μπορούμε να είμαστε έτοιμοι απέναντι στα πολλά ορόσημα τα οποία έχουμε ακόμα μπροστά μας.