Με τέσσερα «κόλπα» όσοι είναι εγκλωβισμένοι με 20 χρόνια και χρέη –που ξεπερνούν τα 30.000 ευρώ με τις αλλαγές που θα γίνουν και αδυνατούν να πληρώσουν- μπορούν να ξεφύγουν από την «φάκα» Κατρούγκαλου, για τον οποίο αποτελεί έρεβος η παράλληλη ασφάλιση σε διπλασφαλισμένους από το 1983 ως το 2002, καθώς ο χρόνος αυτός δεν υπολογίζεται στον συντελεστή της σύνταξης, ενώ 70.000 άλλοι μπορούν να διεκδικήσουν ανακεφαλαίωση της σύνταξης τους.
Σε διαφορετική περίπτωση, δηλαδή για τους ασφαλισμένους μετά το 2002 μπορεί και να συμφέρει και με 20 χρόνια ασφάλισης και χρόνο παράλληλης ασφάλισης, να βγάζει μία καλή σύνταξη, σε όσους έχουν χρέη προς τα ασφαλιστικά ταμεία, χωρίς να χρειάζεται απαραίτητα η αποπληρωμή τους.
Με βάση το νόμο Κατρούγκαλου ο χρόνος έως και το 2001 είναι χρήσιμος μόνο στην περίπτωση δεύτερης σύνταξης, η οποία διαμορφώνεται στο ύψος της ανταποδοτικής, χωρίς συμμετοχή από την εθνική σύνταξη, ενώ για την έκδοσή της απαιτείται χρόνος ασφάλισης τουλάχιστον 15 ετών, δηλαδή ο χρόνος που απαιτείται από τις ελάχιστες προϋποθέσεις για συνταξιοδότηση.
Ωστόσο, με το νόμο 4387/16 (Κατρούγκαλου) τον Μάιο του 2013 προβλέφθηκε επιπλέον ποσό σύνταξης για το επασφάλιστρο που πληρώνουν οι εργαζόμενοι στη διάρκεια του ασφαλιστικού τους βίου.
Το ποσοστό αυτό καθορίστηκε στο 0,075% για κάθε επιπλέον μονάδα εισφοράς (εργαζόμενου και εργοδότη) για κάθε έτος.
Και αφορά τόσο τα Βαρέα και Ανθυγιεινά, όσο και την παράλληλη ασφάλιση (π.χ. σύνταξη από τον ΟΑΕΕ για τους ελεύθερους επαγγελματίες), με προσαύξηση για τα ένσημα στον ιδιωτικό τομέα ή το δημόσιο για την παράλληλη ασφάλιση, στην περίπτωση που δεν θεμελιώνεται δικαίωμα δεύτερης διπλής σύνταξης.
Πάντως, μετά από 7 χρόνια ισχύος του νόμου στις περιπτώσεις παράλληλης ασφάλισης, γιατροί του ΕΣΥ που πλήρωναν εισφορές στο ΤΣΑΥ και το Δημόσιο, Μηχανικοί του Δημοσίου σε Γενικό Λογιστήριο του Κράτους και ΤΣΜΕΔΕ, Δικηγόροι, υγειονομικοί κλπ, καθώς και οι ασφαλισμένοι του ιδιωτικού τομέα, οι οποίοι πήραν σύνταξη από το κύριο ταμείο, αλλά όχι την προσαύξηση.
Σε αυτή την περίπτωση υπάγονται πάνω από 70.000 δικαιούχοι, οι οποίοι την 1η Ιουλίου 2023 θα λάβουν τη δεύτερη δόση της ανακεφαλαίωσης.
Αντιστοίχως, οι υπάλληλοι εργαζόμενοι στις ΔΕΚΟ και στις τράπεζες διεκδικούν την προσαύξηση της σύνταξης του λόγω των επιπλέον εισφορών που πλήρωναν οι ίδιοι, αλλά και οι επιχειρήσεις που απασχολούνταν.
Αποποίηση χρόνου και συνταξιοδότηση
Η αποποίηση χρόνου ασφάλισης, προκειμένου κάποιος να συνταξιοδοτηθεί με λιγότερα από 40 ή 35 χρόνια ασφάλισης ή έχοντας 25ετία και 20ετία γίνεται σε δύο περιπτώσεις. Όταν υπάρχει διπλή ασφάλιση χωρίς να υπάρχει υποχρέωση (π.χ. για ασφαλισμένους μετά το 1992).Στις περιπτώσεις που υφίστανται οφειλές στον ΕΦΚΑ πέραν της 10ετίας και αυτές, πλέον, έχουν παραγραφεί. Και η δεύτερη προϋπόθεση είναι σε περίπτωση παράλληλης ασφάλισης στον πρώην ΟΓΑ και σε ταμεία όπως ο π. ΟΑΕΕ, ΤΒΕ και ΤΑΕ.
Τέτοιες είναι περιπτώσεις είναι:
- Οι ασφαλισμένοι στον πρώην ΟΓΑ, οι οποίοι μπορούν να διανύσουν ή έχουν διανύσει μία πενταετία «εικονικής» ασφάλισης στο ΙΚΑ και αφού συμπληρώνουν άλλα 15 έτη πληρωμένα στον ΟΓΑ να αποχωρήσουν αποποιούμενη την ασφάλιση που οφείλουν.
- Στην περίπτωση υψηλού χρέους, η αποποίηση χρόνο ασφάλισης μπορεί να μειώσει την οφειλή κάτω των 20.000 ευρώ. Κατά συνέπεια δεν απαιτείται η καταβολή μετρητών έτσι ώστε το υπόλοιπο χρέος (κάτω των 20.000 ευρώ ή κάτω των 6.000 ευρώ στον ΟΓΑ, και με μία απλή αίτηση, να αποπληρωθεί με την μηνιαία παρακράτηση από τη σύνταξη.
- Αν η αίτηση συνταξιοδότησης καταθέτεται μετά το 67ο έτος, τυχόν αποπληρωμή του χρέους από τις μηνιαίες αποδοχές θα διατηρήσει σε χαμηλά επίπεδα (μείον τις κρατήσεις για την οφειλή) για σχεδόν πέντε χρόνια. Και με δεδομένο ότι στο 70ο έτος της ηλικίας το προσδόκιμο ζωής δεν ξεπερνά τα 10 ως 13 χρόνια ακόμη, είναι ζητούμενο εάν συμφέρει η διατήρηση χρόνου ασφάλισης που μπορεί να απορριφθεί και μη πληρωθεί (μειώνοντας την οφειλή στον ΕΦΚΑ).
- Σε κάθε περίπτωση ο ασφαλισμένος θα πρέπει να διατηρήσει χρόνο ασφάλισης τουλάχιστον 20 ετών προκειμένου να λάβει ολόκληρη την εθνική σύνταξη των 413 ευρώ.Ως προς το ανταποδοτικό τμήμα της σύνταξης, με 20 έτη το ποσοστό αναπλήρωσης είναι 15,87% και με 24 έτη είναι 19,65%. Αυτή η διαφορά στους ελεύθερους επαγγελματίες είναι 8.160 ευρώ για ασφάλιστρα 4ετίας (σημερινές τιμές χωρίς προσαυξήσεις). Και εάν δεν πληρωθούν θα δώσουν μικρότερη σύνταξη κατά 32 ευρώ το μήνα. Ποσό που σε μια 10ετία θα φτάσει στα περίπου 8.600 ευρώ, όσα θα πληρώσει εφάπαξ ο ασφαλισμένος για την κατοχύρωση του ασφαλιστέου χρόνου ή θα παρακρατήσει τμηματικά ο ΕΦΚΑ.
Αντώνης Βασιλόπουλος
www.bankingnews.gr