Πρόσκληση στον Εορτασμό της Αγίας Τριάδας Τ.Κ. Κεραματών του Δήμου Αρταίων

Ο Δήμος Αρταίων μας προσκαλεί στον  Εορτασμός της Αγίας Τριάδας Τ.Κ. Κεραματών του Δήμου Αρταίων

Η Πρόσκληση

Την Δευτέρα 1η Ιουνίου 2015, σας προσκαλούμε να μας  τιμήσετε με την παρουσία σας, στο Μέγα Πανηγυρικό Εσπερινό, την τελετή Λιτανείας καθώς και την περιφορά της Εικόνας της Αγίας Τριάδας, στην Τοπική Κοινότητα Κεραματών, του Δήμου Αρταίων.

Το πλήρες πρόγραμμα έχει ως εξής:
•Ώρα  19:00: Μέγας Πανηγυρικός Εσπερινός
•Ώρα  20.30: Περιφορά και Λιτάνευση της Εικόνας της Αγίας Τριάδας

  Προσέλευση Επισήμων  μέχρι ώρα 20.00 

Ο στρατηγικός ρόλος του Αιγαίου για τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή

Αυτή τη στιγμή η κατάσταση στη Μέση Ανατολή, κρέμεται από μια κλωστή. Η Δύση και συγκεκριμένα η Αμερική, είναι πολύ ανήσυχη. Έτσι περιοχές σαν την Ελλάδα, την Τουρκία και ειδικά το Αιγαίο αποκτούν μεγάλη στρατηγική σημασία. ΟΙ ΗΠΑ φοβούνται μην επηρεαστούν τα συμφέροντά τους και χάσουν τον έλεγχο των πετρελαίων από τους Ισλαμιστές. Επίσης φοβούνται και η Ρωσία, Ευρώπη. Η Τουρκία θα είναι έτοιμη να διαθέσει βάσεις για το καλό της συμμαχίας.

Ποιος είναι όμως ο ρόλος του Αιγαίου. Είναι από ότι φαίνεται ο πιο σημαντικός, αφού ότι έχει την ίδια σημασία με ολόκληρη την ηπειρωτική Τουρκία. Ο λόγος είναι πως το Αιγαίο είναι η μόνη θάλασσα που λόγο των νησιών του, του βάθους και των υφάλων είναι το κατάλληλο μέρος για για καταφύγιο των συμβατικών και πυρηνικών υποβρυχίων. Για αυτό το Αιγαίο θεωρείτε απαραίτητο για το ΝΑΤΟ αλλά και για την Ρωσία.

πηγή:voicenews.gr

Ερχονται αλλαγές στις πρόωρες συντάξεις

• 

ΕΤΙΚΕΤΕΣ:

Η τύχη τουλάχιστον 180.000 ασφαλισμένων που αναμένεται να συνταξιοδοτηθούν μέσα στην επόμενη 5ετία, κάνοντας χρήση ειδικών ή μεταβατικών ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, «παίζεται» στο Brussels Group.

Πρόκειται για τον κύριο όγκο από τους συνολικά 280.000 εργαζομένους σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα, που βάσει μιας σειράς νόμων μπορούν να συνταξιοδοτηθούν νωρίτερα από τα γενικά όρια ηλικίας των 62 για μειωμένη και 67 για πλήρη σύνταξη, όπως ισχύουν για όλους τους υπόλοιπους ασφαλισμένους.

Η Αθήνα, παρά τις μεγάλες διαφορές που καταγράφονται με τους πιστωτές, αισιοδοξεί ότι στις Βρυξέλλες θα πετύχει συμφωνία καλύτερη από αυτή που περιέγραφε το email Χαρδούβελη. Είναι ενδεικτικό ότι η τελική πρόταση που κατατέθηκε στους εκπροσώπους των πιστωτών αφορά την αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης από το 2020 και έως το 2025, με προστασία των θεμελιωμένων δικαιωμάτων. Αν και στις αποσκευές της η ελληνική διαπραγματευτική ομάδα, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της «Κ», έχει και το σενάριο για αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης από το 2016, σταδιακά και έως το 2022, μετά από διαπραγματεύσεις της πολιτικής ηγεσίας του αρμόδιου υπουργείου και του Μαξίμου, επικράτησε η άποψη πως αυτό θα αποτελέσει την ύστατη λύση, καθώς δεν μπορεί η ελληνική πρόταση να είναι χειρότερη από το email Χαρδούβελη.

Σε κάθε περίπτωση, αυτό που θα επιδιωχθεί είναι η προστασία των θεμελιωμένων δικαιωμάτων (για να αποφευχθεί η μαζική έξοδος 100.000 ασφαλισμένων με θεμελιωμένα δικαιώματα), ενώ μάχη θα δοθεί και για την εξαίρεση από τις αυξήσεις ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, για τους εργαζομένους σε βαρέα επαγγέλματα και τις τρίτεκνες μητέρες ανηλίκων. Ανάλογα με το πότε θα εφαρμοστεί τελικά η αύξηση των ορίων ηλικίας, θα κλειδώσει και ο βηματισμός προσαρμογής. Εάν δηλαδή οι αλλαγές επιβληθούν από το 2016, είναι πολύ πιθανό τα όρια ηλικίας να αυξάνονται σταδιακά, έξι μήνες ανά έτος. Αν οι αλλαγές ισχύσουν μετά το 2020, θεωρείται βέβαιο ότι οι αυξήσεις θα γίνουν γρηγορότερα, με πιθανότερο σενάριο την αύξηση ενός έτους κάθε χρόνο.

Ενοποιήσεις

Κοινός τόπος με τους πιστωτές φαίνεται πως υπάρχει όσον αφορά στις ενοποιήσεις Ταμείων. Η αρχή θα γίνει με λειτουργικές ενοποιήσεις. Ηδη, έχει κατατεθεί πρόταση 10 σημείων, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται οι ενοποιήσεις μηχανογραφικών και πληροφοριακών συστημάτων, η κοινή είσπραξη εισφορών, ενιαία κλιμάκια ελέγχων για  την εισφοροδιαφυγή, κωδικοποίηση της ασφαλιστικής νομοθεσίας  κ.λπ.  Παράλληλα,  θα  περιγράφεται ο οδικός χάρτης προκειμένου να υπάρξουν και οργανωτικές ενοποιήσεις, με στόχο –ύστερα από διαβούλευση με τους εμπλεκόμενους φορείς– να οδηγηθούμε στη δημιουργία  τριών Ταμείων (μισθωτών, αυτοαπασχολούμενων και αγροτών).

Ρήτρα

Στον αντίποδα, αγεφύρωτες παραμένουν οι διαφορές στο θέμα της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος. Οι εκπρόσωποι των δανειστών ζητούν την εφαρμογή της τουλάχιστον έως το 2017 και την επανεξέτασή της μετά, αφού επιτευχθεί πρωτογενές πλεόνασμα, ενώ η κυβέρνηση ζητάει πίστωση χρόνου και επιμένει στην αναστολή εφαρμογής της, αν όχι επ’ αόριστον, τουλάχιστον έως το 2017. Στο τραπέζι παραμένει και η πρόταση για αύξηση των ελάχιστων ημερών ασφάλισης από 4.500 σε 5.500, αν και η ελληνική πλευρά την απορρίπτει, ενώ για το 2016, εφόσον οι οικονομικές συνθήκες το επιτρέψουν, παραπέμπεται το θέμα της 13ης σύνταξης.

Στις ασφυκτικές πιέσεις των πιστωτών, η κυβέρνηση δεσμεύεται να λάβει στο άμεσο μέλλον και μέτρα για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του συστήματος, τα οποία όμως θα συζητηθούν και θα συμφωνηθούν το καλοκαίρι.

Για τον λόγο αυτό, ζητεί από τους θεσμούς να δεχθούν το «πάγωμα» στην εφαρμογή του νόμου για τον νέο τρόπο υπολογισμού των κύριων συντάξεων, καθώς μετά τη διενέργεια και των απαιτούμενων αναλογιστικών μελετών θα προχωρήσει σε νέο σύστημα. Εκεί, εντάσσει και την πρότασή της για τη δημιουργία του Ταμείου Εθνικού Πλούτου και Κοινωνικής Ασφάλισης.

Οι ασφαλισμένοι που μπορούν να βγουν νωρίτερα στη σύνταξη

Τουλάχιστον 280.000 ασφαλισμένοι σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από σήμερα και έως το 2029 κάνοντας χρήση ειδικών ή μεταβατικών διατάξεων που επιτρέπουν την έξοδο από την αγορά εργασίας, έως και 12 χρόνια νωρίτερα από τα γενικά όρια, ήτοι πριν από τα 62 για μειωμένη και τα 67 για πλήρη σύνταξη. Πρόκειται για ομάδες ασφαλισμένων σε ΙΚΑ, ΕΤΑΑ, ΟΑΕΕ και Δημόσιο, κυρίως γυναίκες με ανήλικα και εργαζομένους με 25ετία.

Αναλυτικά, αντιμέτωπες με την αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης βρίσκονται οι εξής κατηγορίες:

1) Γυναίκες σε ΙΚΑ - ΔΕΚΟ με ανήλικο και 5.500 ένσημα:

• Ασφαλισμένες με ανήλικο και 5.500 ημέρες ασφάλισης το 2010 συνταξιοδοτούνται με πλήρη σύνταξη, χρησιμοποιώντας 400 ημέρες πλασματικού χρόνου (εντός 10ετίας από την ενηλικίωση του τέκνου). Εάν τις 5.500 τις συμπλήρωσαν εντός του 2011, χρησιμοποιώντας έως 1.200 ημέρες πλασματικού χρόνου, συνταξιοδοτούνται στα 52 (μειωμένη) ή 57 (πλήρη σύνταξη). Αντίστοιχα το 2012 βγαίνει στα 55 (μειωμένη) ή 60 (πλήρη).

2) Γυναίκες σε ΔΕΚΟ με ανήλικο:

• Ασφαλισμένες πριν από το 1983 συνταξιοδοτούνται με τη συμπλήρωση από 17,5 έως 24,5 ετών ασφάλισης (ανάλογα με το έτος συμπλήρωσης) και μπορούν να αποχωρήσουν με πλήρη σύνταξη από το 50ό έτος της ηλικίας τους.

• Ασφαλισμένες έως τις 31/12/2010 με 25 έτη ασφάλισης συνταξιοδοτούνται στα 50 με πλήρη σύνταξη. Το 2011 με 25 έτη ασφάλισης συνταξιοδοτούνται στα 50 (μειωμένη) ή στα 52 (πλήρη) και το 2012 συνταξιοδοτούνται στα 53 (μειωμένη) και 55 (πλήρη).

3) Γυναίκες στο Ταμείο Νομικών:

• Ασφαλισμένες που κάποια στιγμή μέχρι την 31η/12/2010 είχαν ταυτόχρονα ανηλικότητα τέκνου και από 18,5 μέχρι 21,5 έτη συνταξιοδοτούνται με πλήρη σύνταξη από τα 44 μέχρι και τα 50 (ανάλογα με το έτος συμπλήρωσης του απαραίτητου χρόνου ασφάλισης). Εάν εντός του 2011 είχαν ταυτόχρονα ανηλικότητα τέκνου και 22 έτη ασφάλισης, συνταξιοδοτούνται από το 55ό έτος. Αντίστοιχα, το 2012 με ανήλικο και 22,5 έτη ασφάλισης συνταξιοδοτούνται με πλήρη σύνταξη από το 58ο έτος.

4) Γυναίκες στο Δημόσιο με ανήλικο τέκνο:

• Ασφαλισμένες πριν από το 1983 συνταξιοδοτούνται με πλήρη σύνταξη, εφόσον συμπληρώσουν 24,5 έτη ασφάλισης, χωρίς όριο ηλικίας.

• Ασφαλισμένες που κάποια στιγμή μέχρι τις 31/12/2010 είχαν ταυτόχρονα ανηλικότητα τέκνου και 25 έτη ασφάλισης συνταξιοδοτούνται στα 50 με πλήρη σύνταξη.

Το 2011 συνταξιοδοτούνται στα 52 και το 2012 στα 55, με πλήρη σύνταξη.

• Τρίτεκνες και άνω ασφαλισμένες, με τουλάχιστον 20 έτη ασφάλισης κατά το 2010 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν χωρίς όριο ηλικίας. Το 2011 συνταξιοδοτούνται από το 52ο έτος της ηλικίας τους και το 2012 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από το 55ο έτος.

5) Ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ

• Γυναίκες με τουλάχιστον 4.500 ένσημα και συμπληρωμένο το 55ο έτος ηλικίας το 2010 συνταξιοδοτούνται στα 55 (μειωμένη) ή στα 60 (πλήρη). Το 2011 στα 56 ή 61 εάν είναι 60 το 2011. Το 2012 στα 57 (μειωμένη) και 62 (πλήρη) εάν είναι 60 ετών το 2012.

• Γυναίκες με συμπληρωμένα 10.000 ένσημα το 2010 συνταξιοδοτούνται στα 55 (μειωμένη) ή 57 (πλήρη). Το 2011 στα 56 με μειωμένη με συνολικά 10.400 ένσημα τη στιγμή της αίτησης και στα 58 με πλήρη. Το 2012 στα 56,5 με μειωμένη με συνολικά 10.800 ένσημα τη στιγμή της αίτησης και στα 58,5 με πλήρη.

• Ανδρες με 10.500 ημέρες ασφάλισης, εκ των οποίων 7.500 στα βαρέα, το 2010 συνταξιοδοτούνται στα 53 (μειωμένη) ή 55 (πλήρη). Το 2011 στα 53 και 9 μήνες με μειωμένη και 55 και 9 μήνες με πλήρη, το 2012 στα 54,5 με μειωμένη και 56 και 9 μήνες με πλήρη και σταδιακά, έως το 2015 που μπορούν να συνταξιοδοτηθούν στα 60 με μειωμένη σύνταξη και στα 62 με πλήρη.

• Ασφαλισμένοι (άνδρες - γυναίκες) με 10.500 ημέρες ασφάλισης το 2010 συνταξιοδοτούνται στα 58 με πλήρη σύνταξη. Το 2011 στα 58 με 10.800 ένσημα. Το 2012 στα 59 με 11.100 ένσημα. Το 2013 στα 62 με 12.000 ένσημα.

6) Ασφαλισμένοι στον ΟΑΕΕ:

• Ασφαλισμένοι (άνδρες - γυναίκες) που το 2010 είχαν 35 έτη ασφάλισης ή το 2011 36 ή το 2012 37 έτη ασφάλισης συνταξιοδοτούνται στα 60.

Με 25ετία

• Γυναίκες στο Δημόσιο με τουλάχιστον 25 έτη ασφάλισης το 2010 συνταξιοδοτούνται στα 55 (μειωμένη σύνταξη) ή 60 (πλήρη). Το 2011 στα 56 (μειωμένη) ή 61 (πλήρη) και το 2012 στα 58 (μειωμένη) ή στα 63 (πλήρη).

• Γυναίκες στα Ταμεία ΔΕΚΟ - τραπεζών με τουλάχιστον 25 έτη ασφάλισης και συμπληρωμένο το 55ο έτος της ηλικίας τους το 2010 συνταξιοδοτούνται στα 55 (μειωμένη) και 60 (πλήρη). Το 2011 στα 56 με μειωμένη και στα 61 με πλήρη (εάν είναι 60 ετών το 2011). Το 2012 συνταξιοδοτούνται στα 57 με μειωμένη και πλήρη σύνταξη στα 62 εάν είναι 60 το 2012.

• Ανδρες στο Δημόσιο με τουλάχιστον 25 έτη ασφάλισης το 2010 συνταξιοδοτούνται στα 60 (μειωμένη) και 65 (πλήρη). Το 2011 στα 56 (μειωμένη) και στα 61 (πλήρη). Το 2012 στα 58 και 63 αντίστοιχα.

πηγή:kathimerini.gr

ΠΑΡΑΝΟΜΟΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ, ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ ΘΗΣΑΥΡΙΖΟΥΝ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΥΠΟΦΕΡΟΥΝ

Γράφει ο Νίκος Χειλαδάκης

Μια πραγματικά καταπληκτική ομολογία «χαστούκι» σε διάφορες προοδευτικές ιδεοληψίες για το τεράστιο θέμα των παράνομων μεταναστών, κάνει η ίδια η τουρκική εφημερίδα, Hürriyet, (29/5), επικαλουμένη μάλιστα αποκαλυπτικό δημοσίευμα της βρετανικής, Daily Telegraph.

Σύμφωνα λοιπόν με το δημοσίευμα αυτό, οι εκατοντάδες χιλιάδες μουσουλμάνοι παράνομοι μετανάστες, κυρίως Σύριοι, οργανώνονται σε… γκρουπ στην Τουρκία για να προωθηθούν οργανωμένα στα ελληνικά νησιά του ελληνικού Αιγαίου φυσικά με το αζημίωτο.

Η γιγάντια αυτή επιχείρηση θωρείται σαν μια από τις πιο επικερδείς επιχειρήσεις των Τούρκων που τους αποφέρει εκατομμύρια δολάρια. Για τον λόγο αυτό οι τουρκικές αρχές όχι μόνο δεν κάνουν τίποτα για να εμποδίσουν τους παράνομους μετανάστες να περάσουν στο ελληνικό και συνεπώς σε ευρωπαϊκό έδαφος, αλλά στις πιο πολλές περιπτώσεις διευκολύνουν πάντα με το αζημίωτο την διάβαση αυτή. Όλοι αυτοί οι παράνομοι πληρώνουν αδρά τις τουρκικές αρχές και την τουρκική μαφία για να μπορέσουν να πάρουν το εισιτήριο σε κάποιο φουσκωτό που θα τους περάσει στην απέναντι ελληνική επικράτεια.

Εμείς, μετά και από αυτό το δημοσίευμα δεν έχουμε τίποτε άλλο να προσθέσουμε. Άλλο η ανθρωπιστική ευαισθησία και άλλο η τουρκική μαφία λαθρομεταναστών. Όλοι οι νόμοι που υπέγραψε η Τουρκία περί επαναπροώθησης πάνε περίπατο. Να δούμε πότε θα καταγγελθεί επίσημα σε όλα τα ευρωπαϊκά όργανα αυτή η τουρκική στάση!

ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ
Δημοσιογράφος-Συγγραφέας-Τουρκολόγος
www.nikosxeiladakis.gr

Άλλη ... Τουρκία μας προέκυψε: Διαπραγματεύσεις ζητά η Αλβανία, όχι διεθνές δίκαιο .

Του Ι. Πάτσο

Στις σχέσεις της Αλβανίας με την Ελλάδα αναφέρθηκε ο Αλβανός υπουργός Εξωτερικών Ντιτμίρ Μπουσάτι (φωτογραφία με τον Γερμανό ομόλογό του) υπογραμμίζοντας πως «η Αλβανία και η Ελλάδα γνωρίζουν ότι μόνο μέσω των διαπραγματεύσεων και του διαλόγου μπορούμε να επιλύσουμε τα προβλήματα μεταξύ μας» και όχι μέσω της διπλωματίας των διακηρύξεων, ενώ επισήμανε πως «έχει μειωθεί η επικοινωνία με την Αθήνα σε σύγκριση με την προηγούμενη κυβέρνηση».

Όσον αφορά το ζήτημα που οξύνει συνεχώς τις σχέσεις Αλβανίας και Ελλάδας, τα θαλάσσια σύνορα, ο Μπουσάτι δήλωσε ότι «είναι ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα».

«Μια λύση είναι να αρχίσουν διαπραγματεύσεις από την αρχή, λαμβάνοντας υπόψη τις κόκκινες γραμμές που έχει ορίσει το αλβανικό Συνταγματικό Δικαστήριο. Είναι επίσης ανοικτό το ενδεχόμενο να βασιστούμε στα μέσα που προσφέρει το διεθνές δίκαιο », δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών της Αλβανίας.

Ο Μπουσάτι απάντησε και στις επικρίσεις για «ερασιτεχνική διπλωματία» που δέχεται το υπουργείο Εξωτερικών, η οποία επιδεινώνει συνεχώς τις σχέσεις με τις γειτονικές χώρες.

«Μπορώ να πω ότι η εξωτερική πολιτική της Αλβανίας είναι εποικοδομητική και χαρακτηρίζεται από σταθερότητα, δυναμισμό και διατήρηση ισορροπιών», δήλωσε ο Ντιτμίρ Μπουσάτι κατά τη διάρκεια συνέντευξης στο τηλεοπτικό κανάλι Top Channel, μετά την ολοκλήρωση των εργασιών στα Τίρανα του «Οικονομικού Φόρουμ της Βιέννης ».

ΠΗΓΗ: ΑΠΕ

Δημιούργημα των Αμερικανών το "Ισλαμικό Κράτος"

Του Λεωνίδα Βατικιώτη 

Με ξεμπρόστιασμα των Αμερικανών ισοδυναμεί το έγγραφο της μυστικής υπηρεσίας DIA που είδε το φως της δημοσιότητας από την οργάνωση Judicial Watch, στο οποίο περιγράφονται οι σχέσεις… πάθους μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και του «Ισλαμικού Κράτους». Το αποχαρακτηρισμένο έγγραφο, το οποίο φέρει ημερομηνία Αύγουστος του 2012, αποκαλύπτει πόσο υποκριτικά είναι τα δάκρυα που χύνει η Δύση για τις σφαγές των αμάχων κα αιχμαλώτων ή για τις καταστροφές ιστορικών μνημείων που πραγματοποιεί το «Ισλαμικό Κράτος» στα εδάφη της Συρίας και του Ιράκ. Κι αυτό, γιατί η Ουάσιγκτον στήριξε τους αδίστακτους δολοφόνους φονταμενταλιστές με κάθε δυνατό τρόπο προκειμένου να ανατρέψουν τον Μπασάρ Αλ Άσαντ στη Συρία και να αποτρέψουν την εξάπλωση της επιρροής του Ιράν στη Μέση Ανατολή.

Στο κείμενο έκτασης εφτά σελίδων της DIA αναφέρεται ότι η οργάνωση Αλ Κάιντα στο Ιράκ (AQI), που ήταν ο πρόδρομος του «Ισλαμικού Κράτους» στο Ιράκ (ISIS), το οποίο αργότερα μετεξελίχθηκε σε «Ισλαμικό Κράτος» στη Συρία και το Ιράκ (ISIS), «υποστήριξε την αντιπολίτευση στη Συρία από την αρχή τόσο ιδεολογικά όσο και με τη βοήθεια των μίντια». 
Η ανάλυση των υπηρεσιών πληροφοριών αναγνωρίζει ότι «η άνοδος τα εξέγερσης στη Συρία προσλαμβάνει ολοένα και περισσότερο θρησκευτική κατεύθυνση, συγκεντρώνοντας υποστήριξη από σουνιτικές θρησκευτικές και φυλετικές εξουσίες της γύρω περιοχής». Σε κεφάλαιο, μάλιστα, με τίτλο «Μελλοντικές υποθέσεις για την κρίση», η έκθεση της DIA προβλέπει ότι με την επιβίωση του καθεστώτος του Άσαντ, καθώς θα επανακτά τον έλεγχο των συριακών εδαφών, η κρίση θα μεταλλαχθεί σε «πόλεμο δι’ αντιπροσώπων». Προτείνεται δε στη συνέχεια η δημιουργία «ασφαλών θυλάκων, υπό διεθνή προστασία, όμοιων με αυτούς που δημιουργήθηκαν στη Λιβύη, όταν επελέγη η Βεγγάζη ως κέντρο επιχειρήσεων για την προσωρινή κυβέρνηση».

Μία ιδανική ατμόσφαιρα…

Το έγγραφο των μυστικών υπηρεσιών, το οποίο διαβάστηκε από το υπουργείο Εξωτερικών, το Πεντάγωνο, το υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας, τη CIA, το FBI κ.α., προέβλεπε ακόμη και τη δημιουργία του Χαλιφάτου, και, παρ’ όλα αυτά, οι Ηνωμένες Πολιτείες συνέχιζαν να υποστηρίζουν το «Ισλαμικό Κράτος»!
«Αν η κατάσταση ξεδιπλωθεί, υπάρχει η πιθανότητα δημιουργίας με έμμεσο ή άμεσο τρόπο μίας σαλαφιστικής Αρχής στην Ανατολική Συρία, κι αυτό ακριβώς είναι που θέλουν οι δυνάμεις που υποστηρίζουν την αντιπολίτευση, προκειμένου να απομονώσουν το συριακό καθεστώς, που θεωρείται το στρατηγικό βάθος της σιιτικής επέκτασης».
Και λίγο παραπάνω αναφέρεται: «Η επιδείνωση της κατάστασης δημιουργεί την ιδανική ατμόσφαιρα για να επιστρέψει η Αλ Κάιντα του Ιράκ στους παραδοσιακούς της θύλακες στη Μεσούλη και το Ραμαντί».

Όλα τα παραπάνω αποκαλύπτουν ότι η Ουάσιγκτον κάθε άλλο παρά από τα… σύννεφα έπεφτε όταν έβλεπε τη μαύρη σημαία του Χαλιφάτου να υψώνεται στις πόλεις που κατακτούσε. Προέβλεψαν με μαθηματική ακρίβεια τη δυναμική του τέρατος που εξέθρεψαν και δεν έκαναν το παραμικρό γα να την ανατρέψουν.

Το έγγραφο της DIA δεν είναι το μοναδικό στοιχείο που βεβαιώνει τις ευθύνες των Ηνωμένων Πολιτειών –και των συμμάχων τους φυσικά- στην εξάπλωση του «Ισλαμικού Κράτους». Πλήθος στοιχείων δείχνει ότι οι νίκες του «Ισλαμικού Κράτους» ουδέποτε θα είχαν συμβεί αν δεν υπήρχε η ανοχή ή και η δραστήρια στήριξη των ΗΠΑ και των συμμαχικών τους κρατών στον Περσικό Κόλπο.

Με αφορμή την κατάληψη της πόλης Ραμαντί από τo ISIS, την οποία είχε προβλέψει η έκθεση της DIA(!), στα μέσα Μαΐου ο επικεφαλής της Επιτροπής Άμυνας και Ασφάλειας της Ιρακινής Βουλής κατηγόρησε ευθέως τους Αμερικανούς: «Οι Ηνωμένες Πολιτείες απέτυχαν να προμηθεύσουν τον κατάλληλο εξοπλισμό, όπλα και αεροπορική υποστήριξη», δήλωσε στο διεθνές πρακτορείο Associated Press…

Μέγας χρηματοδότης η Σαουδική Αραβία

Η Βρετανική εφημερίδα The Guardian απέδωσε στα τέλη Απριλίου σε μία λέξη με τρία μόνο γράμματα, τη σαρωτική επικράτηση του «Ισλαμικού Κράτους» έναντι του συριακού στρατού στην πόλη Τζεσρ αλ Σουγκούρ, όπου πριν από τέσσερα χρόια –συγκεκριμένα τον Ιούνιο του 2011- η νίκη του συριακού στρατού είχε συμβολίσει την ανάκτηση της πρωτοβουλίας των κινήσεων στο πεδίο των μαχών από τον Μπασάρ αλ Άσαντ. Τώρα η ήττα του κυβερνητικού στρατού στην ίδια πόλη, υπογραμμίζει τη συνεχή του υποχώρηση. Η μαγική λέξη είναι… Tow, όπως λέγονται οι κατευθυνόμενοι πύραυλοι αμερικανικής κατασκευής που χρησιμοποιεί κατά κόρον το «Ισλαμικό Κράτος».
«Οι Tow που παρέχονται από τη Σαουδική Αραβία έχουν προκαλέσει σοβαρές απώλειες στον Συριακό στρατό κι έχουν χρησιμοποιηθεί ευρύτατα τους προηγούμενους μήνες στη Βόρεια και Νότια Συρία».

Η Βρετανική εφημερίδα είναι αποκαλυπτική και σε ό,τι αφορά στο τι άλλαξε στο διάστημα των τεσσάρων αυτών ετών, επιτρέποντας στο «Ισλαμικό Κράτος» να επιστρέψει δριμύτερο:
«Η τύχη της αντιπολίτευσης άλλαξε μετά την επαναπροσέγγιση της Τουρκίας, που ήταν ο κύριος υποστηρικτής των ισλαμιστών ανι-ασαντικών αναταρτών και της Σαουδικής Αραβίας, που υποστήριζε πιο μετριοπαθείς ομάδες εξεγερμένων».
Η Τουρκία και οι χώρες του Περσικού Κόλπου περιγράφονται ως οι κύριοι υποστηρικτές της αντιπολίτευσης και στο αποχαρακτηρισμένο έγγραφο της DIA…
Στο συγκεκριμένο ντοκουμέντο, βέβαια, παραλείπεται να αναφερθεί ότι χώρες όπως το Κατάρ και η Σαουδική Αραβία είναι το μακρύ χέρι των Αμερικανών στο εμπόριο όπλων. Ούτε σφαίρα ούτε καν δολάριο δεν θα έφευγε από το Ριάντ και τα Εμιράτα αν δεν είχαν ενημερωθεί εγκαίρως και δεν είχαν συναινέσει οι Ηνωμένες Πολιτείες, με το πιθανότερο σενάριο, να θέλει την Ουάσιγκτον να διατάζει τις «πετρομοναρχίες» να εξοπλίζουν κάθε εξτρεμιστική ομάδα ούτως ώστε να αποφύγει η ίδια να εκτεθεί πολιτικά…

Οι βρετανικοί Financial Times στις 16 Μαΐου είχαν περιγράψει πολύ χαρακτηριστικά τον χορό εκατομμυρίων που έχουν στήσει οι «πετρομοναρχίες» με μοναδικό στόχο την ανατροπή του Άσαντ. 
«Το πλούσιο σε φυσικό αέριο κράτος του Κατάρ δαπάνησε 3 δις. Δολάρια τα προηγούμενα δύο χρόνια για να υποστηρίξει την εξέγερση στη Συρία, ξεπερνώντας οποιαδήποτε άλλη χώρα. Τώρα όμως απειλείται από τη Σαουδική Αραβία, που αναδεικνύεται σε κύρια πηγή όπλων για τους αντάρτες. Το μικρό κράτος με τις τεράστιες φιλοδοξίες είναι ο μεγαλύτερος χορηγός της πολιτικής αντιπολίτευσης, προσφέροντας γενναιόδωρα πακέτα μετανάστευσης στους λιποτάκτες (κατά μία εκτίμηση το πακέτο ανέρχεται σε 50.000 δολάρια το χρόνο για έναν λιποτάκτη και την οικογένειά του), ενώ έχει προσφέρει και τεράστια ποσά σε ανθρωπιστική βοήθεια. Τον Σεπτέμβριο οι αντάρτες στην πόλη Χαλέπι της Συρίας έλαβαν ένα εφάπαξ ποσό ύψους 150 δολαρίων έκαστος με την ευγενική χορηγία του Κατάρ».

Οι εγκληματικές ευθύνες των μοναρχιών του Κόλπου στις «επιτυχίες» των δολοφόνων του «Ισλαμικού Κράτους» και άλλων αντίστοιχων οργανώσεων είχαν περιγραφεί με σημαντικές λεπτομέρειες και σε έκθεση του Ινστιτούτου Brookings με ημερομηνία 16 Νοεμβρίου 2013 και τίτλο «Παίζοντας με τη φωτιά». Η εισαγωγή του ξεκινά ως εξής:

«Τα τελευταία δυόμισι χρόνια το Κουβέιτ έχει αναδυθεί σε οικονομικό και οργανωτικό κόμβο για δωρεές και μεμονωμένη υποστήριξη των δεκάδων αντάρτικων οργανώσεων στη Συρία. Αυτοί οι χρηματοδότες εκμεταλλεύονται τη μοναδική ελευθερία συνεργιών και τους σχετικά αδύναμους χρηματο-οικονομικούς κανόνες για να διοχετεύουν χρήματα στις εκτιμώμενες σε χίλιες αντάρτικες ομάδες που μάχονται εναντίον του Σύρου Προέδρου, Μπασάρ αλ Άσαντ»…

Πηγή περιοδικό «Επίκαιρα», τεύχος 291

...«Αυτά τα μέρη δεν ήταν δικά μας, ήρθαμε εκ των υστέρων και τα πήραμε με τη βία».Τούρκος δημοσιογράφος για την την ¨"Άλωση 1453"

Ο Τούρκος δημοσιογράφος Εντίν Αργκις επιχειρεί μέσα από την εφημερίδα Sabah να παρουσιάσει μια σειρά από αλήθειες και τίτλο «Τούρκοι συμπατριώτες, σταματήστε πια τις φανφάρες και τις γιορτές για την Άλωση, αρκετή βία έχουμε δώσει στην Ανατολή με τις πράξεις μας..».

Διαβάστε το άρθρο:

«Αν οργανωνόταν στην Αθήνα συνέδριο με θέμα : «Θα πάρουμε πίσω την Πόλη»…

Αν έφτιαχναν μακέτα με τα τείχη της πόλης και τους στρατιώτες με τις πανοπλίες τους να επιτίθενται στην Πόλη… (όπως εμείς στην Τουρκία κάνουμε κάθε χρόνο !)

Αν ένας τύπος ντυμένος όπως ο περίφημος Ελληνας νικηφόρος και σχεδόν μυθικός Διγενής Ακρίτας έπιανε τον δικό μας Ουλουμπατλί Χασάν και τον γκρέμιζε κάτω…

Αν ξαφνικά έμπαινε στην πόλη κάποιος ντυμένος Αυτοκράτορας Κωνσταντίνος πάνω σε ένα λευκό άλογο και δίπλα του άλλος ως Λουκάς Νοταράς, ως Γεώργιος Φραντζής κι έμπαιναν ως αντιπρόσωποι της πόλης… (όπως εμείς στην Τουρκία κάνουμε κάθε χρόνο !)

Αν έφτιαχναν μια χάρτινη Αγία Σοφία που δεν είχε μιναρέδες αλλά Σταυρό….

Αν έκαιγαν λιβάνι και έλεγαν ύμνους, θα μας άρεσε;

Δεν θα μας άρεσε, θα ξεσηκώναμε τον κόσμο, μέχρι που θα καλούσαμε πίσω τον πρέσβη μας από την Ελλάδα.

Τότε, γιατί το κάνετε εσείς αυτό, κάθε χρόνο;

Πέρασαν 556 χρόνια και γιορτάζετε (την Άλωση) σαν να ήταν χθες;

Γιατί κάθε χρόνο τέτοια εποχή, (μ΄ αυτές τις γιορτές πού κάνετε) διακηρύσσετε σε όλο τον κόσμο ότι:

«Αυτά τα μέρη δεν ήταν δικά μας, ήρθαμε εκ των υστέρων και τα πήραμε με τη βία».

Για ποιο λόγο άραγε φέρνετε στη μνήμη μια υπόθεση 6 αιώνων;

Μήπως στο υποσυνείδητό σας υπάρχει ο φόβος ότι η Πόλη κάποια μέρα θα δοθεί πίσω;

Μην φοβάστε, δεν υπάρχει αυτό που λένε μερικοί ηλίθιοι της Εργκενεκόν περί όρων του 1919.

Μη φοβάστε, τα 9 εκατομμύρια Ελλήνων δεν μπορούν να πάρουν την πόλη των 12 εκατομμυρίων, και αν ακόμα την πάρουν δεν μπορούν να την κατοικήσουν.

Κι οι δικοί μας που γιορτάζουν την Άλωση είναι μια χούφτα φανατικοί μόνο που η φωνή τους ακούγεται δύσκολα.

Ρε σεις, αν μας πούνε ότι λεηλατούσαμε την Πόλη τρεις μέρες και τρεις νύχτες συνεχώς τι θα απαντήσουμε ;

Θα υπερασπιστούμε τον εαυτό μας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ή θα αφήσουμε το θέμα στους ιστορικούς ;

Αντί να περηφανευόμαστε με τις πόλεις που κατακτήσαμε, ας περηφανευτούμε με αυτές που ιδρύσαμε, αν υπάρχουν. Αλλά δεν υπάρχουν.

Ολη η Ανατολή είναι περιοχή με τη βία κατακτημένη…

πηγή:eglimatikotita.gr

Τι γυρεύουν οι Αλβανοί;

Η ένταση των τελευταίων εβδομάδων στις ελληνοαλβανικές σχέσεις, που παραπέμπει σε περιόδους προ εικοσαετίας όπου δοκιμάστηκαν σκληρά οι διμερείς σχέσεις, θέτει το ερώτημα γιατί ξαφνικά τα Τίρανα και ο Ε. Ράμα υποδαυλίζουν την ένταση. Η ένταση αυτή δεν προκλήθηκε ξαφνικά, αλλά είναι αποτέλεσμα μιας μακράς πορείας ανασυγκρότησης του αλβανικού εθνικισμού και μεγαλοϊδεατισμού, που καλλιεργήθηκε συστηματικά τόσο επί καθεστώτος Χότζα όσο και επί των διαδόχων του (Σαλί Μπερίσα, Φάτος Νάνο κ.ά.), με σημαντικότερη επιτυχία τη μονομερή ανεξαρτητοποίηση του Κοσόβου.

Τον μεγαλοϊδεατισμό αυτόν υπηρετεί με την ίδια συνέπεια και ο Ε. Ράμα, παρά τις προσδοκίες που είχε δημιουργήσει ως δήμαρχος Τιράνων ότι θα έφερνε ευρωπαϊκό αέρα στην πολιτική ζωή της Αλβανίας.Με την Αλβανία να συνεχίζει να είναι μια φτωχή χώρα, με εσωτερικά προβλήματα δημοκρατίας, ο Ε. Ράμα έχει ανάγκη την ένταση με την Ελλάδα, επενδύοντας πολιτικά στο σύνδρομο του «εξωτερικού εχθρού» που ήταν προσφιλές από την εποχή Χότζα. Κυρίως όμως ο Ε. Ράμα επιδιώκει, ακολουθώντας την τουρκική συνταγή, να «γκριζάρει» ένα μέρος του Ιονίου, ώστε να ακυρώσει τις προσπάθειες της Ελλάδας να εφαρμοστεί στην πράξη η Συμφωνία Οριοθέτησης Θαλασσίων Ζωνών, που υπογράφτηκε μεταξύ των δύο χωρών το 2008 και κατόπιν δικής του προσφυγής κρίθηκε άκυρη από το Συνταγματικό Δικαστήριο της Αλβανίας.

Η Συμφωνία όμως έχει παράξει νομικά αποτελέσματα, καθώς η χώρα μας χάραξε θαλάσσια οικόπεδα βάσει της συμφωνημένης οριοθέτησης και στην περιοχή της Ερικούσας και προκήρυξε διεθνή διαγωνισμό. Με τη φασαρία, τα διαβήματα και τις εντάσεις ο κ. Ράμα επιχειρεί, σε μια στιγμή που πιστεύει ότι τον ευνοεί η αδυναμία της Ελλάδας, να τρομάξει τις ξένες εταιρείες και να επιβάλει στην Ελλάδα? μορατόριουμ ερευνών.

Η Αθήνα οφείλει με κάθε τρόπο να μην παρασυρθεί σε αυτήν την παγίδα του κ. Ράμα και, αν χρειαστεί, να του θυμίσει ότι τα 400 εκατ. από τα 600 συνολικά εκατ. του μεταναστευτικού συναλλάγματος που συντηρεί την Αλβανία προέρχονται από την Ελλάδα και ότι η Συμφωνία του 2008 ήταν εκείνη που εμμέσως οδηγούσε στην αναγνώριση εκ μέρους της Ελλάδας των χερσαίων συνόρων μεταξύ των δύο χωρών. Ο κ. Ράμα, που συχνά-πυκνά αναφέρεται σε αλλαγή συνόρων (προς όφελος της Αλβανίας), θα το έπιανε με την πρώτη και για τα καλά το «μήνυμα».

nmeletis@pegasus.gr

πηγή: ethnos.gr

Η ΠΟΛΙΣ ΕΑΛΩ

Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης
Νωπογραφία από άγνωστο καλλιτέχνη στην Εκκλησία της Μονής Moldoviţa απεικονίζει την άλωση της Κωνσταντινούπολης, 1537.
Χρονολογία	29 Μαΐου 1453
Τόπος	Κωνσταντινούπολη
Έκβαση	Νίκη των Οθωμανών
Εμπλεκόμενες πλευρές
Βυζαντινή Αυτοκρατορία  Δημοκρατία της Γένοβας  Γαληνοτάτη Δημοκρατία της Βενετίας  Οθωμανικό Σουλτανάτο
Ηγετικά πρόσωπα
Κωνσταντίνος ΙΑ΄ †  Λουκάς Νοταράς   Ιωάννης Ιουστινιάνη†  Μωάμεθ Β'  Ζαγάν Πασάς  Σουλεϊμάν Μπαλτογλού
Δυνάμεις
στρατιώτες 8.500 περίπου , 26 πλοία στρατιώτες 80.000-100.000, 150 πλοία
Απώλειες
Περίπου 4.000 νεκροί στρατιώτες και άμαχοι Άγνωστος αλλά μεγάλος αριθμός 260 φυλακισμένοι θανατώθηκαν με θανατική ποινή

Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης υπήρξε το αποτέλεσμα της πολιορκίας της βυζαντινής πρωτεύουσας, της οποίας Αυτοκράτορας ήταν ο Κωνσταντίνος ΙΑ' Παλαιολόγος, από τον οθωμανικό στρατό, με επικεφαλής τον σουλτάνο Μωάμεθ Β'. Η πολιορκία διήρκεσε από τις 6 Απριλίου έως την Τρίτη, 29 Μαΐου 1453 (Ιουλιανό ημερολόγιο). Όταν τελικά η Κωνσταντινούπολη αλώθηκε, η υπερχιλιετής Βυζαντινή Αυτοκρατορία έπαψε να υπάρχει.

Το Βυζάντιο ήταν ήδη εξασθενημένο και διαιρεμένο τους τελευταίους δύο αιώνες, σκιά της παλιάς Αυτοκρατορίας. Η Άλωση του 1204 από τους Σταυροφόρους και αργότερα, μετά την επανάκτησή της το 1261, οι πολιτικές και θρησκευτικές έριδες, η αδυναμία βοήθειας από την Δύση, η άσχημη οικονομική κατάσταση και η φυγή ανθρώπινου δυναμικού, οδήγησαν στη σταδιακή εξασθένηση και συρρίκνωση. Η κατάληψη της Καλλίπολης το 1354 από τους Οθωμανούς, η οποία έφερε ορδές φανατικών μουσουλμάνων πολεμιστών στην Ευρώπη, σταδιακά κύκλωσε εδαφικά το Βυζάντιο, το οποίο έγινε το 1373 φόρου υποτελής στον Οθωμανό σουλτάνο. Έτσι, η Άλωση ήλθε ως φυσικό αποτέλεσμα και της αδιάκοπης επέκτασης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στην ευρύτερη περιοχή. Οι συγκρούσεις ήταν ιδιαίτερα άνισες υπέρ των Τούρκων, σε σημείο που να μνημονεύεται από τις πηγές το τετελεσμένο της έκβασης της πολιορκίας. Ιδιαίτερη μνεία γίνεται και στον ηρωισμό των πολιορκημένων και ιδιαίτερα του Αυτοκράτορα. Το γεγονός της πτώσης της «θεοφυλάκτου Πόλεως», άφησε βαθιά ίχνη στις πηγές της εποχής.

Απόρροια της Άλωσης ήταν η συνέχιση της εδαφικής προώθησης των Τούρκων. Κατά τα τέλη του 17ου αιώνα η Οθωμανική Αυτοκρατορία έφτασε στο απόγειό της, απειλώντας την Βιέννη. Πολλές φορές η Άλωση της Κωνσταντινούπολης χρησιμοποιείται από τους ιστορικούς ως γεγονός που σηματοδοτεί το τέλους του Μεσαίωνα και την έναρξη της Αναγέννησης. Πολλοί μάλιστα εξ αυτών συμφωνούν στο ότι η μαζική μετακίνηση πολλών Ελλήνων από την Κωνσταντινούπολη στην Ιταλία λόγω της Άλωσης έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση του περιεχομένου και της φιλοσοφίας που ακολούθησαν τα πρόσωπα της Αναγέννησης.

Κατάσταση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας

Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία και η ευρύτερη περιοχή το 1450.

Κατά τα 1.100 χρόνια ζωής της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, η Κωνσταντινούπολη είχε πολιορκηθεί αρκετές φορές αλλά μόνο μία φορά είχε πέσει στα χέρια των εχθρών, το 1204 από τους Σταυροφόρους της Δ' Σταυροφορίας. Μετά το 1204 στην πόλη εγκαθιδρύθηκε ένα αδύναμο Λατινικό βασίλειο και οι υπόλοιπες περιοχές της Αυτοκρατορίας είχαν διασπαστεί σε επί μέρους βασίλεια. Ένα από αυτά, η ελληνική Αυτοκρατορία της Νίκαιας κατάφερε να επικρατήσει στην περιοχή και να ανακτήσει την Πόλη το 1261. Τους επόμενους δύο αιώνες, η εξασθενημένη Βυζαντινή Αυτοκρατορία δεχόταν συνεχείς επιθέσεις από Λατίνους, Σέρβους, Βουλγάρους και ιδιαίτερα από τους Οθωμανούς Τούρκους. Το 1453 στην Αυτοκρατορία ανήκαν εκτός από την ίδια την Κωνσταντινούπολη και τα περίχωρά της, το μεγαλύτερο τμήμα της Πελοποννήσου, με επίκεντρο τον Μυστρά. Η Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας, ένα ελληνικό κράτος που δημιουργήθηκε το 1204 στην άκρη της Μικράς Ασίας και κατάφερε να επιβιώσει όλο αυτό το διάστημα, αποτελούσε εντελώς ξεχωριστή από το Βυζάντιο πολιτική οντότητα.

Οι αντίπαλοι ηγέτες

Μωάμεθ Β΄

Πορτραίτο του Μωάμεθ Β΄, από τον Τζεντίλε Μπελλίνι (Λονδίνο, Εθνική Πινακοθήκη). Σύμφωνα με μια παράδοση ο Μωάμεθ διαφώνησε με τον Μπελλίνι για το πώς έπρεπε να απεικονίζεται ο ανθρώπινος λαιμός. Για να λύσει το πρόβλημα, ο σουλτάνος διέταξε να φέρουν μπροστά τους έναν δούλο, τον οποίο έβαλε να αποκεφαλίσουν επιτόπου.

Στο οθωμανικό στρατόπεδο, ο Μωάμεθ Β', είκοσι ενός μόλις ετών (το 1453), χαρακτήρας, όπως υποστηρίζει ο βυζαντινολόγος Βασίλιεφ, ιδιαίτερα σκληροτράχηλος, φιλοπόλεμος, υπέκυπτε γενικά σε κατώτερα πάθη, ταυτόχρονα όμως έδειχνε ενδιαφέρον για την επιστήμη και τη μόρφωση, ενώ κατείχε και τα χαρίσματα του στρατηγού, του πολιτικού και του οργανωτή. Ο Γ. Σφραντζής αναφέρει ότι ασχολούνταν με ιδιαίτερο ζήλο με τις επιστήμες, κυρίως αστρολογία, διάβαζε παραμύθια και μιλούσε εκτός από τουρκικά και άλλες πέντε γλώσσες. Οι μουσουλμανικές πηγές εξυμνούν την ευσέβειά του και την προστασία που παρείχε στους ομοθρήσκους του λογίους.

Η επιθυμία να κατακτήσει την Κωνσταντινούπολη είχε γίνει έμμονη ιδέα για τον νεαρό σουλτάνο: διασώζεται ότι έμενε άυπνος για συνεχείς νύχτες, χαράσσοντας στο χαρτί το σχέδιο της πόλης και σημειώνοντας τα σημεία που μπορούσαν να προσβληθούν ευκολότερα. Αφού αποφάσισε να δώσει το τελικό χτύπημα στην Πόλη, ο Μωάμεθ άρχισε να εργάζεται με εξαιρετική προσοχή. Πρώτα έκτισε, στα βόρεια της πόλης, στις ευρωπαϊκές ακτές του Βοσπόρου, στο πιο στενό σημείο του, ένα ισχυρό φρούριο, το Ρούμελι Χισάρ (ή Μπογάζ Κεσέν, στα τουρκικά "Λαιμοκόφτης"). Τα κανόνια που τοποθετήθηκαν εκεί ήταν ό,τι πιο προηγμένο είχε να επιδείξει η πολεμική τεχνολογία της εποχής. Αυτή η ενέργεια προκάλεσε ιδιαίτερη ανησυχία στους Βυζαντινούς, που πίστεψαν πια ότι πλησιάζει το τέλος τους. Το οχυρωματικό αυτό έργο απέκοπτε, σε συνδυασμό με το προϋπάρχον οχυρό στην απέναντι ασιατική ακτή (Ανατολού-χισάρ), την θαλάσσια επικοινωνία της Κωνσταντινούπολης με τα λιμάνια του Εύξεινου πόντου, στερώντας έτσι πολύτιμες ενισχύσεις και εφόδια για την πόλη. Αμέσως μετά, ο Μωάμεθ Β' έστειλε τον Τουραχάν μπέη να εισβάλει στις βυζαντινές περιοχές της Πελοποννήσου, για να εμποδίσει την αποστολή ενισχύσεων από τους αδελφούς του Κωνσταντίνου, οι οποίοι διοικούσαν το Δεσποτάτο του Μυστρά.

Κωνσταντίνος ΙΑ' Παλαιολόγος

Κωνσταντίνος ΙΑ' Παλαιολόγος. (φανταστικό πορτραίτο)

Η περιοχή που αναγνώριζε την εξουσία του τελευταίου Βυζαντινού Αυτοκράτορα, περιοριζόταν στην Κωνσταντινούπολη, με τις πλησιέστερες προς αυτήν εκτάσεις της Θράκης, καθώς και το μεγαλύτερο μέρος της Πελοποννήσου (Μορέως), η οποία βρίσκονταν μακριά από την βασιλεύουσα και κάτω από την ουσιαστική κυριαρχία των αδελφών του Αυτοκράτορα.

Ο Κωνσταντίνος ΙΑ' κατέβαλε γενναιόδωρες προσπάθειες να περισώσει από την Αυτοκρατορία ό,τι ήταν δυνατό, ο ίδιος ως χαρακτήρας διακρινόταν για την ενεργητικότητα και την ανδρεία του. ΈναςΙταλός ανθρωπιστής, ο Φραντσέσκο Φίλελφο, τον χαρακτηρίζει ως άνθρωπο «με ευσεβές και ανώτερο πνεύμα». Πολλοί ερευνητές υποστηρίζουν ότι ο βυζαντινός Αυτοκράτορας κατέβαλε κάθε δυνατή προσπάθεια σε αυτόν τον άνισο αγώνα, μετέφερε στην πόλη όλες τις ποσότητες σιτηρών που ήταν δυνατόν να συγκεντρωθούν και επισκεύασε τα τείχη της πόλης. Η είσοδος του Κεράτιου κόλπουκλείσθηκε με βαριά αλυσίδα, όπως συνέβαινε κάθε φορά σε επικείμενες καταστάσεις πολιορκίας για να αποτραπεί η διείσδυση του εχθρικού στόλου. Η φρουρά της πόλης όμως μόλις έφθανε τις λίγες χιλιάδες.

Ο Αυτοκράτορας στράφηκε για βοήθεια και προς τα κράτη της Δύσης. Τελικά σοβαρές στρατιωτικές ενισχύσεις δεν κατέφθασαν ποτέ στην πόλη. Αντί για στρατιωτική βοήθεια στην Κωνσταντινούπολη έφθασε ένας καρδινάλιος, ελληνικής καταγωγής, ο Ισίδωρος, που είχε λάβει παλαιότερα μέρος στην Σύνοδο της Φλωρεντίας. Ο Ισίδωρος τέλεσε και μια λειτουργία στην Αγία Σοφία, το γεγονός αυτό όμως προκάλεσε μεγάλη αναταραχή μεταξύ του πληθυσμού της πόλης. Ένας από τους πιο σημαντικούς βυζαντινούς στρατηγούς του Αυτοκράτορα, ο Λουκάς Νοταράς, είπε:

Κρειττότερον εστίν ειδέναι εν τη μέση τη πόλει φακίολον βασιλεύον Τούρκων ή καλύπτραν Λατινικήν.

Παρατάξεις

Ο Οθωμανικός στρατός

Ίσως να θεωρείται βέβαιο από τις πηγές ότι ο στρατός του Μωάμεθ Β' ήταν τουλάχιστον 150.000 άντρες. Σύμφωνα όμως με νεότερους ιστορικούς τα τακτικά στρατεύματα πρέπει να έφταναν τους 80.000-100.000 στρατιώτες, οι οποίοι συγκεντρώθηκαν από τις ευρωπαϊκές και ασιατικές επαρχίες^[6]. Σε αυτούς συμπεριλαμβάνονταν το επίλεκτο σώμα 12.000 γενιτσάρων και αρκετοί χριστιανοί υποτελείς των Οθωμανών. Το στράτευμα συνίστατο σε πεζικό, ιππικό, πυροβολικό. Επίσης υπήρχαν ελαφρά σώματα από τοξότες, σφενδονιστές και ακοντιστές. Όλοι οι πολεμιστές ήταν πολύ καλά εξοπλισμένοι με κάθε είδους όπλο, αμυντικό ή επιθετικό και έφεραν ασπίδες, επενδυμένες με σίδερο, κράνη, τόξα και βέλη, ξίφη και οτιδήποτε άλλο θεωρούνταν κατάλληλο για τειχομαχία. Ο στρατός ήταν άριστα εκπαιδευμένος και οργανωμένος και επικρατούσε μεγάλος ενθουσιασμός. Ο οθωμανικός στρατός φαινόταν πολύ μεγαλύτερος γιατί τον ακολουθούσε μεγάλος αριθμός από επικουρικό προσωπικό. Επί πλέον είχαν συγκεντρωθεί ατελείωτα πλήθη Τούρκων ατάκτων, που τους προσέλκυσε η προοπτική της λεηλασίας. Επίσης πολυάριθμοι φανατικοί μουσουλμάνοι μοναχοί (δερβίσηδες) και ιερωμένοι κυκλοφορούσαν ανάμεσα στους στρατιώτες και με κηρύγματα τόνωναν την πολεμική ορμή τους.

Ο Μωάμεθ γνώριζε ότι χωρίς να μπορέσει πρώτα να ελέγξει την θαλάσσια περιοχή της πόλης πολύ δύσκολα θα κατάφερνε την άλωση της μόνο από την ξηρά. Γι΄ αυτό αποφάσισε να δημιουργήσει ένα ισχυρό στόλο που αποτελούνταν από 6 τριήρεις (οι οποίες αντί για τρεις παράλληλες σειρές κωπήλατων που είχαν οι αρχαίες, αυτές είχαν μία με τρεις κωπηλάτες), 10 διήρεις, περίπου 15 γαλέρες, περίπου 70 φούστες, 20 παραντάρια και έναν άγνωστο αριθμό από καΐκια και κότερα. Το μέγεθός του πρέπει να έφτανε τις 150 μονάδες. Ο σουλτάνος προσωπικά επέλεξε με προσοχή τους αξιωματικούς που θα τον στελέχωναν, ενώ ως διοικητή του επέλεξε έναν Βούλγαρο εξωμότη, τον Σουλεϊμάν Μπαλτόγλου.

Η τελευταία πολιορκία της Κωνσταντινούπολης, γαλλική μινιατούρα της εποχής, 15ος αιώνας

Όμως εκεί πού έδωσε την μεγαλύτερη προσοχή ο σουλτάνος ήταν στην κατασκευή πυροβόλων που θα μπορούσαν να καταστρέψουν τα ισχυρά τείχη που προστάτευαν την Κωνσταντινούπολη. Ο Μωάμεθ Β' υπήρξε ο πρώτος στρατιωτικός ηγέτης που είχε στην διάθεσή του πραγματικά οργανωμένο πυροβολικό. Ο άνθρωπος που το αναβάθμισε και το έκανε το καλύτερο της εποχής του ήταν ένας επιδέξιος τεχνίτης, ο Ουρβανός, ο οποίος ήταν ουγγρικής ή σαξονικής καταγωγής. Το μεγαλύτερο πυροβόλο που έφτιαξε ο Ουρβανός είχε μήκος 8 μέτρα και εκτόξευε πέτρινα βλήματα βάρους περίπου 400 κιλών. Συνολικά το οθωμανικό πυροβολικό είχε 70 πυροβόλα από τα οποία τα 11 εκτόξευαν βλήματα 250 κιλών και πάνω από 50 χρησιμοποιούσαν βλήματα 100 κιλών. Με αυτά ο Μωάμεθ σχημάτισε 14 πυροβολαρχίες, 9 από τις οποίες περιλάμβαναν μικρότερου διαμετρήματος πυροβόλα και 5 που περιλάμβαναν τα μεγαλύτερα πυροβόλα. Ο ιστορικός Κριτόβουλος χαρακτηριστικά αναφέρει ότι οι υπόνομοι και οι υπόγειοι διάδρομοι που άνοιγαν οι Τούρκοι κάτω από τα τείχη αποδείχθηκαν εντελώς περιττοί καθώς τα κανόνια έδωσαν την λύση στο θέμα. Ακόμη και μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα ήταν ορατά σε πολλά σημεία της πόλης τα τεράστια βλήματα που βρίσκονταν στην ίδια θέση που είχαν πέσει το 1453.

Οι υπερασπιστές της Κωνσταντινούπολης

Σχετικά με το στρατό των αμυνόμενων, εγκυρότερη θεωρείται η αναφορά του Σφραντζή, ο οποίος ανέλαβε την καταμέτρηση των δυνάμεων κατ’ εντολή του αυτοκράτορα. Ο Σφραντζής αναφέρει 4.937 βυζαντινούς και περίπου 2000 ξένους. Από τους ξένους ξεχωρίζαν οι 700 κατάφρακτοι στρατιώτες που έφθασαν στην βυζαντινή πρωτεύουσα τον Ιανουάριο του 1453 με δύο γενουάτικα πλοία. Ο Κωνσταντίνος ΙΑ' Παλαιολόγος απένειμε στον αρχηγό τουςΙωάννη Ιουστινιάνη Λόνγκο, έμπειρο πολεμιστή, τον τίτλο του πρωτοστάτορος (αρχιστρατήγου) και του ανέθεσε την άμυνα της πόλης. Σε κάθε περίπτωση ο συνολικός αριθμός δεν πρέπει να υπερέβαινε τους 8.500^[.

Οι βυζαντινοί διέθεταν και πυροβολικό, μικρότερο σε μέγεθος διαμετρημάτων σε σχέση με το οθωμανικό. Χρησιμοποιήθηκε κυρίως στις πρώτες μέρες τις πολιορκίας και μετά σίγησε λόγω της ελάχιστης ποσότητας πυρίτιδας και βλημάτων, αλλά και τις διαφωνίας στον τρόπο χρήσης αυτών των όπλων .

Στην αρχή τις πολιορκίας υπήρχαν στον Κεράτιο κόλπο 26 πλοία πολεμικά. Από αυτά 10 ανήκαν στο Βυζάντιο, 5 ήταν βενετικά, 5 γενοβέζικα, 3 κρητικά, 1 από την Ανκόνα, 1 από την Καταλωνία και 1 από την Προβηγκία. Υπήρχαν επίσης μικρότερα σκάφη και εμπορικά πλοία των Γενοβέζων που ήταν ελλιμενισμένα στο Πέραν.

Τα τείχη της πόλης

Κύριο λήμμα: Θεοδοσιανά τείχη

Η μορφή της περιτειχισμένης Κωνσταντινούπολης μπορεί να περιγραφεί ως τριγωνική. Ως βάση του τριγώνου ήταν τα χερσαία τείχη ενώ οι πλευρές του, που αποτελούσαν και την ακτογραμμή της πόλης, σχηματιζόταν από τα θαλάσσια τείχη.

Σχεδιαστική τομή των χερσαίων τειχών της Κωνσταντινούπολης

Τα χερσαία (ή Θεοδοσιανά) τείχη, που είχαν μήκος 5.570 μέτρων περίπου, εκτεινόταν από την αποβάθρα των Πηγών στην ακτή της Προποντίδας μέχρι τη συνοικία των Βλαχερνών. Σε όλο τους το μήκος ήταν διπλά, με εκείνο που έβλεπε προς την πόλη έφερε την ονομασία Έσω Τείχος και εκείνο που έβλεπε προς την πεδιάδα ονομαζόταν Έξω Τείχος. Η κύρια γραμμή άμυνας των βυζαντινών ήταν το Έσω τείχος, που είχε ύψος 12 μέτρα και πλάτος 5 μέτρα, και περιλάμβανε 96 πύργους ύψους 18 ως 20 μέτρα ο καθένας. Οι πύργοι αυτοί απείχαν μεταξύ τους 55 μ. περίπου. Το Έξω Τείχος είχε 8,5 μέτρα ύψος και 2 μ. πλάτος και είχε επίσης 96 πύργους, που είχαν ύψος 10 μ. περίπου και ήταν τοποθετημένοι έτσι ώστε να βρίσκονται στο κέντρο του κενού που άφηναν ανάμεσά τους οι εσώπυργοι. Τα τείχη απείχαν μεταξύ τους 15 έως 20 μ. ενώ ο χώρος που υπήρχε μεταξύ τους ονομαζόταν από τους βυζαντινούς «Περίβολος». Σε όλο το μήκος του Έξω Τείχους και σε απόσταση 15 έως 17μ. περίπου από αυτό υπήρχε τάφρος που το πλάτος της ήταν 19 μέχρι 21 μ. και το βάθος της περίπου 10 μ. Τα χερσαία τείχη είχαν 10 πύλες.

Η πρόσβαση στην πόλη από την θάλασσα παρουσίαζε μεγάλες δυσκολίες χάρης σε ένα ισχυρό θαλάσσιο ρεύμα στον Βόσπορο, τους βόρειους ανέμους αλλά και μια σειρά από ξέρες και ύφαλους που υπήρχαν στην Προποντίδα. Έτσι, για την προστασία των ακτών αρκούσε μόνο μια σειρά τειχών. Το παραθαλάσσιο τείχος του Κερατίου κόλπου εκτείνονταν από την συνοικία των Βλαχερνών μέχρι την παλαιά Ακρόπολη και είχε ύψος 10μ. περίπου, 17 πύλες, 110 πύργους και μήκος 5.600 μ. Στην εξωτερική πλευρά του υπήρχε μια στενή λωρίδα γης. Το τείχος της Προποντίδας, που ξεκινούσε από την Ακρόπολη και έφτανε ως την αποβάθρα των Πηγών, είχε ύψος 12 ως 15 μ., διέθετε 188 πύργους, περίπου 13 πύλες και είχε μήκος 8.900 μ. Σχεδόν σε όλο το μήκος το τείχος της Προποντίδας ήταν δίπλα στη θάλασσα, επομένως η αποβίβαση εχθρικών δυνάμεων ήταν αδύνατη και το έργο της άμυνας καθίστατο πιο εύκολο.

Η πολιορκία

Οι Οθωμανοί προ των τειχών

Η Κωνσταντινούπολη και τα τείχη του Θεοδόσιου

Τα πρώτα οθωμανικά αποσπάσματα έκαναν την εμφάνιση τους στις 2 Απριλίου, ενώ ολόκληρο το στράτευμα έφτασε σταδιακά έξω από τα τείχη της πόλης έως στις 5 Απριλίου. Την ίδια ημερομηνία έφτασε και ο σουλτάνος με τις τελευταίες μονάδες και αμέσως απέκλεισε την πόλη από στεριά και θάλασσα .

Όσον αφορά την διάταξη των αντιπάλων, ο αυτοκράτορας με τα καλύτερα στρατεύματά του ανέλαβε την υπεράσπιση του μεσαίου τμήματος των χερσαίων τειχών (Μεσοτειχίου), που ήταν και τα πιο ευπρόσβλητα, γιατί σ΄ εκείνο το σημείο τα διέσχιζε κάθετα ο χείμαρρος Λύκος. Απέναντί του τάχθηκε ο σουλτάνος με τους γενίτσαρους και άλλες επίλεκτες μονάδες, καθώς και το μεγάλο κανόνι που κατασκεύασε ο Ουρβανός.

Αριστερά του αυτοκράτορα, προς την Προποντίδα, ήταν ο Καττενάο με τα γενοβέζικα στρατεύματά του, ο Θεόφιλος Παλαιολόγος, ο οποίος μαζί με μερικούς βυζαντινούς φύλασσε την πύλη των Πηγών, ο Φίλιππος Κονταρίνι που ήταν υπεύθυνος για το τμήμα από την πύλη των Πηγών μέχρι τη Χρυσή πύλη, στην οποία ήταν ο Γενοβέζος Μανουήλ, ενώ λίγο πιο κάτω, δίπλα στα θαλάσσια τείχη, ήταν ο Δημήτριος Καντακουζηνός. Απέναντί τους οι Οθωμανοί παρέταξαν τα μικρασιατικά στρατεύματα υπό τον Ισάκ πασά.

Δεξιά του αυτοκράτορα, προς τον Κεράτιο Κόλπο, στο τμήμα των τειχών που ονομάζονταν Μυριάνδριον παρατάχθηκε ο Ιουστιννιάνης, ο οποίος λίγο μετά μετακινήθηκε στο σημείο που ήταν ο αυτοκράτορας. Αντικαταστάθηκε από ένα τμήμα υπό τους αδελφούς Μποκκιάρντι. Πιο πάνω, στο παλάτι των Βλαχερνών, εγκαταστάθηκε ο Βενετός βάιλος Μιννότο, ενώ ένας συμπατριώτης του, ο Τεόντορο Καρίστο, στρατοπέδευσε μαζί με τους άντρες του στο τμήμα των τειχών μεταξύ της πύλης Καλιγαρίας και του Θεοδοσιανού τείχους. Ο αρχιεπίσκοπος Λεονάρδος μαζί με τους αδελφούς Λανγκάσκο ήταν πίσω από την τάφρο στο σημείο που κατέληγε στον Κεράτιο. Όλοι αυτοί είχαν να αντιμετωπίσουν τα ευρωπαϊκά στρατεύματα των Οθωμανών, υπό τον Καρατζά πασά.^[26]

Η διάταξη των αντιπάλων

Τα θαλάσσια τείχη φυλάσσονταν από την πλευρά της Προποντίδας από τον Τζιάκομο Κονταρίνι, ο οποίος αμυνόταν στην περιοχή του Στουδίου. Δίπλα του υπήρχε ένα τμήμα από Έλληνες καλόγερους. Στο λιμάνι του Ελευθερίου ήταν ο πρίγκιπας Ορχάν με τους Τούρκους του, ενώ στο ανατολικό παράλιο της Προποντίδας εγκαταστάθηκαν άντρες της καταλανικής παροικίας υπό τον Περέ Χούλια. Ο καρδινάλιος Ισίδωρος με 200 τοξότες υπεράσπιζε το ακρωτήριο της ακρόπολης. Τις ακτές του Κερατίου κόλπου φύλασσαν 700 Βενετοί και Γενοβέζοι ναύτες υπό τον Γκαμπριέλε Τρεβιζάνο. Στον Αλβίζο Ντιέντο παραχωρήθηκε η διοίκηση των πλοίων που ήταν στον κόλπο. Απέναντί τους είχαν τον Ζαγανός πασά με ένα τμήμα του Οθωμανικού στρατού, το οποίο παρατάχθηκε στο σημείο όπου τα χερσαία τείχη ενώνονταν με τα τείχη του Κεράτιου. Μέσα στην πόλη υπήρχαν δύο αποσπάσματα ως εφεδρεία: ένα υπό τον Λουκά Νοταρά, που στάθμευε στην συνοικία της Πέτρας, και το άλλο, υπό τον Νικηφόρο Παλαιολόγο, κοντά στην εκκλησία των Αγίων Αποστόλων.

Στις 6 Απριλίου κηρύχθηκε επίσημα η πολιορκία από τον Μωάμεθ Β', αφού πρώτα, σύμφωνα με τα έθιμα της εποχής, η πρόταση του για να παραδοθεί η πόλη υποσχόμενος ότι θα σέβονταν την ζωή και την περιουσία των κατοίκων, απορρίφθηκε από τους βυζαντινούς. Αμέσως ξεκίνησε ο κανονιοβολισμός, με αποτέλεσμα ένα τμήμα των τειχών κοντά στη Χαρίσια πύλη να καταστραφεί, όμως οι υπερασπιστές κατάφεραν να το επισκευάσουν γρήγορα. Ταυτόχρονα οι Οθωμανοί άρχισαν εργασίες για να παραγεμίσουν την τάφρο, ώστε σε περίπτωση ρήγματος των τειχών να μπορούν να επιτεθούν με ευκολία. Επίσης αναλήφθηκαν υπονομευτικές εργασίες εναντίον των τμημάτων των τειχών που το έδαφος ήταν κατάλληλο. Στην θάλασσα τα πλοία έκαναν την πρώτη τους επίθεση, πιθανόν στις 9 Απριλίου, χωρίς επιτυχία, με αποτέλεσμα ο Μπαλτόγλου να περιμένει την άφιξη της μοίρας του Ευξείνου για να σχεδιάσει νέες επιχειρήσεις. Το διάστημα μεταξύ 6 με 11 Απριλίου ο Μωάμεθ πήρε μερικά στρατεύματα και κυρίευσε δύο φρούρια που υπήρχαν έξω από την πόλη, το Θεράπειο και Στουδίου, ενώ την ίδια περίοδο ο Μπαλτόγλου επιτέθηκε και κατέλαβε τα Πριγκιπόνη.

Στις 12 κατέφθασε ο τουρκικός στόλος από την Καλλίπολη και αγκυροβόλησε στο Διπλοκιόνιο. Ήταν ο πρώτος πραγματικά αξιόμαχος στόλος που είχαν αποκτήσει οι Οθωμανοί. Την ίδια μέρα ξεκίνησε ο βομβαρδισμός με τα κανόνια, που συνεχίστηκε αδιάκοπα σε όλο το διάστημα της πολιορκίας. Οι Βυζαντινοί δεν μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν τα δικά τους κανόνια, που άλλωστε ήταν πολύ κατώτερα από τα τουρκικά, τα οποία είχαν τοποθετήσει πάνω στα τείχη για να βάλλουν εναντίον των πολιορκητών, αλλά γρήγορα διαπίστωσαν ότι κάθε βολή τους προκαλούσε ρωγμές στα ίδια τα τείχη. Ωστόσο η άμυνα τις πρώτες βδομάδες διεξάγονταν με επιτυχία.

Την νύχτα της 18ης Απριλίου οι Οθωμανοί επιτέθηκαν με αλαλαγμούς και τυμπανοκρουσίες στο Μεσοτείχιο. Καθώς το σημείο επίθεσης ήταν στενό η αριθμητική υπεροχή των Τούρκων ήταν χωρίς νόημα, ενώ η ανώτερη θωράκιση των βυζαντινών, όπως και η ηγετική ικανότητα του Τζουστινιάνι, έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην νικηφόρα απόκρουση της επίθεσης. Μετά από τέσσερις ώρες οι Οθωμανοί υποχώρησαν έχοντας 200 νεκρούς ενώ οι υπερασπιστές κανέναν.

Στις 20 Απριλίου σημειώθηκε ένα αναπάντεχα ευχάριστο γεγονός για τους πολιορκημένους: τρία γενουάτικα πλοία και ένα βυζαντινό, μετά από νικηφόρα σύγκρουση με αριθμητικά υπέρτερο τουρκικό στόλο, ήλθαν να ενισχύσουν τους Βυζαντινούς. Ο σουλτάνος είχε τόσο αναστατωθεί από την ναυμαχία αυτή που προχώρησε έφιππος στην θάλασσα. Το γεγονός αυτό ήταν ιδιαίτερα ενθαρρυντικό για την ψυχολογία των πολιορκημένων, οι οποίοι πίστευαν ότι η ευνοϊκή έκβαση της πολιορκίας ήταν πλέον ορατή.

Ο σουλτάνος Μωάμεθ Β΄ επιβλέπει την υπερνεώλκηση του τουρκικού στόλου. Πίνακας του Fausto Zonaro, (1854-1929)

Στις 22 Απριλίου, ο στόλος των Τούρκων ύστερα από επιχείρηση της προηγούμενης νύχτας, κατάφερε να διεισδύσει εντός του Κεράτιου κόλπου. Για τον σκοπό είχε κατασκευαστεί στην κοιλάδα μεταξύ των λόγγων, ένα είδος ξύλινης εξέδρας, επάνω από την οποία σύρθηκαν- με τη βοήθεια πλήθους ανθρώπων που ήταν στη διάθεση του Μωάμεθ Β΄- τα οθωμανικά πλοία, που είχαν τοποθετηθεί πάνω σε τροχούς. Για να μη γίνει αντιληπτό το εγχείρημα, τα κανόνια βομβάρδιζαν ακατάπαυστα το χερσαίο τείχος. Ο στόλος των Βυζαντινών και των Ιταλών συμμάχων τους, που στάθμευε εντός του Κεράτιου κόλπου, βρέθηκε ανάμεσα σε δύο πυρά και η κατάσταση της πόλης έγινε κρίσιμη. Τότε οργανώθηκε σχέδιο για να πυρποληθεί ο τουρκικός στόλος με υγρό πυρ την επόμενη νύχτα, όμως το σχέδιο προδόθηκε και έτσι δεν πραγματοποιήθηκε. Επιπλέον, η άμυνα της πόλης εξασθενούσε, καθώς έπρεπε να τοποθετηθούν δυνάμεις στο τείχος του Κερατίου που ως τότε δεν είχε ανάγκη από ιδιαίτερη περιφρούρηση.

Στο μεταξύ στη βυζαντινή πρωτεύουσα είχε γίνει ιδιαίτερα αισθητή η έλλειψη τροφίμων. Οι πολεμιστές είχαν αρχίζει να κουράζονται με τις αλλεπάλληλες εχθρικές επιθέσεις. Επίσης Βενετοί και Γενουάτες διαπληκτίζονταν κατηγορώντας οι πρώτοι τους δεύτερους για συνεργασία με τον εχθρό. Υπήρχαν φήμες ότι οι Γενουάτες του Γαλατά, ο οποίος έμεινε ανέγγιχτος από τους Τούρκους σε όλο το διάστημα της πολιορκίας, βοηθούσαν τον σουλτάνο. Επίσης πολλοί Βυζαντινοί αλλά και ξένοι συμβούλευαν τον Αυτοκράτορα να διαφύγει, όμως ο Κωνσταντίνος με θάρρος και αξιοπρέπεια απέρριπτε την ταπεινωτική αυτή λύση.

Ο συνεχής βομβαρδισμός της πόλης, που δεν διακόπηκε για αρκετές βδομάδες καθόλου, εξάντλησε εντελώς τον πληθυσμό, άντρες, γυναίκες παιδιά, ιερείς, μοναχοί προσπαθούσαν να αποκαταστήσουν τις πολυάριθμες ρωγμές του τείχους. Η πολιορκία είχε ήδη διαρκέσει πενήντα μέρες. Ταυτόχρονα στο οθωμανικό στρατόπεδο επικρατούσαν φήμες, πιθανόν ψεύτικες, για την πιθανή άφιξη πολυάριθμου χριστιανικού στόλου από τη Δύση, κάτι που ανάγκασε τον Μωάμεθ να εντείνει την προσπάθεια για κατάληψη της πόλης.

Στις 21 Μαΐου, ο σουλτάνος έστειλε πρέσβη στην Κωνσταντινούπολη. Ζητούσε την παράδοση της πόλης με την υπόσχεση να επιτρέψει στον Αυτοκράτορα και σε όσους το επιθυμούσαν να φύγουν με τα υπάρχοντά τους. Επίσης, θα αναγνώριζε τον Κωνσταντίνο ως ηγεμόνα της Πελοποννήσου. Τέλος, εγγυόταν για την ασφάλεια του πληθυσμού που θα παρέμενε στην πόλη. Οι αντιπροτάσεις του Κωνσταντίνου διαπνέονταν από πνεύμα αξιοπρέπειας και αποφασιστικότητας. Δέχονταν να πληρώσει υψηλότερους φόρους υποτέλειας και να παραμείνουν στα χέρια των Τούρκων όλα τα κάστρα και τα εδάφη που είχαν στο μεταξύ κατακτήσει. Για την Κωνσταντινούπολη όμως δήλωσε:

Τὸ δὲ τὴν πόλιν σοὶ δοῦναι οὔτ' ἐμὸν ἐστίν οὔτ' ἄλλου τῶν κατοικούντων ἐν ταύτῃ• κοινῇ γὰρ γνώμῃ πάντες αὐτοπροαιρέτως άποθανοῦμεν καὶ οὐ φεισόμεθα τῆς ζωῆς ἡμῶν.

Δηλαδή, σε σύγχρονη απόδοση:

Το να σου (παρα)δώσω όμως την πόλη ούτε σε εμένα επαφίεται ούτε σε άλλον από τους κατοίκους της• διότι με κοινή απόφαση οι πάντες θα αποθάνουμε αυτοπροαίρετα και δεν θα υπολογίσομε τη ζωή μας.

Η τελική επίθεση

Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τον Θεόφιλο Χατζημιχαήλ

Ύστερα από την αποτυχημένη προσέγγιση, ο Μωάμεθ Β' κάλεσε πολεμικό συμβούλιο και κατόπιν έβγαλε λόγο προς τους στρατιώτες του, ζητώντας του θάρρος και σταθερότητα. Τόνισε ότι υπάρχουν τρεις προϋποθέσεις για έναν επιτυχή πόλεμο: η επιθυμία (για τη νίκη), η ντροπή (για την ήττα) και η υπακοή στους ηγέτες. Επίσης δήλωσε με όρκο πως ο ίδιος ήθελε μόνο τα τείχη και τα οικοδομήματα της πόλης και πως αφήνει στο στρατό του όλα τα άλλα. Υπογράμμισε πως υπάρχουν θησαυροί μέσα στα κτήρια και κυρίως στις εκκλησίες και πως θα επωφεληθούν από τον εξανδραποδισμό των κατοίκων, ανάμεσά τους υπήρχαν πολλές νέες γυναίκες. Τέλος διέταξε νηστεία και προσευχή. Η επίθεση ορίστηκε για την νύχτα της 29ης Μαΐου.

Στις 28 Μαΐου συντελέστηκε μεγάλη ακολουθία στην Αγία Σοφία, η τελευταία χριστιανική ακολουθία που πραγματοποιήθηκε στην περίφημη εκκλησία της πόλης, την οποία παρακολούθησε πλήθος αξιωματούχων και πιστών. Ο Κωνσταντίνος ΙΑ' σε λόγο προς τον λαό του, όπως τον διασώζει ο Σφραντζής, τον προέτρεψε να αντισταθεί γενναία, λέγοντας ότι οι Τούρκοι «υποστηρίζονται από όπλα, ιππικό, πυροβολικό και την αριθμητική τους υπεροχή, εμείς όμως στηριζόμεθα πρώτα στον Θεό και Σωτήρα μας και κατόπιν στα χέρια μας και στην δύναμή μας που μας έχει χαρίσει ο ίδιος ο Θεός». Ο Κωνσταντίνος ολοκλήρωσε την ομιλία του ως εξής:

...Γνωρίσατε λοιπόν τούτο: Εάν ειλικρινά υπακούσετε ό,τι σας διέταξα, ελπίζω ότι, με τη βοήθεια του Θεού, θα αποφύγουμε τη δίκαιη τιμωρία Του, που κρέμεται επάνω μας.

Την Τρίτη το βράδυ, 29 Μαΐου, μεταξύ 01.00 και 02.00, εκδηλώθηκε γενική τουρκική επίθεση. Μόλις δόθηκε το σύνθημα η πόλη υπέστη συνδυασμένη επίθεση από τρεις πλευρές συγχρόνως. Οι Βυζαντινοί κατάφεραν να αποκόψουν τις υπόγειες σήραγγες απ' όπου οι Τούρκοι προσπάθησαν να περάσουν κάτω από τα τείχη. Παρόλο που στις επιθέσεις ήταν περισσότεροι αριθμητικά, οι Βυζαντινοί τους απώθησαν αρκετές φορές προκαλώντας τους τρομερές απώλειες. Οι δύο πρώτες επιθέσεις αποκρούστηκαν. Όμως ο Μωάμεθ Β' οργάνωσε πολύ προσεκτικά την τρίτη και τελευταία επίθεση. Με ιδιαίτερη επιμονή οι Τούρκοι επιτέθηκαν κατά του μέρους των τειχών το οποίο ήταν κοντά στην πύλη του Αγίου Ρωμανού (Πέμπτον), όπου πολεμούσε και ο ίδιος ο Αυτοκράτορας. Ένας από τους κύριους υπερασπιστές της πόλης, ο Γενουάτης Ιουστινιάνι, τραυματίστηκε σοβαρά και αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τον αγώνα. Αυτή η απώλεια υπήρξε ανεπανόρθωτη για τους Βυζαντινούς. Στα τείχη δημιουργούνταν συνεχώς ρήγματα και ο Αυτοκράτορας, πολεμώντας ως απλός στρατιώτης, έπεσε στην μάχη. Δεν υπάρχουν ακριβείς πληροφορίες για τον θάνατο του και για τον λόγο αυτό ο θάνατός του έγινε γρήγορα θέμα ενός θρύλου που έχει συσκοτίσει την ιστορική πραγματικότητα. Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, οι Τούρκοι δεν κατάφεραν να σπάσουν τη γραμμή άμυνας των τειχών, παρά μόνο όταν από εσωτερική προδοσία μπήκαν από την Κερκόπορτα και περικύκλωσαν τους αμυνόμενους.

Λεηλασίες

Η είσοδος του Μωάμεθ Β΄ στην Κωνσταντινούπολη (πίνακας του Jean-Joseph Benjamin-Constant, 19ος αιώνας).

Η πολιορκία κράτησε περίπου 3 μήνες και, τελικά, ο σημαντικά ισχυρότερος Μωάμεθ κατέλαβε την Κωνσταντινούπολη την Τρίτη 29 Μαΐου 1453 (αποφράς ημέρα). Μετά τον θάνατο του Κωνσταντίνου οι Τούρκοι όρμησαν μέσα στην πόλη, αρχίζοντας μαζικές λεηλασίες. Ένα μεγάλο πλήθος πολιτών κατέφυγε στην Αγία Σοφία, ελπίζοντας να βρει εκεί ασφάλεια. Αλλά οι Τούρκοι διέρρηξαν την κεντρική πύλη και όρμησαν μέσα στην εκκλησία όπου έσφαξαν το πλήθος. Την ημέρα της πτώσης της Κωνσταντινούπολης, ή πιθανόν την επόμενη, ο Σουλτάνος εισήλθε επίσημα στην πόλη και πήγε στην Αγία Σοφία, όπου και προσευχήθηκε. Κατόπιν ο Πορθητής εγκαταστάθηκε στα αυτοκρατορικά ανάκτορα των Βλαχερνών.

Όπως παραδίδει ο Σφραντζής, δόθηκε διαταγή για τριήμερη λεηλασία της πόλης. Άλλες πηγές αναφέρουν πως ουσιαστικά η λεηλασία έπαυσε μετά την πρώτη ημέρα. O ιστορικός Δούκας αναφέρει πως ο σουλτάνος επιφύλαξε για τον εαυτό του τα οικοδομήματα και τα τείχη της πόλης, αφήνοντας τα υπόλοιπα αγαθά, τους αιχμαλώτους και τα λάφυρα στη διάθεση των στρατευμάτων. Ο άμαχος πληθυσμός της Κωνσταντινούπολης θανατωνόταν χωρίς διάκριση. Οι εκκλησίες με επικεφαλής την Αγία Σοφία, καθώς και τα μοναστήρια με όλο τους τον πλούτο λεηλατήθηκαν και βεβηλώθηκαν, ενώ οι ιδιωτικές περιουσίες έγιναν αντικείμενο αρπαγής και λαφυραγωγίας. Κατά τη διάρκεια αυτών των ημερών χάθηκαν αναρίθμητοι πολιτιστικοί θησαυροί. Πολύτιμα βιβλία κάηκαν, κομματιάστηκαν ή πουλήθηκαν σε εξευτελιστικές τιμές. Ο ιστορικός Κριτόβουλος, που ανήκε στο οθωμανικό στρατόπεδο, αναφέρει ότι δεν υπήρξε στοιχειώδης οίκτος κατά τις λεηλασίες και η πόλη ερημώθηκε ολοσχερώς.

Επακόλουθα της Άλωσης

Η Ορθόδοξη Βυζαντινή Αυτοκρατορία έπαψε πια να υφίσταται και στη θέση της ιδρύθηκε και αναπτύχθηκε η Οθωμανική Αυτοκρατορία, της οποίας η πρωτεύουσα μεταφέρθηκε από την Αδριανούπολη στην Κωνσταντινούποληόπου και μετονομάστηκε από τους Τούρκους Ισταμπούλ. (από τη φράση εις την πόλιν) και παρέμεινε έδρα της Αυτοκρατορίας ως την οριστική κατάλυσή της, το 1922. Αντίθετα το Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης έλαμψε με την ανάδειξη σε πατριάρχη του ανθενωτικού Γεννάδιου Σχολάριου καθ΄ υπόδειξη του Μωάμεθ λαμβάνοντας από τον ίδιο και διάφορα πρόσθετα προνόμια μέχρι ακόμα και οθωμανική φρουρά.

Πρώτος που φέρεται να προσπάθησε να συνεγείρει τους Ηγεμόνες της Δύσης για ανακατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Χριστιανούς ήταν ο τότε Μέγας Μάγιστρος του Τάγματος του Αγίου Ιωάννη των Ιεροσολύμων, που έδρευε την εποχή εκείνη στη Ρόδο, ο Ζαν ντε Λαστίκ ο οποίος με γράμματά του στον Πάπα και σε όλους τους Ηγεμόνες τους εξόρκιζε να πάρουν τα όπλα και «να εκδικηθούν για το χριστιανικό αίμα που χύθηκε στην Κωνσταντινούπολη εξ αιτίας των Τούρκων αλλά και για τη σωτηρία της Ρόδου του ισχυρότατου αυτού προμαχώνα της χριστιανικής πολιτείας». Παράλληλα όμως υπήρχαν και πολλοί Έλληνες που διέτρεχαν την Ευρώπη κηρύττοντας "ιερό πόλεμο" κατά των Τούρκων, μεταξύ αυτών ήταν ο Ισίδωρος ο Πελοποννήσιος, ο Βησσαρίων ο Τραπεζούντιος, ο Ανδρόνικος ο Θεσσαλονικεύς κ.ά., ενώ ο Ρόδιος λαϊκός στιχουργός Εμμανουήλ Γεωργιλάςαπέδιδε το πνεύμα της εποχής σε ποιήματά του προτρέποντας τη Δύση να συνασπιστεί κατά των Τούρκων για την απελευθέρωση της Κωνσταντινούπολης, επειδή:

"Η Πόλις ήτον το σπαθί, / η Πόλις το κοντάρι.

Η Πόλις ήτον το κλειδί / της Ρωμανίας όλης

Κ΄ εκλείδωνε κ΄ εσφάλιζεν / όλην την Ρωμανίαν

Κ΄ όλον το Αρχιπέλαγος / εσφικτοκλείδωνέν το".

Στις παραπάνω εκκλήσεις ο Πάπας Νικόλαος Ε΄ επέδειξε πλήρη αδιαφορία, σε αντίθεση με τους διαδόχους του στον παπικό θρόνο Κάλλιστο Γ΄ και Πίο Β΄. Επίσης ο αυτοκράτορας Φρειδερίκος Γ΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας καθώς και ο Δούκας Φίλιππος της Βουργουνδίας ο επιλεγόμενος Καλός μόλις ενημερώθηκαν σχετικά με την άλωση συναντήθηκαν και συσκέφθηκαν πλην όμως οι προθέσεις τους ναυάγησαν από την «ακατονόμαστη αντίσταση» και για «ελεεινές μικροφιλοτιμίες» του τότε βασιλέως της ΓαλλίαςΚαρόλου Ζ΄

Υπενθυμίζεται ότι την εποχή εκείνη ένα μεγάλο μέρος του ελλαδικού χώρου αποτελούσαν βασίλεια όπως της Κύπρου, Δουκάτα όπως το φράγκικο των Αθηνών και κυρίως ενετικές κτήσεις όπως το Δουκάτο του Αρχιπελάγους με έδρα τη Νάξο, η Εύβοια ή Νεγρεπόντε και Κεφαλονιά (από το 1209), η Κρήτη (από το 1212), η Κέρκυρα (από το 1215), η Ρόδος κ.ά., τα δύο δεσποτάτα Μυστρά και Ηπείρου καθώς και κάποια αρχονταρίκια.
Όταν το 1456 ο Μωάμεθ Β' απέσπασε από τους Φράγκους την Αθήνα και λίγο αργότερα υπέταξε όλες τις ελληνικές περιοχές, όπως και την Πελοπόννησο τότε ξύπνησε από το λήθαργο η Δύση και άρχισαν ν΄ ακούγονται οι πρώτες φωνές για τον άπιστο και κοινό εχθρό. Ο Παρθενώνας, που τότε είχε μετατραπεί από τους χριστιανούς σε εκκλησία της Θεοτόκου, επανα-μετατράπηκε με διαταγή του ίδιου του Μωάμεθ Β΄ σε τζαμί. Το 1457 εμφανίζεται στο Αιγαίο ο παπικός στόλος που ξεκινά επιδρομές για κατάληψη νήσων που βρίσκονταν υπό τουρκική κυριαρχία με συνέπεια την κατάργηση της Ηγεμονίας του Αίμου του Οίκου των Κατελούζων. Το 1461, η Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας περιήλθε στην εξουσία των Οθωμανών. Την ίδια χρονιά καταλήφθηκαν και τα τελευταία υπολείμματα του Δεσποτάτου της Ηπείρου.

Η πτώση της Κωνσταντινούπολης μπορεί να σηματοδότησε την έναρξη της Τουρκοκρατίας στην Ελλάδα, πλην όμως το σημαντικότερο. οδήγησε στον κολοφώνα της αναγέννησης των αρχαίων ελληνικών σπουδών που μεταλαμπαδεύτηκε στην Ιταλία αρχικά καθώς και στην υπόλοιπη Ευρώπη στη συνέχεια. Πόλεις όπως η Βενετία, η Φλωρεντία, η Ρώμη κ.ά. άνοιξαν την αγκαλιά τους στους πρόσφυγες βυζαντινούς λόγιους που εγκαταστάθηκαν σ΄ αυτές μεταφέροντας το πολύτιμο φορτίο της αρχαίας Ελλάδας, συμβάλλοντας έτσι στην ανάδειξη των νέων τάσεων κυρίως του ουμανισμού που έφερνε ο νέος αιώνας (15ος αιώνας).

Θρύλοι και παραδόσεις

Η Πύλη του Χαρίσιου από την οποία μπήκε στην Κωνσταντινούπολη ο Μωάμεθ Β΄ ο Πορθητής όπως είναι σήμερα. Υπάρχει στα δεξιά μαρμάρινη επιγραφή που υπενθυμίζει το γεγονός.

Ο τρόπος που θυσιάστηκε ο τελευταίος Αυτοκράτορας, καθώς και ότι δεν διασώθηκαν πληροφορίες για τις τελευταίες στιγμές του στο πεδίο της μάχης, αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης για ποικίλους θρύλους με κυριότερο αυτόν του «μαρμαρωμένου βασιλιά» που περιμένει την στιγμή να ανακτήσει την Πόλη και την Αυτοκρατορία του.

Μια λαϊκή χριστιανική παράδοση, αναφέρει ότι τη στιγμή που διέρρηξαν οι Τούρκοι την πύλη της Αγίας Σοφίας τελούνταν η θεία λειτουργία και ο ιερέας τη στιγμή που είδε τους μουσουλμάνους να ορμούν στο πλήθος των πιστών, εισήλθε και εξαφανίσθηκε μέσα στον τοίχο, πίσω από το Άγιο Βήμα, που άνοιξε μπροστά του κατά τρόπο μαγικό. Λέγονταν ότι όταν η Κωνσταντινούπολη θα επανέλθει στα χέρια των Χριστιανών, ο ιερέας θα βγει από τον τοίχο για να συνεχίσει την λειτουργία. Ένας άλλος θρύλος λέει ότι ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος στο ένα του χέρι είχε έξι δάχτυλα και αν βρεθεί κάποιος Έλληνας που έχει έξι δάχτυλα τότε θα ανακτήσει ( ο Κωνσταντίνος ) την Πόλη και την αυτοκρατορία του.

Κατά τα τέλη του 19ου αιώνα, ο Αμερικάνος ιστορικός Ε. Α. Γκρόσβενορ αναφέρει ότι στην συνοικία Αμπού Βέφα στην Κωνσταντινούπολη, υπήρχε ένας χαμηλός ανώνυμος τάφος τον οποίο οι Έλληνες τιμούσαν ως τάφο του Κωνσταντίνου και τον χρησιμοποιούσαν κρυφά ως τόπο προσευχής. Όμως η Οθωμανική Κυβέρνηση επενέβη εκείνη την εποχή επιβάλλοντας ποινές και ερημώνοντας το μέρος.

Η πρόσληψη της Άλωσης από την διεθνή και νεοελληνική ιστοριογραφία

Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης του 1453 αποτέλεσε ένα από τα γεγονότα-ορόσημα της Παγκόσμιας Ιστορίας τα οποία σηματοδοτούσαν την μετάβαση από τη μεσαιωνική εποχή έως τους νεώτερους χρόνους, σύμφωνα και με την τριμερή διάκριση του Christoph Cellarius με το έργο του Historia Medii Aevi. Η πρόσληψη και ενσωμάτωση της Άλωσης από την ιστοριογραφία του 19ου αιώνα ακολουθεί την ενσωμάτωση του Βυζαντίου και της Βυζαντινής ιστορικής περιόδου. Οι ποϋποθέσεις αφομοίωσής της ήταν μεταξύ άλλων, η θρησκευτική της σημασία, κάτι που έβρισκε υποδοχές στην λαϊκή κουλτούρα. Μπορούσε να γίνει ένα απτό σύμβολο στα πλαίσια συγκρότησης της εθνικής ιδεολογίας. Έτσι γινόταν αντιληπτή ως πτώση της βασιλείας των Ορθοδόξων. Εθνικοποιείται επειδή η Κωνσταντινούπολη αποτελούσε το πιο σημαντικό κέντρο της Ανατολής και επομένως κεντρικό σημείο στα πλαίσια της υλοποίησης τηςΜεγάλης Ιδέας.O Σπυρίδων Ζαμπέλιος στην εκτεταμένη εισαγωγή του στο έργο του Άσματα Δημοτικά της Ελλάδος, δεν επικεντρώνεται στους εσωτερικούς παράγοντες παρακμής της αυτοκρατορίας, αλλά στην άπληστη καθολική Δύση, η οποία από το 1204 συνέβαλε στην παρακμή της αυτοκρατορίας. Τελικά η Θεία Πρόνοια επέλεξε τον Οθωμανό κατακτητή ώστε να σωθεί από τους Καθολικούς δυνάστες. Σε αυτό το σημείο συμφωνεί και ο Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος, χωρίς όμως να υιοθετεί και τη φιλοσοφική θεώρηση του Ζαμπέλιου. Διάφοροι άλλοι εκπρόσωποι της ρομαντικής ιστοριογραφικής τάσης, όπως ο Αλέξανδρος Πασπάτης, Κωνσταντίνος Σάθας, Σπυρίδων Λάμπρος, Αδαμάντιος Αδαμαντίου,Βασίλειος Μυστακίδης, Θεοδόσιος Βενιζέλος,Αθανάσιος Βερναρδάκης, Κωνσταντίνος Άμαντος εμπλουτίζουν το αντιδυτικό ερμηνευτικό τους σχήμα με αναφορές σε προδοτικές ενέργειες των Λατίνων (π.χ. η αλλαγή στρατοπέδου του Ουρβανού του τεχνίτη που κατασκεύασε το κανόνι, η βοήθεια των Γενουατών του Γαλατά στους Τούρκους, η λιποψυχία του Ιουστινιάνη). Οι ιστορικοί αυτοί επέλεγαν το λεγόμενο Majus χρονικό του Γεώργιου Σφρατζή-ένα συμπίλημα συνταγμένο στα 1573-1575 από τον Μακάριο Μελισσηνό- με έντονα θρησκευτικό χαρακτήρα και διαπνεόμενο από την αντίληψη πως ο Θεός κατευθύνει τις τύχες του κόσμου χρησιμοποιώντας τους ανθρώπους και ακόμα και τους Τούρκους για να εκπληρώσει τους σκοπούς του.

πηγή:el.wikipedia.org